Tag: ICIJ heeft na Lux Leaks Swiss Leaks en de Panama Papers een nieuwe grote hoeveelheid data in handen die schimmige belastingconstructies van welvarende klanten van Appleby bloot zouden leggen

Duitse politie-inval in residentie van Russische oligarch Alisher Usmanov; Belastingontduiking en witwassen verdacht

21 september 2022 door Ilya Lozovsky, Miranda Patrucic, Süddeutsche Zeitung, Norddeutsche Rundfunk (NDR) en Westdeutsche Rundfunk (WDR).

De Duitse politie heeft vanmorgen een inval gedaan in eigendommen van de gesanctioneerde Russische oligarch Alisher Usmanov aan de oever van de Tegernsee in het zuiden van Beieren.

Duitse politie-inval in residentie van Russische oligarch Alisher Usmanov; Belastingontduiking en witwassen verdacht

Tegen een achtergrond van helder alpenwater en torenhoge groene bergen drongen agenten van meerdere agentschappen verschillende huizen en een opslagplaats in de stad Rottach-Egern binnen, op zoek naar bewijs van vermeende belastingontduiking en witwassen.

De meest indrukwekkende van hun doelwitten, een imposante villa op 4.500 vierkante meter eersteklas eigendom aan het meer, is de lokale woning van de 69-jarige Russische zakenman.

Een groot houten chalet ligt in een mistige bergvallei
Krediet: Alex Dziadosz / OCCRP
Usmanov’s villa in de buurt van de Tegernsee.
 

Officieren van de federale recherche, de Beierse staatspolitie en een speciale eenheid van belastingonderzoekers deden ook invallen in twee andere nabijgelegen huizen die eigendom waren van Usmanov en een van zijn zussen via ingewikkelde offshore-regelingen.

Details van het maandenlange onderzoek dat aan de inval voorafging, werden verkregen door verslaggevers van de Süddeutsche Zeitung, Norddeutsche Rundfunk (NDR), Westdeutsche Rundfunk (WDR) en OCCRP.

Duitse autoriteiten verdenken Usmanov van het ontduiken van miljoenen euro’s aan belastingen en het witwassen van geld in zijn Duitse eigendommen en zijn megajacht, de Dilbar – beschuldigingen die een zware gevangenisstraf kunnen betekenen als hij wordt aangeklaagd en veroordeeld.

Hem voor de rechter brengen, laat staan ​​in een gevangeniscel, kan een andere zaak zijn: de persoonlijke Airbus A340 van de oligarch vertrok op 28 februari uit München naar Tasjkent, dezelfde dag dat hij door de Europese Unie werd gesanctioneerd.

Deze sancties, evenals de sancties die zijn opgelegd door Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, volgden op de Russische invasie van Oekraïne in februari en werden gerechtvaardigd door een verwijzing naar Oesmanovs nauwe band met president Vladimir Poetin. Hij en zijn beide zussen hebben de sancties van de EU voor de rechtbank aangevochten ; een van hen is inmiddels van de lijst verwijderd .

Oesmanov en Poetin schudden elkaar de hand.
Krediet: Planetpix/Alamy Live News
De Russische president Vladimir Poetin reikt Alisher Usmanov een prijs uit tijdens een Kremlin-ceremonie in januari 2017.
 

Usmanov is een van ‘ s werelds rijkste mannen en heeft miljarden verdiend in de Russische natuurlijke hulpbronnensector en andere investeringen in binnen- en buitenland. Maar hij heeft afstand genomen van de term ‘oligarch’ en de connotaties van corrupt gewin, en vertelde de Financial Times in een zeldzaam 2020-interview dat hij eerlijk over zijn fortuin is gekomen.

“Niemand heeft me ooit iets cadeau gedaan”, zei hij.

Maar in hetzelfde interview ontkende hij niet dat er sprake was van belangenverstrengeling als gevolg van zijn aankoop van staalbedrijven van Gazprom, de Russische staatsgasreus, die hem eerder had benoemd tot hoofd van zijn investeringstak.

