Geen onderzoek naar 3 journalisten

25 december 2022 Knipselkrant Curacao KKC

GevMinCarlson Manuel (rechts) klaagde op 25 maart 2022 in Nederland journalisten Godfried Adem, Rene Zwart en Nardy Cramm aan

Het Openbaar Ministerie gaat geen strafrechtelijk onderzoek instellen tegen de drie journalisten tegen wie de Curaçaose gevolmachtigde minister Carls Manuel een klacht had ingediend. In maart van dit jaar heeft Manuel…

Geen onderzoek naar 3 journalisten

Manuel deed in maart dit jaar aangifte bij de politie in Den Haag tegen de Curaçaose blogger Godfried Adem, hoofdredacteur van de nieuwswebsite Knipselkrant Nardy Cramm en eigenaar van de nieuwswebsite DossierKoninkrijksrelaties. nl René Zwart.

De gevolmachtigde minister beschuldigde de drie journalisten ervan in hun mediaberichten beledigend en respectloos te zijn jegens hem en zijn familie. Volgens Manuel maken de journalisten zich schuldig aan laster en aantasting van zijn goede naam door te stellen dat de gevolmachtigde minister familie en vrienden heeft ingehuurd en door te twijfelen aan zijn bekwaamheid om zijn werk te doen.

De nieuwste mobiele operator van Syrië heeft een verborgen link met de Revolutionaire Garde van Iran

9 december 2022 door Rana Sabbagh (OCCRP), Lara Dihmis (OCCRP), Sami Shahrour, Karam Shaar (Opensyr.com), Alexander Dziadosz (OCCRP) en Jacob Greenwald

De vergunningverlening door Syrië aan een derde mobiele operator, Wafa Telecom, leek op een zoveelste poging van de autoriteiten om de controle over de lucratieve telecomsector over te nemen. Maar de regering-Assad gebruikt de vergunning mogelijk ook om haar bondgenoot Iran te compenseren.

Belangrijkste bevindingen

• De nieuwste mobiele operator van Syrië is gedeeltelijk eigendom van een Maleisisch bedrijf met meerdere banden met de Revolutionaire Garde van Iran.
• De Iraanse banden van de operator werden verdoezeld door een ondoorzichtige eigendomsstructuur.
• Tot 2019 was het Maleisische bedrijf rechtstreeks eigendom van een Iraniër die dit jaar door de VS werd gesanctioneerd wegens het faciliteren van olieverkopen voor de Revolutionaire Garde. Twee van de Maleisische officieren van het bedrijf zijn ook verbonden aan firma’s die zijn bestraft wegens steun aan de Revolutionaire Garde.
• Een andere belangrijke aandeelhouder van de nieuwste operator is de assistent van Bashar Al-Assad, Yasar Ibrahim.

De nieuwste mobiele operator van Syrië heeft een verborgen link met de Revolutionaire Garde van Iran

Toen Syrië begin dit jaar zijn lang uitgestelde derde gsm-licentie uitgaf aan een weinig bekende operator, bazuinden ambtenaren dit uit als een moment van “grote hoop” voor een sector die werd geteisterd door een decennium van oorlog en sancties.

Maar als het ging om het noemen van de figuren achter dit bedrijf, Wafa Telecom, is de Syrische regering terughoudender. Sinds Wafa in februari zijn vergunning kreeg, hebben de autoriteiten weinig gezegd over de eigenaren van het bedrijf, behalve dat het “nationale” bedrijven zijn, dat wil zeggen Syrische.

In werkelijkheid omvatten de aandeelhouders van Wafa niet alleen buitenlandse investeerders, die investeerders hebben meerdere banden met Irans machtigste militaire instantie, de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC), een onderzoek door OCCRP en het Observatory of Political and Economic Networks, een non – profit onderzoeksinstelling, heeft gevonden.

Krediet: Wafa Telecom 

Het logo van Wafa Telecom.

 

Een van de eigenaren van Wafa is een Maleisisch bedrijf, dat tot 2019 rechtstreeks eigendom was van een functionaris van de Revolutionaire Garde, blijkt uit bedrijfsgegevens. Twee van de huidige bedrijfsfunctionarissen van het Maleisische bedrijf zijn ook gelinkt aan bedrijven die zijn bestraft voor het steunen van de Revolutionaire Garde.

Een Syrische zakenman en een voormalige regeringsfunctionaris met directe kennis van de sector vertelden OCCRP ook dat Iran betrokken was bij de nieuwe operator, waarbij iemand het expliciet noemde “een partnerschap tussen de Syrische regering en de Revolutionaire Garde”.

Iran, een belangrijke aanhanger van president Bashar Al-Assad tijdens de oorlog, heeft duidelijk gemaakt dat het een economische terugverdientijd verwacht voor zijn steun. De afgelopen jaren heeft het belangen gevestigd in onder meer het Syrische onroerend goed, de havens en de lucratieve fosfaatsector .

Joseph Daher, een professor aan het European University Institute, zei dat de betrokkenheid van aan Iran gelieerde figuren bij de nieuwe operator “de toenemende invloed van Iran in de Syrische economie” aantoonde en “tot op zekere hoogte een nieuw verlies van soevereiniteit door het Syrische regime” vertegenwoordigde. aan zijn bondgenoten.”

De onthullingen kunnen ook alarm slaan bij de regionale tegenstanders van Teheran, gezien het belang van de telecommunicatiesector voor het verzamelen van inlichtingen. Verschillende mogendheden hebben ingegrepen in de veelzijdige burgeroorlog in Syrië. Russische, Turkse en Amerikaanse troepen worden in verschillende delen van het land ingezet en Israël voert regelmatig luchtaanvallen uit.

Wafa Telecom, het Syrische ministerie van Communicatie en Technologie, de Syrische telecommunicatieregulator en het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken hebben niet gereageerd op verzoeken om commentaar.

Irans lang gevestigde interesse

Toen Syrië in 2010 offertes opvroeg voor een derde mobiele licentie, zou dat een keerpunt moeten zijn in de liberalisering van een economie die lang door de staat werd gedomineerd. Internationale reuzen, waaronder France Telecom en Etisalat uit de Verenigde Arabische Emiraten, hebben biedingen uitgebracht. Dat deed ook een Iraans bedrijf, dat door Syrische economische experts en mediaberichten werd geïdentificeerd als het Mobin Trust Consortium, een aan de Revolutionaire Garde gelieerd conglomeraat dat is goedgekeurd door de EU en het VK

De gesprekken verliepen langzaam terwijl autoriteiten en bieders onderhandelden over voorwaarden. Voordat ze zich konden vestigen, brak er in maart 2011 een volksopstand uit in Syrië en werd de vergunning voor onbepaalde tijd in de wacht gezet. Toen de opstand uitgroeide tot een volwaardige burgeroorlog, steunde Iran het regime van Assad door milities te financieren en miljarden dollars aan economische en militaire hulp te verstrekken.

De telecommunicatiesector is in die tijd geld blijven verdienen, ondanks een scherpe daling van de economische activiteit als gevolg van het conflict. In 2021 betaalden de twee bestaande operators van het land, Syriatel en MTN Syria, samen de regering ongeveer 130 miljard Syrische ponden – ter waarde van ongeveer $ 38 miljoen tegen de gemiddelde zwarte markttarieven op dat moment – ​​als het “deel van de staat” van de inkomsten.

Krediet: Reuters/Alamy Stock Photo

Een Syriatel-winkel in Damascus.

 

Dat maakt de sector aantrekkelijk voor Iran. In januari 2017 bezocht de Syrische premier Imad Khamis Iran en ondertekende een memorandum van overeenstemming om de derde mobiele licentie te verlenen aan de Mobile Telecommunications Company of Iran, of MCI, die tot 2018 gedeeltelijk eigendom was van de Revolutionaire Garde via het Mobin Trust Consortium.

Maar om onduidelijke redenen kwam die deal nooit tot stand. Verklaringen van Syrische functionarissen in de media suggereerden dat ze andere opties overwogen. Ze gaven geen reden, maar Daher wees erop dat de sector bijzonder gevoelig was vanwege het gebruik ervan bij bewakingsoperaties.

“In het verleden gingen er geruchten dat de Syrische veiligheidsdiensten nogal ongerust waren over het vooruitzicht dat de IRGC toegang zou krijgen tot het telecommunicatienetwerk van het land”, zei hij.

Jihad Yazigi, een econoom en hoofdredacteur van de economische publicatie The Syria Report, wees er ook op dat er naar verluidt verzet was geweest van Assads neef Rami Makhlouf, de mede-eigenaar van de operator Syriatel, die niet wilde dat MCI de in het marktaandeel van Syriatel of zijn nationale roamingsysteem gebruiken.

In de loop van de volgende jaren nam de krappe regering van Assad maatregelen om de controle over de twee bestaande operators te doen gelden. Vanaf medio 2020 beschuldigden de autoriteiten Syriatel en MTN Syria ervan tientallen miljoenen dollars aan achterstallige belastingen verschuldigd te zijn en, toen ze weigerden te betalen, plaatsten ze ze onder de controle van door de staat aangestelde ‘bewaarders’.

Wafa komt de scène binnen

Toen Wafa Telecom de lang uitgestelde derde licentie kreeg – evenals een driejarig monopolie om het eerste snelle 5G-netwerk van het land te beheren en toestemming om de bestaande netwerken van de twee andere operators te gebruiken – leek het slechts een uitbreiding van de inspanningen van het regime om de sector onder controle te krijgen.

Ver verwijderd van de wereldspelers die ooit naar Syrië keken, was de nieuwe operator pas in 2017 opgericht. Ongeveer 48 procent van zijn aandelen was in handen van een Syrisch bedrijf genaamd Wafa Invest, mede opgericht door een jonge presidentiële assistent genaamd Yasar Ibrahim. nu 39, die volgens The Washington Post een sleutelrol speelde in de “maffia-achtige” overname van de Syrische telecomoperatoren.

Ibrahim – die door de VS, de EU en het VK is gesanctioneerd omdat hij optrad als de financiële gevolmachtigde van Assad – reageerde niet op verzoeken om commentaar die via het Syrische presidentiële mediabureau waren verzonden.

In 2021 werd het belang van Wafa Invest teruggebracht tot 28 procent en werd 20 procent gegeven aan het staatsbedrijf Syrian Telecom, waardoor de Syrische regering een directe partner in de onderneming werd.

De overige 52 procent was in handen van een ondoorzichtig bedrijf genaamd Arabian Business Company (ABC), geregistreerd in oktober 2019 in de vrijhandelszone van Damascus, waar de openbaarmakingsvereisten beperkt zijn.

Credits: James O’Brien/OCCRP

 

Syrische functionarissen hebben geweigerd de eigenaar van ABC te identificeren. In openbare verklaringen hebben ze het gekarakteriseerd als een “nationaal bedrijf”, wat impliceert dat het eigendom was van Syriërs, zonder meer te zeggen. Maar uit een door verslaggevers verkregen registratiedocument blijkt dat deze verklaringen misleidend waren.

Op het eerste gezicht geeft de bedrijfsregistratie van ABC – verkregen van het Syrische ministerie van Economie en Buitenlandse Handel – weinig indicatie van Iraanse betrokkenheid. De aandeelhouders worden vermeld als een Syrische zakenman en een Maleisisch bedrijf genaamd Tioman Golden Treasure, opgericht in februari 2013.

Credits: James O’Brien/OCCRP

 

Bij nadere beschouwing blijkt dat Tioman geen gewoon telecominvesteringsvehikel is en in feite meerdere connecties heeft met de Revolutionaire Garde.

Tot augustus 2019, ongeveer een jaar voordat ABC werd geregistreerd, was 99 procent van de aandelen van Tioman in handen van een door de VS gesanctioneerde Iraniër genaamd Azim Monzavi, blijkt uit Maleisische gegevens. In hun sanctiebevel, uitgevaardigd in mei van dit jaar, omschrijven de VS Monzavi als “een IRGC-functionaris die olieverkoop faciliteert namens de IRGC”, inclusief het faciliteren van oliedeals tussen Iran en Venezuela.

 

De geboortedatum van Azim Monvazi komt overeen met de Maleisische bedrijfsdocumenten en het Amerikaanse sanctiebevel.

 

 

 

De verbindingen hielden daar niet op. De eigenaar van de resterende één procent van de aandelen van Tioman, een Maleisiër genaamd Jusephen Binti Antahamin, is ook aandeelhouder van een oliebedrijf genaamd PetroGreen Co. In 2013 werd PetroGreen door de VS gesanctioneerd omdat het optrad als een “primary procurement agent” voor Khatam. -al Anbiya, een Iraans ingenieursconglomeraat gecontroleerd door de Revolutionaire Garde.

Credits: James O’Brien/OCCRP

 

Een aparte aanvraag vermeldt een andere Maleisiër, Chan Che San, als secretaris van Tioman. Chan, een gecharterde secretaris, werd ook vermeld als secretaris voor PetroGreen, evenals voor een ander Maleisisch bedrijf genaamd Green Wave Telecommunication.

In 2015 werd Green Wave aangeklaagd door de Amerikaanse districtsrechtbank voor het district Minnesota voor het verwerven van “gevoelige exportgecontroleerde technologie” van de Verenigde Staten voor Iran. Een van de schuldige pleidooien van de beklaagden zei later dat deze technologie via Maleisië was verzonden naar Fana Moj, een bedrijf dat door de VS is gesanctioneerd wegens het verlenen van steun aan de Revolutionaire Garde. Green Wave zelf werd in 2018 gesanctioneerd.

Voorafgaand aan de oprichting van ABC werd het belang van 99 procent van Monzavi in ​​Tioman overgedragen aan een andere Iraanse investeerder genaamd Amir Mohammadi. Zowel Monzavi als Mohammadi waren geregistreerd onder hetzelfde adres, dat ook werd gebruikt als het zakelijke adres van Tioman, in een commerciële en woontoren in Kuala Lumpur.

Hoewel verslaggevers geen directe link konden leggen tussen Mohammadi en de Revolutionaire Garde, tonen documenten aan dat dit niet de eerste keer was dat hij en Monzavi samen zaken deden – of met een bedrijf dat banden had met de gesanctioneerde Maleisische firma PetroGreen.

Credits: James O’Brien/OCCRP

 

Zowel Monzavi als Mohammadi verschijnen als aandeelhouders in een in Istanbul geregistreerd bedrijf genaamd Energy Development, dat in 2010 werd opgericht door PetroGreen en zijn manager, Hossein Vaziri, die ook door de VS werd gesanctioneerd wegens “handelen of beweren te handelen voor of namens , direct of indirect, de IRGC.”

Uit Turkse bedrijfsgegevens blijkt dat Monzavi Energy Development in 2013 heeft overgenomen en in 2019 heeft overgedragen aan Mohammadi.

Credits: Edin Pašovic/OCCRP

 

De aandeelhouders en functionarissen van Tioman hadden meerdere connecties met gesanctioneerde entiteiten.

