Staatsveiligheid ziet in Chinese spionagezaak rond Vlaams Belang nieuwe werkwijze: “Rusland en China werken steeds vaker met informele agenten”

12 januari 2024 VRT

cherezoff

Russische en Chinese inlichtingendiensten gebruiken steeds vaker “informele agenten” in plaats van diplomaten die als spion werken in ons land. Daarvoor waarschuwt Staatsveiligheid in haar nieuwe jaarverslag. De recente Chinese spionagezaak – voormalig Vlaams Belang-politicus Frank Creyelman zou jarenlang gewerkt hebben als informant voor een Chinese spion – ziet de dienst als een “perfecte illustratie” daarvan. 

Staatsveiligheid ziet in Chinese spionagezaak rond Vlaams Belang nieuwe werkwijze: “Rusland en China werken steeds vaker met informele agenten”

De laatste jaren werden heel wat diplomaten uitgewezen die verbonden bleken aan Rusland, na een onderzoek van Staatsveiligheid. Minister van Justitie Paul Van Tighelt (Open VLD) sprak recent nog van 19 Russische spionnen die alleen al de laatste maanden werden uitgewezen.

“In 2018 hebben we bijvoorbeeld ook een Chinese inlichtingenofficier uitgeleverd aan de Verenigde Staten omdat hij bedrijfsgeheimen probeerde te ontfutselen over straalmotoren”, zegt Francisca Bostyn, administrateur-generaal ad interim bij Staatsveiligheid. 

 

Het zijn mensen die naast hun normale job ook inlichtingen verschaffen aan de Russische inlichtingendiensten

Francisca Bostyn, administrateur-generaal ad interim bij Staatsveiligheid

Daardoor veranderen Russische en Chinese inlichtingendiensten het geweer van schouder. Steeds vaker werken ze met “informele agenten”, waarschuwt Staatsveiligheid in haar nieuwe jaarrapport. Die kunnen opduiken in alle geledingen van de samenleving. En ze zijn voor de inlichtingendienst ook minder makkelijk op te sporen. “Het zijn mensen die naast hun normale job ook inlichtingen verschaffen aan de Russische inlichtingendiensten.”

Chinese spionagezaak als “perfecte illustratie”

Halfweg december bleek uit gelekte chatberichten dat voormalig Vlaams Belang-politicus Frank Creyelman jarenlang als informant zou hebben gewerkt voor de Chinese spion Daniel Woo. Volgens Staatsveiligheid zijn zo’n dossiers “een perfecte illustratie” van de nieuwe aanpak van China, al benadrukt de dienst dat het zich niet uitspreekt over concrete dossiers.

 

Chinese inlichtingendiensten gaan op zoek naar mensen die openstaan voor autoritaire regimes 

Francisca Bostyn, administrateur-generaal ad interim bij Staatsveiligheid

“Om hun doelwitten te kiezen, gaan Chinese inlichtingendiensten op zoek naar mensen die openstaan voor autoritaire regimes en zich bijvoorbeeld ook pro-Russisch uitlaten”, zegt de administrateur-generaal. Ook al gaat dat dan om vrij onbelangrijke politieke figuren, zoals Frank Creyelman.

Maar spionage of inmenging gebeurt niet enkel op het politieke niveau. Specifiek over Chinese spionage vraagt Staatsveiligheid ook aandacht voor economische spionage. “Staatsveiligheid stelt vast dat aan Chinese inlichtingendiensten gelinkte hackers onze bedrijfsgeheimen willen stelen”, staat onomwonden in het jaarverslag.  

In het kort: de belangrijkste conclusies uit het jaarverslag van Staatsveiligheid

• Chinese en Russische inlichtingendiensten werken steeds vaker met “informele agenten” in plaats van met “carrièrespionnen” 
• Er zijn opnieuw meer dossiers van terreurdreiging behandeld. Jihadistische dreiging komt nu ook vaker vanuit Centraal-Azië, waarschuwt Staatsveiligheid
• Er duiken meer minderjarigen op in dossiers van rechts-extremisme, nu ook jongeren van 16 en zelfs 15 jaar, al gaat het om lage aantallen 

Niet alleen China en Rusland

Bovendien beperken de pogingen tot inmenging zich niet tot machtsblokken als China en Rusland. Staatsveiligheid heeft het ook over “niet-systemische actoren”: “landen die ons in principe niet vijandig gezind zijn en op vele vlakken zelfs met ons land willen samenwerken.” Tegelijk proberen die landen wel controle te krijgen op landgenoten in België en monitoren of intimideren ze opposanten in ons land. 