Een aantal onderzoeken naar Usmanov hebben ook corruptie beweerd. In verschillende publicaties beweerde de nu gevangengenomen Russische oppositieleider Alexej Navalny dat de zakenman de Russische schatkist miljoenen dollars aan duistere privatiseringen had beroofd en waardevolle eigendommen schonk aan de toenmalige premier Dmitri Medvedev. En uit een eerder onderzoek van Barron’s bleek dat een topmedewerker van president Poetin enorme winsten maakte nadat hij een bedrijf uit Usmanov een lening had gegeven die zakelijk gezien weinig zin had. (Usmanov heeft alle aantijgingen ontkend en won een lasterzaak tegen Aleksej Navalny in een Russische rechtbank.)

Buiten Rusland staat Usmanov bekend om het verwerven van een groot aandeel in de Engelse Arsenal Football Club en om zijn investeringen in Apple en Facebook. Meerdere publicaties, waaronder de Sunday Times, noemen hem een ​​van ’s werelds meest genereuze liefdadigheidsgevers, die miljoenen besteedt aan cultureel behoud, sport, sociale projecten en COVID-hulpverlening in meerdere landen. Hij staat ook bekend om zijn hoogvliegende levensstijl en verscheen in OCCRP’s Russian Asset Tracker als de eigenaar van een Engels landgoed, een Airbus A340, en natuurlijk zijn beroemde megajacht – genaamd de “Dilbar” naar zijn moeder.

Een groot vliegtuig dat tegen een blauwe lucht vliegt
Krediet: Laurent Errera (CC BY-SA 2.0)
Usmanov’s persoonlijke Airbus A-340 jet.
 

Wat betreft het stadje aan de schilderachtige Tegernsee, zei Usmanov dat hij voor het eerst naar het gebied werd getrokken na een bezoek aan München voor een oogoperatie in 2008. “De magie van deze unieke plek, Rottach-Egern, is dat ik me thuis voelde als in Oezbekistan,” vertelde hij de krant Münchner Merkur , misschien denkend aan de torenhoge bergtoppen van zijn Centraal-Aziatische thuisland.

Hij kocht zijn hoofdvilla hier in 2011 en verwierf het via een reeks offshore-constructies die door het eiland Man en Bermuda leiden naar een trust die hem en een van zijn zussen ten goede kwam. In de daaropvolgende jaren verwierven zijn offshore-constructies nog twee huizen in de buurt, waarvan er één naar verluidt dienst doet als hoofdkwartier voor personeel, lijfwachten en chauffeurs.

Het zijn deze eigendommen, evenals zijn hoofdvilla en een nabijgelegen opslagfaciliteit, waar Duitse onderzoekers nu doorheen kammen. Onder de items die ze hopen te vinden zijn dagboeken, notitieboekjes, bewakingscamera-opnamen of enig ander bewijs dat Usmanov hier echt een verblijfplaats had sinds 2014, zoals ze denken dat hij deed.

Aan de orde is het verzuim van de zakenman om de nodige belastingaangiften voor inkomsten en giften in te dienen, waartoe hij als inwoner van Duitsland verplicht zou zijn. Onder deze “geschenken” is een aandeel van zijn enorme houdstermaatschappij, USM Holding, die werd overgedragen aan onbekende derden, en zijn megajacht, de Dilbar, dat werd geplaatst in een trust waarvan de begunstigde zijn zus Gulbakhor Ismailova is.

De autoriteiten vermoeden ook dat Usmanov mogelijk belasting verschuldigd is over dividendbetalingen die hij heeft ontvangen van zijn in Rusland en Cyprus gevestigde bedrijven en van geld dat hij verdiende met de verkoop van aandelen van Arsenal.

