GevMinCarlson Manuel (rechts) klaagde op 25 maart 2022 in Nederland journalisten Godfried Adem, Rene Zwart en Nardy Cramm aan
Het Openbaar Ministerie gaat geen strafrechtelijk onderzoek instellen tegen de drie journalisten tegen wie de Curaçaose gevolmachtigde minister Carls Manuel een klacht had ingediend. In maart van dit jaar heeft Manuel…
Manuel deed in maart dit jaar aangifte bij de politie in Den Haag tegen de Curaçaose blogger Godfried Adem, hoofdredacteur van de nieuwswebsite Knipselkrant Nardy Cramm en eigenaar van de nieuwswebsite DossierKoninkrijksrelaties. nl René Zwart.
De gevolmachtigde minister beschuldigde de drie journalisten ervan in hun mediaberichten beledigend en respectloos te zijn jegens hem en zijn familie. Volgens Manuel maken de journalisten zich schuldig aan laster en aantasting van zijn goede naam door te stellen dat de gevolmachtigde minister familie en vrienden heeft ingehuurd en door te twijfelen aan zijn bekwaamheid om zijn werk te doen.
Acht jaar lang gebruikte de Chinese vastgoedontwikkelaar Chen Runkai honderden overboekingen om tientallen miljoenen dollars over te schrijven naar rekeningen bij Canadese banken – een techniek die volgens experts een kenmerk is van witwassen.
Chen en zijn dochter hebben allebei een herenhuis in deze straat in de wijk Point Gray in Vancouver. (Foto: Darryl Dyck voor de Toronto Star/OCCRP)
Toch accepteerden de grootste banken van Canada – waaronder de Royal Bank of Canada, CIBC, TD en de Bank of Montreal – allemaal het geld zonder het door te geven aan de financiële toezichthouder van het land.
Slechts één financiële instelling kwam in actie: de Vancouver-tak van de Zwitserse UBS-bank diende in 2012 een rapport over verdachte activiteiten in nadat ze enorme stromen onverklaarbaar geld naar een Chen-familierekening had opgemerkt.
“Er hadden allerlei alarmbellen moeten afgaan”, zegt Garry Clement, een voormalige hoofdinspecteur van de Royal Canadian Mounted Police, die zich toelegt op de opbrengsten van misdrijven.
“Het geeft bijna de indruk dat ze bij de schakelaar slapen… Het laat alleen maar zien dat het systeem kapot is”, voegde Clement eraan toe, die nu hoofd van de afdeling anti-witwassen van geld is voor VersaBank.
In een tijd waarin regeringen worstelen met de gevolgen van illegale buitenlandse fondsen die de oververhitte vastgoedmarkten in Vancouver en Toronto binnenkomen, heeft de onbetwiste geldstroom van Chen zorgen gewekt over de zorgvuldigheid en nauwkeurigheid die Canadese banken hanteren als het gaat om anti-geld witwasdetectie en -rapportage.
De Toronto Star en OCCRP namen contact op met banken die het geld van Chen ontvingen en vroegen waarom de geldstromen geen aanleiding gaven tot bezorgdheid of formele rapporten aan de autoriteiten. De banken zeiden elk dat ze geen commentaar konden geven op individuele klanten. Ze voegden eraan toe dat ze hun verplichtingen tegen het witwassen van geld serieus nemen, controles hebben geïmplementeerd en alle voorschriften naleven.
Het verhaal van Chen – hoe hij in 2006 met bescheiden middelen van China naar Canada verhuisde, vervolgens tientallen miljoenen dollars en luxe huizen vergaarde in Vancouver, terwijl hij in zijn thuisland werd aangeklaagd wegens vermeende omkoping – werd gedetailleerd beschreven in een recent onderzoek .
De mysterieuze bron van Chen’s opvallende rijkdom, en de verplaatsing naar Vancouver, waar hij nu met zijn gezin woont, is het onderwerp geweest van een onderzoek door de financiële inlichtingeneenheid van Canada, evenals een onderzoek door een commissie van British Columbia die de impact van het witwassen van geld bestudeert in die provincie.
In 2012, het jaar waarin Chen’s financiële transacties voor het eerst werden gesignaleerd door UBS, kocht zijn dochter een herenhuis met een tennisbaan en zwembad nabij het strand in Vancouver voor 14,7 miljoen Canadese dollar. Ze betaalde het zonder hypotheek, terwijl ze haar beroep opgaf als ‘student’. Chen kocht in 2016 een herenhuis van CA $ 15,6 miljoen in dezelfde straat.
“Hij was succesvol in het verkrijgen en verdienen van veel geld in de ontwikkeling van onroerend goed in China zonder betrokken te zijn bij corruptie”, zegt Lorne Waldman, een immigratieadvocaat uit Toronto die Chen vertegenwoordigt. “Hij heeft niets verkeerd gedaan.”
Een stroom van transacties
UBS sloot de rekening van Chen in 2012 vanwege een gebrek aan uitleg over de bron van het geld, volgens een rapport dat de bank heeft ingediend bij het Financial Transactions and Reports Analysis Center (Fintrac), de financiële inlichtingeneenheid van Canada.
Het grote aantal transacties in korte tijd was een teken van een witwastechniek die ‘gelaagdheid’ wordt genoemd, waarbij ‘complexe lagen van financiële transacties worden gebruikt om de bron van het eigendom van fondsen te verdoezelen’, staat in een verdacht transactierapport van UBS.
Maar Chen had weinig moeite om grote Canadese banken te vinden om miljoenen uit China te ontvangen met dezelfde methoden, blijkt uit de documenten. Geen van hen markeerde de transacties naar Fintrac.
In augustus 2020 heeft de Cullen Commission van British Columbia 11 financiële instellingen in Vancouver gedagvaard om informatie te vragen over eventuele overboekingen die sinds 2009 aan Chen en zijn familieleden zijn gedaan vanaf buitenlandse rekeningen. Uit reacties van grote banken bleek dat er over een periode van acht jaar in totaal bijna CA$ 170 miljoen was overgemaakt. De bronnen van de transacties waren drie valutawisselbedrijven in Hong Kong en één persoon.
Verdachte overdrachten
De Bank of Montreal ontving tussen 2009 en 2016 CA $ 83,7 miljoen, blijkt uit de gegevens. Alleen al in 2013 kwam CA $ 52,2 miljoen via 101 transacties op een Chen-familierekening terecht. Het jaar daarop werd nog eens CA $ 28,4 miljoen naar de rekeningen verplaatst in nog eens 59 transacties.
HSBC Bank (Canada) vertelde de commissie dat het CA $ 41,5 miljoen ontving via 85 overschrijvingen in 2013 en 2014, allemaal via een Hong Kong geldwisselbedrijf genaamd Hing Wah China en HK Renminbi Exchange Co.
TD vertelde de Cullen Commission dat het tussen 2011 en 2014 CA $ 16,4 miljoen naar Chen-familierekeningen ontving via 43 overschrijvingen. “We blijven geloven dat we destijds aan onze wettelijke verplichtingen hebben voldaan”, vertelde een woordvoerder aan de Star en OCCRP.
CIBC rapporteerde tussen 2009 en 2011 CA $ 14,7 miljoen in Amerikaanse valuta via 13 overschrijvingen. De Royal Bank of Canada ontving in 2013 24 overschrijvingen ter waarde van CA $ 11 miljoen. Nog eens CA $ 1,35 miljoen arriveerde in 2013 en 2014 op rekeningen bij Scotiabank.
Experts zeggen dat Canadese banken trager zijn opgetreden in de strijd tegen het witwassen van geld dan veel van hun internationale tegenhangers.
“Helaas werden deze kwesties in Canada zo lang niet serieus genoeg genomen”, zegt James Cohen, uitvoerend directeur van de nationale afdeling van de belangenorganisatie Transparency International.
“Canada bleef zo lang achter met de problemen… Het is moeilijk te zeggen of het (vandaag de dag) beter is. Er is zeker meer publieke aandacht. Je zou hopen dat de banken hun inspanningen opvoeren.”
Hoewel de banken die geld voor Chen ontvingen aan verslaggevers vertelden dat ze strenge anti-witwascontroles hadden, vraagt Clement, die de documenten van de Cullen-commissie heeft na, zich af hoe ze zoveel verdachte betalingen via hun systemen hebben kunnen laten verlopen.
“Onze banken, hoewel ze miljoenen dollars hebben uitgegeven aan systemen, vallen nog steeds op een aantal gebieden om”, zegt Clement. “In een geval als dit moet je je afvragen, hoe kun je het indienen van een verdachte transactierapport over het hoofd zien?”
“Je moet jezelf afvragen, is het een geval van hebzucht die de ethiek overtreft?”
De verdachte rekening die in 2012 door UBS werd afgesloten, behoorde in naam toe aan de moeder van Chen, voor wie hij volmacht had. Een klantadviseur van UBS ondervroeg de moeder van Chen in eerste instantie over de herkomst van het geld, volgens het Fintrac-rapport. Ze zei dat het de opbrengst was van een landdeal in China, maar kon geen verdere details geven.
De UBS-adviseur ondervroeg later Chen, die de “bestellende klant op elektronische overboekingen” op de rekening was, blijkt uit de documenten. Hij was “niet bereid om bevredigende documentatie te verstrekken die de juridische eigendom van het land bevestigt … of met betrekking tot een transactie met de verkoop van grond.”
Mary-Jane Bennett, een voormalig strafrechtadvocaat uit Vancouver, die onlangs opdracht heeft gekregen van het Massey College in Toronto om onderzoek te doen naar en een rapport te schrijven over het witwassen van geld, zegt dat Canada ver achterloopt op landen als de VS en het VK bij het opsporen en rapporteren van verdachte financiële activiteiten.
“Ik vond het interessant dat de enige bank die dit geld in twijfel trok, die Zwitserse bank is”, zei ze. “Ze hadden waarschijnlijk een veel langere, gedetailleerde geschiedenis met witwassen dan wij hier in Canada hebben.”
Cohen, van Transparency International, zegt dat er verantwoording moet worden afgelegd – niet alleen voor de vermeende witwassers, maar voor het systeem dat hen in staat stelt te floreren in Canada.
“Onze wetshandhavings- en vervolgingsdiensten op het gebied van financiële criminaliteit zijn al eeuwenlang echt onderbemand en onvoldoende uitgerust.”