Bovendien deelden PetroGreen, Green Wave, Tioman en een vierde bedrijf, Asialink – waar Monzavi, Mohammadi, Chan en Antahamin ook als officieren worden vermeld – allemaal hetzelfde geregistreerde adres: een postbus in Kuala Lumpur op minder dan een mijl van Tioman’s bedrijfsadres.

Vier Maleisische bedrijven, waaronder twee gesanctioneerd wegens banden met de Revolutionaire Garde, deelden hetzelfde geregistreerde adres.

 

 

 

 

Irene Kenyon, een voormalig inlichtingenofficier bij het Amerikaanse ministerie van Financiën en nu directeur risico-informatie bij het adviesbureau FiveBy Solutions, zei dat Tioman veel kenmerken had van een dekmantelbedrijf: een vaag zakelijk doel, overlappende adressen, weinig online aanwezigheid voor zijn sleutelfunctionarissen, en weinig beursgenoteerde werknemers ondanks dat ze bijna tien jaar bestaan.

“Dit alles gecombineerd, het schreeuwt ‘shell of dekmantel’,” vertelde ze aan OCCRP, eraan toevoegend dat de vele banden tussen de officieren van Tioman met Monzavi en andere gesanctioneerde entiteiten “schreeuwen “Iran”, op zijn minst, zo niet “IRGC. ‘”

OCCRP deed herhaaldelijk pogingen om Monzavi, Mohammadi, Antahamin en Chan te bereiken via spraak, sms en e-mail met behulp van telefoonnummers en e-mailadressen die aan hen zijn gekoppeld in de bedrijfsadministratie. Chan weigerde commentaar te geven. De anderen reageerden niet.

🔗Waarom Maleisië?

In de afgelopen jaren is Maleisië uitgegroeid tot een hub voor Iraanse agenten die Amerikaanse sancties willen omzeilen en militaire goederen en gevoelige technologie willen aanschaffen.

Sanctiebrekers begonnen hun focus te verleggen naar Maleisië en andere Zuidoost-Aziatische landen nadat de Verenigde Arabische Emiraten, een ander populair knooppunt, in samenwerking met de VS in 2007 hardhandig tegen hen begonnen te optreden.

In 2010 ontdekte een rapport van de Amerikaanse regering dat Maleisië en Singapore samen goed waren voor maar liefst een vijfde van de gevallen waarin Iraniërs op illegale wijze militaire en andere goederen uit de VS hadden gekocht

Maleisië werd gedeeltelijk populair vanwege lakse regelgeving en handhaving, evenals goede vervoersverbindingen, zei Daniel Salisbury, een senior research fellow aan King’s College London, die een studie uit 2018 over dit onderwerp schreef .

Gezien de rol die persoonlijke connecties en lokale kennis spelen bij het ondersteunen van netwerken die sancties doorbreken, is het niet verwonderlijk dat gesanctioneerde Iraniërs en anderen met connecties met de Revolutionaire Garde Maleisië zouden blijven gebruiken, vertelde hij aan OCCRP.

“Veel van de factoren die Maleisië de afgelopen decennia tot een aantrekkelijk ‘hub voor derde landen’ hebben gemaakt, zijn nog steeds aanwezig,” zei hij.

Economische terugverdientijd

Een voormalige Syrische functionaris met directe kennis van de telecommunicatiesector, die om anonimiteit vroeg uit angst voor zijn veiligheid, vertelde OCCRP dat de meerderheidsaandeelhouder van Wafa Telecom, ABC, was opgericht in de vrijhandelszone van Damascus, deels om de betrokkenheid van Teheran te maskeren. “Ze hebben er alles aan gedaan om de Iraanse eigendom te verbergen”, zei de voormalige functionaris.

Analisten wezen op verschillende redenen waarom de Iraanse autoriteiten elke investering in de Syrische telecomsector zouden willen verhullen, bijvoorbeeld om te voorkomen dat ze de aandacht trekken van sanctiehandhavers, of om klanten niet af te schrikken die op hun hoede zouden kunnen zijn voor een telefoonnetwerk dat is aangesloten bij een buitenlandse militaire macht.

Krediet: Sipa US/Alamy Stock Photo

Syrian Telecom gebouw in Aleppo, Syrië.

 

“Over het algemeen gesproken heeft de IRGC, voor zover ik weet, niet in het openbaar gesproken over enig project waarbij het betrokken is in Syrië, en in het algemeen zijn de Iraniërs voorzichtig om delen van hun operaties in Syrië te verbergen,” Yazigi, de econoom en Syria Report redacteur, vertelde OCCRP. “Het verbaast me niet dat ze over het algemeen onopvallend zijn.”

Toch heeft Syrië een sterk motief om zijn dankbaarheid aan Iran te tonen nadat het Assad heeft geholpen het lot van zijn tegenhangers in Tunesië, Libië, Jemen en Egypte te vermijden. In mei 2020 zei een prominente Iraanse wetgever, Heshmatollah Falahatpisheh, dat de totale kosten van de steun van Iran aan Syrië tussen de $ 20 miljard en $ 30 miljard bedroegen – en dat ze verwachtten dat ze zouden worden terugbetaald.

Syrische functionarissen hebben gehoor gegeven aan dergelijke verklaringen, althans in retoriek. In mei van dit jaar vertelde Fahed Darwich, hoofd van de Syrisch-Iraanse Kamer van Koophandel, aan een door de staat gerunde tv-zender dat “onze zus Iran in alles een zus is”.

“Toen we in oorlog waren, vochten we samen. Ze stonden ons bij gedurende de oorlog en gedurende onze economische situatie. Natuurlijk krijgen ze voorrang en voorrang als het gaat om deelname aan investeringen.”

Maar in de praktijk is het niet altijd eenvoudig geweest. Hoewel Iran belangen heeft gevestigd in verschillende sleutelsectoren, werd een diepere betrokkenheid belemmerd door sancties, conflicten en concurrentie met Assads andere grote geldschieter, Rusland, voor contracten.

Er zijn aanwijzingen dat zelfs Wafa Telecom niet erg winstgevend zal blijken te zijn. Het bedrijf zou oorspronkelijk in november van dit jaar van start gaan. Maar in september zei het dat de lancering voor onbepaalde tijd zou worden uitgesteld.

Wanneer het wordt gelanceerd, blijft het onduidelijk wie de apparatuur van het bedrijf zal leveren. Drie technologie-experts zeiden dat het Chinese Huawei of ZTE als leveranciers zouden kunnen optreden via regionale onderaannemers, maar beide bedrijven ontkenden dit tegenover OCCRP.

En hoewel Syrië genoeg gebruikers heeft om een ​​derde operator te ondersteunen, doet de erbarmelijke economische situatie verdere twijfel rijzen over hoeveel geld er nog uit de sector kan worden gemolken. Younis Al-Karim, een Syrische politieke analist gevestigd in Straatsburg, wees erop dat zelfs de basiselementen die nodig zijn om een ​​5G-netwerk te laten draaien, zoals elektriciteit en brandstof, schaars zijn in Syrië.

“De ineenstorting van de levensomstandigheden van Syriërs maakt het bereiken van een 5G-netwerkdienst tot een luxe”, zei Al-Karim. “Wie gaat er geld uitgeven aan communicatie als ze niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien?”

Khadija Sharife (OCCRP), Roshanak Taghavi (OCCRP) en Kelly Bloss (OCCRP) droegen bij aan de rapportage.

Fact-checking werd verzorgd door de OCCRP Fact-Checking Desk.

Nederlandse Kansspelautoriteit geeft Curaçaose gokmaffia te veel ruimte

5 december 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Dossier Koninkrijksrelaties.nl

De Nederlandse Kansspelautoriteit onderneemt te weinig tegen vanaf Curaçao opererende webcasino’s. Dat vinden partijen die hebben meegewerkt aan een evaluatie van de Ksa over de periode 2017-2021. “Het beeld is dat aanbieders op bijvoorbeeld Malta en Curaçao de ruimte kregen en nog steeds krijgen om illegaal hun diensten in Nederland aan te bieden”, zo staat er in het rapport te lezen.

Nederlandse Kansspelautoriteit geeft Curaçaose gokmaffia te veel ruimte

“Het merendeel van de handhavingsacties van de Ksa was gericht op het illegale online aanbod. Dit is ook benoemd als prioriteit in de Toezichtagenda’s. Marktpartijen en verschillende overheidsorganisaties vinden desondanks dat het bestrijden van illegaal aanbod nog te weinig aandacht krijgt bij de Ksa. Zij zijn van mening dat de Ksa hier meer aan kon en kan doen, bijvoorbeeld door er op aan te dringen bij telecompartijen om illegale websites af te sluiten of bij betaaldienstverleners om geen betaaldiensten te verlenen aan illegale aanbieders.”

De Ksa zelf stelt dat ze duizenden websites actief monitort met verschillende online tools. Over hoe de Ksa precies te werk gaat bij de bestrijding van het illegale aanbod kan ze naar eigen zeggen niet volledig transparant zijn. De Ksa wil voorkomen dat het illegale aanbieders gemakkelijker wordt gemaakt om onderzoeken door de Ksa te ontregelen en/of te ontwijken. Daardoor kan volgens de Ksa in de buitenwereld het beeld ontstaan dat de Ksa minder doet aan de bestrijding van het illegale aanbod dan in werkelijkheid het geval is.

Willemstad heeft de bedenkelijke reputatie world capital van de gokmaffia te zijn: op basis van door Curaçaose masterlicentiehouders verkochte “illegale” sublicenties zijn duizenden webcasino’s actief. Een aantal exploitanten wordt direct gelinkt aan internationale criminele organisaties die hun gokbedrijven gebruiken om winsten uit o.a. wapen-, mensen- en drugshandel wit te wassen. Niet alleen de Ksa wordt verweten onvoldoende op te treden, de overheid op Curaçao houdt geen toezicht en het Openbaar Ministerie kijkt weg, terwijl er ook twijfels zijn over de wijze waarop de Centrale Bank zijn toezichthoudende taak op de trustsector uitvoert.

Curaçaose webcasino’s verkochten jarenlang illegale sublicenties

13 oktober 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Curacao gaming jurisdiction

Vijf Curaçaose bedrijven die sublicenties verkopen aan webcasino’s doen dit illegaal. Dit blijkt uit de uitspraak van de rechter in het hoger beroep van Nardy Cramm tegen Cyberluck, de masterlicentiehouder, en trustkantoor Pearl.

Curaçaose webcasino’s verkochten jarenlang illegale sublicenties

Cramm zegt al jaren dat de huidige praktijk van sublicensing op Curaçao illegaal is. Nu concludeert het Hof dat dit mogelijk waar is. Het hof vindt het moeilijk te begrijpen dat een handjevol vergunninghouders sublicenties uitgeven zonder dat een vergunninghouder toezicht houdt en er geen overheidstoezicht is. Daarnaast verdient Curaçao er niets aan.

Het hof wijst de vorderingen van Cyberluck af en veroordeelt de master licentieverlener in de kosten van het proces. Dit bedraagt totaal bijna 4,5 duizend gulden.

Door de drie rechters in het vonnis wordt Cramm een ‘public whatchdog’ genoemd die volgens de rechters “vecht tegen krachtige instituties”. Cramm werd eerder door de rechters veroordeeld voor het publiceren van onjuiste informatie over de webcasino’s. De hoofdredacteur moest rectificaties plaatsen en haar werd verboden op straffe van enorme dwangsommen door te gaan met publiceren. Cramm voldeed aan de veroordelingen, maar ging in hoger beroep. Nu heeft hebben de rechters haar toch gelijk gegeven en de eerdere uitspraken van tafel geveegd.

Vanwege Cramm’s kritiek op de Curaçaose gokmaffia, krijgt de hoofdredacteur geregeld bedreigingen en processen aan haar broek. Ze houdt daarom, sinds een advocaat een foto van haar woonadres publiceerde, haar verblijfplaats geheim.

Bron: Nu.cw

KKC naschrift

Klik hier voor vonnis 1 en hier voor vonnis 2 als uw browser het onderstaand Scribd document niet kan lezen of downloaden. Hier en hier vindt u beide geanonimiseerde uitspraken op Rechtspraak.nl

2022 10 11 – VONNIS HOGER BEROEP CUR2021H00108 Cramm-Knipselkrant vs Cyberluck-Snel-Guttenberg Ea by Knipselkrant Curacao on Scribd

Het net sluit zich langzaam om de Curaçaose goksector

 12 oktober 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Persbureau Curacao | Opinie Dick Drayer

Wens ik u en de uwen nog een fijne “10-10-10” feestdag toe. Vriendelijke groet, André C. Small Attorney at Law

De Curaçaose online goksector zit in het nauw. Iedere journalist die zich inlaat met een bedrijf zoals Cyberluck, één van de weinige vergunninghouders op het eiland, krijgt direct advocaten in zijn nek. De VPRO en de Groene Amsterdammer kennen inmiddels de intimiderende strijdlust van de juridische vertegenwoordigers van de Curaçaose goksector.

Het net sluit zich langzaam om de Curaçaose goksector

Als een kat in het nauw ziet deze sector de basis onder zijn lucratieve miljardenbusiness verdwijnen als het tij niet snel gekeerd wordt. Daar moet zelfs de vrijheid van meningsuiting voor wijken, zo blijkt inmiddels in talloze rechtszaken.

Het gaat in deze strijd om ‘master-‘ en ‘sublicenties’. Twee niet juridische begrippen, want de Curaçaose wetgever kent alleen maar vergunninghouders en heeft bij wet gesteld dat die vergunningen niet overdraagbaar zijn.

Maar de praktijk is net even anders.

Zogenaamde masterlicentiehouders – er zijn er vijf op het eiland – besteden het eigenlijke aanbieden van gokwebsites uit aan duizenden andere bedrijfjes, waardoor er sprake is van een zogenaamd systeem van sublicencering. Daar gaan honderden miljarden per jaar in om. Alleen al Pinnacle doet 21 miljard per jaar en dat is een kleintje vergeleken bij bijvoorbeeld 1xBet en Stake.com. Maar de Curaçaose staat ziet daar niets van.

Sterker, die houdt daarop zelfs geen toezicht en ook de Curaçaose goksector zelf doet dat niet. Reden voor het Hof in Willemstad om te constateren dat die sector zich met dat systeem op glad ijs begeeft en daarom niet vreemd moet opkijken als daar het predicaat ‘illegaal’ op wordt geplakt of anderszins kritisch over wordt geschreven.

Geen ‘Mastervergunning’

Laatste lus om de nek van de sector is nu dat er zelfs alle reden is om aan te nemen dat een bedrijf als Cyberluck niet eens beschikt over een masterlicentie en dus illegaal opereert.

Mijn vraag aan de strijdlustige advocaat of deze aanname hout snijdt, werd per ommegaande geretourneerd met het dreigement dat ik aansprakelijk zou worden gehouden voor vermeende onrechtmatige uitspraken, die ik nog niet had gedaan en waarvan evenmin vaststaat dat ik die uitspraken zou doen, ook niet in dit artikel. Een gewaarschuwd man telt voor twee, moet de strijdbare advocaat intimiderend hebben gedacht.