Ten slotte wordt Usmanov in meerdere gevallen – waaronder zijn vloot van luxe auto’s, zijn ‘Dilbar’-megajacht en in ieder geval de hoofdvilla aan de Tegernsee – verdacht van zogenaamde ‘verborgen winstverdeling’. De situatie vloeit voort uit het feit dat hij deze activa niet rechtstreeks bezat, maar offshore-bedrijven betaalde voor het gebruik ervan, ook al was hij hun uiteindelijke eigenaar. Deze regeling creëert een belastingverplichting die volgens de autoriteiten is ontweken door kunstmatig lage betalingen te doen.

Een superjacht in het water.
Krediet: Stuart Martin/Alamy Live nieuws
De Dilbar heeft twee helikopters en 60 hutten en is een van de grootste jachten ter wereld.
 

Afgezien van belastingen, zullen de Duitse autoriteiten ook op zoek gaan naar financiële gegevens, bedrijfsdocumenten, correspondentie en alle andere materialen die licht kunnen werpen op de vraag of de aankoop door de oligarch van zijn verschillende huizen, jachten, vliegtuigen en luxe auto’s het witwassen van van illegale opbrengsten.

Een vertegenwoordiger van Usmanov reageerde niet onmiddellijk op een verzoek om commentaar voor dit verhaal. In reactie op eerdere berichtgeving door de Süddeutsche Zeitung legde zijn woordvoerder een verklaring af waarin hij ontkende dat zijn inkomsten waren aangetast door corruptie en opmerkte dat zijn geld, in tegenstelling tot andere Russische miljardairs, niet afkomstig was van privatisering van staatsactiva. De oorsprong was “gecertificeerd door een groot accountantskantoor” en was “volledig transparant”, luidde de verklaring.

Maar in een eerder onderzoek dat gebaseerd was op verschillende grote lekken van financiële documenten, waaronder Suisse Secrets , de Panama Papers en de FinCEN Files , lieten verslaggevers van OCCRP en de Guardian zien hoe Usmanov complexe plannen gebruikte om activa in geheime offshore-paradijzen te verbergen. (Als reactie ontkende zijn vertegenwoordiger dat “Mr. Usmanov ooit zijn rijkdom onder zijn familieleden heeft verdeeld om het voor regeringen te verbergen” en zei dat deze bewering “ongegrond en ongefundeerd” is.)

Voor dat onderzoek onderzochten verslaggevers 11 “verdachte activiteitenrapporten”, die vóór 2015 waren ingediend door Amerikaanse banken die op hun hoede werden voor de financiële transacties van Usmanov. Maar ze waren slechts het topje van de ijsberg. De Duitse autoriteiten zouden bijna honderd van dergelijke rapporten hebben ontvangen van vooraanstaande Duitse banken, waaronder enkele die pas dit jaar zijn ingediend.

Hoewel de transacties van Usmanov argwaan wekten en Duitse officieren van justitie na de inval van vandaag toegang zouden kunnen krijgen tot extra bewijsmateriaal, zou het een uitdaging kunnen zijn om een ​​overtuigende zaak tegen hem te voeren wegens witwassen van geld voor de Duitse rechtbank. Volgens de Duitse wet vereist een veroordeling voor het witwassen van geld het bewijs van een basisdelict. In Rusland is het in ieder geval moeilijk voor te stellen dat beschuldigingen van Navalny of iemand anders voor de rechtbank worden bewezen.

Klokkenluider Panama Papers spreekt: “Shell-bedrijven zijn de beste vriend van Poetin”

22 juli 2022 OCCRP Frederik Obermaier (Der Spiegel) en Bastian Obermayer (Der Spiegel)

De anonieme klokkenluider achter het bomlek, bekend als de Panama Papers, is opnieuw opgedoken om te waarschuwen hoe offshore-bedrijven de Russische oorlogsmachine mogelijk maken.

John Doe, zoals de klokkenluider erop stond te worden genoemd, had zich slechts één keer eerder in het openbaar uitgesproken, maar nam onlangs contact op met de twee Duitse journalisten die in 2015 het lekken van documenten hadden ontvangen over het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca.