Chen’s herenhuis in Tudor-stijl in Vancouver. (Foto: Darryl Dyck voor de Toronto Star/OCCRP)
Ondergrondse banken en georganiseerde misdaad
Als Canadese banken de geldbronnen hadden onderzocht die op de rekeningen van de Chen-familie kwamen, hadden ze misschien ontdekt wat de onderzoekers van de Cullen Commission ontdekten: het meeste geld van Chen ging via offshore-entiteiten die verbonden waren met een Hong Kong-familie met banden met de georganiseerde misdaad.
Leden van de familie Fang runnen een netwerk van bedrijven, juweliers en valutawisselkantoren in Hong Kong en Macau, volgens een casestudy die een van de meer dan 1.000 bewijsstukken voor de Cullen Commission was.
Fang Jinghua werd in een rechtszaak in Hong Kong beschuldigd van het runnen van een “ondergrondse bank”, hoewel de rechtbank oordeelde dat die overdrachten legaal waren, volgens de case study van de Cullen Commission. Een geredigeerd document dat in de casestudy wordt aangehaald, beschuldigde hem en een ander familielid er ook van een ondergrondse bank te runnen.
De Hing Wah Currency Exchange in Hong Kong is eigendom van een bedrijf dat geld overmaakte naar Chen. (Foto: Commissie Cullen)
Twee firma’s waarin Fang directeur was, maakten miljoenen dollars over naar Chen-rekeningen in Canada. De casestudy zegt dat de Fangs “verbonden zijn met een groot aantal bedrijven in Hong Kong”, die publiekelijk “weinig of geen informatie over hun activiteiten” vermelden.
Dat is een “heel, heel gewone” opzet voor het illegaal verplaatsen van geld uit China, zei Christine Duhaime, een expert op het gebied van financiële misdaad, die opmerkte dat de overheid individuen beperkt tot het overmaken van 50.000 dollar per jaar naar het buitenland, maar bedrijven toestaat grotere bedragen over te maken.
Om deze beperkingen te omzeilen, zullen tal van particuliere bedrijven worden opgezet met banktoegang in zowel Hong Kong als het vasteland van China, zodat persoonlijke fondsen kunnen worden verzonden onder het mom van een zakelijke transactie.
“Het lijkt erop dat ze een normale commerciële transactie met een privébedrijf zullen doen, terwijl het in feite allemaal een ondergrondse banktransactie is”, zei Duhaime. “De diensten van het bedrijf gaan echt over het geld uit China halen voor een vergoeding van 5 tot 20 procent.”
Het model wordt ook vaak gebruikt in zogenaamde ‘gokjunkies’, zei ze: ondergrondse netwerken die Chinese gokkers op het vasteland naar Macau of Hong Kong brengen en hen geld geven om mee te gokken. Tegen de tijd dat ze de casino’s verlaten, hebben gokkers vaak grote schulden bij de georganiseerde misdaad.
Een familielid van Fang, die zijn naam in het Engels vertaalt als Fong Siu Lok, heeft banden met gok- en georganiseerde misdaadfiguren via een Macau-juwelier die hij runt, volgens onderzoek van de Cullen Commission.
De winkel, Christine Jewelry, deelt dezelfde bedrijfssecretaris als een gokbeurs gerund door Lin Szeto Yuk, die ook de Engelse naam “Christine” draagt. Ze is een “gamingmagnaat die soms wordt aangeduid als de ‘grote zus’ van de gokwereld van Macau”, leest de casestudy.
Naar verluidt heeft Lin een nauwe relatie met Wan Kwok-koi, of Broken Tooth Koi, een beruchte leider van de 14K-triade van Macau, die gezocht wordt in Maleisië en naar verluidt ondergedoken is. Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft Wan in 2020 gesanctioneerd, daarbij verwijzend naar vermeende betrokkenheid bij criminele oplichting, waaronder corruptie en omkoping.
Chen’s advocaat, Waldman, zei dat zijn cliënt geen kennis had van de vermeende banden van de familie Fang met de georganiseerde misdaad. Hij voegde eraan toe dat strikte beperkingen op het verplaatsen van geld uit China mensen dwingen transacties uit te voeren die verdacht lijken, maar dat in werkelijkheid niet zijn.
“Er zijn vaak redelijke verklaringen, vooral als je te maken hebt met landen als China, waar er beperkingen zijn op het overmaken van vreemde valuta, waarom mensen geld overmaken op de manier waarop ze dat doen”, zegt Waldman.
26 mei 2022 door Jared Ferrie (OCCRP) en Robert Cribb (Toronto Star)
Een man die wordt beschuldigd van het betalen van steekpenningen in een van China’s grootste militaire corruptieschandalen ooit, zou naar verluidt ten minste 114 miljoen Canadese dollar naar banken in dat land hebben gesluisd voordat hij meer dan CA $ 32 miljoen investeerde in luxe onroerend goed in Vancouver.
Belangrijkste bevindingen
De Chinese projectontwikkelaar Chen Runkai heeft ten minste CA$ 114 miljoen, naar verluidt afkomstig van corruptie, overgemaakt aan Canadese banken.
Het geld zou afkomstig zijn van een grote Chinese militaire corruptiezaak waarbij een luitenant-generaal een voorwaardelijke doodstraf kreeg opgelegd.
Chen Runkai veranderde zijn naam van Chen Zijun nadat China een internationaal arrestatiebevel had uitgevaardigd in verband met de zaak.
Zowel Chen als zijn dochter vechten voor de rechtbank voor het Canadese staatsburgerschap nadat de immigratieautoriteiten hun aanvragen hadden afgewezen.
Via zijn advocaat ontkende Chen de beschuldigingen van corruptie en zei dat zijn landtransacties schoon waren.
Voordat hij in 2006 van China naar Canada verhuisde, vertelde Chen Runkai aan immigratieambtenaren dat hij maximaal 41.000 Canadese dollar per jaar verdiende. Zijn vrouw, zei hij, was werkzaam als klerk.
Ondanks hun bescheiden inkomen stortte een reeks geldtransfers een paar jaar later CA$ 114 miljoen op de Canadese bankrekeningen van de familie Chen.
Chen, zo blijkt, wordt door de Chinese regering gezocht voor arrestatie op beschuldiging van omkoping voor zijn vermeende rol in een groot corruptieschandaal waarbij een hoge militaire functionaris betrokken was, hebben OCCRP en de Toronto Star vernomen. Nu vecht hij om in Canada te blijven, waar zijn familie twee herenhuizen heeft in Vancouver met uitzicht op de Stille Oceaan.
Hij is de eigenaar van een huis in Tudor-stijl met uitzicht op de bergen en de oceaan dat hij in 2016 kocht voor CA $ 15,6 miljoen. Het bevindt zich een paar deuren verder van een ander herenhuis dat zijn dochter in 2012 kocht voor ongeveer CA $ 14 miljoen – zonder hypotheek – toen ze 25 was, terwijl ze haar beroep als ‘student’ opsomde.
Tot nu toe was Chen onbekend bij het publiek en alleen aangeduid als “Persoon A” in een casestudy door een commissie in British Columbia die belast was met het onderzoeken van het witwassen van geld in de provincie in het buitenland en het verband met stijgende vastgoedprijzen.
De investeringen van de familie Chen in Canada vergroten de bezorgdheid over illegaal buitenlands geld dat naar de oververhitte onroerendgoedmarkten van het land vloeit, waardoor de toch al torenhoge huisvestingskosten voor veel Canadezen buiten bereik blijven.
Te midden van het publieke debat over miljarden offshore-geld dat witgewassen is via onroerend goed in Vancouver – een van ’s werelds duurste steden om een huis te bezitten – heeft de regering van British Columbia in 2019 de Cullen Commission opgericht om de kwestie te onderzoeken. Naar verwachting zal zij in juni haar eindrapport aan de regering leveren.
De case study van de Cullen Commission is zwaar geredigeerd en verwijst niet naar Chen, maar OCCRP- en Toronto Star-verslaggevers gebruikten openbaar beschikbare documenten uit Canada en China om zijn identiteit samen te stellen, samen met die van zijn vrouw en dochter.
Hoewel het geanonimiseerd was, lieten de documenten in de casestudy enkele aanwijzingen achter over de identiteit van persoon A, zijn vrouw en zijn dochter. Hier is hoe verslaggevers de punten met elkaar verbonden.
De casestudy omvatte een grafiek gemaakt door Fintrac, de financiële toezichthouder van Canada, die het pad van het geld van China naar de familie Chen liet zien, maar alle namen waren geredigeerd. Net boven de doos was echter één bedrijfsnaam gedeeltelijk zichtbaar.
Met behulp van verschillende lettercombinaties doorzochten verslaggevers de Panama Papers, een enorm lek van bedrijfsgegevens verkregen door de Duitse krant Süddeutsche Zeitung en gedeeld met het International Consortium of Investigative Journalists. Eén zoekopdracht leverde een bedrijf op de Britse Maagdeneilanden op, Canada Plaron International International Trading Ltd. genaamd, met één aandeelhouder: Chen Zi Jun. Die naam kwam ook voor in Chinese rapporten over het militaire corruptieschandaal.
Toen zochten verslaggevers in het eigendomsregister van British Columbia naar deze naam. Ze vonden titels voor zowel Chen – onder de naam Chen Zijun – als zijn vrouw, die mede-eigenaar was van het huis dat ze in 2007 kochten en vorig jaar verkochten. De waarde van het onroerend goed en het jaar van aankoop door twee eigenaren kwamen overeen met de informatie die beschikbaar was in de geredigeerde casestudy.
De casestudy merkte ook op dat de dochter van Chen, aangeduid als “Persoon C”, in 2012 een onroerend goed in Vancouver had gekocht voor ongeveer 14 miljoen, terwijl haar beroep als “student” werd vermeld. De media in Vancouver hadden bericht over een vrouw genaamd Hanying Chen die zo’n aankoop deed.
Uit documenten uit het eigendomsregister blijkt dat de voornaam van de eigenaar van het onroerend goed dat in mediaberichten wordt genoemd, in 2015 veranderde in Hanying uit Zhouren – hetzelfde jaar dat Chen en zijn vrouw, Qi, ook hun namen veranderden. Op de titel van de eerste aankoop vermeldde Zhouren het adres van het huis dat haar ouders vorig jaar verkochten.
Verslaggevers doorzochten vervolgens de federale rechtbank naar zaken waarbij Chen Hanying betrokken was, en vonden een vonnis dat verwees naar juridische inspanningen van haar niet nader genoemde vader om in Canada te blijven. De details kwamen overeen met die in de casestudy van de Cullen Commission met betrekking tot ‘Persoon A’ of Chen Runkai.