 

De corruptiezaak in het Europees Parlement leert “dat we ons niet moeten beperken tot de usual suspects“, zegt Bostyn. In die zaak wordt beïnvloeding door Qatar en Marokko onderzocht. Het wordt echt moeilijk als Staatsveiligheid met hun inlichtingendiensten moet samenwerken en tegelijk tegen hun activiteiten moet optreden, zegt Bostyn. “Soms heb je elkaar nodig in bepaalde samenwerkingsverbanden, maar is het onaanvaardbaar als er rode lijnen worden overschreden.” 

Staatsveiligheid in 5 cijfers* 

• In 2023 voerde Staatsveiligheid 114 schaduwoperaties uit, samen met de militaire inlichtingendienst ADIV. Dat is meer dan de afgelopen jaren, maar minder dan in 2019. Soms kunnen zulke opdrachten dagen of zelfs weken duren. 
• In 2023 werden 1.624 “bijzondere inlichtingenmethodes” ingezet, zoals afluisteren, een telefoon aftappen, bankgegevens inkijken of post openen. Dat gebeurt steeds vaker in het kader van contraspionage.
• Staatsveiligheid wierf in 2023 heel wat nieuwe werknemers aan. De dienst telt nu 908 werknemers, waarvan 1 op de 4 momenteel in opleiding is. 
• Sinds juli 2023 helpt Staatsveiligheid om investeringen te screenen in cruciale sectoren zoals Defensie, wanneer het om grote investeringen gaat. Op die tijd zijn meer dan 20 buitenlandse investeringen gecontroleerd. 
• Staatsveiligheid voerde 220.307 veiligheidsscreenings uit in 2023, een lichte daling tegenover 2022, omdat er toen veel Oekraïners werden gescreend. 

*cijfers tot en met november 2023, behalve voor screening van buitenlandse investeringen.

Belgische contraspionage tijdens Koude Oorlog: “Als de Russen konden destabiliseren, deden ze het”

11 oktober 2023 VRT

In “Contraspion”, een nieuwe podcast van VRT NWS, spreken vier oudgedienden van de Belgische Staatsveiligheid over spionage en contraspionage tijdens de Koude Oorlog. Spionage lijkt met de oorlog in Oekraïne en de zaak-Creyelman terug van misschien wel nooit weggeweest. “We moeten niet te naïef zijn,” getuigt een van de ex-contraspionnen. Die waarschuwing is brandend actueel. 

Belgische contraspionage tijdens Koude Oorlog: “Als de Russen konden destabiliseren, deden ze het”

“Spionage en contraspionage is eigenlijk wandelen in een labyrint dat zich bevindt in een labyrint dat zich bevindt in een labyrint”, zo zegt een oudgediende van de inlichtingendienst. In “Contraspion”, de nieuwe podcast van VRT NWS, vertelt hij samen met drie anderen over zijn tijd als contraspion bij de Staatsveiligheid, de Belgische geheime dienst, tijdens de Koude Oorlog.  

Wat is de Koude Oorlog?

Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden er twee ideologische blokken: het kapitalistische westen, geleid door de Verenigde Staten, versus het communistische oosten, geleid door de Sovjet-Unie. Die twee blokken werden van elkaar afgescheiden door het IJzeren Gordijn, een ideologische lijn die dwars door Europa liep. De strijd tussen de twee kampen werd vooral door middel van propaganda en een wapenwedloop gevoerd.

De VS en de Sovjet-Unie kwamen tijdens de Koude Oorlog nooit rechtstreeks in een militair conflict tegenover elkaar te staan. Daarom spreekt men vaak van gewapende vrede. Wel probeerden de twee grootmachten hun plaats op het wereldtoneel te bemachtigen door hun ideologische gelijke te steunen in andere oorlogen. Denk aan de Koreaanse Oorlog (1950-1953) of de Vietnamoorlog (1955-1975). De Koude Oorlog kwam tot een einde in 1991 met de val van de Sovjet-Unie.

Als contraspion in volle Koude Oorlog hield hij vooral de Russische inlichtingendienst KGB in het oog. “De Sovjet-Unie was dé vijand”, zo zegt hij, “en onze werking was op hen gericht”. Het is een job die tot de verbeelding spreekt. “Ik denk dat de realiteit de fictie zelfs overtreft”, zo zegt iemand. “Je kan het beschouwen als een spel. Noem het een schaakspel. How to catch?  Maar vergis je niet: de inzet was en is nog steeds hoog: vrijheid versus dictatuur.”  