Die twee verslaggevers van de Suddeutsche Zeitung, Frederik Obermaier en Bastian Obermayer, werken nu voor het Duitse Der Spiegel. Ze kwamen overeen om het transcript van hun John Doe-interview te delen met OCCRP en andere mediagroepen die deelnamen aan het bekroonde onderzoek onder de paraplu van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ).

Klokkenluider Panama Papers spreekt: “Shell-bedrijven zijn de beste vriend van Poetin”

John Doe bracht weken na de publicatie van de Panama Papers in 2016 een manifest uit, waarin hij de wereldwijde ongelijkheid afkeurde en regeringen opriep meer te doen om het gebruik van offshore-bedrijven die het fortuin van de rijken en vaak van de corrupten verbergen, aan banden te leggen.

De berichtgeving, die werd beloond met een Pulitzerprijs, leidde ertoe dat de leiders van IJsland en Pakistan ontslag namen en leidde tot wereldwijde protesten.

Regeringen hebben sindsdien ten minste $ 1,3 miljard aan belastinginkomsten teruggekregen, maar John Doe is bezorgd dat opkomende nationalistische en autoritaire regeringen de vooruitgang op het gebied van transparantie willen terugdraaien. Het interview komt ook terwijl het Amerikaanse Congres debatteert over wetgeving die het moeilijker zou maken om zich achter lege bedrijven in de Verenigde Staten te verschuilen.

Sinds 2015 hebben de Panama Papers boeken, podcasts, documentaires en zelfs een Hollywood-film met in de hoofdrol Meryl Streep voortgebracht. Maar de klokkenluider heeft tot nu toe gezwegen.

Om de anonimiteit te garanderen, spraken de verslaggevers van Der Spiegel tijdens een internetgesprek met John Doe, waarbij ze software gebruikten die de antwoorden van de klokkenluider voorlas. Het interview, dat plaatsvond in het bijzijn van een getuige, is voor de leesbaarheid ingekort, licht bewerkt en, zoals gebruikelijk in de Duitse journalistiek, voorafgaand aan publicatie ter autorisatie aan het onderwerp van het interview voorgelegd.

Hoe is het met je? Ben je veilig?

Ik ben veilig, voor zover ik weet. We leven in een gevaarlijke wereld, en dat weegt soms op me. Maar over het algemeen gaat het redelijk goed met me en prijs ik mezelf heel gelukkig.

Je zweeg zes jaar. Ben je niet in de verleiding gekomen om te onthullen dat jij het was die de geheime offshore-transacties van staatshoofden en regeringsleiders, drugskartels en criminelen openbaar maakte?

Ik heb vaak geworsteld, zoals ik denk dat veel mensen doen, met problemen om de eer te krijgen voor mijn werk. Roem maakte nooit deel uit van de vergelijking. In dat stadium was de enige zorg om lang genoeg in leven te blijven zodat iemand het verhaal kon vertellen. De beslissing nemen om de gegevens die bij Mossack Fonseca beschikbaar waren te verzamelen, kostte dagen en het voelde alsof ik in de loop van een geladen geweer keek, maar uiteindelijk moest ik het doen.

U heeft contact opgenomen met het Duitse dagblad Süddeutsche Zeitung, dat een samenwerking initieerde van meer dan 400 journalisten, gecoördineerd door het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). Wat had u in gedachten toen u contact met ons opnam?

Toen ik contact met je opnam, had ik absoluut geen idee wat er zou gebeuren en of je überhaupt zou reageren. Ik correspondeerde met veel ongeïnteresseerde journalisten, onder meer met de New York Times en Wall Street Journal. Wikileaks van zijn kant nam niet eens de moeite om te antwoorden toen ik later contact met ze opnam. (Noot van de redactie: de New York Times en Wall Street Journal wilden niet reageren en Wikileaks reageerde niet op een verzoek om commentaar.)

Het wereldwijde team begon op 3 april 2016 met het publiceren van de Panama Papers. Hoe was die dag voor jou?