Vraag is dus of Cyberluck zelf een geldige vergunning heeft op basis van de Curaçaose gokwet uit 1993. Vaststaat dat zij deze wel heeft gehad en dat die zelfs verlengd is in 2009. Maar die verlenging gold tot oktober 2013, een paar maanden na de moord op politicus Helmin Wiels.

Scenario’s dat de goksector betrokken was bij deze moord zijn juridisch nooit hard gemaakt, maar dat er circumstantiele raakvlakken waren staat wel vast. In ieder geval kan de toenmalige minister van Justitie, Nelson Navarro, zich niet herinneren dat hij de vergunning verlengd heeft binnen zijn ambtstermijn.

Hoe het ook zij, de vergunning is niet boven tafel en elke poging om die wel boven tafel te krijgen wordt door de masterlicentiehouder en de bestuursorganen van Curaçao gefrustreerd. Een simpele vraag aan Cyberluck was zelfs teveel gevraagd en – zoals hierboven getoond – reden om te dreigen.

Transparantie

Eerdere verzoeken op basis van de Landsverordening Openbaarheid Bestuur (LOB) in 2018, 2019 en 2020 gericht aan de Curaçaose minister van Justitie om digitale toezending van Egamingvergunningen waren tevergeefs. Kopieën van alle afgegeven, ingetrokken, verlopen en/of anderzijds gewijzigde Egamingvergunningen werden niet verstrekt en in veel gevallen werd er zelfs niet eens op beslist. Het kan allemaal op Curaçao.

Vragen aan toezichthouder GCB, de Gaming Control Board, waar elke (ex-) minister mij naar verwijst, om inzage in de vergunninghoudende bedrijven te krijgen, blijven ook onbeantwoord.

Of ook de huidige minister van Financien, Javier Silvania en zijn collega Shelton Hato op Justitie met de goksector samenspannen om elke vorm van transparantie uit te sluiten moet worden afgewacht. De minister op Financiën weet van aanpakken, zo is inmiddels gebleken bij de Belastingdienst, maar of hij ook door kan pakken staat nog te bezien.

Silvania beloofde mij, op mijn vraag of Cyberluck wel een vergunning heeft, volgende week antwoord te geven. Dat moet dan zijn vanwege een derde rechtszaak, op 21 oktober, waarin expliciet is verzocht om de vergunning te tonen.

Nieuwe wetgeving

Als dat antwoord uitblijft, kijk ik met nog meer interesse en vooral achterdocht naar het proces die deze ministers in gang hebben gezet om, samen met de goksector, nieuwe gokwetgeving te maken.

De vergunning waarmee de Isla raffinaderij vanaf 1993 26 jaar onafgebroken de Curaçaose lucht mocht vervuilen, werd geschreven terwijl het Venezolaanse PdVSA de pen vasthield.

Een regering die weigert het volk inzicht te verschaffen in de vergunningen die zij afgeeft, zit kennelijk ook in het nauw en kan rare sprongen maken.

Bron: Persbureau Curacao

KKC naschrift

Klik hier voor vonnis 1 en hier voor vonnis 2 als uw browser het onderstaand Scribd document niet kan lezen of downloaden.

2022 10 11 – VONNIS HOGER BEROEP CUR2022H00019 Cramm-Knipselkrant vs Cyberluck-Snel-Guttenberg-Pearl Trust… by Knipselkrant Curacao on Scribd

2022 10 11 – VONNIS HOGER BEROEP CUR2021H00108 Cramm-Knipselkrant vs Cyberluck-Snel-Guttenberg Ea by Knipselkrant Curacao on Scribd

Mokerslag voor Curaçaose online goksector: sublicenties illegaal

11 oktober 2022 Knipselkrant Curacao

Met vonnissen | Dossier Koninkrijksrelaties

De stelling van Cramm dat de huidige praktijk van sublicensing illegaal is, is plausibel”, aldus het Hof.

De praktijken van vijf Curaçaose bedrijven die sublicenties verkopen voor het exploiteren webcasino’s kunnen wel degelijk als illegaal worden beschouwd. Dat blijkt uit twee vonnissen van het Gemeenschappelijk Hof in het hoger beroep van hoofdredacteur Nardy Cramm van de Knipselkrant Curaçao tegen ‘masterlicentiehouder’ Cyberluck en trustkantoor Pearl.

Mokerslag voor Curaçaose online goksector: sublicenties illegaal

Eerder had de rechter in Willemstad Cramm veroordeeld tot het plaatsen van rectificaties en bevolen op straffe van enorme dwangsommen niet meer te publiceren dat de door Cyberluck c.s. vele duizenden verhandelde ‘sublicenties’ illegaal zijn. Cramm voldeed aan haar veroordelingen, maar tekende wel hoger beroep aan. Het Hof veegt vandaag de vloer aan met die eerdere uitspraken.

“Dat een handjevol vergunninghouders vele sublicenties uitgeven, met wereldwijd zeer vele spelwebsites en een enorme omzet, zonder dat de vergunninghouders zelf behoorlijk toezicht kunnen houden zonder dat enig overheidstoezicht mogelijk is zonder dat het Land Curaçao er iets aan verdient, lijkt moeilijk te rijmen met enig legitiem doel. De stelling van Cramm dat de huidige praktijk van sublicensing illegaal is, is plausibel”, aldus het Hof.

In de door drie rechters gewezen vonnissen wordt Cramm een ‘public whatchdog’ genoemd die “gedreven vecht tegen krachtige instituties.” Zij dient een groot algemeen belang omdat de praktijken van Cyberluck en andere masterlicentiehouders Curaçao niet alleen financieel schade berokkenen, maar het land ook een interregionaal en internationaal slechte reputatie bezorgen.

Dat Cramm – in tegenstelling tot lokale media – Cyberluck aanpakt mag directeur Snel-Guttenberg zichzelf aantrekken omdat haar bedrijf zich met de verkoop van “niet in de hand te houden” sublicenties “op glad ijs begeeft.” Uit officiële rapporten blijkt dat vooral internationale criminele organisaties gebruikmaken van de illegale sublicenties om opbrengsten uit drugs-, wapen- en mensenhandel wit te wassen.

Cramm krijgt sinds zij de Curaçaose gokmaffia kritisch volgt om de haverklap processen tegen zich. Vanwege aanhoudende bedreigingen houdt zij haar verblijfplaats geheim nadat een aan de Curaçaose goksector verbonden advocaat een foto van haar woonadres op internet plaatste.

KKC naschrift

Klik hier voor vonnis 1 en hier voor vonnis 2 als uw browser het onderstaand Scribd document niet kan lezen of downloaden.

2022 10 11 – VONNIS HOGER BEROEP CUR2022H00019 Cramm-Knipselkrant vs Cyberluck-Snel-Guttenberg-Pearl Trust… by Knipselkrant Curacao on Scribd

2022 10 11 – VONNIS HOGER BEROEP CUR2021H00108 Cramm-Knipselkrant vs Cyberluck-Snel-Guttenberg Ea by Knipselkrant Curacao on Scribd

Gokparadijs Curacao

5 juni 2022 Knipselkrant Curacao KKC

In het Nieuws 5 juni 2022

De online gambling industrie van Curaçao wordt in verband gebracht met internationale criminaliteit zoals drugshandel mensenhandel wapenhandel en de financiering van terrorisme

In afschrift aan:

de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD)

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Postbus 20010
2500 EA Den Haag

 

Karlijn Kuijpers, beeld Aart-Jan Venema | De Groene Amsterdammer

Roulette met de rechtsstaat | Beeld Aart-Jan Venema-Groene Amsterdammer

Curaçao is een wereldspeler op de online gokmarkt, maar de overheid houdt geen enkel toezicht. De sector werd een toevluchtsoord voor maffia, criminele Russen en witwassers. Ambtenaren die gokbedrijven beter willen reguleren of activisten die misstanden aan het licht brengen worden aangeklaagd of geïntimideerd.

Gokparadijs Curacao

In augustus 2016 stapt een tengere jongen van zijn fiets. Hij loopt een gokkantoortje binnen in Catania, Oost-Sicilië. Een halve minuut later staat hij weer buiten. Een paar dagen daarna is het kind er weer, samen met een ander jongetje dat speelt met een stapel bankbiljetten in zijn hand. De twee stappen naar binnen. Enkele tellen later staan ze weer op straat, met lege handen. Het pak geld is weg.

Twee jaar later valt de Italiaanse politie met kogelwerende vesten en zware geweren het pand binnen. Het gokkantoortje blijkt een schakel in een groot witwasnetwerk van de twee machtigste maffiaclans van Catania: de familie Santapaola-Ercolano en de Cappello Clan. De clans zijn al decennia betrokken bij drugshandel, afpersing, moord en corruptie. Tijdens de actie worden 28 mensen gearresteerd. De politie neemt 42 panden en 36 bedrijven in beslag, waaronder een luxe villa aan de kust, een autoshowroom, een sportschool en een jetskiverhuur.

Via zeker 46 gokkantoortjes in Oost-Sicilië, die iets weg hebben van ouderwetse internetcafés, wasten de twee maffiaclans volgens justitie zeker tientallen miljoenen aan crimineel geld wit. Met behulp van verschillende goksites die de clans zelf in handen hadden, simuleerden ze transacties die in werkelijkheid nooit hadden plaatsgevonden. Ze deden alsof ze geld inlegden op online pokerspelen of sportweddenschappen en alsof ze de speelwinst kregen uitgekeerd. In werkelijkheid werd er niet gegokt of gewed, maar gebruikten ze de neptransacties enkel om hun geld een wit tintje te geven. Wanneer de Italiaanse rechercheurs zoeken waar al dat geld is gebleven, komen ze uit in Willemstad. De miljoenen aan maffiageld blijken deels te zijn witgewassen via njoybets.com, goldengool.com, betcom29.org en dertig andere goksites die op Curaçao staan ingeschreven.

In deze aflevering van Speurwerk hoor je Karlijn en David over de schimmige online goksector op Curaçao. Ze vertellen over kwetsbare bronnen, het opsporen van de eigenaren van gokbedrijven en hoe één van die bedrijven Investico en De Groene Amsterdammer vlak voor publicatie aanklaagt.
Luister naar de nieuwe aflevering van Speurwerk.

Curaçao, een land met zo’n 155.000 inwoners in het Koninkrijk der Nederlanden, is met duizenden online casino’s een wereldspeler in het online gokken. In de casino’s gaan vele miljarden om, en ze zijn een vrijhaven voor financiële zaken die het licht niet kunnen verdragen. De online gokkasten worden niet zelden gebruikt door maffia, criminele Russen en de Haagse onderwereld die met de online kansspelen hun criminele geld witwassen.

Online casino’s zijn perfecte witwasmachines, concludeerde de Fiod vorig jaar. Je legt zwart geld in, en zodra je ‘winst’ wordt uitgekeerd is die wit. In de online gokpaleizen kun je betalen met allerhande cryptomunten en andere anonieme betaalmethoden, wat het nog aantrekkelijker maakt voor louche transacties. Criminelen gebruiken de e-casino’s als een soort schaduwbank waar ze onderling betalingen kunnen doen. Daarom is de sector ook gevoelig voor het ontwijken van sancties, omdat je ongezien geld van de ene naar de andere plek kunt krijgen.

Vanwege deze grote risico’s is de goksector in de meeste landen streng gereguleerd. Maar niet op Curaçao: daar beweegt de sector vrijwel volledig buiten het zicht van de overheid. Niet de overheid, maar een handvol private bedrijven bepaalt wie tot de markt wordt toegelaten. Tegen betaling van ongeveer vijfduizend dollar per jaar verlenen zij ‘sublicenties’ aan bedrijven die een online casino willen openen. De Curaçaose overheid heeft werkelijk geen idee wie de casino’s exploiteert en hoeveel geld er door de online gokkasten stroomt.

Terwijl het US Department of State in een recent rapport expliciet waarschuwt dat criminele drugsbendes Curaçaose goksites kunnen gebruiken om crimineel geld wit te wassen, en Curaçaose gokbedrijven opduiken in Amerikaanse, Italiaanse, Braziliaanse, Nederlandse en Russische strafzaken, is er voor zover wij konden vaststellen nog nooit een gokbedrijf strafrechtelijk vervolgd. Het toezicht is uitbesteed aan een stichting die al jaren niet handhaaft.

Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, radioprogramma Argos en De Groene Amsterdammer zetten nu voor het eerst de schijnwerper op deze schimmige sector. We onderzochten geheime overheidsdocumenten, brachten met behulp van internationale leaks in kaart wie de eigenaren zijn van online casino’s en onderzochten buitenlandse rechtbankstukken om te zien hoe criminelen gebruikmaken van een gokwebsite op Curaçao. We spraken met ruim dertig betrokkenen en experts en ontdekten dat de goksector het kleine, jonge land volledig boven het hoofd is gegroeid. De belangen zijn zó groot, de krachten zó sterk, dat de goksector op Curaçao regeert.

Ambtenaren die proberen om de gokbedrijven beter te reguleren, of activisten die misstanden aan het licht brengen, worden tegengewerkt, aangeklaagd of geïntimideerd. Investico en Argos spraken met een ambtenaar die al in de jaren negentig probeerde om de goksector beter te reguleren, maar werd bedreigd en van het dossier afgehaald. We spraken met een hoge ambtenaar die het niet lukte om de sector te reguleren vanwege de sterke lobby van de gokbedrijven. En we spraken met een blogger en activiste die ondergedoken zit omdat ze zich bedreigd voelt, en tegen wie gokbedrijven rechtszaak na rechtszaak aanspannen. Het gokbedrijf Cyberluck spande een kortgeding aan tegen De Groene Amsterdammer om dit artikel vóór publicatie via de rechter te beïnvloeden, maar verloor.

‘In naam der koningin!’ luidt de aanhef van de ‘Landsverordening buitengaatse hazardspelen’ die in juni 1993 in Willemstad wordt aangenomen. De wet, slechts zes artikelen lang, is het vlot waar de gehele Curaçaose online goksector tot op de dag van vandaag op drijft. En die wet deugt niet, zegt John van Schendel, die in de jaren negentig als wetgevingsjurist op het ministerie van Algemene Zaken op Curaçao werkte. ‘Het is de slechtste wet die ik ooit heb gezien, volstrekt in strijd met de basisregels van de democratie.’ Het zit hem nu, bijna dertig jaar later, nog altijd dwars.

Normaal gesproken worden nieuwe wetten geschreven door ambtenaren als Van Schendel. Maar zo ging het deze keer niet. Een Curaçaos parlementslid diende het wetsvoorstel in zonder dat de juristen van het ministerie er iets van hadden gezien. ‘Anders was die wet er zo nooit gekomen’, zegt Van Schendel. De raad die officieel advies moet geven over nieuwe wetgeving vindt de wet veel te summier en oordeelt dat die flink moet worden aangepast ‘opdat de naam van Curaçao en de Nederlandse Antillen internationaal geen schade ondervindt’. Maar dat gebeurt niet. Op 8 juni 1993 is de wet een feit.