Een collega van hem maakt in dit verband liever de vergelijking met het gezelschapsspel Stratego. “Er zitten spionnen aan beide kanten. En allebei hebben ze hetzelfde doel: de ander uitschakelen.” En met een zeker gevoel voor understatement voegt hij er droogjes aan toe: “Het is dus wel belangrijk het spel perfect te beheersen.” “Met hun overlopers of met hun verraders,” zo getuigt een ander, “gingen zij draconisch te werk”. “Dat eindigde soms met een nekschot.” 

 

De Koude Oorlog lijkt terug van misschien wel nooit weggeweest

En dat spel is in wezen 50 jaar later niets veranderd, zo zeggen de vier gesprekspartners haast unisono. “Vandaag is inlichtingenwerk even belangrijk of zelfs nog belangrijker dan een paar decennia geleden.” Zij kijken daarbij naar het conflict in Oekraïne en benadrukken dat president Poetin in het verleden nog bij de Russische inlichtingendienst KGB werkte. “Hij wil Rusland weer groot en machtig maken.” Een ander contraspion voegt eraan toe: “De geschiedenis herhaalt zich niet, ze heeft eigenlijk nooit opgehouden.” Een derde zegt: “Ik hoop dat het blijft bij een Koude Oorlog en dat het niet warmer gaat worden”.

Actuele spionagedreiging in België

Met het conflict in Oekraïne lijkt de Koude Oorlog weer helemaal terug. De dreiging van spionage en inmenging van Rusland, maar ook van andere buitenlandse grootmachten, houdt de inlichtingendiensten nog steeds erg bezig. De affaire Frank Creyelman, de Vlaams Belang-mandataris die voor China spioneerde, bewijst dat nog eens. 

Het blijkt ook uit het jongste jaarrapport van het Comité I. Dat comité controleert zowel de Staatsveiligheid, de burgerlijke inlichtingendienst, als de militaire inlichtingendienst (de zogenoemde Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid of kortweg ADIV). Beide diensten kunnen gebruikmaken van Bijzondere Inlichtingenmethoden (BIM). 

Onder die methoden valt bijvoorbeeld het doorzoeken van kantoren of privéwoningen, het hacken van informaticasystemen of het oprichten van een dekmantelfirma met de bedoeling informatie te verzamelen. 

Groter dan terrorisme

Als de inzet van Bijzondere Inlichtingenmethoden een graadmeter is voor de bedreigingen die men ziet voor ons land, dan staat “spionage” op de eerste plaats. Vorig jaar werd in totaal – door beide inlichtingendiensten dus – 2.472 keer gewerkt met een BIM. In 921 gevallen ging het om spionagedossiers. Anno 2022 wordt die bedreiging, op basis van dit gegeven, dus als groter beschouwd dan terrorisme, waar 715 dossiers geteld zijn.  

Maar de BIM-cijfers zeggen ook niet alles en bovendien worden deze cijfers deels verklaard door het toegenomen aantal werknemers bij de Staatsveiligheid. De dienst kreeg er na de aanslagen in Brussel een pak mensen bij. Tegen volgend jaar zou de dienst meer dan 1.000 werknemers hebben. In 2021 telde de dienst zo’n 580 werknemers. Op een paar jaar is de capaciteit dus verdubbeld. Logisch dat meer mensen ook leidt tot meer onderzoeken. 

 

Lieg, lieg, lieg. Lieg er op los. Uiteindelijk wordt dat de waarheid

De vier contraspionnen die in de podcast aan het woord komen, betreuren overigens de afbouw van de inlichtingendienst na de val van de Berlijnse muur in 1989. Zij beschouwen een inlichtingendienst als een onmisbaar onderdeel van landsverdediging, als een bescherming van de democratische instellingen. “De Koude Oorlog was niet alleen maar een oorlog van de inlichtingendiensten, van spionnen en contraspionnen. Het waren hele groepen van landen die tegenover elkaar stonden. Het was dus een oorlog van het hele staatsapparaat.” Maar zo voegt iemand er snel aan toe: “Niet vergeten: intelligence is the first line of defence (inlichtingen zijn de eerste verdedigingslinie red.).”       

