Tag: China heeft enorme datahonger en hebben ook de middelen om hieraan te voldoen

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts en hoe gaat het te werk?

22 december 2023 VRT

Copyright 2023 The Associated Press. All rights reserved

Dat Frank Creyelman vorige week uit Vlaams Belang gezet is omdat hij tegen betaling diensten verleend heeft aan een Chinese spion is hier al een week groot nieuws. In China zelf lijkt het weinig stof te doen opwaaien in de media, maar daar is een goede reden voor: censuur. Spionage en China, de combinatie verrast al lang niet meer. Hoe pakt China het aan en waarom lijkt het land zich op radicaal-rechts te richten?

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts en hoe gaat het te werk?

Hoewel het hier al een week groot nieuws is, is het ontslag van Frank Creyelman en de activiteiten die ertoe geleid hebben dat in China niet, benadrukt correspondent Leen Vervaeke in “De ochtend”.

“Het is hier zelfs opvallend afwezig, niet omdat het niet nieuwswaardig zou zijn, want in kranten in Taiwan en Hongkong is het wel nieuws, maar in China zelf – waar er overheidscensuur is en de overheid bepaalt wat niet en wel gegeven mag worden- lees je niets over deze zaak en dat wijst duidelijk op censuur. Blijkbaar zijn er instructies uitgegaan dat het nieuws meteen verwijderd moet worden wanneer er online of elders iets over verschijnt.” 

 

Internet is in China een soort intranet

Leen Vervaeke, correspondent in China

“Censuur dient om een goed beeld van de overheid op te hangen, negatief nieuws over China komt er niet door”, gaat Vervaeke verder. “Het internet is hier een soort intranet, er is weinig toegang tot buitenlandse websites, die zitten achter een “great firewall”. Op websites waar ze wel toegang toe hebben, moet positief bericht worden over de overheid.” 

De zaak-Creyelman, waarover gaat het? 

Vorige week is Frank Creyelman uit de partij Vlaams Belang gezet nadat onderzoek van gelekte sms’jes in Le Monde, de Financial Times en Der Spiegel had aangetoond dat China hem meer dan drie jaar als informant had gebruikt. 

Ook zijn broer Steven Creyelman, voorzitter van de Kamercommissie Legeraankopen, kwam in beeld: hij had in de Kamer een vraag gesteld waarbij vluchtelingen uit Hongkong in een slecht daglicht waren geplaatst. Zijn vraag leek erg goed op een vraag van de radicaal-rechtse partij AfD in het Duitse parlement.

Nieuwe gelekte chats toonden aan dat Frank Creyelman meer pogingen heeft ondernomen om zijn broer te betrekken bij zijn activiteiten. Ook Steven Creyelman heeft intussen op vraag van zijn partij een stap opzij gezet. Hij blijft wel Kamerlid. 

China en spionage worden al decennialang in één adem genoemd. “In de ogen van buitenlandse inlichtingendiensten is dit een zeer groot probleem”, zegt Vervaeke. Zij verwijst onder meer naar recente uitspraken van de directeur van Staatsveiligheid in Australië.

Volgens hem is de manier waarop de Chinese overheid momenteel aan spionage doet “ongekend en ongeëvenaard” in de geschiedenis. “Het is zeker geen kleinschalig fenomeen meer.” 

Hoe pakt China spionage aan?

China pakt de spionage op verschillende manieren aan, legt Vervaeke uit. “Heel veel dingen weten we uiteraard ook niet, omdat spionage per definitie in de verborgenheid moet plaatsvinden.” Toch vallen er enkele grote lijnen in te trekken. 

“We zien bijvoorbeeld dat het vaak over bedrijfsspionage gaat, pogingen vanuit de Chinese overheid om bedrijfsgeheimen en militaire geheimen te ontfutselen, vooral over technologische kennis.” Vervaeke geeft het voorbeeld van ASML, een Nederlands bedrijf dat machines maakt die gebruikt worden om computerchips te maken. Een Chinese medewerker had er allerlei data verzameld en is daarna voor Huawei gaan werken, de Chinese multinational die IT-infrastructuur beheert en apparatuur voor telecommunicatie produceert. 

Daarnaast gaat het vaak over controle op de eigen bevolking, mensen die kritiek uiten, maar ook minderheden, zoals de Tibetanen en Oeigoeren. “China wil dan weten: Wat zeggen ze? Met wie praten ze? De autoriteiten willen voorkomen dat ze vertellen wat er in China gebeurt. Dat is spionage, maar ook intimidatie, mensen het zwijgen opleggen.” 