Ik herinner me dat het zoals de meeste zondagen was. Ik ontmoette een paar vrienden voor een maaltijd en was stomverbaasd toen ik hoorde dat Edward Snowden extra interesse had door het project op Twitter te bespreken.

De NSA-klokkenluider, die nu in ballingschap in Rusland leeft, was op de een of andere manier achter het onderzoek gekomen en tweette nog voordat we hadden gepubliceerd over het ‘grootste lek in de geschiedenis van datajournalistiek’.

Ik herinner me dat ik de berichten met duizenden voorbij zag vliegen op sociale media. Het was als niets dat ik ooit had gezien. Een letterlijke informatie-explosie. De mensen met wie ik was, spraken erover zodra ze het hoorden. Ik deed mijn best om me te gedragen zoals iedereen die er voor het eerst over hoorde, zou hebben gedaan.

Veel experts vergelijken de Panama Papers met Watergate. De belangrijkste Watergate-bron was Associate FBI-directeur Mark Felt, die onder de naam “Deep Throat” ging en uiteindelijk zijn identiteit onthulde 33 jaar nadat Watergate …

Ik heb van tijd tot tijd aan Mark Felt gedacht en aan de soorten risico’s waarmee hij werd geconfronteerd. Mijn risicoprofiel ziet er iets anders uit dan dat van hem. Misschien moet ik wachten tot ik op mijn sterfbed lig.

“Bij de Panama Papers zijn zoveel verschillende transnationale criminele organisaties betrokken, sommige met banden met regeringen, dat het moeilijk voor te stellen is hoe het ooit veilig zou kunnen zijn om mezelf te identificeren.”
– John Doe

Waarom is dat?

Bij de Panama Papers zijn zoveel verschillende transnationale criminele organisaties betrokken, sommige met banden met regeringen, dat het moeilijk voor te stellen is hoe het ooit veilig zou kunnen zijn om mezelf te identificeren. Voelde me vooral zorgen over Richard Nixon en zijn trawanten, en Nixon nam iets meer dan twee jaar na de inbraak ontslag, waardoor hij machteloos werd. Zelfs over 50 jaar is het waarschijnlijk dat sommige van de groepen waar ik me zorgen over maak nog steeds bij ons zullen zijn.

Heb je iemand verteld over je rol in de Panama Papers?

Nadat het nieuws bekend was, heb ik het maar aan een paar mensen verteld waar ik het meest om geef.

Dus je zwijgt nu al zes jaar. Waarom wil je nu praten?

Er zijn de afgelopen zes jaar verschillende gelegenheden geweest waarbij ik in de verleiding kwam om mijn mond open te doen. Op elk van die punten leek het alsof de wereld steeds dichter bij een catastrofe kwam, en dus leek de noodzaak om in te grijpen altijd steeds dringender. Tegelijkertijd heb ik echter een aantal factoren moeten afwegen.

Waar doel je precies op?

Ten eerste is er natuurlijk mijn eigen fysieke veiligheid en die van mijn gezin. En ten tweede is het feit dat de wereld een grote plaats is met een kakofonie van stemmen die allemaal hun punt proberen over te brengen. Ik wilde dat mijn woorden betekenis zouden hebben, niet verloren zouden gaan voor de volgende tweet van Donald Trump. In 2016 schreef ik over mijn angst op basis van wat ik zag , “dat ernstige instabiliteit net om de hoek zou kunnen zijn.” Ik ben bang dat de instabiliteit eindelijk is aangebroken.

Wat voor instabiliteit bedoel je?

De opkomst van fascisme en autoritarisme wereldwijd, van China tot Rusland tot Brazilië tot de Filippijnen, maar vooral nu in de Verenigde Staten.

Amerika heeft een aantal verschrikkelijke blunders begaan in zijn geschiedenis, maar het heeft gediend als een balancerende kracht tegen de absoluut slechtste regimes wanneer dat het meest nodig was. Dat evenwicht is functioneel opgehouden te bestaan.