Inlichtingendiensten, zo wordt wel eens gezegd, vormen “de achterkant” van internationale betrekkingen. Hoe beter de informatiepositie van een land, hoe makkelijker ook beslissingen beïnvloed kunnen worden.

De Nederlandse krant NRC onthulde een paar jaar geleden een mooi historisch voorbeeld daarvan. Bij de Wereldtentoonstelling in Brussel in 1958, liet de Amerikaanse inlichtingendienst CIA op grote schaal vertalingen drukken van de roman Dokter Zjivago van de Russische auteur Boris Pasternak. Dat boek was destijds verboden in de Sovjet-Unie omdat het anti-communistisch zou zijn. Het was de bedoeling van de CIA om het boek uit te delen aan de Russische bezoekers van de Expo om zo zaadjes van twijfel te zaaien in de hoofden van de Russen en zo het anticommunisme te voeden. 

Chantage

De vier contraspionnen vertellen in de podcast dat ze destijds veel belangstelling hadden voor de Leipzigger Messe. Daar, in de toenmalige Oost-Duitse stad, vonden in de jaren 70 en 80 vaak grote handelsbeurzen plaats. “Het was dé plaats waar de Oost-Duitse inlichtingendiensten trachtten West-Europeanen te rekruteren. Daarvoor werden vrouwen ingezet. Zij verleidden mannen en brachten hen in compromitterende situaties waarmee ze dan later gechanteerd konden worden.” Het spel van inlichtingendiensten, om dat woord nog even te gebruiken, werd soms ook onder de gordel gespeeld.  

Extreemrechts

De vier gesprekspartners vertellen in de podcast over hun werk tijdens de Koude Oorlog. Vooral de technologische evolutie maakt dat inlichtingendiensten tegenwoordig ook andere methodes hanteren. Spionage en inmenging, in de praktijk is het verschil niet altijd even duidelijk, verloopt nu natuurlijk anders dan toen al blijft het doel hetzelfde. 

Een contraspion van de Staatsveiligheid formuleert het zo: “Stalin zei het al. Lieg, lieg, lieg. Lieg er op los. Uiteindelijk wordt dat de waarheid”. “Als de Russen konden destabiliseren, deden ze het”, zo zegt een ander. Veertig jaar later is het niet anders.  

In het najaar van 2022 verscheen in de pers dat Rusland sinds 2014 heimelijk al meer dan 300 miljoen dollar zou uitgegeven hebben om invloed uit te oefenen op politici in meer dan 24 landen.

De Amerikaanse inlichtingendiensten gaan ervan uit dat het Kremlin westerse democratieën wil verzwakken en tegelijk politieke bewegingen die geacht worden “op één lijn te staan” met de Russische belangen, te versterken. In het document wordt geschreven dat Brussel de draaischijf zou zijn voor stichtingen of andere organisaties die extreemrechts zouden steunen.  

De Belgische inlichtingendiensten zijn zich goed bewust van deze dreiging. De Europese en Belgische verkiezingen van mei 2019 werden net daarom grondig gescreend. De conclusie toen was dat er geen sporen van grootschalige activiteiten van inmenging werden gevonden. Dat, zo staat te lezen, zou te maken kunnen hebben met het feit dat de middelen van Rusland nu ook weer niet oneindig zijn. 

Inmenging neemt toe

De Staatsveiligheid laat weten dat de inmenging van Rusland moeilijk te kwantificeren is, maar dat ze wel zien dat de inmenging toeneemt. Anderzijds stelden ze vast dat sinds de Russische inval in Oekraïne een aantal mensen die geen probleem zagen in hun banden met Rusland nu toch niet langer geassocieerd willen worden met Rusland.  

Volgens hen gebeurt inmenging ook niet altijd door de Russische inlichtingendiensten, maar vaak ook door andere organisaties en individuen, zoals de Russisch-Orthodoxe Kerk, Russische ngo’s, studenten, oligarchen of leden van de Doema (het Russische parlement) die op eigen initiatief handelen om dichter bij de Russische president Poetin te komen.   

Staatsveiligheid reageert hierop met wat zij noemen een “verstoringsstrategie”. Daarmee proberen ze zoveel mogelijk sleutelfiguren in onze samenleving, zoals politieke partijen of de bedrijfswereld, te sensibiliseren voor dit risico. Daarom werd in mei van dit jaar de dienst met zogenoemde Front Offices gestart waarmee ze een betere wederzijdse informatie-uitwisseling hopen uit te bouwen met de universiteiten en de bedrijfswereld. 