Via zijn advocaat in Toronto zei Chen dat hij nooit betrokken was geweest bij corruptie en dat zijn geld legaal was verdiend met vastgoedontwikkeling in China voordat hij naar Canada werd gebracht.
“Het is natuurlijk erg stressvol om in de situatie te verkeren waarin hij zich bevindt”, zei de advocaat, Lorne Waldman. “Maar hij gelooft in het rechtssysteem in Canada.”
Gerechtelijke documenten over Chen’s zaak om in Canada te blijven, zijn verzegeld. Maar een uitspraak van de federale rechtbank met betrekking tot zijn dochter onthult dat Chen aanklachten bestrijdt, waaronder “verkeerde voorstelling van zaken” aan de Canadese immigratieautoriteiten en “georganiseerde criminaliteit”.
Krediet: Darryl Dyck voor de Toronto Star/OCCRP
Chen Hanying kocht dit herenhuis, met een tennisbaan, in Vancouver in 2012.
‘Sterke indicatoren’ van witwassen
De federale overheid heeft stilletjes de bron van Chen’s rijkdom geanalyseerd door middel van documenten die dateren van voordat hij in 2006 in Canada aankwam via het inmiddels ter ziele gegane Immigrant Investor Program.
Chen vertelde de autoriteiten dat hij en zijn vrouw CA $ 1,26 miljoen hadden verzameld om naar Canada te brengen. Maar vanaf 2010 begon er veel meer geld naar de bankrekeningen van de Chen-familie in Canada te gaan.
Het begon met CA $ 15,1 miljoen verzonden door vier verschillende bedrijven in Hong Kong en het vasteland van China, blijkt uit documenten in de casestudy. Er volgden er nog miljoenen. Volgens de casestudy werd geld verzonden via offshore-bedrijven in belastingparadijzen en een ondergronds banknetwerk van bedrijven en valutawisselkantoren in Hong Kong, sommige met banden met de georganiseerde misdaad. Tegen het einde van 2014 had de familie Chen op deze manier meer dan CA $ 114 miljoen naar Canada verhuisd.
Een geanonimiseerde analyse van het Financial Transactions and Reports Analysis Centre of Canada (Fintrac) in de case study van de Cullen Commission bevat details van meerdere overschrijvingen naar een Canadese rekening die wordt aangehouden door de moeder van Chen – in de documenten “Persoon D” genoemd – over die Chen volmacht had. Het geld werd in kleinere stukken overgemaakt, blijkt uit de transactiegegevens.
De Fintrac-analyse zei dat de overdrachten een teken van financiële misdaad kunnen zijn: “De discrepantie tussen de middelen die ze beschikbaar hadden en het volume van de daaropvolgende overdrachten naar Canada is een belangrijke indicator voor witwasactiviteiten.”
De analyse deed twijfel rijzen over de bron van Chen’s rijkdom, en merkte op dat hij had geweigerd informatie te verstrekken, en het veroorzaakte rode vlaggen over de aard van de overdrachten naar Canada.
Hoewel het geld van de familie Chen via vijf grote Canadese banken liep, markeerde slechts één van hen, UBS Bank (Canada), de opvallende overschrijvingen als verdacht. Het volume van de overdrachten in zo’n korte tijd had de kenmerken van een witwastechniek genaamd “layering”, waarbij “complexe lagen van financiële transacties worden gebruikt om de bron van het eigendom van fondsen te verdoezelen”, volgens een rapport ingediend door UBS Canada markeert enkele transacties van Chen in 2011 als verdacht.
UBS vroeg de Chens naar de bron van het geld. Er kwamen nooit duidelijke antwoorden en de bank rapporteerde de transacties aan de federale autoriteiten en sloot de rekening.
Maar de familie had weinig moeite om andere Canadese banken te vinden die tot in 2016 aanhoudende stromen van tientallen miljoenen dollars konden accepteren. Uit de documenten blijkt dat het geld op rekeningen kwam die de familie Chen aanhield bij veel van de grote banken van het land, waaronder CIBC, Royal Bank van Canada, HSBC en Bank of Montreal.
Toen hen om commentaar werd gevraagd, gaven alle banken schriftelijke verklaringen af waarin ze zeiden dat ze niet konden spreken over een individuele klant, maar sterke verplichtingen hebben om verdachte financiële transacties op te sporen en te melden.
“Het lijkt mij dat er … sterke aanwijzingen zijn voor het witwassen van geld”, zegt Mary-Jane Bennett, een voormalig strafrechtadvocaat in Vancouver die onlangs door het Massey College in Toronto de opdracht kreeg om witwassen te onderzoeken en een rapport te schrijven over het witwassen van geld. door verslaggevers. “Dit is een zeer sterke zaak.”
De Cullen-commissie vermeldt ook geld dat is verzonden door offshore-belastingparadijzen, en bevat een afbeelding van een valutawissel in een winkel in Hong Kong die is verbonden met een bedrijf dat geld naar Canada heeft overgemaakt.
“Zoals in vrijwel elke witwaszaak gebeurt, heb je lege vennootschappen … die voor één enkel doel zijn gebouwd en dat is om geld wit te wassen,” zei Bennett. “Hun hele doel is om een gevoel van legitimiteit te creëren.”
En legitimiteit is een belangrijke reden waarom Canada een routinematig doelwit is voor het witwassen van geld, zegt ze.
“We hebben deze hoog aangeschreven banken, dus als je het via een van die banken krijgt, heb je een behoorlijk goede wassing van schoon geld.”
Krediet: Darryl Dyck voor de Toronto Star/OCCRP
Chen Runkai kocht dit herenhuis in Tudor-stijl in Vancouver voor bijna $ 16 miljoen in 2016.
Vermeende steekpenningen in China
Uit het Fintrac-rapport blijkt dat de familie Chen niet wilde uitleggen waar al dit geld vandaan kwam. Toen een bankfunctionaris naar de bron van hun geld vroeg, zei Chen’s moeder dat het de opbrengst was van een grondverkoop in China, maar kon geen details geven.
Toen ze zich tot haar zoon wendden voor meer informatie, “was Chen niet bereid om enige bevredigende documentatie te verstrekken die de juridische eigendom van het land in [locatie geredigeerd] of met betrekking tot eventuele grondverkooptransacties bevestigt.”
Maar OCCRP en de Star hebben de vermeende bron van de rijkdom van de familie Chen ontdekt. Het geld lijkt afkomstig te zijn van landdeals waarbij Gu Junshan betrokken was, een Chinese luitenant-generaal die in 2015 een voorwaardelijke doodstraf kreeg in een spraakmakende corruptiezaak.
Chen werd genoemd in een open brief uit 2014 in het Chinees, gericht aan ‘alle militaire commandanten en strijders’, die Gu hekelde voor corruptie. De auteur van de brief was anoniem, maar hij circuleerde op grote schaal online en er werd naar verwezen in door de staat gesteunde media. Het beweerde dat Chen grote steekpenningen aan Gu betaalde om 100 hectare grond te verwerven in de buurt van een voormalig militair vliegveld in Shanghai dat deel uitmaakte van een ontwikkelingsproject onder toezicht van Gu.
“Tijdens het eerste onderzoek naar Gu zouden niet-geïdentificeerde hoge militaire functionarissen Chen hebben getipt, die naar Canada vluchtte”, aldus de brief. “President Xi Jinping beval vervolgens de uitvaardiging van een arrestatiebevel, maar tot op de dag van vandaag is hij aan de autoriteiten ontsnapt.”
De brief werd geciteerd in een artikel gepubliceerd door het pro-Beijing Phoenix Weekly magazine, dat vervolgens werd gepost door het China Police Network, een officiële spreekbuis. Dat artikel noemde Chen een ‘vastgoedontwikkelaar’ die ‘een enorme hoeveelheid steekpenningen aan Gu had betaald’.
Gezien China’s streng gecontroleerde media- en internetomgeving, zou de brief met de naam Chen alleen online hebben mogen circuleren als deze officieel was goedgekeurd, zei Eva Pils, een China-expert die rechten doceert aan King’s College London.
“De kans dat het zou overleven is nihil, ik ben geneigd te zeggen meer dan een paar uur, maar misschien meer dan een paar dagen,” zei ze. “Als er geen poging is gedaan om de circulatie te stoppen, is dat bijna een officiële goedkeuring.”
Chinese rechtbank- en bedrijfsregistratiedocumenten, evenals media-accounts, onthullen meer over Chen’s omgang met Gu. Ze zeggen dat Chen eigendommen kocht en verkocht op het terrein van een voormalig militair vliegveld in Shanghai dat deel uitmaakte van een ontwikkelingsproject onder toezicht van Gu.
De staatskrant Wen Wei Po beweerde dat Chen een “sleutelfiguur” was in de Gu-omkopingszaak. Het zei dat Chen aan het eind van de jaren 2000 percelen grond in de buurt van de luchthaven verkreeg voor “veel lager dan de destijds geldende marktprijzen voor grond in Shanghai”, wat suggereert dat dit te wijten was aan zijn relatie met Gu.
Uit een rechterlijke uitspraak blijkt dat een zakenvrouw uit Shanghai, Zou Yunyu genaamd, vervolgens hetzelfde land verwierf en tussen 2009 en 2013 een reeks leningen aanging voor een totaalbedrag van 889 miljoen RMB (ongeveer US $ 144 miljoen). Ze is in gebreke gebleven met de leningen.
Ook in 2009 kwamen er betalingen op de bankrekeningen van de Chen-familie in Canada. De Cullen-commissie noemde twee bedrijven op het Chinese vasteland onder degenen die geld overmaakten, en uit bedrijfsdocumenten blijkt dat die bedrijven banden hadden met Zou.
Waldman zei dat de grote geldoverdrachten die Canada binnenkwamen de opbrengst waren van een landdeal die deel uitmaakte van de “grote ontwikkeling” onder toezicht van Gu. Maar hij zei dat zijn cliënt Gu niet persoonlijk kende, hem geen steekpenningen had betaald en verwikkeld was in een ‘politieke’ zaak tegen de generaal.
“Hij deed niets verkeerd, kent de generaal niet en was betrokken bij legitieme zakelijke activiteiten”, zei Waldman in een videogesprek.
Hij zei dat de Canadese autoriteiten moeten begrijpen dat de door China verstrekte informatie niet te vertrouwen is vanwege het beruchte corrupte rechtssysteem van het land, dat vaak gebruikmaakt van bewijs dat is verkregen door middel van marteling.
“Ik denk dat het waarschijnlijk is dat de Canadese regering belang heeft bij de zaak van mijn cliënt, omdat de Chinese regering hen benadert”, zei Waldman.