Belastingparadijzen lijken van cruciaal belang voor sterke mannen in autocratische regimes.

Poetin is een grotere bedreiging voor de Verenigde Staten dan Hitler ooit was, en shell-compagnieën zijn zijn beste vriend. Shell-bedrijven die het Russische leger financieren, doden onschuldige burgers in Oekraïne terwijl de raketten van Poetin gericht zijn op winkelcentra. Shell-bedrijven die Chinese conglomeraten maskeren, doden minderjarige kobaltmijnwerkers in Congo. Shell-maatschappijen maken deze verschrikkingen en meer mogelijk door aansprakelijkheid uit de samenleving te verwijderen. Maar zonder verantwoording kan de samenleving niet functioneren.

“Shell-bedrijven die het Russische leger financieren, doden onschuldige burgers in Oekraïne.”
– John Doe

Door de Russische agressie in Oekraïne lijken de Panama Papers relevanter dan ooit. Zo werd eind februari een van de oudste en beste vrienden van Vladimir Poetin, de cellist Sergei Roldugin, gesanctioneerd. De belangrijkste reden daarvoor is gevonden in de Panama Papers, waaruit bleek dat Roldoegin lijkt te hebben gehandeld als een proxy voor zijn machtige vriend en miljarden bezit – althans op papier. Ben je blij met die wending van de gebeurtenissen?

Ik was blij om te zien dat Roldoegin werd gesanctioneerd. Ik vind het briljant.

Ben je bang dat Rusland wraak wil nemen?

Het is een risico waarmee ik leef, aangezien de Russische regering heeft gezegd dat ze me dood wil. Voordat de media-aanwezigheid van Russia Today werd ingeperkt vanwege de aanval van Rusland op Oekraïne, werd een tweedelig Panama Papers-docudrama uitgezonden met een personage uit “John Doe” dat tijdens de openingscredits een door marteling veroorzaakt hoofdletsel opliep, waarna een tekenfilmboot door de plas van zijn bloed, alsof het het Panamakanaal was. Hoe bizar en plakkerig ook, het was niet subtiel. We hebben gezien dat anderen met connecties met buitenlandse rekeningen en belastingrecht hun toevlucht nemen tot moord, zoals bij de tragedies waarbij Daphne Caruana Galizia en Ján Kuciak betrokken waren. Hun dood heeft me diep geraakt en ik roep de Europese Unie op om recht te doen aan Daphne en Ján en hun families. En om de rechtsstaat in Malta te realiseren,

In 2017 kreeg de Duitse federale politie een heleboel documenten van Mossack Fonseca, ook uit een anonieme bron.

Ja, dat was ik. Vanaf het begin was ik bereid om met overheidsinstanties samen te werken, omdat het mij vrij duidelijk leek dat er vervolging moest komen voor de misdaden die in de Panama Papers worden beschreven. Meer dan enige andere verzekerde de Duitse regering me dat ze mij en mijn gezin zou beschermen; en na enige tijd waren we in staat om een ​​regeling uit te werken die redelijk leek. Helaas heeft de Duitse regering kort daarna haar overeenkomst geschonden en vanuit mijn standpunt mijn veiligheid in gevaar gebracht. Helaas zou ik anderen niet aanraden de garanties van de Duitse staat te vertrouwen.

Volgens berichten in de media werd je beloond met 5 miljoen euro. Waarom bent u ontevreden over de Duitse federale politie?

