2 augustus 2022 door Milica Vojinović (KRIK) en Stevan Dojčinović (OCCRP/KRIK)
Op 19 april 2015 ontving de Paraguayaanse politie een anonieme tip: er lag een lijk in een auto in een chique deel van Asunción, de hoofdstad van Paraguay.
Toen ze bij de locatie in de wijk Recoleta aankwamen, vonden ze een gepantserde Mercedes-Benz geparkeerd bij een kruispunt met een dode man erin. Hij had een schotwond en een pistool lag in de auto. Op een identiteitskaart stond dat hij een 34-jarige Paraguayaan was, Antonio Gerardo Weber Mendes.
Lijk in Paraguay is waarschijnlijk Servische drugssmokkelaar
De situatie was enigszins ongewoon, maar niets wees op een misdrijf. “Vermeende zelfmoord”, schreef de politie in hun proces-verbaal over het incident.
Zeven jaar later kregen verslaggevers van KRIK en OCCRP zelf een tip. Een bron belde om te zeggen dat de dode man in Paraguay in feite een Servische drugssmokkelaar was die 13 jaar geleden was verdwenen na een mislukte cocaïne-operatie in Zuid-Amerika.
Boško Nedić was in 2009 op de vlucht, zowel in Italië als in Servië gezocht omdat hij de Italiaanse cocaïnesmokkel zou leiden voor de beschuldigde drugsbaron Darko Šarić .
Nedić werd voor het laatst gehoord in oktober van dat jaar in Argentinië. Hij was daarheen gereisd met een vervalst Kroatisch paspoort als onderdeel van een team dat tot taak had meer dan 2 ton cocaïne op een jacht voor de kust te smokkelen.
Van daaruit voer het naar Uruguay, waar het een groter schip zou ontmoeten dat het naar West-Europa zou brengen. Maar de operatie werd verijdeld door een gezamenlijk onderzoek tussen de Amerikaanse, Servische, Argentijnse en Uruguayaanse autoriteiten. De drugs werden in beslag genomen, maar Nedić wist te ontsnappen.
Sindsdien is er bijna niets meer van hem vernomen, hoewel een getuige een Servische rechtbank vertelde dat Nedić uit de gratie was geraakt bij Šarić, die hem ervan verdacht samen te werken met de politie.
“Šarić, maar ook anderen, kwamen tot de conclusie dat Nedić Boško voor de politie werkt, omdat hij meermaals ontsnapte terwijl alle anderen werden gearresteerd”, zei de getuige.
Šarić gaf zich in 2014 over aan de Servische autoriteiten en staat nu terecht voor het smokkelen van bijna 6 ton cocaïne en het witwassen van zijn drugsgeld. Er loopt ook een onderzoek naar hem voor het organiseren van een aanslag vanuit de gevangenis op een voormalige medewerker in Zuid-Amerika.
Verslaggevers gingen op pad om te bepalen of de dode man in Paraguay echt Boško Nedić was. Ze kregen 11 foto’s van de Servische smokkelaar van de Italiaanse politie die hem eind 2008 in de gaten hield.
De twee leken zeker erg op elkaar. De dode man had echter iets dikker en donkerder haar dan Nedić, wiens bijnaam “Geel” was vanwege zijn bleke kleur. Dit zou kunnen worden verklaard door het feit dat haartransplantaties populair waren onder de Servische bende, maar het was moeilijk met zekerheid te zeggen.
Dus stuurden verslaggevers foto’s van Nedić en Antonio Weber naar het Centre for Visual Computing van de Universiteit van Bradford in het Verenigd Koninkrijk. Daar leidde professor Hassan Ugail de ontwikkeling van een gezichtsherkenningsalgoritme dat gezichten kan vergelijken met een zeer hoge mate van nauwkeurigheid.
Het algoritme is getraind en getest met behulp van miljoenen foto’s van gezichten, waardoor het overeenkomsten kan detecteren “buiten het vermogen van het menselijke visuele systeem”, zei Ugail.
Uit de analyse bleek dat het zeer waarschijnlijk was dat Nedić de man was die dood werd aangetroffen in Paraguay. Alle paren foto’s kwamen overeen met 81 procent of meer, met één paar zo hoog als 85,7 procent. Alles boven de 75 procent wordt volgens Ugail als een sterke match beschouwd.
“Op basis van de resultaten, met een overeenkomstindex van meer dan 75%, is het mijn professionele conclusie dat er een grote kans is dat de identiteit van de geanalyseerde beelden … hetzelfde individu is”, schreef Ugail in een e-mail.
Als de analyse correct is, heeft het algoritme van Ugail het mysterie opgelost van wat er met een van Šarić’s belangrijkste luitenants is gebeurd.
Gedurende de jaren 2000 smokkelde het kartel van Šarić enorme hoeveelheden cocaïne van Zuid-Amerika naar Europa. Enkele van hun grootste kopers waren Italiaanse maffiafamilies, die het voor ongeveer 35.000 euro per kilogram kochten.