Sindsdien is de goksector op Curaçao bijna ongereguleerd. De wet bepaalt niets over toezicht of straffen bij overtredingen, stelt geen enkele eis aan de exploitanten van online casino’s, bevat geen regels tegen witwassen en geen garanties dat spelers eerlijk worden behandeld. Het enige vereiste is dat bedrijven die online casino’s willen openen een vergunning van de overheid aanvragen.

John van Schendel moet rond 1995 die vergunningen gaan uitgeven. Hij herinnert zich dat hij onder druk werd gezet door ‘loterijkoning’ Robbie dos Santos. ‘Robbie kwam op mijn kantoor langs met twee gewapende lijfwachten die aan weerszijden van mijn deur op de gang werden gepositioneerd. Ik had maar te luisteren. Ik vond het doodeng, ik kreeg er Gestapo-achtige gevoelens bij.’ In overheidsdocumenten uit die tijd staat dat ook politici ‘enorme druk’ zetten op Van Schendel om snel een vergunning te geven aan Tiss nv, een bedrijf dat op dat moment wordt bestuurd door Gregory Elias, ‘de koning van de trustwereld’. ‘Mijn deur werd platgelopen, de telefoon stond niet stil. Ministers werden door vriendjes gepusht en vroegen mij: “Hé John, is het al klaar?”’ Elias zegt nu in een reactie dat Tiss nv ‘nimmer druk heeft uitgeoefend op wie dan ook’ om snel een vergunning te verstrekken. Hoe dan ook: Elias’ bedrijf is volgens overheidsdocumenten het eerste dat via een spoedprocedure een vergunning bemachtigt. Er volgt nog een handvol andere bedrijven die ook een vergunning ontvangen.

Kort daarna gebeurt er iets merkwaardigs. Het gokbedrijf van ‘trustkoning’ Elias vraagt Van Schendel of ze hun vergunning ook mogen uitlenen aan andere bedrijven, blijkt uit overheidsdocumenten uit die tijd. Die andere bedrijven zouden dan zonder vergunning van de overheid goksites kunnen opzetten. Ze zouden niet werken met een licentie van de overheid, maar van een privaat bedrijf. Van Schendel schrijft namens de minister van Financiën een stellig antwoord: ‘De huidige Landsverordening maakt een dergelijke onderverdeling van vergunningen niet mogelijk’, staat in de conceptbrief aan Elias. ‘Daarnaast heeft de Regering het standpunt ingenomen dat zulks ook onwenselijk is.’ Of de brief daadwerkelijk aan Elias is verstuurd valt niet meer te achterhalen.

Maar al snel merkt Van Schendel dat de paar bedrijven met een vergunning precies doen wat volgens de conceptbrief juist niet kan: ze geven ‘sublicenties’ uit aan andere bedrijven die een online casino willen openen. En dat gebeurt tot op de dag van vandaag. Op dit moment zijn er slechts een paar bedrijven met een officiële overheidsvergunning. Antillephone, Cyberluck en Gaming Services Provider verkopen ‘sublicenties’ aan bedrijven die een online casino willen beginnen. In een folder van het bedrijf Gamblingtec staat omschreven hoe makkelijk het gaat. ‘Om direct een licentie te krijgen moet je een lokaal bedrijf opzetten, management inhuren, wat hardware (servers) inschepen en je bent klaar om te beginnen!’ De kosten? Vijfduizend dollar per jaar.

De echte grootverdieners van de online goksector zijn echter niet de ‘masterlicentiehouders’ maar de trustkantoren. Want bedrijven die een online casino op Curaçao willen openen moeten naast een vergunning ook een Curaçaos brievenbusbedrijf hebben. Curaçaose trustkantoren beheren naar schatting honderden tot duizenden brievenbusbedrijven voor goksites, die zo’n 22.000 euro per jaar betalen voor een Curaçaose brievenbus.

De opkomst van het online gokken eind jaren negentig komt voor de trustsector als geroepen. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft de sector een sterke positie op het eiland. Het concept ‘trustdiensten’ – het opzetten en beheren van bedrijven voor buitenlandse klanten – is zelfs op Curaçao uitgevonden. Net voor de Tweede Wereldoorlog verplaatsten Nederlandse multinationals als Philips, Unilever en Shell zich naar Willemstad, zodat de nazi’s hun bedrijven niet konden confisqueren. Ze lieten hun Caribische bedrijven beheren door een Nederlandse notaris die later het eerste trustkantoor van de Antillen zou beginnen. Na de Tweede Wereldoorlog bood de Antillenroute broodwinning voor de trustkantoren. Maar wanneer deze lucratieve belastingroute eind jaren negentig wordt gesloten, dreigt de teloorgang van de trustsector. De opkomst van online gokken biedt nieuwe kansen.

Hoeveel online casino’s er inmiddels op Curaçao zijn, is onbekend. Afgelopen december deed de minister van Financiën een oproep in het Antilliaans Dagblad waarin hij gokbedrijven verzocht om zich vrijwillig in te schrijven in een database, zodat de overheid ‘een beter inzicht kon verkrijgen van de online gaming sector’. In reactie op vragen laat het ministerie weten dat de online database nog niet werkt omdat er ‘wat vertraging is opgelopen’. Het Openbaar Ministerie van Curaçao schat dat er zo’n duizend Curaçaose goksites zijn, de Curaçaose ser houdt het op zeven- tot negenhonderd bedrijven.

Follow the Money schreef eerder dat er in de afgelopen vijf jaar zo’n tienduizend illegale casino’s vanuit Curaçao hadden geopereerd. Met behulp van een web scraper, een computerprogramma dat geautomatiseerd gegevens van websites verzamelt, stelden wij zelf een lijst samen van Curaçaose goksites met sublicenties. In totaal vonden we ruim vijfhonderd bedrijven die gezamenlijk ruim drieduizend actieve goksites exploiteren, waarvan zo’n zeventienhonderd mét vergunning en de rest zonder. Met behulp van deze lijst kunnen we voor het eerst zien welke goksites vanuit Curaçao draaien en welke trustkantoren en licentiehouders aan de sites verbonden zijn. Toch is dat naar verwachting nog steeds maar een klein deel van alle Curaçaose goksites: in de lijst zijn enkel Engelstalige sites opgenomen. Om het in perspectief te plaatsen: Malta, een van de belangrijkste goklanden ter wereld, telt 201 bedrijven met een online gokvergunning.

Hoeveel geld er in de online gokpaleizen omgaat is eveneens onbekend. De omzet stroomt vaak niet door Curaçao, maar door anonieme bedrijven in Engeland, Ierland of Malta, waardoor Curaçao niet goed weet hoeveel geld er door de Caribische casino’s loopt. Maar het zal veel zijn. SoftSwiss, dat meer dan honderd Curaçaose gokwebsites exploiteert, zegt dat er op haar sites maandelijks vijf miljard euro wordt ingelegd – dat komt neer op een jaartotaal van zestig miljard voor slechts een klein deel van de duizenden websites.

De meeste goksites uit onze database, met namen als beepbeepcasino.com, bonanzagame.com en bingofest.com, werken met een vergunning van Cyberluck NV, een van de bedrijven met een overheidslicentie. Wie de eigenaar is van deze grote ‘masterlicentiehouder’ is onbekend. Cyberluck beantwoordt onze vragen daarover niet. Veel goksites van Cyberluck staan ingeschreven in Landhuis Joonchi, een grote villa in Willemstad die schuilgaat achter een bos en een bewaakte poort. Dat landhuis is het kantoor van de ‘trustkoning’ van Curaçao, Gregory Elias. Elias is naar verluidt de rijkste man van Curaçao en werd wereldwijd bekend toen hij in 2016 een concert van de Rolling Stones op Cuba organiseerde. In een reactie zegt hij geen enkele relatie te hebben met Cyberluck of de betrokken trustkantoren.

Trustkantoren zorgen ervoor dat de echte eigenaren van de online casino’s anoniem blijven en geldstromen onzichtbaar worden. Met behulp van internationale leaks uit belastingparadijzen zoals de Panama Papers en de Pandora Papers kunnen we voor het eerst toch enkele eigenaren identificeren. Wat direct opvalt is dat we vooral Russische, Oekraïense en Belarussische eigenaren vinden. Zo stuiten we op Ihar uit Belarus die enkele jaren als bewaker in een staatslandbouwbedrijf werkte en later werkloos werd. Hij is eigenaar van de website realmoneyonlinepokies. Real money lijkt hij zelf niet te hebben: een jaar voordat hij zijn gokbedrijf opricht rijdt hij nog een twintig jaar oude Volvo 440 en woont hij met drie personen in een krap appartement zo’n honderd kilometer buiten Minsk. Volgens een gelekte database van de douane, die collega-journalisten uit Belarus voor ons bekeken, heeft hij nooit een voet buiten Belarus gezet.

Andere eigenaren van de online casino’s lijken op het eerste gezicht ook geen gokmagnaten: één is een 26-jarige medewerker van een Russisch trustkantoor, een ander woont in een grauw flatgebouw in een buitenwijk van Sint-Petersburg, en weer een ander in een vervallen sovjetblok in de West-Oekraïense stad Loetsk. Niet het typische optrekje voor een gokbaas.

‘Ik lever graag een bijdrage aan het verbeteren van het imago van de goksector’, schrijft Jamir Barton wanneer we om een interview vragen. Barton is op dat moment voorzitter van de Curaçaose Gaming Control Board, die sinds 2020 verantwoordelijk is voor het toezicht op de online goksector. Vóór 2020 was er geen enkele instantie die actief toezicht hield. In e-mails in handen van Investico schrijft het Curaçaose ministerie van Justitie die taak in 2013 te hebben overgedragen aan het ministerie van Financiën. Maar het officiële besluit daarover werd pas in 2019 genomen, en Financiën schrijft eind dat jaar dat het niets kan doen omdat het ministerie van Justitie de dossiers nog niet heeft doorgestuurd. In 2020 besluit het ministerie van Financiën het toezicht door te schuiven naar de Gaming Control Board. Dat is een ‘overheidsstichting’ die onder toezicht staat van een consultant, een belastingadviseur en een psycholoog.

We willen graag spreken met Barton om te begrijpen hoe deze stichting toezicht houdt op de duizenden goksites. Maar een gesprek houdt hij af, en de meeste schriftelijke vragen worden niet beantwoord. Wel erkent de Gaming Control Board dat ze nog altijd geen toezicht houdt. De stichting is nu, ruim twee jaar nadat ze die taak kreeg, nog altijd bezig met het opstellen van beleid en richtlijnen, en doet niets totdat het beleid is vastgesteld. ‘In principe hebben we het toezicht de afgelopen jaren allemaal zelf gedaan’, zei Angelique Snel-Guttenberg, ceo van Cyberluck, een van de masterlicentiehouders, in een interview vorige maand. De overheid komt er niet aan te pas.

Het is volgens de Curaçaose ser zo erg dat Curaçao niet meer ‘aux sérieux’ wordt genomen door andere landen, en het voor gokbedrijven onmogelijk is geworden een bankrekening te openen vanwege de grote risico’s op witwassen. Gokbedrijven kunnen alleen nog bij minder streng gereguleerde betaaldienstverleners terecht. Ondertussen heeft het hele land last van de slechte reputatie van de goksector: Curaçao wordt steeds vaker uitgesloten van het internationale betaalverkeer omdat banken bang zijn voor witwasschandalen.

Aangezien het opzetten van een casino volledig buiten het zicht van de overheid kan gebeuren, en overheidstoezicht niet bestaat, zijn Curaçaose gokbedrijven een toevluchtsoord geworden voor criminelen. Curaçaose goksites duiken op in Braziliaanse, Amerikaanse, Nederlandse, Russische en Italiaanse strafzaken. Zo zat de ‘Haagse godfather’ en drugshandelaar Piet S. volgens politie en justitie achter de in Nederland illegale sportgoksite edobet.com. Volgens het OM vervoerde S. vele tonnen drugs naar Nederland. Enkele profvoetballers van Sparta hadden aandelen in het gokbedrijf, en oud-prof Dirk Kuijt werd als getuige gehoord in het strafrechtelijk onderzoek omdat hij regelmatig gokte via Curaçao. Volgens het Algemeen Dagblad zou hij zijn speelwinst cash in plastic tassen overhandigd hebben gekregen bij een tankstation.

Ook de Italiaanse maffia weet de weg naar Willemstad te vinden. Toen Maltese autoriteiten in 2018 de vergunningen van enkele gokwebsites introkken die volgens de Italiaanse justitie zouden zijn gebruikt om geld wit te wassen voor de ‘baas der bazen’ van de Siciliaanse maffia verplaatsten deze websites zich naar Curaçao. Het bedrijf achter deze sites, Riota BV, had in 2020 nog altijd enkele actieve websites in de lucht.

De belangenvereniging voor Curaçaose gokbedrijven stelt in een reactie dat de banden tussen criminelen en de Curaçaose goksector ‘roddels’ zijn. Volgens de vereniging geven ‘masterlicentiehouders’ hun vergunning door ‘met medeweten en instemming van de regering’ en staan gokbedrijven ‘onder streng toezicht van particuliere ondernemingen’. Het voorkomen van betrokkenheid bij criminele zaken is een ‘prominent aandachtspunt’ voor de sector. De gokbedrijven zeggen dat zij bij de Gaming Control Board doorgeven hoeveel goksites er onder hun vergunning werken.

Jurist John van Schendel ziet het met lede ogen aan. ‘Het is net als een schip dat bij vertrek uit de haven het kompas één graad verkeerd afstelt’, zegt hij. ‘Aan het einde van de reis kom je dan misschien wel honderden kilometers uit de route aan. Bij wetgeving is dat precies zo. Voor mij was het destijds reden om op de rem te trappen. Maar het heeft niet mogen baten.’

Hoeveel geld er in de gokpaleizen omgaat is onbekend. De omzet stroomt vaak niet door Curaçao, maar door anonieme bedrijven in Engeland, Ierland of Malta

Hoe heeft het zo uit de hand kunnen lopen? Hoe kon één klein wetje uitmonden in een ongereguleerde, ongecontroleerde miljardenindustrie? Dat komt doordat bestuurders die de regels wilden aanscherpen, toezicht wilden versterken of activisten die misstanden wilden blootleggen werden geïntimideerd, tegengewerkt of aangeklaagd.

Dat begint al in de jaren negentig met John van Schendel. Als hij in de gaten krijgt hoe slecht de wetgeving in elkaar zit, schrijft hij meteen een nieuwe wet om de fouten te herstellen. ‘Maar die is nooit verder gekomen dan de tekentafels’, zegt hij. ‘Het werd vastgehouden door de minister, en dan houdt het gewoon op.’ Als Van Schendel ontdekt dat de gokbedrijven sublicenties verkopen, iets wat hij net daarvoor nog had afgekeurd, neemt hij contact op met de recherche. Die wil volgens Van Schendel een inval doen bij het gokbedrijf om het gebruik van sublicenties aan banden te leggen. Maar opnieuw steekt de minister van Justitie stokken in de wielen. ‘Die gaf de voorkeur aan behoud van werkgelegenheid’, zegt Van Schendel. Kort daarop wordt het dossier bij hem weggehaald. ‘Toen was de enige kritische stem op het ministerie weg. En dat is best wel heel droevig.’