Het Canada Border Services Agency zei dat het niet specifiek commentaar kon geven op de zaak van Chen, maar zei dat het soms informatie ontvangt van “buitenlandse overheidshandhavingsinstanties” over personen die staatsburgerschap zoeken, en dan zou proberen “de geldigheid ervan te bevestigen”.
Pils merkte op dat de zakelijke activiteiten van Chen destijds op zijn minst stilzwijgend konden zijn goedgekeurd, zelfs als hij betrokken was bij Gu’s corruptieplan.
“Het lijkt zo’n constant kenmerk van deze deals te zijn – steekpenningen aannemen”, zei ze, eraan toevoegend dat het door de overheid gecontroleerde landeigendomssysteem “een zeer, zeer hoge betrokkenheid van de partijstaatsautoriteiten bij vrijwel alle grote grondtransacties garandeert. ”
ingrijpende implicaties
Terwijl Chen’s juridische strijd om in Canada te blijven door de rechtbanken woedde, werd hij het anonieme onderwerp van de “Money Laundering Case Study” , een van de meer dan 1.000 tentoonstellingen samengesteld door de Cullen Commission.
De zorgen over verdacht buitenlands geld op de Canadese vastgoedmarkt reiken veel verder dan de Chen-zaak. Deskundigen hebben tegenover de Commissie getuigd dat onroerend goed ook overspoeld is met zwart geld uit de drugshandel en andere misdaden, evenals vermeende corruptie.
Krediet: Pixabay
Luchtfoto op zoek naar het centrum van Vancouver.
“Door illegale fondsen wit te wassen, kunnen zware en andere georganiseerde criminelen profiteren van enkele van de meest schadelijke misdaden”, waaronder drugs- en mensenhandel, gewelddadige misdaad en het aanwakkeren van de verwoestende opioïdencrisis, schreef de Canadese regering in haar slotpleidooien voor de Commissie afgelopen juli.
Uit een 2020-rapport van de Criminal Intelligence Service of Canada bleek dat er elk jaar maar liefst CA $ 113 miljard werd witgewassen in het land. In totaal waren 176 georganiseerde misdaadbendes – de helft met internationale banden – volledig geïntegreerd in de Canadese economie, zegt het rapport, en bijna de helft was betrokken bij de cocaïnehandel.
Met name de onroerendgoedsector is “kwetsbaar voor uitbuiting door criminelen die illegale (misdaadopbrengsten) witwassen”, luidt de inzending van de federale overheid, door een veilige, legitieme investering te bieden en een locatie om te wonen en “verdere criminele zaken te doen”. .”
James Cohen, uitvoerend directeur van Transparency International Canada, die ook opmerkingen heeft ingediend bij de Cullen Commission, drong er bij de autoriteiten op aan actie te ondernemen tegen het internationaal witwassen van geld.
“Het is een van de meest irritante en afschuwelijke redenen waarom de huizenprijzen stijgen – het idee dat een beperkt woningaanbod daar gewoon een kluis is voor het geld van drugsdealers, boeven en kleptocraten”, zei hij.
“We zouden wat woningvoorraad kunnen toevoegen zonder ooit een spijker in een bord te slaan door het vuile geld te verwijderen dat gewoon in deze leegstaande appartementen en huizen zit.”
Een panel van deskundigen van de regering van British Columbia schatte in 2019 dat alleen al in het voorgaande jaar meer dan CA $ 7 miljard aan zwart geld werd witgewassen in de provincie. Maar liefst CA $ 5,3 miljard daarvan werd witgewassen via onroerend goed, waardoor de huizenprijzen met ongeveer 5 procent stegen.
Twee herenhuizen en drie naamswijzigingen
Chen’s eerste bekende aankoop van onroerend goed in Vancouver was in 2007, toen hij een huis kocht in de chique wijk Shaughnessy voor iets minder dan CA $ 2,3 miljoen. Hij en zijn vrouw stonden dat jaar op de titel vermeld als medehuurders onder hun vroegere namen, Chen Zijun en Qi Chenguang. Ze verkochten het huis vorig jaar voor CA $ 4,9 miljoen.
In 2012 kocht hun dochter – destijds Chen Zhouren genaamd – een landhuis met een tennisbaan en zwembad nabij het strand in Point Gray voor 14,7 miljoen dollar. De beoordelingsautoriteit van British Columbia vermeldt dat eigendom als de 98e meest waardevolle in Vancouver, nu ter waarde van CA $ 19 miljoen.
Twee jaar nadat de dochter van Chen het pand had gekocht, spanden Chinese aanklagers een corruptiezaak aan tegen Gu wegens misbruik, waaronder het verkopen van militair land in ruil voor steekpenningen. De generaal had eigendommen en bezittingen vergaard die zijn militaire salaris ver overtroffen, volgens berichten in de media. De Chinese politie bracht naar verluidt twee dagen door in een van zijn huizen en laadde vier vrachtwagens met luxe artikelen, waaronder een massief gouden beeld van de revolutionaire communistische leider Mao Tse Tung.
Krediet: Imaginechina Limited/Alamy
De luxe residentie van Gu Junshan in Puyang, provincie Henan, China.
China vaardigde een internationaal arrestatiebevel uit voor Chen wegens zijn vermeende betrokkenheid bij de zwendel, die Gu uiteindelijk een voorwaardelijke doodstraf opleverde, die later werd omgezet in levenslange gevangenisstraf.
Ondertussen vocht Chen om in Canada te blijven. De Border Services Agency vond hem “ontoelaatbaar” voor staatsburgerschap, maar zijn advocaten overtuigden een federale rechter om die beslissing te onderzoeken. Te midden van deze juridische strijd, met een arrestatiebevel uit China boven zijn hoofd, veranderden Chen en zijn familie hun namen.
Titels voor hun eigendommen laten zien dat Zijun en zijn dochter, Zhouren, in 2015 Chen Runkai en Hanying werden. Zijn vrouw, Qi Chenguang, veranderde haar voornaam in Ruizhen. Het jaar daarop kocht Chen een herenhuis in Tudor-stijl onder zijn nieuwe naam.
De aanvraag voor het Canadese staatsburgerschap van zijn dochter is ook in het ongewisse, hangend aan het vonnis van de zaak van haar vader, volgens een uitspraak van de federale rechtbank.
Uit documenten uit de zaak blijkt dat Hanying Chen een permanente verblijfsvergunning kreeg als ten laste van haar vader, die Canada was binnengekomen in het kader van het voormalige Immigrant Investor Program van de federale overheid in 2006. Ze verklaarde bij aankomst $ 5.000 in haar bezit te hebben. Ze merkte in 2015 op dat ze financiële steun ontving van haar ouders, die met pensioen waren maar spaargeld hadden van onroerendgoeddeals in China.
Waldman, die ook de dochter van Chen vertegenwoordigt, weigerde commentaar te geven op haar immigratiezaak.
Hoewel Chen en zijn familie in luxe leven, wordt hun comfortabele levensstijl aangetast door de lopende rechtszaak en de dreiging van deportatie.
Maar het feit dat het Chinese rechtssysteem routinematig vertrouwt op marteling om bewijs te verkrijgen, plaatst de Canadese regering in een lastige positie, zei Pils, professor aan het King’s College. Als het rechtssysteem in het thuisland van Chen betrouwbaar was, zou Canada hem kunnen uitleveren voor een eerlijk proces, zei ze. “Maar dat kun je niet hebben als je te maken hebt met China.”
“Het maakt niet uit of iemand een compleet vreselijke misdaad heeft begaan, ze hebben nog steeds het recht om niet gemarteld te worden”, voegde Pils eraan toe. Het Canadese ministerie van Justitie weigerde commentaar te geven en de Chinese ambassade in Ottawa reageerde niet op vragen.
Juridische en immigratie-experts zijn het erover eens dat er weinig kans is dat Canada Chen ooit zou uitleveren om in China aangeklaagd te worden. Maar terwijl hij en zijn familie wachten op bericht over hun staatsburgerschap in Canada, is het gewicht van het financiële bewijs dat de autoriteiten hebben verzameld voldoende om een reactie te rechtvaardigen, zegt Bennett, de advocaat die het rapport over het witwassen van geld schrijft.
“Als je alle aanwijzingen voor het witwassen van geld hebt, lijkt het mij dat iemand serieus moet kijken naar het in beslag nemen van hun eigendom”, zei ze.
Martin Young (OCCRP) droeg bij aan onderzoek. Jeremy Nuttall (Toronto Star) heeft verslag uitgebracht.
Ivestico onderzocht voor dit onderzoek de voormalig klanten van zeven trustkantoren, namelijk TMF, Intertrust, C-Corp, ITPS, Cis Management, BlauStein en United Trust | Beeld Trouw
‘De heer Remmelink? Elfde verdieping,’ zegt de receptiemedewerker van een grote zorgflat in Rotterdam. Vóór het gebouw op het Zuidplein, op het kruispunt van Vreewijk, Bloemhof en Tarwewijk, wappert als blijk van solidariteit de Oekraïense tweekleur. Op de begane grond van het gebouw zitten een kapsalon, een bibliotheek en een kledingreparatiewinkeltje1, en ook de Rotterdamse accordeonvereniging is er gevestigd. En in één van de 265 appartementen in het gebouw2 moet bovendien het kantoor van Horus Real Estate Fund I BV zitten, een BV met een Russische eigenaar.
De lift naar boven maakt halverwege een tussenstop. Een verzorgende met een mondkap groet ons. Op de elfde, bovenste, etage hangen slingers: er is iemand jarig geweest. In de gang hangen posters van Martha Graham en van dansers in drag. Naast één van de voordeuren staat een vaas met tulpen die aan hun laatste goede dagen begonnen zijn. Eind 2020 bijna 300 miljoen aan aandelenkapitaal op de balans van Horus, een bedrijf dat bestuurd wordt door de zeventigjarige bewoner achter deze voordeur3.
‘Je moet alle kanalen kunnen sluiten, zeker als het gaat om de oligarchen die op allerlei slimme manieren hun geld hebben weggezet,’ zegt minister Kaag van Financiën begin maart in Nieuwsuur4. Begin april5 werd oud-minister Stef Blok aangesteld als sanctiecoördinator, hij was afgelopen weken aanvoerder van twintig overheidsorganisaties die moet onderzoeken of er nog Russische bezittingen in Nederland verstopt zitten in complexe of verhullende bedrijfsstructuren6. Personen die op de sanctielijst staan zijn volgens Blok vaak ‘eigenaar via een baaierd aan tussen-bv’s’7, dat maakt het naleven van de sancties complex.