Als hoofd van de Italiaanse operaties van het kartel maakte dat Nedić tot een belangrijke figuur. Hij rapporteerde rechtstreeks aan de onderbevelhebber van de Šarić-bende, Goran Soković, en was de enige persoon die toestemming had om de opslagplaats van de groep te betreden in een huis in de buurt van Pisa, aan de Italiaanse Ligurische kust.
Dit huis werd in 2009 door de Italiaanse politie overvallen, maar Nedić wist aan arrestatie te ontsnappen en vluchtte het land uit. Toen ging hij naar Argentinië en kreeg de taak om de cocaïnezending vanuit Uruguay te organiseren.
🔗Het Italiaanse Cocaïnehuis
Volgens getuigenverklaringen gehoord in een Servische rechtbank, was Sarić Nedić gaan wantrouwen omdat hij ontsnapte aan arrestatie in Italië toen de cocaïne van de groep in beslag werd genomen. De politieagent die de leiding had over de operatie vertelde KRIK dat Nedić daadwerkelijk mocht ontsnappen in de hoop dat hij de politie zou leiden naar enkele van de Italiaanse georganiseerde misdaadgroepen die zijn cocaïne kochten.
“Veel klanten, veel Italiaanse groepen [wachtten] op cocaïne, dus ik was benieuwd hoe de organisatie zich kon organiseren”, zei de officier, Luigi Rinella. “En daarom hebben we Bosko vrijgelaten.”
De politie hield het huis al een tijdje in de gaten en zag hoe cocaïne uit Zuid-Amerika binnenkwam en Nedić het aan kopers uitdeelde. Op de dag van de inval in januari 2009 was Nedić aangekomen bij de villa en had cocaïne in een auto geladen om te worden afgeleverd bij Albanese en Italiaanse georganiseerde misdaadgroepen in Milaan.
‘We hebben besloten ze te stoppen nadat ze Pisa hadden verlaten’, zei Rinella. “Op de snelweg stopten we ze en eerst vonden we de cocaïne in de auto, toen stapten we de villa in en toen vonden we cocaïne in de villa.”
In totaal werd er volgens Servische rechtbankverslagen 235 kilo cocaïne in het huis gevonden, maar Rinella zei dat dit waarschijnlijk slechts een klein deel was van wat er was binnengekomen.
“Er waren daar veel tassen”, zei hij. “Het is een teken dat het een zeer belangrijke plaats was waar ze vroeger veel cocaïne vervoerden.”
De inbeslagname van deze cocaïne was ook een keerpunt voor Šarić, die vanuit relatieve onbekendheid naar internationale gezochte lijsten werd gekatapulteerd. Hij dook onder na de inbeslagname, terwijl Servische aanklagers acht afzonderlijke aanklachten indienden, waarbij hij werd beschuldigd van het smokkelen van bijna 6 ton cocaïne over de wereld en het witwassen van 22 miljoen euro.
Hij gaf zich uiteindelijk over aan de Servische autoriteiten in 2014 en werd het jaar daarop veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, maar dat vonnis werd later vernietigd en een nieuw proces werd bevolen. Vervolgens werd hij in 2018 opnieuw veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf, maar ook dat vonnis werd vernietigd. Hij wacht nu nog een nieuw proces.
Ondertussen zit Šarić opnieuw in detentie – nadat hij in april was gearresteerd wegens het beramen van de moord op een voormalige medewerker van achter de tralies.
Servische aanklagers vermoeden dat hij eind 2020 een aanslag op zijn voormalige medewerker Milan Milovac in Ecuador heeft besteld. Ze zeggen dat hij communiceerde met bendeleden van buitenaf met behulp van Sky Global, een versleutelde berichten-app die de voorkeur geniet van de georganiseerde misdaad in de Balkan.
Na verschillende keren te zijn neergeschoten door huurmoordenaars, overleefde Milovac en werd opgenomen in het ziekenhuis, maar stierf later aan zijn verwondingen.
De advocaat van Sarić, Dalibor Katančević, zei dat het onderzoek naar de vermeende aanslag op Milovac werd ontsierd door procedurele onregelmatigheden en dat er geen bewijs was dat Saric de berichten daadwerkelijk had verzonden.
“Het komt allemaal neer op onbewijsbare aannames”, zei hij.
De bron die verslaggevers vertelde dat Nedić de dode man in Paraguay was, suggereerde dat hij ook was vermoord. Er is geen bewijs voor die bewering en de Paraguayaanse politie heeft zijn dood voorlopig geclassificeerd als zelfmoord. Katančević zei dat Šarić niet was ondervraagd over een andere moord dan die van Milovac.
De politie in Asunción was niet bereikbaar voor commentaar.
Nedić zelf werd bij verstek berecht in Servië voor het smokkelen van cocaïne voor de bende van Šarić. In 2020 werd hij veroordeeld tot 12-en-een-half jaar gevangenisstraf.
Servische rechters zeiden dat de straf was opgelegd vanwege de “hoeveelheid criminele activiteiten” die Nedić op verschillende continenten heeft gepleegd, en vanwege de belangrijke rol die hij in de bende speelde.
Het lijkt erop dat Nedić het vonnis niet heeft mogen aanhoren.
In het Nieuws 