De goksector gokt in de jaren daarna rustig door, en Curaçao krijgt steeds meer internationale kritiek vanwege de risico’s op witwassen. Rond 2007 waagt een jurist op het ministerie van Justitie zich opnieuw aan het schrijven van een nieuwe wet. Hij wil anoniem blijven omdat hij problemen verwacht als zijn naam bekend wordt. ‘We wilden de sector aan banden leggen’, zegt hij, ‘en zorgen dat de gokbedrijven niet misbruikt werden voor witwassen of terrorismefinanciering.’ Maar ook deze ambtenaar lukt het niet. ‘De gokbedrijven hielden nieuwe wetgeving tegen. Het is er nooit van gekomen.’

In 2013 waagt minister van Justitie Nelson Navarro een nieuwe poging. Hij neemt een officieel landsbesluit waarin strengere eisen, beter toezicht en een expliciet verbod op sublicenties worden geregeld. Maar twee maanden later wordt dat besluit alweer ingetrokken. De officiële verklaring wijst naar een juridisch probleem: éérst moet de wet veranderd worden, pas dan kunnen er in lagere regelgeving strengere eisen worden gesteld aan gokbedrijven. Maar die nieuwe wet komt er nooit. De enige poging om gokbedrijven strenger te reguleren en het systeem van sublicenties aan banden te leggen, wordt direct weer de nek omgedraaid.

Eind 2019 is er één wet die het wél haalt. De Curaçaose minister van Financiën zet het parlement voor het blok: geef snel je goedkeuring aan een aantal nieuwe belastingwetten, anders komt Curaçao op 1 januari van het nieuwe jaar op een Europese zwarte lijst van belastingparadijzen, en dreigt de financiële sector te vertrekken. In een uitermate rommelige procedure, waarbij de meeste beslissingen tijdens het reces tussen Kerstmis en Oud en Nieuw worden genomen, stemt het parlement in met een ingrijpende hervorming van het belastingstelsel. ‘We hadden totaal geen inzicht in waar we over stemden’, zegt een parlementariër die destijds de coalitie steunde.

Uit de wetsteksten blijkt dat brievenbusbedrijven sinds 1 januari 2020 geen winstbelasting meer hoeven te betalen. Alleen ‘binnenlandse bedrijven’ dragen nog belasting af. De minister van Financiën heeft Curaçao zo vrijwel onopgemerkt tot een belastingparadijs voor gokbedrijven gemaakt. Zij hoeven sindsdien geen winstbelasting meer te betalen, het arme Curaçao verdient niets meer aan de miljardenindustrie.

In april van dit jaar stappen we in een vliegtuig naar een geheime bestemming om blogster en activiste Nardy Cramm te ontmoeten. Ze is de spil achter knipselkrant-curacao.com, een gratis website waar ze nieuwsberichten en blogs over het Caribisch gebied publiceert. Ze schrijft veel over de goksector, en dat is de reden waarom we op een geheime plek moeten afspreken. Cramm vreest al jaren voor haar veiligheid en in 2017 laat het Nederlandse Openbaar Ministerie haar opnemen in een officieel beveiligingsprogramma. Na een jaar wordt dat stopgezet: de dreiging zou zijn afgenomen. Maar Cramm vertrouwt het nog altijd niet. Ze verblijft momenteel op een geheim adres in het buitenland omdat ze zich in Nederland niet meer veilig voelt. ‘Er zijn mensen geweest die ’s nachts om mijn huis slopen, ik ben meerdere keren op een verdachte manier van de weg gereden, en ik word stelselmatig bedreigd en geïntimideerd. Ik ben heel bang dat mij hetzelfde lot wacht als Helmin Wiels.’

Parlementslid en leider van de partij Pueblo Soberano Helmin Wiels liep op 5 mei 2013 op de Playa Marie Pampoen, enkele kilometers buiten Willemstad, toen er negen kogels op hem werden afgevuurd. De populaire politicus was op slag dood. Nu, negen jaar later, is de moord nog altijd niet opgelost. De huurmoordenaars die de schoten losten zijn gepakt, maar degene die de uiteindelijke moordopdracht gaf is nog altijd op vrije voeten. Op zaterdag, de dag voor de moord, gaf Wiels een twee uur durende toespraak op YouTube waarin hij de goksector beschuldigde van belastingontduiking. Hij kondigde aan na het weekend een ‘bom’ over de goksector naar buiten te brengen. Zo ver kwam het niet. In een intern document van het Nederlandse ministerie van Binnenlandse Zaken, dat wij via een Wob-verzoek in handen kregen, staat dat ‘uit het strafrechtelijk onderzoek duidelijk is geworden dat personen uit de hoogste niveaus van het politieke en het gokwezen betrokken zijn’.

Roulette met de rechtsstaat | Beeld Aart-Jan Venema-Groene Amsterdammer

Blogger Nardy Cramm is bang dat zij op een dodenlijst staat. Voor Cramm begonnen de problemen in 2012. De Friezin woont op dat moment al jaren op Curaçao en werkt als onderzoeker voor advocatenkantoren. Tijdens een van die onderzoeken, waar ze niets over kan vertellen wegens een geheimhoudingsplicht, stuit ze op de online gokbedrijven. ‘Op dat moment had ik nog geen idee hoe groot en gevaarlijk die sector was’, zegt ze. ‘Maar ik kreeg bedreigingen, werd geschaduwd, en er stonden constant geblindeerde zwarte auto’s voor mijn huis. Ik werd gewaarschuwd dat ik moest oppassen omdat ik me met de “verkeerde mensen” zou bemoeien. Ik kreeg het gevoel dat er iets helemaal mis was, en besloot in maart 2013 naar Nederland te vluchten.’ Twee maanden later wordt Helmin Wiels vermoord.

George van Zinnicq Bergmann, voorzitter van de Curaçao Online Gaming Associatie, zegt in een reactie dat hij het heel vervelend vindt dat Cramm zich bedreigd voelt. Hij adviseert ons om ‘onderzoek te doen naar de geloofwaardigheid van mevrouw Cramm en haar complottheorieën’. Het leggen van een link met de moord op Helmin Wiels vindt hij ‘bijzonder pijnlijk en onverantwoordelijk’.

Als Cramm in 2013 naar Nederland komt verblijft ze in haar ouderlijk huis in Friesland, en daar begint ze te schrijven voor de Knipselkrant. ‘Ik zat maar thuis, en bedacht dat het mooi zou zijn om mensen op Curaçao van onafhankelijke informatie te voorzien. Persvrijheid op Curaçao is een moeilijk goed.’ De eerste jaren houdt ze zich verre van de goksector, maar de laatste jaren verschijnen op de Knipselkrant steeds meer stukken over gokbedrijven: Cramm publiceert gepeperde artikelen, eigen onderzoek en knipsels uit Nederlandse media over goksites op Curaçao. Ze noemt de sublicenties ‘illegaal’ en beschrijft Curaçao als een ‘witwaswalhalla’. Momenteel heeft de Knipselkrant zo’n twintigduizend lezers per dag, in de hoogtijdagen zijn dat er volgens Cramm zelfs meer dan honderdduizend. Sinds 2019 heeft ze ook een stichting waarmee ze namens gedupeerde spelers rechtszaken aanspant tegen Curaçaose gokbedrijven.

Maar sinds anderhalf jaar wordt het Cramm bijna onmogelijk gemaakt om te publiceren. Ze wordt bestookt door gokbedrijven en trustkantoren die op Curaçao rechtszaken tegen haar aanspannen, spreekverboden en dwangsommen van wel honderdduizend euro eisen. De bedrijven eisen rectificaties van soms wel jaren oude artikelen en stellen dat het onrechtmatig is om sublicenties ‘illegaal’ te noemen. De sector is van mening dat sublicenties legaal zijn en verwijst daarvoor naar jurisprudentie.

De Nederlandse advocaat van gokbedrijf Cyberluck Bas Jongmans lanceerde zelfs de site knipselkrantprocedure.com, waar hij ‘gedupeerden’ van de Knipselkrant gratis rechtszaken aanbiedt. ‘Via de Knipselkrant zegt Nardy Cramm op reguliere basis nare dingen over Curaçao en haar inwoners’, schrijft Jongmans in een blog. ‘Nardy lijkt altijd verdrietig en boos op alles en iedereen. Ik bied daarom iedereen op Curaçao die door Nardy en haar Knipselkrant is gedupeerd gratis mijn diensten aan.’ Jongmans liet de website van Cramms private onderzoeksbureau uit de lucht halen en publiceerde op knipselkrantprocedure.com een foto van haar ouderlijk huis in Friesland. Jongmans stelt in een reactie dat Cramm hem ten onrechte beschuldigt van het werken voor personen met banden met criminele organisaties, en laat weten dat zijn blog ‘ludiek’ bedoeld was.

‘DE RECHTSZAKEN BEHEERSEN ALLES, HET IS EEN GRUWELIJKE ERVARING. IK KAN INMIDDELS KWARTETTEN MET SOMMATIES EN VOEL ME ENORM IN DE STEEK GELATEN’

Het is de vraag of Cramm bij de Curaçaose rechter wel een eerlijke kans krijgt om zich te verdedigen. Een van de zaken werd behandeld door rechter Kimberly Lasten. Zij werkte voorheen als advocaat voor gokbedrijven en tekende in 2014 sommaties en schadeclaimbrieven in een poging om de Knipselkrant uit de lucht te halen. Toen gokbedrijven in 2021 een zaak aanspanden tegen Cramm moest Lasten als rechter oordelen over diezelfde Knipselkrant, en vonniste in het voordeel van de gokbedrijven.

Volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dat ook op Curaçao geldt, moeten rechters zich verschonen als zij een belangenconflict hebben of als er een schijn is van partijdigheid. Dat gebeurde hier niet. Lasten laat via de persrechter weten dat zij in deze zaak geen aanleiding heeft gezien om zich te verschonen, en dat partijen altijd in hoger beroep kunnen gaan als zij het niet eens zijn met een uitspraak.

DE GOKBEDRIJVEN EISEN RECTIFICATIES VAN SOMS WEL JAREN OUDE ARTIKELEN EN STELLEN DAT HET ONRECHTMATIG IS OM SUBLICENTIES ‘ILLEGAAL’ TE NOEMEN

Rechter Lasten schreef in haar vonnis een opmerkelijk standpunt toe aan Cramm, namelijk dat Cramm zou onderschrijven dat sublicenties legaal zijn, iets wat zij juist ten hevigste bestrijdt. Dit vonnis wordt nu in andere rechtszaken gebruikt om Cramm tot rectificaties te dwingen. Cramm ging in hoger beroep maar wacht al meer dan een jaar op een uitspraak.

In een andere zaak weigerde de rechtbank aan Cramm te laten weten welke rechters haar zaak zouden behandelen, omdat dit een ‘interne aangelegenheid’ zou zijn. Volgens de gedragscode van de rechtspraak en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moeten de namen van rechters altijd op voorhand bekend worden gemaakt. Na navraag zegt de rechtbank dat het een foutje was.

Inmiddels heeft Cramm drie kortgedingen achter de rug, die ze alle drie heeft verloren. Met een van de Curaçaose vonnissen liet het gokbedrijf Cyberluck via advocaat Jongmans en een Nederlandse deurwaarder voor bijna honderdduizend euro beslag leggen op Cramms Nederlandse bankrekeningen. Afgelopen december bepaalde de rechter dat Cramm nooit meer iets mag publiceren waarin staat dat gokbedrijf Cyberluck illegale sublicenties aanbiedt, op straffe van een dwangsom van ruim 21.000 euro per dag. Cramm ging wederom in hoger beroep, maar terwijl de kortgedingen binnen enkele weken werden ingepland en afgerond, wacht ze nog altijd op uitspraken in hoger beroep.

En het gaat maar door. Vorige maand moest Cramm in de krant lezen dat er weer een nieuwe rechtszaak zou komen. ‘“Class action” tegen Cramm/Knipselkrant’, kopte het Antilliaans Dagblad. Deze ‘class action’ wordt gevoerd door twee trustkantoren en het gokbedrijf Cyberluck. De bedrijven eisen dwangsommen van in totaal bijna 1,3 miljoen euro. Cramm zegt geen advocaat te kunnen betalen, omdat haar bankrekeningen wegens vorige rechtszaken al zijn bevroren. ‘Ze willen me kapot hebben’, zegt ze. ‘De rechtszaken beheersen alles, het is een gruwelijke ervaring. Ik kan inmiddels kwartetten met sommaties en voel me enorm in de steek gelaten.’

Dat is precies de strategie, zegt Matthew Caruana Galizia. Hij is actievoerder voor persvrijheid sinds zijn moeder Daphne Caruana Galizia in 2017 op Malta werd vermoord door een autobom. Ook zij was blogger, schreef over misstanden in de Maltese goksector en werd uiteindelijk vermoord in opdracht van de grootste casinobaas van het eiland, omdat ze zijn corrupte deals in de energiesector op het spoor was. Op het moment van haar dood liepen er 46 rechtszaken tegen haar.

‘Dit soort rechtszaken isoleert mensen die misstanden aan het licht brengen, precies zoals bij mijn moeder gebeurde’, zegt Caruana Galizia in reactie op de procedures tegen Cramm. ‘Mensen met diepe zakken richten de enkeling die hen ter verantwoording roept te gronde. Vooral kleine landen als Malta of Curaçao zijn hier kwetsbaar voor. Met dit soort rechtszaken worden niet alleen de mensenrechten van Nardy Cramm geschonden, een heel land wordt bestolen van toegang tot informatie. De bedoeling is om het publieke debat te smoren.’

Cyberluck ontkent dat de rechtszaken tegen Cramm zijn bedoeld om haar te gronde te richten of om ervoor te zorgen dat zij niet kritisch kan schrijven over Cyberluck en de gaming-industrie. Cyberluck zegt de uitlatingen van Cramm met legitieme rechtsmiddelen te bestrijden.

Op 10 oktober 2010 wordt de vlag van de Nederlandse Antillen voor de allerlaatste keer gestreken, netjes opgevouwen en overhandigd aan de laatste minister-president van de Antillen. Onder luid applaus en gejoel rijst dan een blauwe vlag met gele band en twee witte sterren naar de top van de mast: de vlag van het nieuwe land Curaçao. ‘Viva Kòrsou!’ klinkt het. Curaçao is een zelfstandig land geworden.