Half april8 diende minister Kaag een spoedwetsvoorstel in bij de Tweede Kamer, die alle dienstverlening van trustkantoren aan klanten in Rusland en Belarus en Belarussen moet verbieden–ongeacht of zij op een sanctielijst staan of een zogenaamd ‘hoog risico-persoon’ zijn9.
Opvallend genoeg vindt de trustsector zo’n verbod zelf prima: dat doet naar eigen zeggen nauwelijks nog zaken10 met Russen11. De sector werd afgelopen jaren al aan banden gelegd12, om te voorkomen dat vennootschappen gebruikt worden voor witwassen, fraude en terrorismefinanciering13. Deels liepen buitenlandse klanten ook zelf weg: omdat trustkantoren te duur werden, of omdat BV’s en NV’s sinds 2020 verplicht worden de werkelijke eigenaar van het bedrijf openbaar te maken14.
Terwijl het aantal trustkantoren met een vergunning afneemt15, zien toezichthouders steeds meer signalen van illegale dienstverlening16. Onderzoeksbureau SEO, dat vorig jaar onderzoek deed in opdracht van het Ministerie van Financiën, schat dat 31 tot 51 procent van alle Nederlandse trustdienstverleners zonder vergunning opereert. Daarmee vallen ze effectief buiten het toezicht van De Nederlandsche Bank.17
De grote en veelvormige schaduwtrustsector onttrekt zich juist aan die spoedwet van Kaag. Die is immers een toevoeging op de Wet Toezicht Trustkantoren 2018, die in het toezicht op vergunde trustdiensten voorziet. Investico signaleerde destijds al dat die wet gemakkelijk te ontlopen is, door een bloeiende markt van onvergunde trustdienstaanbieders in te duiken18. En precies in die schaduwsector opereren relatief veel Russische bedrijven. Om te kijken om welke Russische bedrijven het gaat deed Investico een steekproef voor De Groene Amsterdammer en Trouw (zie kader). Daarbij keken we naar de klanten van zeven trustbedrijven in Nederland: de twee grootsten, TMF en Intertrust, en vijf kleinere met van oudsher relatief veel Russische klanten.
Deze zeven kantoren hadden begin 2014 tezamen in totaal 6.600 bedrijven als klant. Ruim 5.000 daarvan verlieten sinds 2014 hun trustkantoor. Daarvan stond meer dan een kwart, 1344 bedrijven, nog altijd ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Hoewel veel van deze bedrijven hun eigenaar bewust maskeren, konden we, na handmatig onderzoek naar deze 1300 bedrijven in Nederlandse en Russische registers, rechtbankverslagen en media, ruim honderd bedrijven terugleiden naar Rusland of Belarus. Soms ging dat om relatief kleine bedrijven, zoals een kaasfabrikant of een constructiebedrijf. Vaak zijn ze op meer of minder transparante wijze gelieerd aan giganten in de energiesector, telecom, tech, of de zware industrie. Zo is in Nederland een reclamebureau gevestigd dat 26.700 reclameborden in Rusland heeft, waarvan sommige nu oorlogspropaganda faciliteren. Poetins militaire bank Promsvyazbank, opereert in Nederland vanuit een Walvis-vormig kantoor in Amsterdam19.
2,6 miljard euro aan Russisch geld
Waren in 2014 nog 305 Russische politiek prominente personen geregistreerd bij gereguleerde trustkantoren, in 2021 waren dat er nog ruim 3020. Onder de grote kantoren zijn dat er, volgens belangenvereniging Holland Quaestor, nog maximaal21tien22. We vonden in de schaduwtrustsector al 12 politiek prominente personen, onder wie een minister van economische ontwikkeling23 en een onderminister voor staatsbezit24. Dat zijn er al meer dan de ‘0 tot 10’ die volgens Holland Quaestor nog bediend worden door de grote vergunde trustkantoren. Hoewel meeste BV’s geen jaarcijfers publiceerden, vonden we onder de honderd Russische bedrijven acht bedrijven die dat wel deden. Zij zijn in ieder geval al goed voor 2,6 miljard euro aan omzet – Russisch geld dat zo ongezien door Nederland stroomt.
Het appartement van waaruit Willem Remmelink vastgoedfonds Horus25 runt, staat in schril contrast met de Moskouse appartementencomplexen die met het fonds uit de grond lijken te worden gestampt26. Horus is eigendom van een fonds in Liechtenstein, dat in de kamer van koophandel van het dwergstaatje enkel medewerkers van een trustkantoor op de eigendomspapieren heeft staan27.
Horus is volgens jaarverslagen en Russische bronnen in werkelijkheid in handen van Sergey Gordeev, voormalig Hogerhuislid en grootaandeelhouder28 van ‘s Ruslands grootste ontwikkelaar van ‘residentieel vastgoed’ – PIK Groep29. Dat zette, vooral in Moskou, hele wijken aan flatgebouwen neer, en huisvest naar eigen zeggen meer dan 2 miljoen 30 mensen. In 2015 nam Remmelink het directeurschap over van het Nederlandse trustkantoor waar Horus eerst zat, TMF31. Zonder op een specifieke casus in te gaan, laat TMF weten sinds de annexatie in de Krim in 2014 sommige cliënten te hebben laten gaan32. ‘We hebben geen controle over wat ze daarna doen, of ze een structuur liquideren, naar een ander kantoor gaan, of de niet-gereguleerde sector in gaan.’ Remmelink bericht op geen enkele manier betrokken te zijn bij trustactiviteiten, en zegt in loondienst te werken33.
NEDERLANDS RECLAMEBUREAU FACILITEERT RUSSISCHE OORLOGSPROPAGANDA
Sinds 201934 breidt PIK internationaal uit: het investeert nu ook in vastgoed in de Filippijnen. Ook die activiteiten vinden plaats vanuit een Nederlands bedrijf, PIK International BV. Dit keer is de directeur een 31-jarige componist, die tot voor kort in dezelfde zorgflat, waar jong en oud tegenwoordig samenleven, aan het Rotterdamse Zuidplein woonde35. Die klust, naast zijn werk in de culturele sector, klaarblijkelijk bij als algemeen directeur van de Filippijnse tak van een van de grootste bedrijven van Rusland36. Het eerste bouwwerk in Manilla is inmiddels in aanbouw: een luxueus complex van 29 verdiepingen van ‘Europese kwaliteit.37‘
Het verhaal moet er nu maar ‘ns uit, kopt een artikel38 van Trouw uit 1999. Het is een biecht van de Nederlandse advocaat Willem Remmelink. Remmelink vertrekt in de jaren tachtig naar de Verenigde Staten: ‘Ik was jong, advocaat, homo en Europeaan, een ideale mix om in New Yorkpopulair te zijn.’ De jurist begint voor zichzelf en regelt licenties en belastingen voor Europese klanten. Duikt de culturele wereld en de filantropie in, huurt een huis aan Miami Beach.
Uiteindelijk overtreft zijn leefstijl zijn inkomsten – en Remmelink, zo impliceert het artikel, ‘vult de gaten in zijn budget’ aan met geld van zijn cliënten. Tot zijn vriend, een balletdanser, op een ochtend de voordeur opendoet voor twee detectives. Remmelink wordt veroordeeld tot 2 tot 7 jaar. Hij zit zijn jaren uit in de Altona-gevangenis, op de grens tussen Canada en Amerika aan de Devil’s Den Road. 39
In dienst bij Russische superrijken
In onze database komt Remmelink vanaf 2015 naar voren als directeur voor de BV van vastgoedmagnaat Sergey Gordeev. Maar hij werkt dan al langer voor Russische superrijken, blijkt uit de Pandora Papers, een lek van trustkantoren in belastingparadijzen in handen van aan het International Consortium of Investigative Journalists, gedeeld met Investico. In 2006 wordt Remmelink ‘zelfstandig bevoegd’ directeur van SAFMAR B.V., volgens een uittreksel uit de Kamer van Koophandel historisch een ‘verhandelaar inemissierechten’ – gevestigd op een adres van Remmelink. Maar hij is alleen directeur voor de Nederlandse autoriteiten: volgens een contract uit het Pandora-lek heeft Remmelink in werkelijkheid geen enkele zeggenschap over het bedrijf40.
Remmelink krijgt, volgens een ander document uit het Pandora-lek, opdracht om met miljoenen euro’s aan aandelen te schuiven tussen de Nederlandse BV en een bedrijf op Cyprus. Beide bedrijven blijken, via een chique adres in de Londense wijk Westminster, deel uit te maken van een eindeloos netwerk aan firma’s van de steenrijke Rus Mikhail Gutseriev en familie. Gutseriev, die in de privatiseringsslag in de jaren negentig fortuin maakte in de olie-industrie,staat sinds 2021 op de Britse en Europese sanctielijst–wegens zijn lange vriendschap met president Aleksandr Loekasjenko 41. Toen had Remmelink het bedrijf alweer enkele jaren verlaten. Voor de advocaat leek deschaduwtrustsector overigens geen vetpot: voor zijn diensten voor SAFMAR B.V. ontving hij ogenschijnlijk eenmalig 5000 euro42. Remmelink gaat niet in op vragen over SAFMAR.
Sommige bedrijven stapten van de door ons onderzochte trustkantoren over naar een kleiner, mogelijk minder strikt kantoor. Andere huurden een Nederlandse stroman in als bestuurder–zodat het er voor de fiscus uitziet als een doodnormaal bedrijf. Of zij knippen trustdiensten op. Dan regelen ze bijvoorbeeld een adres bij de ene aanbieder, en advisering, of een bestuurder, bij een ander. Dat gebeurt vaak via een tussenpersoon.
Iets vergelijkbaars zien we gebeurenbij Karpaty Chemical B.V., dat eigenaar is van een petrochemische fabriek in Oekraïne, zo’n honderd kilometer ten zuiden van Lviv. Tot 2017 had Karpaty Chemical B.V. een Russische eigenaar: olieconcern LukOil, maar toen had had de fabriek al jaren stilstaan43. Met de verkoop van Karpaty Chemical aan een Oekraïense en een Azerbaijaanse magnaat, van wie één voormalig topmanager was bij LukOil, draaide de fabriek weer naar hartelust: in 2019 draaide het bedrijf een omzet van 470 miljoen. 44
Ondanks de overheveling van het bedrijf van Russische in (deels) Oekraïense handen bleef de bestuurder van de BV in Nederland gelijk, zij het nu via een management-bv: de 78-jarige Rumoldus de Schutter–die ook nog altijd drie Nederlandse BV’s van LukOil bestuurt45. Karpaty Chemical verliet trustkantoor TMF in 2015.
