OM wil Eritreeër voor Nederlandse rechter vanwege geweld tegen migranten

10 april 2024 NU.nl

Justitie wil een veertigjarige Eritreeër in Nederland berechten voor mensensmokkel en geweld tegen migranten. Ook zou hij Eritreeërs in Nederland hebben afgeperst. Justitie heeft gevraagd om de uitlevering van de man, die vastzit in de Verenigde Arabische Emiraten.

OM wil Eritreeër voor Nederlandse rechter vanwege geweld tegen migranten

Het Openbaar Ministerie (OM) ziet de Eritreeër als een van de kopstukken van een criminele organisatie die zich bezighoudt met migratiecriminaliteit. Justitie omschrijft de organisatie als “uiterst gewelddadig”.

De criminele organisatie zou tussen 2014 en 2020 vanuit Libië veel Eritreeërs naar Nederland hebben gesmokkeld. Dat ging gepaard met veel geweld en gebeurde onder erbarmelijke omstandigheden.

“Onderweg werden slachtoffers in Libië mishandeld, gemarteld en verkracht, terwijl ze opgesloten zaten in kampen met honderden anderen”, schrijft het OM. Ook zouden er mensen zijn overleden door de slechte omstandigheden.

Ondertussen zette de organisatie Eritreeërs in Nederland onder druk om extra te betalen voor de doorreis van familieleden.

Man ontsnapte uit Ethiopische rechtszaal

De Eritreeër heeft zich eerder schuldig gemaakt aan mensensmokkel. Daarvoor kreeg hij in Ethiopië bij verstek levenslang, aangezien hij tijdens een eerdere zitting wist te ontsnappen.

De man werd vorig jaar aangehouden in Soedan. Dat land leverde hem uit aan de Verenigde Arabische Emiraten. Zijn naam was opgedoken in een onderzoek naar witwaspraktijken.

Het OM heeft de VAE gevraagd om uitlevering van de Eritreeër en zegt vertrouwen te hebben dat dit zal lukken. Desnoods wordt hij bij verstek berecht, stelt het OM.

10 april 2024 In het Nieuws

De door Nederland gezochte mensensmokkelaar Kidane Zekarias Habtemariam (37) heeft migranten die Eritrea en Libië probeerden te ontvluchten, op gruwelijke wijze mishandeld

Habtemariam is gisteren door Nederlandse justitie op de Nationale Opsporingslijst geplaatst. Het gaat om een van ‘de wreedste en meest beruchte mensensmokkelaars ter wereld’, aldus de politie. De 37-jarige man wordt gezocht voor onder meer grootschalige mensenhandel van mensen uit Eritrea naar Europa en Nederland, en voor witwassen.

De man is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf vanwege mensensmokkel, maar hij wist eerder dit jaar tijdens de rechtszaak tegen hem in Ethiopië te ontsnappen. Waar Kidane nu is, is onbekend. Nederland wil de beruchte mensensmokkelaar ook berechten voor de feiten met een Nederlandse link. Volgens het OM zou het voor het eerst zijn dat een dergelijke berechting plaatsvindt.

Brief aan OM: Eritreeërs bang om te getuigen over smokkelnetwerken

20 april 2023 NOS

ANP

Onder Eritreeërs in Nederland is onrust ontstaan door pogingen die de vermeende mensensmokkelaar Amanuel W ook wel bekend onder de namen Tewelde Goitom Welid of Walid zou hebben ondernomen om vanuit zijn gevangenis getuigen in Nederland te beïnvloeden.

Brief aan OM: Eritreeërs bang om te getuigen over smokkelnetwerken

In een brief gericht aan het Openbaar Ministerie (OM) zegt de Stichting Human Rights for Eritreans dat er “zeker een effect” is van de pogingen en dat die het moeilijker maken voor slachtoffers om te getuigen. “We maken ons zorgen dat ernstige getuigenissen op deze manier niet aan het licht komen”, staat in de brief die is ingezien door Nieuwsuur.