Nederland grijpt het uiteenvallen van de Antillen op ‘10/10/10’ aan om meer invloed te eisen op de rechtsstaat op Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Vanwege hun kleine omvang – Curaçao is ongeveer zo groot als de gemeente Maastricht – zijn de nieuwe landen kwetsbaar voor corruptie en vriendjespolitiek. Nederland wordt medeverantwoordelijk voor de rechtsstaat, voor het bestrijden van witwassen en zware criminaliteit, en voor instituties als de rechtbanken, het Openbaar Ministerie en de politie, spreken de landen af in de zogenoemde Rijksconsensuswetten. ‘De sterkere rol van Nederland is belangrijk voor de rechtsbescherming van burgers op Curaçao’, zegt emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis Gert Oostindie. ‘Niet zelden gaat het dan om de bescherming van burgers tegen hun eigen politici.’

Juist die waarden en instituties waar Nederland medeverantwoordelijk voor is wankelen onder druk van de goksector, en dat is dus zowel een probleem voor Curaçao als voor Nederland. Maar in een web van gedeelde verantwoordelijkheden glippen criminelen makkelijk tussen de mazen door. Het is de verantwoordelijkheid van de Curaçaose regering om de wetgeving voor gokbedrijven aan te passen en te zorgen dat er toezicht komt. Dat gebeurt al dertig jaar niet, en Nederland dringt wel aan, maar kan niets afdwingen.

Ondertussen grijpt ook het Curaçaose Openbaar Ministerie niet in. Het OM wíl niets doen zolang de regels en het toezicht niet worden verbeterd, blijkt uit een brief uit 2017. ‘Hoewel het Openbaar Ministerie het juiste instituut is om criminele onderzoeken op Curaçao uit te voeren, denken we dat het niet juist is om strafrecht aan te wenden om gebreken in regels en regulering te vullen’, schrijft de Curaçaose openbaar aanklager.

Eind 2021, bijna vijf jaar en meerdere buitenlandse strafzaken verder, acht het Curaçaose OM zichzelf nog altijd niet in staat om gokbedrijven te vervolgen. In een ambtsbericht in handen van Investico schrijft de officier van justitie dat ‘het strafrechtelijk vervolgen van online gambling bedrijven een complexe materie betreft. In verband met die complexiteit moet onderzocht worden of en welke rol het strafrecht in deze materie speelt of kan spelen.’ Tot die tijd kan het Openbaar Ministerie geen strafonderzoek beginnen, schrijft de officier van justitie.

Die houding illustreert de gevoelige verhoudingen tussen Nederland en Curaçao, zegt hoogleraar Oostindie. ‘Als het Openbaar Ministerie de grenzen opzoekt wordt dat heel politiek geïnterpreteerd en wordt het al snel als neokoloniaal neergezet. Het OM zal dus altijd zeggen: “Als we de goksector willen aanpakken, pak dan de regels aan.”’ Het Curaçaose Openbaar Ministerie reageert niet op wederhoorvragen.

Sinds 2020 probeert Nederland steeds dwingender de regels voor de goksector te veranderen. Wanneer het coronavirus de wereld platlegt komt Curaçao direct in een economische crisis terecht. De hotels zijn leeg, de toeristen blijven weg en de pandemie dreigt het eiland in een faillissement te storten. Nederland springt bij met leningen van ruim vierhonderd miljoen euro, in ruil voor verdere invloed op het eiland. Een van de voorwaarden voor de leningen is dat Curaçao een plan maakt voor de ‘modernisering en hervorming’ van de online goksector.

De Nederlandse bemoeienis leidt tot woede bij Curaçaose ministers, die Nederland neokolonialisme verwijten. Nederland en Curaçao bakkeleien nu al maanden over de precieze uitvoering van de plannen: Nederland wil zaken kunnen afdwingen, Curaçao weigert dat. De aanpassingen in de goksector komen nog niet echt van de grond. De minister stelde afgelopen december in het Antilliaans Dagblad dat het ‘een van de prioriteiten’ is om de bedrijfsvoering van de gokbedrijven met een overheidsvergunning ‘veilig te stellen’.

Hoogleraar Oostindie verwacht dat Nederland de hervorming van de goksector niet zal opgeven. Maar het is de vraag of vasthoudendheid voldoende is. ‘In de jaren tachtig had Curaçao een enorme financiële sector. Toen die onder verdenking kwam te staan van belastingontduiking en witwassen van drugsgeld heeft Nederland op de eilanden de duimschroeven enorm aangedraaid, terwijl de financiële sector in Nederland rustig mocht blijven doorgroeien. Dat werd op Curaçao als onredelijk gezien. Het is prima dat Nederland nu zegt dat de financiële sector op Curaçao moet worden aangepakt. Maar als je serieus bent moet je dat ook in eigen land doen.’

Lees hier de geannoteerde versie met bronvermeldingen

Bron: De Groene Amsterdammer

Naschrift KKC

De context van bovengenoemd artikel vindt u terug in de navolgende reeks van artikelen en podcasts van platforum voor onderzoeksjournalistiek Investico, weekblad de Groene Amsterdammer en radio-omroep Argos (VPRO-Human):

 

1. Explainer VPRO-Human (video): ‘Hoe Curacao een gokstaat werd’ (link: https://www.vpro.nl/argos/media/luister/argos-radio/onderwerpen/2022/Curacaos-roulette.html)
2. Investico: Roulette met de Rechtsstaat https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat-geannoteerd-verhaal/
3. Investico: Hier vindt u de documenten over de Curacaose online goksector https://www.platform-investico.nl/artikel/vind-hier-de-documenten-over-de-curacaose-online-goksector/
4. Investico: Roulette of Law (Engelse versie) https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-of-law-annotated-version/
5. Investico: Russische, Oekrainse en Belarussische eigenaren achter Curacaose online casino’s https://www.platform-investico.nl/artikel/russische-oekraiense-en-belarussische-eigenaren-achter-curacaose-online-casinos/
6. Investico: Curacao schafte belasting voor brievenbusbedrijven af https://www.platform-investico.nl/artikel/curacao-schafte-belasting-voor-brievenbusbedrijven-af/
7. Trouw (voorpagina): Curacao loopt belasting mis door snelle wet (PDF)
8. De Groene Amsterdammer: Roulette met de rechtstaat (PDF) en https://www.groene.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat
9. Podcast Argos/Investico: https://www.platform-investico.nl/artikel/online-casinos-de-perfecte-witwasmachines/
10. Podcast Argos/Investico Speurwerk op Spotify: https://open.spotify.com/show/7lKTVx35ZTkcepXCAHkaZ1
11. Podcast Argos op NPO Radio 1: Curaçaos roulette https://www.nporadio1.nl/fragmenten/argos/3adc60b4-16b7-4fae-9318-d4d9bf12cce6/2022-05-28-curacaos-roulette
12. Podcast VPRO: https://www.vpro.nl/argos/media/luister/argos-radio/onderwerpen/2022/Curacaos-roulette.html
13. VPRO – Human: In het land van de online casino’s controleert de goksector zichzelf
14. VPRO – Human: Curaçaose online casino’s blijken bezit van Russische eigenaren
15. Podcast Argos op Spotify: https://open.spotify.com/episode/2y6Nc4fNKlabM9ZSlCRC7h
16. De Groene Amsterdammer – Ruleta ku estado di derecho (niet-officiële Papiamentstalige versie): https://knipselkrant-curacao.com/groene-ruleta-ku-estado-di-derecho/

 

In het Nieuws 5 juni 2022

Amparo dos Santos is leider van KdNT. KdNT is Kòrsou di Nos Tur vrij vertaald ‘Curaçao van ons allemaal’, is een politieke partij op Curaçao. Amparo Dos Santos is inmiddels trouwe assistent van Gerrit Schotte.

Amparo dos Santos is de broer van Robbie dos Santos. Robbie dos Santos is lotterijkoning op Curaçao. Robbie dos Santos is halfbroer van George Jamaloodin. George Jamaloodin is nauw verbonden met de gokindustrie. Robbie dos Santos wordt genoemd als opdrachtgever voor de moord op Helmin Wiels.

George Jamaloodin wordt verdacht opdracht te hebben gegeven voor de moord op Helmin Wiels. Helmin Wiels had veel kritiek op George Jamaloodin en dreigde documenten openbaar te maken die de betrokkenheid van o.a. George Jamaloodin zou bewijzen bij witwaspraktijken van de gokmaffia. George Jamaloodin was vertrouwling van Gerrit Schotte Gerrit Schotte is oud-premier van Curaçao.

Gerrit Schotte is veroordeeld voor opkoping door de gokmaffia. Gerrit Schotte heeft met smeergeld van Francesco Corallo de politieke partij MFK hebben opgericht. Francesco Corallo bezit met zijn bedrijf BPlus tientallen casino’s in Italië en eveneens een reeks gokpaleizen op Sint Maarten en andere locaties in het Caribisch gebied. de Italiaanse politie en veiligheidsdienst meldden destijds dat Francesco Corallo betrokken was bij internationale drugshandel en witwassen.

Betreffende de zaak Babel zou de maffiabaas Francesco Corallo vermoedelijk een langdurige gevangenisstraf in Italië moeten uitzitten dat in november 2018 wordt bepaald wanneer Francesco Corallo moet. Babel is naam van strafzaak tegen Gerrit Schotte en Cicely van der Dijs. Francesco Corallo is in Sicilië geboren en woont zijn zeventiende op Sint Maarten. Francesco Corallo is zoon van Gaetano Corallo. Gaetano Corallo is een Siciliaanse maffiabaas. Gaetano Corallo werkte jarenlang nauw samen met superbaas Nito Santapaola van de Siciliaanse maffia.

Vraagtekens Investico bij Curaçaose rechters

28 mei 2022 Knipselkrant Curacao KKC

28 mei 2022 In het Nieuws

In afschrift aan:

de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD)

en

Hanke Bruins Slot Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Postbus 20010
2500 EA Den Haag

Blijft de aanval op ‘de Curaçaose rechter’, aldus Mike Willemse, spindokter en PR-baas van de gokmaffia, tevens hoofdredacteur Antilliaans Dagblad | KKC onderschrift

 ,,Het is de vraag of Nardy Cramm bij de Curaçaose rechter wel een eerlijke kans krijgt om zich te verdedigen”, schrijft De Groene Amsterdammer letterlijk in een door Investico-verslaggever aangeleverd artikel. Het artikel staat ook op het Investico-platform en dezelfde verslaggever haalde gisteren de voorpagina van Trouw.

Vraagtekens Investico bij Curaçaose rechters

De artikelen zijn van de hand van Karlijn Kuijpers. Over ‘de Curaçaose rechter’ bericht zij vermoedelijk op basis van informatie afkomstig van Cramm (enige bestuurslid van Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen, SBGOK, en van de online Knipselkrant Curaçao die zij beiden vanuit een naar eigen zeggen schuiladres in Nederland aanstuurt, red.):

,,Een van de zaken werd behandeld door rechter Kimberly Lasten. Zij werkte voorheen als advocaat voor gokbedrijven en tekende in 2014 sommaties en schadeclaimbrieven in een poging om de Knipselkrant uit de lucht te halen. Toen gokbedrijven in 2021 een zaak aanspanden tegen Cramm moest Lasten als rechter oordelen over diezelfde Knipselkrant, en vonniste in het voordeel van de gokbedrijven.”

Aldus het artikel in het blad De Groene. ,,Volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dat ook op Curaçao geldt, moeten rechters zich verschonen als zij een belangenconflict hebben of als er een schijn is van partijdigheid. Dat gebeurde hier niet. Lasten laat via de persrechter weten dat zij in deze zaak geen aanleiding heeft gezien om zich te verschonen, en dat partijen altijd in hoger beroep kunnen gaan als zij het niet eens zijn met een uitspraak.”

 

Daar laat de Investico-verslaggever het niet bij, want zo vervolgt het artikel: ,,Rechter Lasten schreef in haar vonnis een opmerkelijk standpunt toe aan Cramm, namelijk dat Cramm zou onderschrijven dat sublicenties legaal zijn, iets wat zij juist ten hevigste bestrijdt. Dit vonnis wordt nu in andere rechtszaken gebruikt om Cramm tot rectificaties te dwingen. Cramm ging in hoger beroep maar wacht al meer dan een jaar op een uitspraak.”

Investico heeft meer: ,,In een andere zaak weigerde de rechtbank aan Cramm te laten weten welke rechters haar zaak zouden behandelen, omdat dit een ‘interne aangelegenheid’ zou zijn. Volgens de gedragscode van de rechtspraak en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moeten de namen van rechters altijd op voorhand bekend worden gemaakt. Na navraag zegt de rechtbank dat het een foutje was.”

Inmiddels heeft Cramm drie kortgedingen achter de rug, vervolgt verslaggever Kuijpers, waarover zij schrijft dat ‘ze die alle drie heeft verloren’. Met een van de Curaçaose vonnissen liet masterlicentiehouder Cyberluck via advocaat Bas Jongmans en een Nederlandse deurwaarder voor bijna honderdduizend euro beslag leggen op Cramms Nederlandse bankrekeningen.

Het artikel in De Groene: ,,Afgelopen december bepaalde de rechter dat Cramm nooit meer iets mag publiceren waarin staat dat gokbedrijf Cyberluck illegale sublicenties aanbiedt, op straffe van een dwangsom van ruim 21.000 euro per dag.”

In de (aan)klacht tegen ‘de Curaçaose rechter’ luidt het daarop: ,,Cramm ging wederom in hoger beroep, maar terwijl de kortgedingen binnen enkele weken werden ingepland en afgerond, wacht ze nog altijd op uitspraken in hoger beroep.” Het is alom bekend dat een kort geding juist is voor een snelle (voorlopige) beslissing.

,,En het gaat maar door”, schrijft Investico. ,,Vorige maand moest Cramm in de krant lezen dat er weer een nieuwe rechtszaak zou komen. ‘Class action’ tegen Cramm/Knipselkrant’, kopte het Antilliaans Dagblad. Deze ‘class action’ wordt gevoerd door twee trustkantoren en het gokbedrijf Cyberluck. De bedrijven eisen dwangsommen van in totaal bijna 1,3 miljoen euro.”

Cramm zegt tegen de Investico-verslaggever geen advocaat te kunnen betalen, omdat haar bankrekeningen wegens vorige rechtszaken al zijn bevroren. ,,Ze willen me kapot hebben”, zegt ze tegen Kuijpers. ,,De rechtszaken beheersen alles, het is een gruwelijke ervaring. Ik kan inmiddels kwartetten met sommaties en voel me enorm in de steek gelaten.”

Cyberluck ontkent tegenover Investico/De Groene dat de rechtszaken tegen Cramm zijn bedoeld om haar te gronde te richten of om ervoor te zorgen dat zij niet kritisch kan schrijven over Cyberluck en de gaming industrie. Cyberluck zegt de uitlatingen van Cramm ‘met legitieme rechtsmiddelen te bestrijden’.

Blijft de aanval op ‘de Curaçaose rechter’.