Er waren drie grote problemen. Ten eerste, toen de Duitse federale politie de gegevens had, werd ik in wezen alleen gelaten om mezelf te verdedigen zonder enige vorm van bescherming. Ik vond dit onverstandig omdat de bedreiging voor mijn veiligheid helemaal niet afnam, en zelfs toenam. Niet lang daarna was er op klaarlichte dag een FSB-gerelateerde moord in Berlijn. Dat had ik kunnen zijn. Ten tweede heeft de Duitse regering zich niet echt gehouden aan de financiële regeling die we hadden afgesproken. Dat zorgde voor extra problemen die mijn veiligheid in gevaar brachten. Ten derde heeft de Duitse federale politie herhaaldelijk de mogelijkheid afgewezen om meer gegevens over de offshore-wereld te analyseren dan de Panama Papers, wat ronduit schokkend is. (Noot van de redactie: de Duitse federale politie weigerde commentaar te geven.)

Dus je denkt dat de Duitse autoriteiten niet genoeg hebben gedaan om je te beschermen?

Ik wil eerlijk tegen ze zijn. Ze boden wel een kleine mate van bescherming, maar dit is een soort situatie waarin er maar één fout nodig is om een ​​rampzalig en onomkeerbaar resultaat op te leveren. Om een ​​aantal redenen voelde ik me niet op mijn gemak met hun algemene aanpak, vooral niet naarmate de tijd verstreek. Als de Duitse regering het belang van de Panama Papers echt had ingezien, ben ik ervan overtuigd dat er heel anders mee om zou zijn gegaan.

Wat wilde je precies van de Duitse federale politie? Getuigenbescherming? Een nieuwe identiteit? Of meer geld?

Ik kan alleen maar zeggen dat ze zich niet hebben gehouden aan de financiële afspraken die we hebben gemaakt.

De Duitse politie heeft Mossack Fonseca-gegevens met tientallen landen gedeeld, maar beperkt zich tot gegevens over burgers van het land in kwestie. Volgens deze logica zouden gegevens over oligarchen alleen kunnen worden gedeeld met de Russische autoriteiten, tenzij er strafrechtelijk onderzoek wordt gedaan in andere landen – een absurde situatie, vooral gezien het feit dat deze mannen onlangs zijn gesanctioneerd als reactie op de Russische invasie van Oekraïne.

Helaas hebben noch de regeringen van Duitsland, noch de Verenigde Staten veel belangstelling getoond voor de Panama Papers. In plaats daarvan zijn ze gericht op jachten. Eerlijk gezegd doen jachten er niet zoveel toe, behalve symbolische waarde. Offshore bedrijven en trusts zijn belangrijk. Sancties zijn een belangrijk instrument, maar er zijn ook andere. De Verenigde Staten zouden bijvoorbeeld een aantal kantoren van de offshore oprichters op Amerikaanse bodem kunnen overvallen om het signaal te geven dat dit soort activiteiten niet langer acceptabel zijn. Het zou voor hen gemakkelijk zijn om te doen. Maar het is niet gebeurd.

De Russische elite verbergt routinematig het eigendom van luxe huizen, jachten, jets en andere activa door middel van complexe offshore-regelingen. Hoe kan dit worden gestopt?

Ik denk dat de westerse wereld Vladimir Poetin lange tijd als een lastpost beschouwde, maar een die ze met economische prikkels in bedwang konden houden. Dat is duidelijk niet gelukt. Het zou een werkelijk buitengewone inspanning vergen, een soort modern Manhattan-project, waarbij het doel zou zijn de raadsels van de offshore-wereld te ontrafelen. Zeker, de rekencapaciteit om dit te doen bestaat. De vraag is of de politieke wil dat doet. Tot nu toe heb ik niet veel bewijs gezien.

Waarom denk je dat we nog geen grote Russische klokkenluider hebben gezien?

Zelfs met de nodige moed, is er ook een zekere mate van vrijheid nodig om klokkenluider te worden. Er moet iemand zijn om te luisteren en er moet op zijn minst een verlangen zijn om verandering aan te brengen. Afgezien van het feit dat Poetin de dapperen vermoordt en opsluit, is het erg moeilijk om dat soort vrijheid te vinden in een plaats als Rusland.

Edward Snowden zit vast in Rusland. Ook al bekritiseert hij de regering van Poetin als corrupt, hij kan het land niet verlaten omdat hij in de VS terecht zou staan.