Een derde luik dat Vervaeke aanhaalt, zijn de situaties waarin China zich inmengt in de buitenlandse politiek, beïnvloeding. Daar is de zaak-Creyelman een voorbeeld van. 

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts?

Maar waarom zoekt China dan specifiek toenadering tot radicaal-rechts? “China is vooral heel opportunistisch en probeert bij iedereen waar ze mogelijkheden zien. Voor een stuk is er bij extreemrechts toch een ideologisch draagvlak, in die zin dat extreemrechts zich ook verzet tegen invloed van Europa, van Brussel, ook tegen invloed vanuit Washington, een nationalistisch discours. Daarin stemmen ze overeen met China.”

“In die zin is het een vorm van “de vijand van mijn vijand is mijn vriend”. Politici die een zekere voorkeur hebben voor sterke autoritaire leiders zijn wat meer vatbaar voor de boodschap uit China.”

Wat met spionage in China zelf?

Daarnaast waarschuwt de Chinese overheid ook voortdurend voor spionage in eigen land. “Sinds dit jaar is er nog een sterke toename, dat is het discours van president Xi Jinping. Hij waarschuwt er heel erg voor dat China onder vuur ligt van allerlei buitenlandse krachten. Er komen ook regelmatig verhalen in de media van een Amerikaanse spion die bestraft is of een Japanse spion die gearresteerd is. “

“Het Chinese ministerie van Staatsveiligheid heeft ook een socialemedia-account geopend. Daarop publiceren ze verhalen waarin ze waarschuwen voor buitenlandse spionnen en ze vragen aan de Chinese burgers om een telefoonnummer te bellen wanneer ze verdacht gedrag merken.”

Daarnaast is er ook een nieuwe spionagewet. “Die maakt het makkelijker om mensen op te pakken en die heeft de definitie van spionage heel erg verbreed. Dat zorgt voor een zekere willekeur en rechtsonzekerheid en veroorzaakt best wel wat onrust bij buitenlandse bedrijven omdat bepaalde onschuldige activiteiten ook als spionage kunnen worden aangemerkt.”

Cuba geeft China toestemming om spionagefaciliteit op eiland te bouwen, zegt Amerikaanse inlichtingendienst

9 juni 2023 CNN

Een luchtfoto van de Cubaanse stad Havana in augustus 2017.

Cuba heeft ermee ingestemd om China toe te staan een spionagefaciliteit op het eiland te bouwen waarmee de Chinezen elektronische communicatie in het zuidoosten van de VS kunnen afluisteren, vertelden twee bronnen die bekend zijn met de inlichtingendienst aan CNN.

Cuba geeft China toestemming om spionagefaciliteit op eiland te bouwen, zegt Amerikaanse inlichtingendienst

De VS hoorden de afgelopen weken over het plan, zei de eerste bron, en het is onduidelijk of China al is begonnen met de bouw van de bewakingsfaciliteit.

De tweede bron die bekend is met de inlichtingen zegt dat het suggereert dat er in principe een deal is gesloten, maar dat er geen beweging is geweest bij het bouwen van de faciliteit.

Het zou niet de eerste keer zijn dat China probeert de elektronische communicatie van de VS, ook wel bekend als Signals Intelligence, te bespioneren. Een vermoedelijke Chinese spionageballon die in februari door de VS vloog, was in staat om inlichtingen uit signalen te verzamelen en zou in bijna realtime zijn teruggestuurd naar Peking, vertelden bronnen destijds aan CNN.

In dat geval hebben de VS stappen ondernomen om gevoelige sites te beschermen en inlichtingensignalen te censureren alvorens de ballon neer te schieten. Maar het is onduidelijk wat de VS kunnen doen om de bouw van een Chinese spionagefaciliteit in Cuba te stoppen.

“Dit rapport is niet juist”, zei de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad, John Kirby, donderdagmiddag in een verklaring. “We hebben echte zorgen gehad over de relatie van China met Cuba, en we maken ons sinds de eerste dag van de regering zorgen over de activiteiten van China op ons halfrond en in de rest van de wereld. We houden het nauwlettend in de gaten en ondernemen stappen om het tegen te gaan. We hebben er alle vertrouwen in dat we aan al onze veiligheidsverplichtingen in eigen land en in de regio kunnen voldoen.”

Kirby vertelde de Journal in eerste instantie op donderdagochtend dat hij “niet met dit specifieke rapport kan praten”, maar dat Amerikaanse functionarissen “goed op de hoogte zijn van – en vele malen hebben gesproken met – de inspanningen van de Volksrepubliek China om te investeren in infrastructuur over de hele wereld die kunnen militaire doeleinden hebben, ook op dit halfrond.”

De Cubaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Carlos Fernandez de Cossio ontkende de berichten.

Op een persconferentie in Havana op donderdag noemde hij ze “totaal onwaar” en “lasteraars”.

“Dit soort laster is vaak verzonnen door Amerikaanse functionarissen”, zei hij, bewerend dat de gerapporteerde spionagebasis werd gebruikt om Amerikaanse sancties tegen Cuba te legitimeren.

“Drogredenen die worden gepromoot met de kwaadaardige bedoeling om de ongekende versterking van de economische blokkade, de destabilisatie en de agressie tegen Cuba te rechtvaardigen en de publieke opinie in de Verenigde Staten en de rest van de wereld te misleiden”, voegde de Cossio eraan toe.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken vermeed vrijdag een rechtstreeks antwoord op een vraag over rapporten over vermeende plannen om een ​​spionagebasis in Cuba te openen, door te zeggen dat het “niet op de hoogte” was van de situatie, terwijl het de VS ervan beschuldigde zichzelf te bespioneren en “geruchten te verspreiden”.

“De Verenigde Staten moeten over zichzelf nadenken en zich niet meer mengen in Cuba’s interne aangelegenheden onder de vlag van vrijheid, democratie en mensenrechten”, zei woordvoerder Wang Wenbin tijdens een reguliere briefing.

The Wall Street Journal berichtte voor het eerst over de nieuwe informatie over de faciliteit.

De voorzitter van de inlichtingencommissie van de Senaat, Mark Warner, een democraat, en vice-voorzitter Marco Rubio, een republikein, brachten een verklaring uit waarin ze hun bezorgdheid uitten over de rapporten.

“We are deeply disturbed by reports that Havana and Beijing are working together to target the United States and our people. The United States must respond to China’s ongoing and brazen attacks on our nation’s security. We must be clear that it would be unacceptable for China to establish an intelligence facility within 100 miles of Florida and the United States, in an area also populated with key military installations and extensive maritime traffic. We urge the Biden administration to take steps to prevent this serious threat to our national security and sovereignty,” Rubio and Warner said.

The CIA declined to comment. CNN has reached out to the Chinese and Cuban embassies in Washington, DC.

De eerste bron die bekend was met de inlichtingen merkte op dat hoewel een afluisterbasis op Cuba zorgwekkend zou zijn, China al vaste voet aan de grond heeft gekregen in de VS – namelijk geheime politiebureaus die de regering-Biden is begonnen aan te pakken.

De VS voeren ook spionagemissies uit in de buurt van China, met behulp van verkenningsvliegtuigen die routinematig elektronisch afluisteren. Een van die Amerikaanse vliegtuigen werd onlangs onderschept door een Chinese straaljager, in wat de VS beschreven als een gevaarlijke en onprofessionele manoeuvre.

Maar de onthulling over de potentiële Chinese buitenpost in Cuba komt nu de betrekkingen tussen de VS en China een dieptepunt hebben bereikt, na het spionageballonincident en verschillende agressieve manoeuvres door Chinese vliegtuigen en schepen tegen Amerikaanse activa in de Zuid-Chinese Zee.

De VS hebben geprobeerd de relatie te herstellen en stuurden vorige maand CIA-directeur Bill Burns naar Peking voor gesprekken met Chinese functionarissen. Ook staatssecretaris Antony Blinken zal naar verwachting de komende weken een bezoek brengen aan China.

Maar vorige week weigerde de Chinese defensiechef een ontmoetingsverzoek van de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin en waarschuwde de VS om te stoppen met opereren in de buurt van Chinese wateren en het Chinese luchtruim.

“De beste manier om dit te voorkomen, is dat militaire schepen en vliegtuigen niet in de buurt van onze wateren en ons luchtruim komen”, zei de Chinese minister van Defensie Li Shangfu vorige week in Singapore, verwijzend naar recente close calls tussen Chinese en Amerikaanse vliegtuigen en schepen. “Pas op voor je eigen territoriale wateren en luchtruim, dan zijn er geen problemen.”

De regering-Biden heeft weinig gedaan om de betrekkingen met Cuba te verbeteren en heeft slechts beperkte bilaterale gesprekken over zaken als migratie hervat. Na toenadering onder de regering-Obama kelderden de betrekkingen als gevolg van de ziekte van het zogenaamde “Havanasyndroom” die Amerikaanse diplomaten in de Cubaanse hoofdstad trof en het besluit van de regering-Trump – tijdens de laatste dagen van die regering – om Cuba opnieuw op de lijst te plaatsen als een staatssponsor van terrorisme.