Karpaty Chemical B.V. krijgt bovendien beschikking over een adres in een kantoorpand in het Betuwse Geldermalsen–op een industrieterrein waar voornamelijk lesauto’s en trekkers passeren. Daar is ook een ander bedrijf van De Schutter gevestigd, dat ‘buitenlandse bedrijven assisteert met het opzetten en ontwikkelen van bedrijfsactiviteit in Nederland46.’ Volgens de website47 heeft De Schutter achttien jaar ervaring in het verlenen van trustdiensten, maar geen van zijn bedrijven heeft als zodanig een vergunning bij de DNB48. De Schutter zegt in reactie niets van doen te hebben met trustdienstverlening49.
Legale of illegale trustdienst
‘Mogelijk levert de bestuurder, via een omweg, adresverlening aan het bedrijf,’ zegt Cees Schaap, financieel forensisch onderzoeker en voormalig fraude-officier van justitie,op de anoniem voorgelegde casuïstiek50. Als iemand twéé vormen van trustdienstverlening aanbiedt, dan kwalificeert hij als illegaal, vertelt Schaap – ook als dat indirect gebeurt51.
Vastgoedfonds Horus, dat sinds enkele weken gevestigd is op het woonadres van de Nederlandse bestuurder van het bedrijf, is een duidelijker geval. ‘Bestuursdiensten én een adres verlenen, dat kwalificeert volmondig als een illegale trustdienst.’
‘Maar het is heel moeilijk om duidelijk onderscheid te maken tussen wat wel en wat niet illegaal is,’ voegt Schaap toe. Een beproefde methode om de Wet Toezicht Trustkantoren te ontlopen, is het in loondienst nemen van een bestuurder. Ook de bestuurder van Horus is, naar eigen zeggen, in dienst bij de BV. Zo’n arbeidsovereenkomst is naar de letter van de wet geen trustdienst maar gaat, volgens de toezichthouder, ‘op z’n minst in tegen de geest van de wet52.’
Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra zei half april in een kamerbrief dat in het handhaven van sancties in Nederland tot dan toe ‘in het algemeen’ voorspoedig en naar behoren is gehandeld, ondanks negatieve pers die anderszins schrijft. Al kon ‘niet geheel kan worden uitgesloten dat er zich Russische bezittingen in Nederland bevinden die zijn verboden met gesanctioneerde (rechts)personen maar waar de relatie lastig is vast te stellen door doelbewust complex opgezette eigendomsstructuren53.’
Oud-minister Stef Blok kreeg afgelopen zes weken de opdracht te verifiëren dat er niets gemist is bij het handhaven van sancties. Hij kwam tot dezelfde conclusie. In het rapport, dat hij afgelopen vrijdag indiende, concludeert hij vooralsnog geen aanwijzingen gevonden te hebben dat er zaken gemist zijn is de bevriezingen van Russisch geld. Toch wordt, door een datateam, nog steeds gezocht naar relaties met gesanctioneerde personen. Ook Blok loopt tegen complexe grensoverschrijdende constructies aan – lastig te ontwarren voor Nederlandse54handhavers55.
Het datateam, dat tot nu toe enkele jachten en entiteiten vond die verbonden zijn aan Russen die op de sanctielijst staan, doet half mei nog steeds onderzoek, blijkt uit vragen van Investico aan de sanctiecoördinator. De door Kaag ingediende spoedwet die dienstverlening van Nederlandse trustkantoren aan Russen moet verbieden, ziet niet toe op illegale trustdienstverlening. In opdracht van het Ministerie van Financiën loopt momenteel een onderzoek naar de levensvatbaarheid van de trustsector in het geheel, wegens de ‘hoge integriteitsrisico’s’ die met trustdienstverlening gepaard gaan56.
‘Het had gewoon nooit zover moeten komen,’ zegt advocaat Yvo Amar57, gespecialiseerd in het sanctierecht. ‘We wisten allemaal dat er in Nederland allerlei shady bedrijfsstructuren actief zijn. Dat hebben we jarenlang ook aangemoedigd, door ons fijne investeringsklimaat te promoten.’ Volgens Amar valt helemaal niet vast te stellen of Nederland tot nu toe juist handelde in het handhaven van sancties. Zelf kreeg Amar, die advies verleent op het gebied van sanctiewetgeving, adviesvragen van trustkantoren. Russische klanten vroegen de kantoren tóch die ene transactie te doen, of met vermogen te schuiven op papier. Dan moest Amar vertellen dat die acties onwettig zijn. ‘Het is niet vast te stellen wat nog is weggeglipt maar ik kan je op een briefje geven dat het gebeurd is. En als dat al bij een cliënt van mij gebeurt, een vergund trustkantoor, dan daarbuiten zeker.’
Celstraf en vijf miljoen euro boete
Onvergunde trustdiensten zijn niet per definitie verboden, maar wie het randje overgaat, riskeert tegenwoordig veel. Althans, op papier. De Nederlandsche Bank kan, voor het illegaal verlenen van trustdiensten, een bestuurlijke boete opleggen tot vijf miljoen euro, en een celstraf tot twee jaar.
DNB controleert echter ‘voornamelijk’ op basis van meldingen, laat ze in reactie op vragen weten58. Die ontvangt ze ‘incidenteel59’. Sinds de invoering van de Wet Toezicht Trustkantoren 2018 zegt de DNB vier bestuurlijke boetes te hebben uitgedeeld voor het illegaal verlenen van trustdiensten. Eén daarvan was voor trustkantoor Blaustein, dat activiteiten bleef verrichten nadat DNB de vergunning van het kantoor ingetrokken had wegens belastingontduiking, valsheid in geschrifte, mensensmokkel, oplichting60 en witwassen61.
De Nederlandse trustsector verwelkomde jarenlang twijfelachtige bedrijven met open armen. Toen bleek dat veel trustkantoren het wel heel bont hadden gemaakt werd de sector aangesproken en kwam er strenge regulering voor de vergunde kantoren. Maar de illegale trustsector bleef ongemoeid en dus liep het water naar het laagste punt. Zo ontstond er een nóg groter probleem: niet alleen is er een plek waar shady bedrijven alsnog naartoe kunnen gaan, er is ook nog eens totaal geen zicht meer op. ‘En als je toch al buiten het toezicht opereert is het makkelijk om je met deze sancties vrijer te voelen om toch die betaling te verrichten, de transactie te doen, een structuur te verhangen,’ zegt advocaat Amar. ‘De enige reden waarom je niet onder het toezicht van DNB wil vallen, is omdat je iets te verbergen hebt.’
We publiceren hier ook een nieuwsbericht van dit onderzoek. In een eerdere versie van dit bericht stond dat Sergey Gordeev voormalig Doema-lid was. Gordeev was echter lid van de Federatieraad, het Russische Hogerhuis.
OVER DIT ONDERZOEK
Investico onderzocht voor dit onderzoek de voormalig klanten van zeven trustkantoren, namelijk TMF, Intertrust, C-Corp, ITPS, Cis Management, BlauStein en United Trust. Om die bedrijven te identificeren vergeleek Investico lijsten met concernrelaties van trustkantoren, afkomstig uit de Kamer van Koophandel, op twee verschillende ijkpunten. Afhankelijk van de beschikbaarheid van data waren dit lijsten uit de periode 2012-2014 en een lijst van april 2022. We turfden alle bedrijven waarvan het trustkantoor tussen 2012-2014 nog bestuurder dan wel eigenaar was, maar in 2022 niet meer. Een deel van die bedrijven werd sinds 2012-2014 opgeheven. Een kwart is nog actief en opereert nu op andere wijze, met dan wel zonder gebruik van (onvergunde) trustdienstverlening.
Een door gevolmachtigde minister Carls Manuel op Facebook geposte foto houdt de gemoederen flink bezig. Het is gebruikelijk dat gasten van het Curaçaohuis met hun gastheer op de foto gaan. Meestal wordt het gezelschap geposteerd tussen de vlaggen van Curaçao en Nederland met op de achtergrond de staatsiefoto van het Koninklijk paar, zoals hierboven te zien is.
Maar Manuel lijkt met dit protocol te hebben gebroken. Deze week dirigeerde hij zijn gasten naar een andere plek in het Curaçaohuis. Dat gaf nog wel wat gedoe, want de vlaggen moesten uiteraard ook naar die plek verhuizen. Zie de foto hieronder:
Met staatsiefoto van president
Met niet het Koninklijk paar op de achtergrond, maar de door Manuel aanbeden Heilige Pik.
Is hier sprake van een stille liefdesverklaring van Carls voor de man die hem bij elk bedrijfsongeluk de hand boven het hoofd houdt?
Of neemt His Excellency een voorschot op het uitroepen van de Republiek Curaçao? Alleen op vertegenwoordigingen van republieken hangt immers een staatsieportret van de president.
18 maart 2022 In het Nieuws
Carls Manuel stond op plaats 15 van de MFK-lijst tijdens de verkiezingen van vrijdag 19 maart 2021. MFK is politieke partij op Curaçao. Gilmar Pisas heeft sinds 2020 het leiderschap van de MFK overgenomen toen het leiderschap van Gerrit Schotte kwam te vervallen.
Gerrit Schotte die veroordeeld is tot 3 jaar gevangenisstraf doet gewoon mee aan de verkiezingen op Curaçao
Gerrit Schotte die veroordeeld is tot 3 jaar gevangenisstraf doet gewoon mee aan de verkiezingen op Curaçao.
De rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte geheime overheidsinformatie aan Francesco Corallo zou verstrekken.
De rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte giften aannam ‘zodat hij Francesco Corallo en zijn bedrijven zou begunstigen.
de rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte zich ervoor zou inspannen dat Francesco Corallo of personen van zijn bedrijf worden aangesteld in een belangrijke institutionele functie.
De Ndrangheta heeft gokwinsten van op Malta geregisteerde bedrijven witgewassen op Curaçao.
Nito Santapaola is superbaas van de Siciliaanse maffia. Nito Santapaola is afkomstig uit Catania de grootste stad op Sicilië. Gaetano Corallo werkte jarenlang nauw samen met superbaas Nito Santapaola van de Siciliaanse maffia. Francesco Corallo is zoon van Gaetano Corallo. Francesco Corallo is maffiabaas. Francesco Corallo bezit met zijn bedrijf Atlantis Bplus Group tientallen casino’s in Italië en eveneens een reeks gokpaleizen op Sint Maarten en andere locaties in het Caribisch gebied.