Snowden is slechts één puzzelstukje in een informatieoorlog die Rusland het grootste deel van de afgelopen eeuw tegen de Verenigde Staten voert. Als de Amerikaanse inlichtingengemeenschap bewijs tegen hem heeft, zou ze dat voor iedereen moeten zien. Als ze dat niet doen, moet president Biden hem gratie verlenen en hem thuis verwelkomen. Het is echt zo simpel.

Hoe tevreden bent u over de impact van het lek?

Ik sta versteld van de uitkomst van de Panama Papers. Wat ICIJ heeft bereikt, was ongekend en ik ben buitengewoon verheugd en zelfs trots dat er grote hervormingen hebben plaatsgevonden als gevolg van de Panama Papers. Het feit dat er latere journalistieke samenwerkingen van vergelijkbare omvang zijn geweest, is ook een echte triomf. Helaas is het nog steeds niet genoeg. Ik had nooit gedacht dat het vrijgeven van de gegevens van één advocatenkantoor de wereldwijde corruptie zou oplossen, laat staan ​​de menselijke natuur zou veranderen. Politici moeten handelen.

We hebben openbaar toegankelijke bedrijfsregisters nodig in elk rechtsgebied, van de Britse Maagdeneilanden tot Anguilla tot de Seychellen en Labuan tot Delaware. Nutsvoorzieningen. En als je weerstand hoort, dan is dat geluid dat je hoort het geluid van een politicus die ontslagen moet worden.

Sinds 2016 zijn er duizenden Panama Papers-verhalen gepubliceerd. Zijn er dingen waarvan je denkt dat de wereld ze nog moet zien?

Er zijn zoveel onvertelde verhalen. Een die in me opkomt is een trust met gele papieren cheques die waarschijnlijk is opgezet voor een drugskartel door een Colombiaans adviesbureau, waarin een grote Amerikaanse bank rechtstreeks gebruik lijkt te hebben gemaakt van haar correspondentbankrekening bij een bank in Panama. De namen van de begunstigden werden op deze cheques getypt met een typemachine. Om deze regeling ongebruikelijk te noemen, zou een understatement zijn – ze hadden net zo goed cheques kunnen uitgeven die zijn gemaakt van echte rode vlaggen.

Edward Snowden noemde jouw zaak ooit het beste scenario voor een klokkenluider: je hebt een grote impact gemaakt en bent nog steeds onbekend en vrij. Zie jij jouw rol ook zo?

Ik prijs mezelf als ongelooflijk gelukkig dat alles zo goed is verlopen als het is gegaan, ook al is niets perfect. Onbekend blijven heeft het duidelijke voordeel gehad dat het me relatief veilig hield, maar er was ook een prijs, namelijk dat ik de kwestie niet in de publieke belangstelling heb kunnen houden zoals Edward Snowden deed met betrekking tot de onthullingen van het aftappen van de NSA. Natuurlijk betaalde hij tot op zekere hoogte met zijn vrijheid. Er zijn altijd afwegingen.

Wat heeft uw lek u geleerd over klokkenluiden?

Ik zou zeggen dat het belangrijkste is dat mijn voorbeeld laat zien dat het mogelijk is, hoewel misschien zeldzaam, om een ​​groot verschil te maken en toch een goed leven te behouden. Maar het kost veel werk en veel geluk om een ​​stap voor te blijven.

Is er iets dat u potentiële klokkenluiders zou aanraden?

De waarheid vertellen over gevoelige zaken is nooit gemakkelijk. Ik zou zeggen dat een ondergewaardeerde factor is hoe moeilijk het is om het hoofd koel te houden. Of je nu met journalisten of overheidsinstanties praat, wees erop voorbereid dat alles heel langzaam gaat. Het is belangrijk om gewoon te ademen en af ​​en toe andere dingen te vinden om over na te denken.

Als je de tijd zou kunnen terugdraaien, zou je dan nog een keer op de fluit blazen?