Bron: Antilliaans Dagblad

Naschrift KKC

De context van bovengenoemd artikel vindt u hieronder in de artikelen en podcasts van onderzoeksplatforum voor journalistiek Investico, weekblad de Groene Amsterdammer, omroep VPRO-Human en het radioprogramma Argos:

Investico: Roulette met de Rechtsstaat https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat-geannoteerd-verhaal/

Investico: Hier vindt u de documenten over de Curacaose online goksector https://www.platform-investico.nl/artikel/vind-hier-de-documenten-over-de-curacaose-online-goksector/

Investico: Roulette of Law (Engelse versie) https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-of-law-annotated-version/

Investico: Russische, Oekrainse en Belarussische eigenaren achter Curacaose online casino’s https://www.platform-investico.nl/artikel/russische-oekraiense-en-belarussische-eigenaren-achter-curacaose-online-casinos/

Investico: Curacao schafte belasting voor brievenbusbedrijven af https://www.platform-investico.nl/artikel/curacao-schafte-belasting-voor-brievenbusbedrijven-af/

Trouw (voorpagina): Curacao loopt belasting mis door snelle wet (PDF)

De Groene Amsterdammer: Roulette met de rechtstaat (PDF) en https://www.groene.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat

Podcast Argos/Investico: https://www.platform-investico.nl/artikel/online-casinos-de-perfecte-witwasmachines/

Podcast Argos/Investico op Spotify: https://open.spotify.com/show/7lKTVx35ZTkcepXCAHkaZ1?si=XafUe5ZgQlCa1GGEVLDtdg&nd=1

VPRO – Human: In het land van de online casino’s controleert de goksector zichzelf

Curaçaose goksector in het nauw door reeks onthullingen onderzoekers Investico

27 mei 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Dossier Koninkrijksrelaties

Oud CIGA vice voorzitter en thans Curaçao Online Gaming Associatie (COGA) voorzitter George van Zinnicq Bergmann is de grootste trustbaas voor gokbedrijven op Curacao | EM group (Emoore en EMS management): ‘roddels’

De Curaçaose goksector lijkt in paniek door publicaties in de media over de (eerste) resultaten van het speurwerk van het journalistieke onderzoeksplatform Investico naar de al dan niet illegale praktijken van de sector.

Curaçaose goksector in het nauw door reeks onthullingen onderzoekers Investico

In een persbericht beschuldigt de Curaçao Online Gaming Associatie (COGA) de onderzoekers van ‘karaktermoord’ waarbij benadrukt wordt dat het om Nederlandse journalisten gaat. “Er staan zoveel onjuistheden in de publicaties dat er geen beginnen aan is om ze allemaal te benoemen. De publicaties zijn eenzijdig, tendentieus, grievend en brengen grote schade toe aan de reputatie van de online gaming sector maar ook aan Curaçao in het algemeen”, aldus de belangenorganisatie.

Investico staat, net als  dat eerder over de Curaçaose ‘gokmaffia’ berichtte, in hoog aanzien vanwege de vele onthullingen over misstanden in onder meer de financiële wereld. Media op Curaçao hebben geen budget voor onderzoeksjournalistiek, als ze dat al zouden willen, want sommigen zijn meer spreekbuis dan kritisch volger van de goksector.

Dat Curaçaose masterlicentiehouders, trustkantoren, accountants en advocaten criminele organisaties faciliteren om winsten uit drugs-, wapen- en mensenhandel via online casino’s wit te wassen is al langer bekend, de onderzoekers van Investico hebben nu echter aangetoond dat de sector op actieve hulp van de overheid kan rekenen. Van het OM in Willemstad heeft men ook niets te vrezen, dat zegt de materie ‘te complex’ te vinden.

Overigens is in Nederland ook verontwaardigd gereageerd, maar dan over de onthulling dat een heimelijk ingevoerde wijziging van de belastingwetgeving ertoe heeft geleid dat op Curaçao gevestigde brievenbusfirma’s sinds 2020 geen belasting meer hoeven te betalen.

Persbericht Curaçao Online Gaming Associatie:

Karaktermoord door Nederlandse journalisten

Recente publicaties van Investico en De Groene Amsterdammer, net als een publicatie van Follow The Money in November 2021, zijn ronduit lasterlijk tegenover de online gaming sector in Curaçao. En van de nog uit te zenden radio docu van het VPRO programma Argos wordt niet anders verwacht. Blijkbaar is het nodig om keer op keer karaktermoord te plegen op de sector, zonder verificatie van beweerde feiten.

Er staan zoveel onjuistheden in de publicaties dat er geen beginnen aan is om ze allemaal te benoemen. De publicaties zijn eenzijdig, tendentieus, grievend en brengen grote schade toe aan de reputatie van de online gaming sector maar ook aan Curaçao in het algemeen.

Het bestuur van de Curaçao Online Gaming Associatie (COGA) heeft meegewerkt aan de publicaties door het gemotiveerd beantwoorden van vragen van journalisten. Uit de vragen die de COGA voorgelegd kreeg, bleek dat de journalisten vooringenomen waren en dat zij uitgingen van onjuiste informatie. De COGA stuurde daarom een uitgebreide “fact checker” van een artikel van het Nederlandse online platform Follow The Money over de online gaming sector, dat in november 2021 verscheen. De COGA constateert dat met al dit materiaal weinig tot niks is gedaan. Het beginsel van hoor en wederhoor is slechts toegepast voor de schijn. Over ernstige verdachtmakingen op basis van bepaalde bronnen zijn geen vragen gesteld aan die partijen die daarover nu juist de nodige kennis zouden moeten hebben.

COGA heeft er bij de Nederlandse journalisten op aangedrongen om Curaçao te bezoeken en het functioneren van de sector zelf waar te nemen. De voorkeur ging echter uit naar een reis naar het ‘onderduikadres’ van een naar eigen zeggen bedreigde blogster, terwijl onduidelijk is door wie, wanneer en waarom zij wordt bedreigd.

De verzinsels, de vergaande beschuldigingen en de suggestieve inkleding van bepaalde beweringen, bijvoorbeeld over betrokkenheid van de sector bij de moord op Helmin Wiels, maar ook over vooringenomenheid van een Curaçaose rechter, lijken nodig te zijn voor deze nieuwe karaktermoord. De werkelijke feiten zijn daaraan ondergeschikt.

In de Curaçaose online gaming sector werken honderden mensen. Dit zijn hardwerkende mensen, die lijdzaam moeten toezien dat zij door Nederlandse journalisten als gokmaffia, criminelen en moordenaars worden weggezet. Avondkrant Amigoe plaatste het artikel van de Nederlandse journalisten integraal in haar editie van 25 mei, zonder enige vraag te stellen aan lokale betrokkenen. Het is voorspelbaar dat andere Nederlandse en buitenlandse media de onwaarheden gaan herpubliceren en dat er vervolgens in Nederland kamervragen worden gesteld. De geschiedenis herhaalt zich.

Dat de sector onder onvoldoende overheidstoezicht staat is een feit dat door niemand wordt ontkend. Alle betrokken partijen wensen dat dit zo snel mogelijk verandert. Maar dat rechtvaardigt niet dat lukraak misstanden en misdrijven op ongefundeerde wijze in de schoenen van de online gaming sector of de overheid worden geschoven. Laat staan dat de rechterlijke macht in deze verdachtmakingen betrokken zou moeten worden. In feite maakt die laatste verdachtmaking de publicaties voor de lezer in één klap ongeloofwaardig. Intussen wordt er door de overheid hard gewerkt aan modernisering van de sector met uiteraard een prominente rol van de overheid in regulering en toezicht, waarbij de groei van werkgelegenheid een belangrijk speerpunt is. COGA kijkt vooruit en stelt alles in het werk om een constructieve bijdrage te leveren aan welvaart en werkgelegenheid voor het land Curaçao.

Bron: Dossier Koninkrijksrelaties.nl

Naschrift KKC

De Curaçao Online Gaming Associatie (COGA) reageert op volgende artikelen en podcasts van onderzoeksplatforum voor journalistiek Investico, weekblad de Groene Amsterdammer, omroep VPRO-Human en het radioprogramma Argos:

https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-met-de-rechtsstaat-geannoteerd-verhaal/

https://www.platform-investico.nl/artikel/vind-hier-de-documenten-over-de-curacaose-online-goksector/

https://www.platform-investico.nl/artikel/roulette-of-law-annotated-version/

https://www.platform-investico.nl/artikel/russische-oekraiense-en-belarussische-eigenaren-achter-curacaose-online-casinos/

https://www.platform-investico.nl/artikel/curacao-schafte-belasting-voor-brievenbusbedrijven-af/

Trouw (voorpagina): Curacao loopt belasting mis door snelle wet (PDF)

De Groene Amsterdammer: Roulette met de rechtstaat (PDF)

Podcast: https://www.platform-investico.nl/artikel/online-casinos-de-perfecte-witwasmachines/

Podcast Spotify: https://open.spotify.com/show/7lKTVx35ZTkcepXCAHkaZ1?si=XafUe5ZgQlCa1GGEVLDtdg&nd=1

Het persbericht van COGA (PDF) van 26 mei 2022.

Russen in ondergrondse trustsector vallen buiten toezicht

22 mei 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Romy van der Burgh en Linda van der Pol

Ivestico onderzocht voor dit onderzoek de voormalig klanten van zeven trustkantoren, namelijk TMF, Intertrust, C-Corp, ITPS, Cis Management, BlauStein en United Trust | Beeld Trouw

‘De heer Remmelink? Elfde verdieping,’ zegt de receptiemedewerker van een grote zorgflat in Rotterdam. Vóór het gebouw op het Zuidplein, op het kruispunt van Vreewijk, Bloemhof en Tarwewijk, wappert als blijk van solidariteit de Oekraïense tweekleur. Op de begane grond van het gebouw zitten een kapsalon, een bibliotheek en een kledingreparatiewinkeltje¹, en ook de Rotterdamse accordeonvereniging is er gevestigd. En in één van de 265 appartementen in het gebouw² moet bovendien het kantoor van Horus Real Estate Fund I BV zitten, een BV met een Russische eigenaar.

Russen in ondergrondse trustsector vallen buiten toezicht

De lift naar boven maakt halverwege een tussenstop. Een verzorgende met een mondkap groet ons. Op de elfde, bovenste, etage hangen slingers: er is iemand jarig geweest. In de gang hangen posters van Martha Graham en van dansers in drag. Naast één van de voordeuren staat een vaas met tulpen die aan hun laatste goede dagen begonnen zijn. Eind 2020 bijna 300 miljoen aan aandelenkapitaal op de balans van Horus, een bedrijf dat bestuurd wordt door de zeventigjarige bewoner achter deze voordeur³.

‘Je moet alle kanalen kunnen sluiten, zeker als het gaat om de oligarchen die op allerlei slimme manieren hun geld hebben weggezet,’ zegt minister Kaag van Financiën begin maart in Nieuwsuur⁴. Begin april⁵ werd oud-minister Stef Blok aangesteld als sanctiecoördinator, hij was afgelopen weken aanvoerder van twintig overheidsorganisaties die moet onderzoeken of er nog Russische bezittingen in Nederland verstopt zitten in complexe of verhullende bedrijfsstructuren⁶. Personen die op de sanctielijst staan zijn volgens Blok vaak ‘eigenaar via een baaierd aan tussen-bv’s’⁷, dat maakt het naleven van de sancties complex.

Half april⁸ diende minister Kaag een spoedwetsvoorstel in bij de Tweede Kamer, die alle dienstverlening van trustkantoren aan klanten in Rusland en Belarus en Belarussen moet verbieden–ongeacht of zij op een sanctielijst staan of een zogenaamd ‘hoog risico-persoon’ zijn⁹.

Opvallend genoeg vindt de trustsector zo’n verbod zelf prima: dat doet naar eigen zeggen nauwelijks nog zaken¹⁰ met Russen¹¹. De sector werd afgelopen jaren al aan banden gelegd¹², om te voorkomen dat vennootschappen gebruikt worden voor witwassen, fraude en terrorismefinanciering¹³. Deels liepen buitenlandse klanten ook zelf weg: omdat trustkantoren te duur werden, of omdat BV’s en NV’s sinds 2020 verplicht worden de werkelijke eigenaar van het bedrijf openbaar te maken¹⁴.

31 tot 51 procent van alle Nederlandse trustdienstverleners opereert zonder vergunning

Terwijl het aantal trustkantoren met een vergunning afneemt¹⁵, zien toezichthouders steeds meer signalen van illegale dienstverlening¹⁶. Onderzoeksbureau SEO, dat vorig jaar onderzoek deed in opdracht van het Ministerie van Financiën, schat dat 31 tot 51 procent van alle Nederlandse trustdienstverleners zonder vergunning opereert. Daarmee vallen ze effectief buiten het toezicht van De Nederlandsche Bank.¹⁷

De grote en veelvormige schaduwtrustsector onttrekt zich juist aan die spoedwet van Kaag. Die is immers een toevoeging op de Wet Toezicht Trustkantoren 2018, die in het toezicht op vergunde trustdiensten voorziet. Investico signaleerde destijds al dat die wet gemakkelijk te ontlopen is, door een bloeiende markt van onvergunde trustdienstaanbieders in te duiken¹⁸. En precies in die schaduwsector opereren relatief veel Russische bedrijven. Om te kijken om welke Russische bedrijven het gaat deed Investico een steekproef voor De Groene Amsterdammer en Trouw (zie kader). Daarbij keken we naar de klanten van zeven trustbedrijven in Nederland: de twee grootsten, TMF en Intertrust, en vijf kleinere met van oudsher relatief veel Russische klanten.

Deze zeven kantoren hadden begin 2014 tezamen in totaal 6.600 bedrijven als klant. Ruim 5.000 daarvan verlieten sinds 2014 hun trustkantoor. Daarvan stond meer dan een kwart, 1344 bedrijven, nog altijd ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Hoewel veel van deze bedrijven hun eigenaar bewust maskeren, konden we, na handmatig onderzoek naar deze 1300 bedrijven in Nederlandse en Russische registers, rechtbankverslagen en media, ruim honderd bedrijven terugleiden naar Rusland of Belarus. Soms ging dat om relatief kleine bedrijven, zoals een kaasfabrikant of een constructiebedrijf. Vaak zijn ze op meer of minder transparante wijze gelieerd aan giganten in de energiesector, telecom, tech, of de zware industrie. Zo is in Nederland een reclamebureau gevestigd dat 26.700 reclameborden in Rusland heeft, waarvan sommige nu oorlogspropaganda faciliteren. Poetins militaire bank Promsvyazbank, opereert in Nederland vanuit een Walvis-vormig kantoor in Amsterdam¹⁹.

2,6 miljard euro aan Russisch geld

Waren in 2014 nog 305 Russische politiek prominente personen geregistreerd bij gereguleerde trustkantoren, in 2021 waren dat er nog ruim 30²⁰. Onder de grote kantoren zijn dat er, volgens belangenvereniging Holland Quaestor, nog maximaal²¹ tien²². We vonden in de schaduwtrustsector al 12 politiek prominente personen, onder wie een minister van economische ontwikkeling²³ en een onderminister voor staatsbezit²⁴. Dat zijn er al meer dan de ‘0 tot 10’ die volgens Holland Quaestor nog bediend worden door de grote vergunde trustkantoren. Hoewel meeste BV’s geen jaarcijfers publiceerden, vonden we onder de honderd Russische bedrijven acht bedrijven die dat wel deden. Zij zijn in ieder geval al goed voor 2,6 miljard euro aan omzet – Russisch geld dat zo ongezien door Nederland stroomt.