Het OM wil Walid vervolgen voor grootschalige mensenhandel en heeft daarvoor met 191 Eritrese slachtoffers gesproken die nu in Nederland wonen. Een deel van hen is ook getuige in de strafzaak. Volgens justitie heeft Walid via de gevangenistelefoon geprobeerd om een aantal van hen te beïnvloeden.

Eindverantwoordelijk

“Wij schrokken er erg van toen we daar afgelopen 6 april in de rechtszaal voor het eerst over hoorden”, zegt Muluberhan Temelso, de directeur van de stichting die de brief stuurde. Volgens hem durven hierdoor andere Eritreeërs in Nederland niet naar de politie te stappen.

“Mensen zeggen dat ze bang zijn. Wat we willen, is dat meer mensen zich melden die hebben geleden onder andere smokkelaars dan die nu vastzitten. Wij willen dat ook die mensen worden gearresteerd en dat duidelijk wordt wie er eindverantwoordelijk zijn.”

Walid is inmiddels overgeplaatst naar een andere gevangenis, waar hij nu onder intensief toezicht staat. Volgens zijn advocaten speelde bij de overplaatsing ook nog iets anders mee. “Medegedetineerden hebben meegekregen waarvan hij wordt verdacht. Volgens de directeur van de gevangenis waar hij eerst zat, kon daarom zijn veiligheid niet meer worden gegarandeerd”, aldus advocaat Simcha Plas.

Het Openbaar Ministerie laat in een reactie weten dat de briefschrijvers persoonlijk antwoord krijgen en noemt het overplaatsen van de verdachte een gevolg van de beïnvloedingenpogingen. “Het OM deelt de zorg die de Eritreeërs in de brief uiten: getuigen moeten in vrijheid en veiligheid kunnen vertellen wat hen is overkomen.”

Gericht op Eritreeërs

Walid wordt ervan verdacht tot de leiding te behoren van een internationaal opererend mensensmokkelnetwerk. Het netwerk richtte zich vooral op Eritreeërs. Zij werden tegen betaling van Eritrea, via Libië en uiteindelijk met bootjes naar Europa gesmokkeld.

Onderdeel van de smokkel was afpersing, daarbij werden slachtoffers soms maanden vastgehouden in speciale detentiekampen rondom de Libische stad Bani Walid. Familieleden in onder andere Nederland moesten losgeld betalen om hun familie door te laten reizen.

‘Gruwelijke mensensmokkelaar Walid verkrachtte ieder mooi meisje dat hij zag’

10 januari 2023 AD.nl

De Eritrese mensensmokkelaar Tewelde Goitom, beter bekend als Walid.
De Eritrese mensensmokkelaar Tewelde Goitom, beter bekend als Walid. © handout

Jarenlang verschenen alleen de ‘kleine vissen’ voor de rechter, nu staat een vermeende leider van een beruchte, internationale mensensmokkelbende in de rechtbank in Zwolle. Onder leiding van de Eritreeër Walid zouden duizenden mensen op bootjes vanuit Afrika naar Europa zijn gesmokkeld. Onderweg werden ze afgeperst, mishandeld en verkracht. ,,Ik ben die man niet.”

‘Gruwelijke mensensmokkelaar Walid verkrachtte ieder mooi meisje dat hij zag’

De getuigenissen in het dossier zijn schokkend. Zo werd een in Nederland wonende Eritrese vrouw opeens gebeld door het nummer van haar broer. Toen ze opnam hoorde ze haar broer schreeuwen van pijn. Hij werd in een loods in Libië in elkaar geslagen. De mensensmokkelaar aan de andere kant van de lijn eiste 8000 euro. Als de zus zou betalen, zou het martelen stoppen en kon haar broer zijn reis naar Europa voortzetten. Als ze niet zou betalen zou haar broer het niet overleven.

Andere getuigen zagen hoe de mensensmokkelaars in de Libische plaats Bani migranten martelden door druppels heet plastic op hun rug te gieten, ze geboeid en ondersteboven op te hangen en met slangen te slaan op hun natte lichaam. Vrouwen zagen hoe bendeleiders een loods, volgepakt met opgesloten migranten, binnen kwamen lopen en meisjes meenamen om te verkrachten.