Gerrit Schotte heeft met smeergeld van Francesco Corallo de politieke partij MFK hebben opgericht. Gerrit Schotte is oud-premier van Curaçao. Gerrit Schotte liet zich voor één miljoen dollar omkopen door Francesco Corallo in ruil voor vergaande politieke invloed via Schotte’s MFK.
TISS N.V. online gaming licentiehouder Centennial Management en United Trust koning Gregory Elias hebben op 11 september 2021 de onshore bank Banco di Caribe aangekocht. Het hoofdkantoor van United is gevestigd in Amsterdam. De verkoop wordt volledig in contanten voldaan (KKC onderschrift)
Banco di Caribe is overgenomen door United Group Holdings BV. Dat is het holding-bedrijf van Gregory Elias, waar ook zijn United Trust onder valt. Banco di Caribe was onderdeel van de Ennia Holding
De Centrale Bank heeft de overname bevestigd. De verkoop is een belangrijke stap voor verzekeraar Ennia om weer financieel gezond te worden.
Wat voor prijskaartje er aan de overname hangt is niet bekend gemaakt. Het gaat om een overname van Banco di Caribe op alle eilanden: Curaçao, Bonaire, Aruba en Sint Maarten.
17 september 2021
De Centrale Bank van Aruba (CBA) heeft nog geen toestemming gegeven voor de verkoop van Banco di Caribe aan United Group Holdings. Zo schrijft de CBA vrijdag in een persbericht.
De CBA laat weten dat het volgens artikel zeventien van de Landsverordening toezicht kredietwezen het een natuurlijke persoon of rechtspersoon verboden is zonder voorafgaande toestemming van de CBA een gekwalificeerde deelneming in een kredietinstelling te verwerven.
Het kabinet Pisas is nog maar net in functie of het lijkt de macht over de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten naar zich toe te willen trekken. Minister van Financiën Javier Silvania (MFK) heeft de zittende leden van de Raad van Commissarissen meegedeeld dat zij niet op een herbenoeming hoeven te rekenen als in augustus hun termijn afloopt.
“Bij deze gelegenheid heeft de minister de aftredende leden bedankt voor de door hun gedurende de afgelopen vier jaren bewezen diensten. Er zijn inmiddels stappen gezet om de vacatures, die in augustus in de Raad van Commissarissen van de CBCS zullen ontstaan, in te vullen”, aldus een persbericht van het ministerie.
De verklaring roept meer vragen op dan deze beantwoordt. Zo wordt er gesproken over een besluit van de Raad van Ministers, maar is onduidelijk of de regering van Sint Maarten is geconsulteerd. Leden van de RvC worden door de beide landen gezamenlijk benoemd. Ook is niet duidelijk of het besluit eveneens betrekking heeft op de leden die namens Sint Maarten deel uitmaken van de RvC.
De mededeling over de vervulling van de vacatures roept eveneens vragen op. In het Statuut van de Centrale Bank is vastgelegd dat de regeringen alleen kandidaten kunnen benoemen die door de zittende RvC zijn voorgedragen.
Een eerder MFK-kabinet (Schotte) probeerde in 2010/2011 ook al zijn greep op de Centrale Bank te vergroten door toenmalig president-directeur Tromp te vervangen door een vazal van de aan maffia gelinkte casinobaas Corallo. Dat leidde tot een conflict met Sint Maarten waarmee de Centrale Bank wordt gedeeld. Oud-premier Schotte verdween wegens ambtelijke corruptie achter de tralies.
‘Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken’
14 mei 2021 Knipselkrant Curacao KKC
MFK legt de nadruk op de wenselijkheid van ‘minder Koninkrijk’ en meer eigen verantwoordelijkheid gebaseerd op zelfredzaamheid, aldus de zichzelf sociaaldemocratisch noemende partij van de beoogd premier Gilmar ‘Pik’ Pisas.
MFK en ook de aanstaande coalitiepartner PNP gaan ervan uit dat om meerdere redenen het traject van het Coho ‘heroverwogen moet worden’. Coho staat voor het bij consensus-rijkswet te regelen Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling, waarover eind 2020 door het vertrekkende kabinet-Rhuggenaath (PAR/MAN) vergaande afspraken met Nederland zijn gemaakt.
,,In de eerste plaats omdat zij, in de relatie tot de organen van het Koninkrijk, het beginsel van subsidiariteit aanhangen”, schrijven Pisas en Ruthmilda ‘Mimi’ Larmonie-Cecilia, die hoogstwaarschijnlijk minister wordt.
Uitgelegd wordt: ,,Het subsidiariteitsbeginsel of subsidiariteitsprincipe is een organisatiewijze of regel in de taakverdeling tussen ‘hogere’ en ‘lagere’ openbare overheden. Het houdt in algemene zin in dat hogere instanties niet iets moeten doen wat door lagere instanties kan worden afgehandeld.”
Dit principe is een centraal grondbeginsel in de christendemocratische ideologie, die door de Partido Nashonal di Pueblo (PNP) wordt aangehangen. Ook MFK is naast ‘minder Koninkrijk en meer eigen verantwoordelijkheid’ dus vóór meer ‘subsidiariteit’.
,,Uitgangspunt van beide partijen, die de nieuwe regering wensen te vormen, is zelfredzaamheid. Reden waarom deze partijen de voorkeur aangeven om bij het onderzoeken van oplossingen om de bestaande problemen in de maatschappij op te lossen, hierbij nadrukkelijk na te gaan in welke mate – binnen de grenzen van het haalbare – de inzet van eigen middelen mogelijk is, alvorens een beroep te doen op de overige landen van het Koninkrijk.”
MFK en PNP menen dat ‘goede verhoudingen binnen het Koninkrijk vanzelfsprekend behoren te zijn’. Zij onderstrepen daarom de notie dat de verhoudingen in het Koninkrijk gebaat zijn bij het naleven van de letter en de geest van het Statuut.
Beide partijen vinden dat de landen primair de eigen aangelegenheden zelf moeten behartigen. ,,Landen dienen niet oneigenlijk een beroep te doen op elkaar, noch dienen de overige landen zich geroepen te achten om onuitgenodigd zich in te laten met de aangelegenheden van een ander.”
In verband met de na te streven zelfredzaamheid gebruiken partijen een oer-Hollandse uitdrukking: de ‘eigen boontjes doppen’. ,,Voor de goede orde onderstrepen wij dat MFK en PNP het waarderen dat Nederland, maar ook Aruba en Sint Maarten, bereid zijn om naar de letter en geest van het Statuut open te staan voor samenwerking met Curaçao, en dat wij erkentelijk zijn voor de liquiditeitssteun, hulp en bijstand op medisch terrein en noodhulp aan de meest kwetsbaren in de samenleving.”
Anderzijds twijfelen Pisas en Larmonie-Cecilia er niet aan dat de parlementen in de overige delen van het Koninkrijk het met hen eens zijn dat de overheid van Curaçao de primaire verantwoordelijkheid draagt voor het bestuur van het land en het sociaaleconomische welzijn van de bevolking.
Het Statuut stoelt op die gedachte, verleent de autonomie daartoe en belast de overheid met de verzorging daarvan. Zo vervolgen de partijen die sinds deze week in politiek opzicht de dienst uitmaken in de Staten van Curaçao en vermoedelijk binnenkort ook in regeringscentrum Fòrti.
‘Hervormen taak van de landsorganen’
,,De MFK en de PNP gaan deze verantwoordelijkheid niet uit de weg en zijn niet voornemens om, zonder een passende inzet van lokale middelen en instrumenten, een aanspraak te doen op hulp en bijstand van Aruba, Sint Maarten of Nederland.”
Niemand hoeft er volgens de twee partijleider aan te twijfelen dat de nieuwe regering ‘de koe bij de horens zal vatten’, om een andere zeer Nederlandse uitdrukking te gebruiken. ,,Het is immers niet de bedoeling dat de Nederlandse belastingbetaler en evenmin die van Aruba en Sint Maarten onnodig opdraait voor de bekostiging van Curaçao. Die verantwoordelijkheid berust op de belastingbetaler van Curaçao.”
,,Derhalve, wanneer wij zeggen dat ons uitgangspunt zelfredzaamheid is, doen we dat omdat wij menen dat bij de aanpak van de omvangrijke problemen primair en nadrukkelijk moet worden gekeken naar de inzet van eigen kracht. Met andere woorden: de noodzakelijke hervormingen om de structurele problemen van Curaçao aan te pakken zullen uitgevoerd worden door de verantwoordelijke landsorganen en gefinancierd worden op een wijze die recht doet aan het uitgangspunt van zelfredzaamheid.”
En: ,,Hervormen is de taak van de landsorganen en die verantwoordelijkheid gaan wij niet uit de weg. We rekenen erop dat de overige landen van het Koninkrijk, maar vooral ook de Koninkrijksregering, Curaçao de ruimte laat om de eigen verantwoordelijkheid te dragen.”
‘Grondstation-functie’
MFK en PNP willen in de komende regeerperiode niet te volstaan met alleen de post van Gevolmachtigde minister van Curaçao in Nederland, maar zullen ook een ‘grondstation-functie’ – een coördinator koninkrijksaangelegenheden – instellen om de communicatie over en weer te optimaliseren. Ook vinden zij het noodzakelijk dat overeenkomstig artikel 12a van het Statuut bij rijkswet voorzieningen worden getroffen voor de behandeling van bij rijkswet aangewezen geschillen tussen het Koninkrijk en de landen.
4 december 2021 In het Nieuws
Carls Manuel stond op plaats 15 van de MFK-lijst tijdens de verkiezingen van vrijdag 19 maart 2021. MFK is politieke partij op Curaçao. Gilmar Pisas heeft sinds 2020 het leiderschap van de MFK overgenomen toen het leiderschap van Gerrit Schotte kwam te vervallen.
Gerrit Schotte die veroordeeld is tot 3 jaar gevangenisstraf doet gewoon mee aan de verkiezingen op Curaçao
Gerrit Schotte die veroordeeld is tot 3 jaar gevangenisstraf doet gewoon mee aan de verkiezingen op Curaçao.
De rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte geheime overheidsinformatie aan Francesco Corallo zou verstrekken.
De rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte giften aannam ‘zodat hij Francesco Corallo en zijn bedrijven zou begunstigen.
de rechter achtte bewezen dat Gerrit Schotte zich ervoor zou inspannen dat Francesco Corallo of personen van zijn bedrijf worden aangesteld in een belangrijke institutionele functie.