CNN’s Jennifer Hansler, Patrick Oppmann, Alex Marquardt en het bureau van Peking droegen bij aan de rapportage.

 

AIVD: China is grootste bedreiging voor economische veiligheid

17 april 2023 Telegraaf

China is de grootste bedreiging voor de economische veiligheid in Nederland. Dat zei directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Erik Akerboom maandag bij de presentatie van het jaarverslag over 2022. Het land jaagt op „unieke kennis” zoals die van chipmachinemaker ASML. China hoort bij de landen die, net als bijvoorbeeld Rusland, „steeds meer macht en meer invloed zoeken.”

De Chinese leider Xi Jinping Ⓒ ANP

AIVD: China is grootste bedreiging voor economische veiligheid

Akerboom schetst dat Nederland een „dubbele relatie” heeft met China. Enerzijds is het een belangrijke handelspartner, anderzijds spioneert het land „zonder scrupules” in Nederland. Dit gebeurt onder meer via (digitale) spionage, maar ook via heimelijke investeringen, illegale export en ’insiders’.

Anti-westers

„Onder Xi Jinping is de nadruk steeds meer komen te liggen op een antiwesterse houding en het benadrukken van een communistische ideologie met Chinese karakteristieken, die ook in het buitenlands beleid tot gelding moet worden gebracht”, zegt de AIVD.

Het is al langer bekend dat Nederland zich zorgen maakt om spionagepraktijken vanuit onder meer China en Rusland. Vorige maand bevestigde het kabinet nog dat er beperkingen zijn opgelegd aan ASML voor de export van hoogwaardige apparatuur naar China. Maar sinds de oorlog in Oekraïne ontwikkelt de relatie tussen de twee landen zich verder. „En het is geen gelijkwaardige relatie”, zegt Akerboom. „Moskou is de onderliggende partij.”

Hij wijst erop dat de opstelling van China tegenover de oorlog van groot belang is. Zo kan het land Rusland militair ondersteunen, maar ook als bemiddelaar optreden. „Maar China houdt het kruit droog. We zien beide scenario’s nog niet gebeuren.”

Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) noemt de ontwikkelingen die beschreven worden in het jaarverslag „zeer zorgelijk.” „Nationale veiligheid is een van de belangrijkste randvoorwaarden voor veilig samenleven in Nederland. Het is daarom goed dat de AIVD daar krachtig tegen optreedt en op blijft treden. Het werk dat zij doet om onze democratie te beschermen is ontzettend belangrijk.”

Oud-AIVD directeur Rob Berthole: Nederlandse inlichtingendiensten moeten zelf spionagedreiging Chinese hijskranen onderzoeken

10 maart 2023 NPO Radio 1

Als de Amerikaanse veiligheidsdiensten zeggen dat Chinese hijskranen in wereldhavens worden gebruikt voor spionagedoeleinden, dan moet Nederland met eigen middelen haar havens onderzoeken zegt voormalig AIVD-directeur Rob Berthole in Sven op 1. “Ik weet niet of je daar belangrijke informatie uit kunt halen, maar het zou wel kunnen.”

Oud-AIVD directeur Rob Berthole: Nederlandse inlichtingendiensten moeten zelf spionagedreiging Chinese hijskranen onderzoeken

Oud-AIVD directeur Rob Berthole: Nederlandse inlichtingendiensten moeten zelf spionagedreiging Chinese hijskranen onderzoeken

Inlichtingendiensten waarschuwen voor nog meer spionageacties, maar niet alles wat wij hierover lezen is “volkomen betrouwbaar”, stelt voormalig AIVD-directeur Rob Berthole. Wel is zeker dat China wereldwijd op grote schaal persoonsgegevens verzamelt. “China heeft enorme datahonger en hebben ook de middelen om hieraan te voldoen”, zegt de oud veiligheidsman. “In Shanghai is een legereenheid van 100.000 man die dagelijks als een stofzuiger het internet afzoekt.”

Nederland bestand tegen Chinese dreiging

Volgens de oud-AIVD-baas is Nederland genoeg bestand tegen spionagedreigingen vanuit China. “Met slim optreden en het stellen van prioriteiten kunnen onze diensten wel degelijk de belangrijkste elementen in de gaten houden.”

Bijvoorbeeld Chinese studenten, die lessen van Nederlandse wetenschappers volgen en allerlei mogelijk gevoelige informatie verzamelen en dat vervolgens doorsturen naar het thuisfront. Wat betreft het toelaten van Chinese studenten moet Nederland “niet flauw zijn”, stelt Berthole. “Je moet je goed blijven afvragen of er delen zijn van het curriculum waar je ze niet wilt toelaten.”