Dictatuur en dwangarbeid

Een 39-jarige Eritreeër, die bekendstaat onder meerdere namen maar vaak Walid wordt genoemd, is volgens het Nederlandse Openbaar Ministerie een van de leiders van de smokkelbende geweest. Onder zijn leiding zouden tussen 2015 en 2020 vele duizenden, vooral Eritrese migranten naar Europa zijn gesmokkeld. De vaak heel jonge mannen en vrouwen vluchten uit dat land vanwege veel redenen: een brute dictatuur, een lange dienstplicht die vaak uitmondt in dwangarbeid, mensenrechtenschendingen, uitzichtloosheid, armoede. Eenmaal in Europa krijgen Eritreeërs doorgaans asiel en een verblijfsvergunning. In 2015 vroegen er bijna 8000 Eritreeërs asiel aan in Nederland, de jaren daarna steeds enkele duizenden.

De reis naar dat verblijfsdocument is echter lang en gruwelijk. Duizenden werden op hun reis van Eritrea, via de woestijn in Soedan (‘dodenroutes’, noemt het Openbaar Ministerie ze), gekidnapt door de groep van Walid en opgesloten in overvolle loodsen en woningen in Libië. Ze kregen er nauwelijks te eten, moesten met honderden mensen een paar toiletten delen en werden dagelijks mishandeld. Ze konden de detentiecentra pas verlaten na betaling van vele duizenden euro’s, waarvoor familieleden vaak schulden moesten aangaan.

Oversteek naar Europa

,,Als er was betaald werden ze op volle vrachtwagens naar de Libische kust gereden’’, stelde het Openbaar Ministier dinsdag in een eerste tussentijdse zitting tegen Walid in de rechtbank in Zwolle. Aan de kust zette de groep de migranten op overvolle, gammele bootjes (zonder goede zwemvesten) op de Middellandse Zee, richting Italië. Honderden verdronken tijdens die tocht, duizenden anderen werden gered door hulporganisaties of haalden zelf de Italiaanse kust.

De mensensmokkelaars verdienden en verdienen er ondertussen goud geld aan.
 

Walid werd opgepakt in Ethiopië, dat land veroordeelde hem tot 18 jaar cel voor mensensmokkel en leverde hem eind vorig jaar uit aan Nederland. Hier wordt hij door het Openbaar Ministerie vervolgd voor het leidinggeven aan een criminele organisatie die mensen smokkelde, gijzelde, afperste, mishandelde en verkrachtte. Inmiddels is ook een tweede leider gearresteerd, de misschien nog wel meer beruchte Eritreeër Kidane. Hij werd vorige week opgepakt in Soedan tijdens een internationale politieactie geleid door de Verenigde Arabische Emiraten. De man zit vast in de Emiraten. Nederland heeft om zijn uitlevering gevraagd, vertelde het OM in de rechtbank.

In de krant Irish Times omschreef een slachtoffer de twee mannen onlangs als ‘de meest brute smokkelaars van allemaal. ,,Walid verkrachtte ieder mooi meisje dat hij zag, en Kidane stond erom bekend mensen te mishandelen als beesten.”

De beruchte mensensmokkelaar Kidane Zekarias Habtemariam.
De beruchte mensensmokkelaar Kidane Zekarias Habtemariam. © Politie

Europese landen proberen al jaren niet alleen de handlangers van de smokkelaars, maar ook de grote(re) vissen te berechten. Het Openbaar Ministerie vindt dat het de bevoegdheid heeft om Walid en Kidane hier voor de rechter te brengen omdat sommige slachtoffers nu in Nederland wonen en er ook Nederlandse families zijn afgeperst. Het OM onderzocht de zaak samen met Europol, Italië en Zweden. ,,We zullen ook nog vijf mensen uit Nederland voor de rechter brengen, zij worden verdacht van hulp bij de afpersing”, aldus officier van justitie Petra Hoekstra.