De Ndrangheta heeft gokwinsten van op Malta geregisteerde bedrijven witgewassen op Curaçao.
Nito Santapaola is superbaas van de Siciliaanse maffia. Nito Santapaola is afkomstig uit Catania de grootste stad op Sicilië. Gaetano Corallo werkte jarenlang nauw samen met superbaas Nito Santapaola van de Siciliaanse maffia. Francesco Corallo is zoon van Gaetano Corallo. Francesco Corallo is maffiabaas. Francesco Corallo bezit met zijn bedrijf Atlantis Bplus Group tientallen casino’s in Italië en eveneens een reeks gokpaleizen op Sint Maarten en andere locaties in het Caribisch gebied.
Gerrit Schotte heeft met smeergeld van Francesco Corallo de politieke partij MFK hebben opgericht. Gerrit Schotte is oud-premier van Curaçao. Gerrit Schotte liet zich voor één miljoen dollar omkopen door Francesco Corallo in ruil voor vergaande politieke invloed via Schotte’s MFK.
In een poging een criticaster de mond te snoeren, heeft de online gambling-sector op Curaçao, vanwege illegale praktijken vaak aangeduid als ‘gokmaffia’, zichzelf lelijk in de voet geschoten. Dat blijkt uit de beslissing van de Raad van Toezicht Advocatuur Curaçao over de klacht van ondernemer Humberto d’Abreu de Paulo tegen advocaat Roelof Bijkerk.
De klacht komt voort uit een rechtszaak die Bijkerk heeft aangespannen tegen het bedrijf van d’Abreu, Gaming Services Provider NV. De advocaat treedt daarin op namens de Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen.
STRAFBAAR
In die rechtszaak heeft de advocaat naar voren gebracht dat GSP en haar directie zich op grote schaal schuldig maken aan strafbare feiten door in strijd met de wet de identiteit niet te verifiëren van spelers op webcasino’s die opereren onder de vlag van GSP. Die plicht is ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme. Op overtreding staat 4 jaar gevangenisstraf.
De regels worden volgens Bijkerk door de Curaçaose goksector, waaronder de webcasino’s die onder vlag van GSP opereren, massaal overtreden. Daarvan is door de advocaat strafrechtelijke aangifte gedaan.
GRIEVEND
D’Abreu vindt dat Bijkerk zich “onnodig grievend” over hem heeft uitgelaten, waarmee die de Gedragsregels voor Advocaten zou hebben overtreden, en diende daarom een klacht in bij de tuchtraad van de lokale advocatuur. In de beoordeling wijst de raad – bestaande uit de mrs. N.M. Martinez, S.E. Thomsom en M.R. Hammoud – er op dat advocaten een grote mate van vrijheid toekomt om de belangen van hun cliënten te behartigen, maar dat deze vrijheid niet onbeperkt is. Zo staan de gedragsregels niet toe zich “onnodig grievend” uit te laten.
De Raad zegt in de toelichting op zijn beslissing te “begrijpen” dat D’ Abreu de door Bijkerk gebruikte bewoordingen als grievend ervaart, maar die heeft daarmee “de grenzen van acceptabel professioneel gedrag niet overschreden.” Het is de tuchtraad ook niet gebleken dat Bijkerk “zich heeft bediend van feitelijke stellingen waarvan hij de onjuistheid kende of redelijkerwijs kon kennen.”
ONDERBOUWD
Het verwijt van D’Abreu dat Bijkerk met zijn uitlatingen “enkel ten doel had GSP te kwetsen dan wel te schaden” wordt door de Raad eveneens van de hand gewezen. Die verwerpt tevens de bewering van de zakenman dat de stellingen van de advocaat “ongefundeerd” zouden zijn, want die heeft, zo zegt de Raad, zijn beschuldigingen onderbouwd met stukken.
“Gelet op het voorgaande is de conclusie dat Bijkerk niet tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. De klacht is derhalve ongegrond”, aldus de beslissing. De advocaat heeft inmiddels tegen d’Abreu c.s. aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie en een klacht tegen hem ingediend bij de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten.
In de vanuit Curaçao opererende goksector gaan naar schatting miljarden om. Hoeveel er voor lokale serviceproviders en trustkantoren aan de strijkstok blijft hangen, is onbekend. Wat wel vast staat, is dat de Curaçaose overheid geen cent terugziet van de omvangrijke handel in sublicenties. Wie zijn de hoofdrolspelers?
Mr. Roelof Bijkerk van LMS advocaten is het advocatenkantoor van Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen (SBGOK Curacao)
Bijkerk is de nagel aan de doodskist van de serviceproviders in Willemstad, die groot geld verdienen met het verkopen van sublicenties aan veelal buitenlandse exploitanten van online gokspelen, en lokale trustkantoren die als bestuurder van deze offshore-nv’s optreden. De advocaat voert namens de Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen (SBGOK) tal van rechtszaken voor spelers die zich opgelicht voelen.
E-gaming en financiele dienstverlener Humberto D’Abreu De Paulo | Extra
Humberto Carlos d’Abreu de Paulo is met Gaming Services Provider NV, een van de 7 houders van een masterlicentie die in gamingsublicenties handelen, en bestuurt met zijn trustkantoren First Independent Trust en Dutch Antilles Management meer dan honderd brievenbusfirma’s, waarachter de feitelijke eigenaren van de goksites schuilgaan. D’Abreu bekleedt tal van maatschappelijke functies. Zo is hij bestuurslid van de stichting RK Centraal Schoolbestuur, bestuursvoorzitter van het pensioenfonds Vidanova, vicevoorzitter van Vidanova Bank en is hij verbonden aan de politieke partij PNP. Zijn naam duikt ook op in de ‘Paradise Papers’ van The International Consortium of Investigative Journalists.
Curacao license 365-JAZ Gaming Services Provider Humberto D’Abreu de Paulo
Op basis van Curaçaose sublicenties worden via het eiland enkele duizenden websites met kansspelen geëxploiteerd. De eigenaren laten het bestuur over aan trustkantoren in Willemstad zodat zij zelf uit het zicht van bijvoorbeeld opsporingsdiensten blijven. Velen verschuilen zich achter een web van vennootschappen, meestal gevestigd in eilandstaatjes die te boek staan als belastingparadijzen. Vandaar leiden de sporen vaak naar voormalige Sovjet-republieken. Curaçao is aantrekkelijk voor ze omdat het toezicht er een wassen neus is.
In tal van rapporten wordt de ‘online gambling industrie’ van Curaçao in verband gebracht met internationale criminaliteit zoals drugshandel, mensenhandel, wapenhandel en de financiering van terrorisme. Webcasino’s worden gebruikt om winsten wit te wassen en ‘ondergronds te bankieren’, aldus het onderzoeks- en analysebureau InSight Crime dat onlangs een onthullend rapport over het Caribisch deel van het Koninkrijk publiceerde. In dat rapport wordt ook expliciet gewezen op het faciliteren van witwassen en terrorismefinanciering door het niet verifiëren van de identiteit van spelers op onlinecasino’s die vanuit Curaçao werken.
De Stichting Belangenbehartiging Gedupeerden Online Kansspelen (SBGOK) komt op voor gedupeerde spelers van onlinecasino’s die onder Curaçaose vlag opereren. Door het ontbreken van toezicht door de Curaçaose overheid hebben exploitanten vrij spel om de regels naar hun hand te zetten en spelers te misleiden, onder meer door met grote geldprijzen te schermen waarvan niet controleerbaar is of ze ook daadwerkelijk worden uitgekeerd.
Wie kritiek heeft op de Curaçaose goksector, kan er op rekenen ‘aangepakt’ te worden. Tweede Kamerlid Ronald van Raak kreeg advocaat Gerard Spong op zijn dak omdat hij maffiabaas Corallo (de op Sint Maarten residerende casinokoning die toenmalig premier Gerrit Schotte heeft omgekocht) “maffiabaas” had genoemd. ‘Gamingadvocaat’ Bas Jongmans (ook hij figureert in de ‘Paradise Papers’) dacht Kamerleden te kunnen verbieden lastige vragen te stellen over zijn Curaçaose cliënten. Media die het wagen ‘ongunstig’ over de sector te berichten, krijgen prompt intimiderende sommaties te rectificeren.
De Nederlandse Kansspelautoriteit treedt geregeld op tegen op Curaçao gevestigde vennootschappen die zich met online kansspelen op de Nederlandse markt richten. Eerder dit jaar is nog een boete van 500.000 euro opgelegd aan een exploitant. Een groot deel van de boetes kan niet worden geïnd omdat de eigenaren van de webcasino’s zich achter trustkantoren verscholen houden. Hoewel ze in het handelsregister staan ingeschreven als bestuurder, laat de Kansspelautoriteit de betrokken trustkantoren ongemoeid.
De Paradise Papers legden grootschalige belastingontwijking bloot door sporters acteurs en politici – veelal via postbusfirma’s en ingewikkelde constructies via belastingparadijzen. Paradise Papers zijn 13.4 miljoen documenten van Appleby een op Bermuda gevestigde juridisch dienstverlener tevens trustkantoor gelekt naar de Süddeutsche Zeitung die ze heeft verspreid via ICIJ.
de Ndrangheta heeft gokwinsten van op Malta geregisteerde bedrijven witgewassen op Curaçao.
Nito Santapaola is superbaas van de Siciliaanse maffia. Nito Santapaola is afkomstig uit Catania de grootste stad op Sicilië. Gaetano Corallo werkte jarenlang nauw samen met superbaas Nito Santapaola van de Siciliaanse maffia. Francesco Corallo is zoon van Gaetano Corallo. Francesco Corallo is maffiabaas. Francesco Corallo bezit met zijn bedrijf Atlantis Bplus Group tientallen casino’s in Italië en eveneens een reeks gokpaleizen op Sint Maarten en andere locaties in het Caribisch gebied.
Gerrit Schotte heeft met smeergeld van Francesco Corallo de politieke partij MFK hebben opgericht. Gerrit Schotte is oud-premier van Curaçao. Gerrit Schotte liet zich voor één miljoen dollar omkopen door Francesco Corallo in ruil voor vergaande politieke invloed via Schotte’s MFK.
Chen’s herenhuis in Tudor-stijl in Vancouver. (Foto: Darryl Dyck voor de Toronto Star/OCCRP)
De Hing Wah Currency Exchange in Hong Kong is eigendom van een bedrijf dat geld overmaakte naar Chen. (Foto: Commissie Cullen)
In het Nieuws 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.