Het appartement van waaruit Willem Remmelink vastgoedfonds Horus²⁵ runt, staat in schril contrast met de Moskouse appartementencomplexen die met het fonds uit de grond lijken te worden gestampt²⁶. Horus is eigendom van een fonds in Liechtenstein, dat in de kamer van koophandel van het dwergstaatje enkel medewerkers van een trustkantoor op de eigendomspapieren heeft staan²⁷.

Horus is volgens jaarverslagen en Russische bronnen in werkelijkheid in handen van Sergey Gordeev, voormalig Hogerhuislid en grootaandeelhouder²⁸ van ‘s Ruslands grootste ontwikkelaar van ‘residentieel vastgoed’ – PIK Groep²⁹. Dat zette, vooral in Moskou, hele wijken aan flatgebouwen neer, en huisvest naar eigen zeggen meer dan 2 miljoen ³⁰ mensen. In 2015 nam Remmelink het directeurschap over van het Nederlandse trustkantoor waar Horus eerst zat, TMF³¹. Zonder op een specifieke casus in te gaan, laat TMF weten sinds de annexatie in de Krim in 2014 sommige cliënten te hebben laten gaan³². ‘We hebben geen controle over wat ze daarna doen, of ze een structuur liquideren, naar een ander kantoor gaan, of de niet-gereguleerde sector in gaan.’ Remmelink bericht op geen enkele manier betrokken te zijn bij trustactiviteiten, en zegt in loondienst te werken³³.

NEDERLANDS RECLAMEBUREAU FACILITEERT RUSSISCHE OORLOGSPROPAGANDA

Sinds 2019³⁴ breidt PIK internationaal uit: het investeert nu ook in vastgoed in de Filippijnen. Ook die activiteiten vinden plaats vanuit een Nederlands bedrijf, PIK International BV. Dit keer is de directeur een 31-jarige componist, die tot voor kort in dezelfde zorgflat, waar jong en oud tegenwoordig samenleven, aan het Rotterdamse Zuidplein woonde³⁵. Die klust, naast zijn werk in de culturele sector, klaarblijkelijk bij als algemeen directeur van de Filippijnse tak van een van de grootste bedrijven van Rusland³⁶. Het eerste bouwwerk in Manilla is inmiddels in aanbouw: een luxueus complex van 29 verdiepingen van ‘Europese kwaliteit.³⁷‘

Vacature onderzoeksjournalist

Het verhaal moet er nu maar ‘ns uit, kopt een artikel³⁸ van Trouw uit 1999. Het is een biecht van de Nederlandse advocaat Willem Remmelink. Remmelink vertrekt in de jaren tachtig naar de Verenigde Staten: ‘Ik was jong, advocaat, homo en Europeaan, een ideale mix om in New York  populair te zijn.’ De jurist begint voor zichzelf en regelt licenties en belastingen voor Europese klanten. Duikt de culturele wereld en de filantropie in, huurt een huis aan Miami Beach.

Uiteindelijk overtreft zijn leefstijl zijn inkomsten – en Remmelink, zo impliceert het artikel, ‘vult de gaten in zijn budget’ aan met geld van zijn cliënten. Tot zijn vriend, een balletdanser, op een ochtend de voordeur opendoet voor twee detectives. Remmelink wordt veroordeeld tot 2 tot 7 jaar. Hij zit zijn jaren uit in de Altona-gevangenis, op de grens tussen Canada en Amerika aan de Devil’s Den Road. ³⁹

In dienst bij Russische superrijken

In onze database komt Remmelink vanaf 2015 naar voren als directeur voor de BV van vastgoedmagnaat Sergey Gordeev. Maar hij werkt dan al langer voor Russische superrijken, blijkt uit de Pandora Papers, een lek van trustkantoren in belastingparadijzen in handen van aan het International Consortium of Investigative Journalists, gedeeld met Investico. In 2006 wordt Remmelink ‘zelfstandig bevoegd’ directeur van SAFMAR B.V., volgens een uittreksel uit de Kamer van Koophandel historisch een ‘verhandelaar in  emissierechten’ – gevestigd op een adres van Remmelink. Maar hij is alleen directeur voor de Nederlandse autoriteiten: volgens een contract uit het Pandora-lek heeft Remmelink in werkelijkheid geen enkele zeggenschap over het bedrijf⁴⁰.

Remmelink krijgt, volgens een ander document uit het Pandora-lek, opdracht om met miljoenen euro’s aan aandelen te schuiven tussen de Nederlandse BV en een bedrijf op Cyprus. Beide bedrijven blijken, via een chique adres in de Londense wijk Westminster, deel uit te maken van een eindeloos netwerk aan firma’s van de steenrijke Rus Mikhail Gutseriev en familie. Gutseriev, die in de privatiseringsslag in de jaren negentig fortuin maakte in de olie-industrie,  staat sinds 2021 op de Britse en Europese sanctielijst–wegens zijn lange vriendschap met president Aleksandr Loekasjenko ⁴¹. Toen had Remmelink het bedrijf alweer enkele jaren verlaten. Voor de advocaat leek de schaduwtrustsector overigens geen vetpot: voor zijn diensten voor SAFMAR B.V. ontving hij ogenschijnlijk eenmalig 5000 euro⁴². Remmelink gaat niet in op vragen over SAFMAR.

Sommige bedrijven stapten van de door ons onderzochte trustkantoren over naar een kleiner, mogelijk minder strikt kantoor. Andere huurden een Nederlandse stroman in als bestuurder–zodat het er voor de fiscus uitziet als een doodnormaal bedrijf. Of zij knippen trustdiensten op. Dan regelen ze bijvoorbeeld een adres bij de ene aanbieder, en advisering, of een bestuurder, bij een ander. Dat gebeurt vaak via een tussenpersoon.

Voor zijn diensten voor SAFMAR B.V. ontving Remmelink ogenschijnlijk eenmalig 5000 euro

Iets vergelijkbaars zien we gebeuren bij Karpaty Chemical B.V., dat eigenaar is van een petrochemische fabriek in Oekraïne, zo’n honderd kilometer ten zuiden van Lviv. Tot 2017 had Karpaty Chemical B.V. een Russische eigenaar: olieconcern LukOil, maar toen had had de fabriek al jaren stilstaan⁴³. Met de verkoop van Karpaty Chemical aan een Oekraïense en een Azerbaijaanse magnaat, van wie één voormalig topmanager was bij LukOil, draaide de fabriek weer naar hartelust: in 2019 draaide het bedrijf een omzet van 470 miljoen. ⁴⁴

Ondanks de overheveling van het bedrijf van Russische in (deels) Oekraïense handen bleef de bestuurder van de BV in Nederland gelijk, zij het nu via een management-bv: de 78-jarige Rumoldus de Schutter–die ook nog altijd drie Nederlandse BV’s van LukOil bestuurt⁴⁵. Karpaty Chemical verliet trustkantoor TMF in 2015.

Karpaty Chemical B.V. krijgt bovendien beschikking over een adres in een kantoorpand in het Betuwse Geldermalsen–op een industrieterrein waar voornamelijk lesauto’s en trekkers passeren. Daar is ook een ander bedrijf van De Schutter gevestigd, dat ‘buitenlandse bedrijven assisteert met het opzetten en ontwikkelen van bedrijfsactiviteit in Nederland⁴⁶.’ Volgens de website⁴⁷ heeft De Schutter achttien jaar ervaring in het verlenen van trustdiensten, maar geen van zijn bedrijven heeft als zodanig een vergunning bij de DNB⁴⁸. De Schutter zegt in reactie niets van doen te hebben met trustdienstverlening⁴⁹.

Legale of illegale trustdienst

‘Mogelijk levert de bestuurder, via een omweg, adresverlening aan het bedrijf,’ zegt Cees Schaap, financieel forensisch onderzoeker en voormalig fraude-officier van justitie,  op de anoniem voorgelegde casuïstiek⁵⁰. Als iemand twéé vormen van trustdienstverlening aanbiedt, dan kwalificeert hij als illegaal, vertelt Schaap – ook als dat indirect gebeurt⁵¹.

Vastgoedfonds Horus, dat sinds enkele weken gevestigd is op het woonadres van de Nederlandse bestuurder van het bedrijf, is een duidelijker geval. ‘Bestuursdiensten én een adres verlenen, dat kwalificeert volmondig als een illegale trustdienst.’

‘Maar het is heel moeilijk om duidelijk onderscheid te maken tussen wat wel en wat niet illegaal is,’ voegt Schaap toe. Een beproefde methode om de Wet Toezicht Trustkantoren te ontlopen, is het in loondienst nemen van een bestuurder. Ook de bestuurder van Horus is, naar eigen zeggen, in dienst bij de BV. Zo’n arbeidsovereenkomst is naar de letter van de wet geen trustdienst maar gaat, volgens de toezichthouder, ‘op z’n minst in tegen de geest van de wet⁵².’

Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra zei half april in een kamerbrief dat in het handhaven van sancties in Nederland tot dan toe ‘in het algemeen’ voorspoedig en naar behoren is gehandeld, ondanks negatieve pers die anderszins schrijft. Al kon ‘niet geheel kan worden uitgesloten dat er zich Russische bezittingen in Nederland bevinden die zijn verboden met gesanctioneerde (rechts)personen maar waar de relatie lastig is vast te stellen door doelbewust complex opgezette eigendomsstructuren⁵³.’

Oud-minister Stef Blok kreeg afgelopen zes weken de opdracht te verifiëren dat er niets gemist is bij het handhaven van sancties. Hij kwam tot dezelfde conclusie. In het rapport, dat hij afgelopen vrijdag indiende, concludeert hij vooralsnog geen aanwijzingen gevonden te hebben dat er zaken gemist zijn is de bevriezingen van Russisch geld. Toch wordt, door een datateam, nog steeds gezocht naar relaties met gesanctioneerde personen. Ook Blok loopt tegen complexe grensoverschrijdende constructies aan – lastig te ontwarren voor Nederlandse⁵⁴ handhavers⁵⁵.

Het datateam, dat tot nu toe enkele jachten en entiteiten vond die verbonden zijn aan Russen die op de sanctielijst staan, doet half mei nog steeds onderzoek, blijkt uit vragen van Investico aan de sanctiecoördinator. De door Kaag ingediende spoedwet die dienstverlening van Nederlandse trustkantoren aan Russen moet verbieden, ziet niet toe op illegale trustdienstverlening. In opdracht van het Ministerie van Financiën loopt momenteel een onderzoek naar de levensvatbaarheid van de trustsector in het geheel, wegens de ‘hoge integriteitsrisico’s’ die met trustdienstverlening gepaard gaan⁵⁶.

‘We wisten allemaal dat er in Nederland allerlei shady bedrijfsstructuren actief zijn’

‘Het had gewoon nooit zover moeten komen,’ zegt advocaat Yvo Amar⁵⁷, gespecialiseerd in het sanctierecht. ‘We wisten allemaal dat er in Nederland allerlei shady bedrijfsstructuren actief zijn. Dat hebben we jarenlang ook aangemoedigd, door ons fijne investeringsklimaat te promoten.’ Volgens Amar valt helemaal niet vast te stellen of Nederland tot nu toe juist handelde in het handhaven van sancties. Zelf kreeg Amar, die advies verleent op het gebied van sanctiewetgeving, adviesvragen van trustkantoren. Russische klanten vroegen de kantoren tóch die ene transactie te doen, of met vermogen te schuiven op papier. Dan moest Amar vertellen dat die acties onwettig zijn. ‘Het is niet vast te stellen wat nog is weggeglipt maar ik kan je op een briefje geven dat het gebeurd is. En als dat al bij een cliënt van mij gebeurt, een vergund trustkantoor, dan daarbuiten zeker.’

Celstraf en vijf miljoen euro boete

Onvergunde trustdiensten zijn niet per definitie verboden, maar wie het randje overgaat, riskeert tegenwoordig veel. Althans, op papier. De Nederlandsche Bank kan, voor het illegaal verlenen van trustdiensten, een bestuurlijke boete opleggen tot vijf miljoen euro, en een celstraf tot twee jaar.

DNB controleert echter ‘voornamelijk’ op basis van meldingen, laat ze in reactie op vragen weten⁵⁸. Die ontvangt ze ‘incidenteel⁵⁹’. Sinds de invoering van de Wet Toezicht Trustkantoren 2018 zegt de DNB vier bestuurlijke boetes te hebben uitgedeeld voor het illegaal verlenen van trustdiensten. Eén daarvan was voor trustkantoor Blaustein, dat activiteiten bleef verrichten nadat DNB de vergunning van het kantoor ingetrokken had wegens belastingontduiking, valsheid in geschrifte, mensensmokkel, oplichting⁶⁰ en witwassen⁶¹.

‘De enige reden waarom je niet onder het toezicht van DNB wil vallen, is omdat je iets te verbergen hebt’

De Nederlandse trustsector verwelkomde jarenlang twijfelachtige bedrijven met open armen. Toen bleek dat veel trustkantoren het wel heel bont hadden gemaakt werd de sector aangesproken en kwam er strenge regulering voor de vergunde kantoren. Maar de illegale trustsector bleef ongemoeid en dus liep het water naar het laagste punt. Zo ontstond er een nóg groter probleem: niet alleen is er een plek waar shady bedrijven alsnog naartoe kunnen gaan, er is ook nog eens totaal geen zicht meer op. ‘En als je toch al buiten het toezicht opereert is het makkelijk om je met deze sancties vrijer te voelen om toch die betaling te verrichten, de transactie te doen, een structuur te verhangen,’ zegt advocaat Amar. ‘De enige reden waarom je niet onder het toezicht van DNB wil vallen, is omdat je iets te verbergen hebt.’

We publiceren hier ook een nieuwsbericht van dit onderzoek. In een eerdere versie van dit bericht stond dat Sergey Gordeev voormalig Doema-lid was. Gordeev was echter lid van de Federatieraad, het Russische Hogerhuis.

OVER DIT ONDERZOEK

Investico onderzocht voor dit onderzoek de voormalig klanten van zeven trustkantoren, namelijk TMF, Intertrust, C-Corp, ITPS, Cis Management, BlauStein en United Trust. Om die bedrijven te identificeren vergeleek Investico lijsten met concernrelaties van trustkantoren, afkomstig uit de Kamer van Koophandel, op twee verschillende ijkpunten. Afhankelijk van de beschikbaarheid van data waren dit lijsten uit de periode 2012-2014 en een lijst van april 2022. We turfden alle bedrijven waarvan het trustkantoor tussen 2012-2014 nog bestuurder dan wel eigenaar was, maar in 2022 niet meer. Een deel van die bedrijven werd sinds 2012-2014 opgeheven. Een kwart is nog actief en opereert nu op andere wijze, met dan wel zonder gebruik van (onvergunde) trustdienstverlening.

Bron: Investico