Ik heb nooit geweld gebruikt tegen mensen en ben nooit in Libië geweest

Verdachte ‘Walid’

De verdachte zelf ontkent ‘Walid’ te zijn. Hij heeft een heel andere naam, stelde hij in de rechtbank. ,,Ik heb ook nooit geweld gebruikt tegen mensen en ben nooit in Libië geweest. Als ik had kunnen ontsnappen naar Libië, was ik niet 19 jaar lang militair in Eritrea geweest.” De advocaat van de Eritreër, Richard van der Weide, vroeg zich af ‘waar het vermeende vermogen’ van zijn cliënt is gebleven. ,,Volgens het OM zou hij loaded moeten zijn door al het geld dat hij met mensensmokkel heeft verdiend, maar alles wat er in beslag is genomen is een 15 jaar oude Toyota en Ethiopisch geld ter waarde van 34,99 euro.”

In zijn trainingspak en met een vlassig baardje heeft de Eritreeër inderdaad niet meer de uitstraling van een gevreesde smokkelaar die poseerde met een band kogels en een vuurwapen om zijn schouder. Maar, stelt de rechtbank, ‘er zijn stevige aanwijzingen dat u wel Walid bent’. Het NFI doet daar nog verder onderzoek naar.

De wanpraktijken in Libië zijn niet gestopt met de arrestaties van Walid en Kidane. Nog iedere dag stappen er migranten op rubberboten op weg naar Europa. Eenmaal daar vertellen ze nog steeds verhalen over mishandeling, uitbuiting en afpersing in Libië. De EU probeert de migratie naar Europa tegen te houden geeft sinds enkele jaren financiële ondersteuning aan de Libische kustwacht. Maar migranten vertellen dat als zij door die kustwacht worden onderschept en teruggebracht naar Libië, ze wéér in detentiecentra belanden waaruit ze zichzelf moeten vrijkopen.

Door Nederland gezochte misdadiger (37) deed gruwelijke dingen in kamp Libië

20 oktober 2021 AD.nl

Kidane Zekarias Habtemariam.

De door Nederland gezochte mensensmokkelaar Kidane Zekarias Habtemariam (37) heeft migranten die Eritrea en Libië probeerden te ontvluchten, op gruwelijke wijze mishandeld. Dat vertelde een van zijn vele slachtoffers gisteravond bij Opsporing Verzocht. ,,Kidane sloeg je als je niet had betaald, maar ook wanneer hij daar gewoon zin in had.”

Door Nederland gezochte misdadiger (37) deed gruwelijke dingen in kamp Libië

Habtemariam is gisteren door Nederlandse justitie op de Nationale Opsporingslijst geplaatst. Het gaat om een van ‘de wreedste en meest beruchte mensensmokkelaars ter wereld’, aldus de politie. De 37-jarige man wordt gezocht voor onder meer grootschalige mensenhandel van mensen uit Eritrea naar Europa en Nederland, en voor witwassen.

Kidane zou leiding geven aan een criminele organisatie die zich richt op migranten uit Eritrea. ,,Uit een groot internationaal onderzoek van de Koninklijke Marechaussee komt naar voren dat de organisatie uit financieel winstbejag Eritreeërs die onder meer naar Nederland reizen mishandelt, afperst, ontvoert en verkracht. Tegelijkertijd wordt hun familie in Nederland afgeperst”, meldt het OM.

Ontsnapt

De man is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf vanwege mensensmokkel, maar hij wist eerder dit jaar tijdens de rechtszaak tegen hem in Ethiopië te ontsnappen. Waar Kidane nu is, is onbekend. Nederland wil de beruchte mensensmokkelaar ook berechten voor de feiten met een Nederlandse link. Volgens het OM zou het voor het eerst zijn dat een dergelijke berechting plaatsvindt.

 ,,De marechaussee is op zoek naar tips en informatie die kunnen leiden tot aanhouding van Kidane, zodat hij hier vervolgd kan worden voor de criminele activiteiten waarbij duizenden slachtoffers onder mensonterende omstandigheden werden gesmokkeld en uitgebuit.”

Je wordt geslagen totdat je voor je reis hebt betaald. Dat deden ze door met een kabel of stok op je natgespo­ten lichaam te slaan

Een slachtoffer van Habtemariam

Huid ontveld

Een deel van de Eritreeërs in Nederland heeft tijdens hun reis met de praktijken van Kidane te maken gehad. Veel slachtoffers overleven de reis naar Europa niet. Degenen die wel aankomen, perst Kidane vaak af door ze geld te laten betalen voor een volgend familielid dat onderweg is naar Europa. 

Eén van zijn slachtoffers, die uit veiligheidsoverwegingen anoniem blijft, vertelde gisteren bij Opsporing Verzocht over zijn ervaringen met de voortvluchtige misdadiger. ,,Ik zat in Libië in een van zijn kampen. Dat was afschuwelijk. Je wordt geslagen totdat je voor je reis hebt betaald. Dat deden ze door met een kabel of stok op je natgespoten lichaam te slaan. Daardoor wordt je huid ontveld.”

De jongeman, die op dat moment slechts veertien jaar oud was, heeft naar eigen zeggen veel zien gebeuren. ,,Sommige reisgenoten heb ik dood zien gaan”, zegt de migrant, die met eigen ogen zag hoe Habtemariam tegen zijn reisgenoten volledig tekeer ging. ,,Soms als één persoon iets had gedaan wat niet mocht, werden we met z’n allen gestraft. Dat deed hij door ons bijvoorbeeld uit te hongeren. Deze man hoort niet vrij rond te lopen. Voor mij is dit allemaal achter de rug, maar mijn broeders en zusters zitten nog in die kampen.”

De man is losgesla­gen, een monster. Ik heb elke vorm van wreedheid gezien

Fuad Bedru, ex-kampgevangene

Omgekocht

Habtemariam zou volgens geruchten zijn ontsnapt nadat hij een beveiliger had omgekocht. ,,Zo gaat het helaas in Ethiopië”, zei een ander slachtoffer vorig jaar tegen Middle East Eye. ,,Met geld koop je hier een uitweg.” De migrant, die ook vanwege zijn veiligheid anoniem wil blijven, was in de wolken toen Habtemariam werd aangehouden. ,,Natuurlijk was ik blij. Kidane was verantwoordelijk voor zoveel dood en leed. Maar ik was naïef om te denken dat we gerechtigheid zouden krijgen.”

Fuad Bedru, een andere overlevende, durft bij hetzelfde medium wel met naam en toenaam zijn verhaal te vertellen. Hij bracht meer dan zes maanden door in een gevangenkamp, waar hij naar eigen zeggen door Kidane is gemarteld. Dat ging door tot het moment dat zijn familie een enorm bedrag betaalde. ,,Kidane woont in een huis naast het kamp. Hij kwam naar ons toe als hij zin kreeg om iemand in elkaar te slaan. De man is losgeslagen, een monster. Ik heb elke vorm van wreedheid gezien. Kidane en zijn bende baden in het bloed. Iemand doden betekent niets voor hen.”

De afranselingen waren genadeloos, vertelt Esube Mesele, een andere overlevende. ,,De enige keer dat je naar buiten mocht en zonlicht en lucht te zien kreeg, was wanneer Kidane je opriep voor een pak slaag.” Een vrouwelijke migrant zegt door Habtemariam met de dood te zijn bedreigd, als ze hem geen 4000 euro aan losgeld zou betalen. Ze werkte een jaar lang onder dwang in een van zijn pakhuizen in Libië, vertelde ze tegen The Irish Times. In het pakhuis waren martelingen en vernederingen aan de orde van de dag. Vooral als families er niet in slaagden om op tijd te betalen, werden de afranselingen erger en erger.

Speciaal filmpje

Nederlandse justitie sluit niet uit dat er mensen binnen de Eritrese gemeenschap zijn met informatie over zijn huidige verblijfplaats. Met een speciaal filmpje in de Eritrese taal Tigrinya probeert de politie hen te bereiken.