Uitwijzingen

In 2022 werden liefst 21 Russische spionnen geïdentificeerd en persona non grata verklaard.  Bovendien werden nog eens 19 Russische inlichtingenofficieren uit de Europese instellingen uitgewezen. Om te vermijden dat de ene onmiddellijk vervangen zou worden door de andere, besloot het ministerie van Buitenlandse Zaken om de bezetting van de Russische ambassade meteen ook met 21 eenheden te verminderen. 

 

Als de Russen konden destabiliseren, deden ze het

ex-spion Belgische Staatsveiligheid

“Door de uitwijzing kreeg de slagkracht van de Russische inlichtingendiensten in België alvast een zware klap”, zo staat te lezen in het rapport. Als politiek signaal aan Moskou kan het tellen, maar de klap is natuurlijk onvoldoende om het werk van de Russische spionnen een halt toe te roepen.   

Voldoende middelen

Het Comité I vroeg in 2022 om na te gaan of de Belgische inlichtingendiensten over voldoende middelen beschikken om de dreiging van inmenging door buitenlandse grootmachten via de financiering van politieke partijen, politieke instellingen of politieke figuren in België op te sporen. Wat het antwoord is, is niet publiek bekend.

 

Als je vrede wil, bereid je dan voor op oorlog

ex-spion Belgische Staatsveiligheid

Maar de Staatsveiligheid zegt wel dat ze hier een sterke informatiepositie heeft en, gegeven de dreiging, er veel mensen en middelen op inzet. De Koude Oorlog lijkt terug van misschien wel nooit weggeweest. Een van de getuigen in de podcast houdt het historisch perspectief nog veel breder. “De Romeinen zeiden het al: si vis pacem, para bellum. Als je vrede wil, bereid je dan voor op oorlog.”

Minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) kondigde al aan versneld werk te zullen maken van nieuwe wetgeving over spionage en inmenging. Door de recente onthullingen over de Chinese spionagezaak, is de kwestie weer brandend actueel.

De Brusselse procureur-generaal Johan Delmulle pleit al veel langer voor een aan de tijd aangepast wetgeving. Hij berekende een paar jaar geleden dat in ons land zo’n 65.000 mensen een of ander diplomatiek of consulair statuut hebben. Vanzelfsprekend zijn dat niet allemaal spionnen, maar het statuut is niet alleen een perfecte dekmantel, het zorgt ook voor enige immuniteit, zoveel is wel duidelijk.   

“Hij die met een vreemde mogendheid of met enige persoon die in het belang van een vreemde mogendheid handelt, kuiperijen pleegt of in verstandhouding treedt…” In die termen wordt gesproken in wetgeving die dateert uit de eerste helft van vorige eeuw. Het woordgebruik alleen al maakt duidelijk dat de wet enigszins achterhaald is. Al is in kringen van inlichtingendiensten te horen dat er eigenlijk niets nieuws onder de zon is.   

Dat we niet naïef moeten zijn, weten ze daar al veel langer. Eigenlijk al zo lang ze bestaan. Grappend wordt wel eens gezegd dat spionage het op één na oudste beroep ter wereld is. “En misschien hebben we het wel samen uitgeoefend”, zegt een van de oudgedienden. 

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts en hoe gaat het te werk?

22 december 2023 VRT

Copyright 2023 The Associated Press. All rights reserved

Dat Frank Creyelman vorige week uit Vlaams Belang gezet is omdat hij tegen betaling diensten verleend heeft aan een Chinese spion is hier al een week groot nieuws. In China zelf lijkt het weinig stof te doen opwaaien in de media, maar daar is een goede reden voor: censuur. Spionage en China, de combinatie verrast al lang niet meer. Hoe pakt China het aan en waarom lijkt het land zich op radicaal-rechts te richten?

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts en hoe gaat het te werk?

Hoewel het hier al een week groot nieuws is, is het ontslag van Frank Creyelman en de activiteiten die ertoe geleid hebben dat in China niet, benadrukt correspondent Leen Vervaeke in “De ochtend”.

“Het is hier zelfs opvallend afwezig, niet omdat het niet nieuwswaardig zou zijn, want in kranten in Taiwan en Hongkong is het wel nieuws, maar in China zelf – waar er overheidscensuur is en de overheid bepaalt wat niet en wel gegeven mag worden- lees je niets over deze zaak en dat wijst duidelijk op censuur. Blijkbaar zijn er instructies uitgegaan dat het nieuws meteen verwijderd moet worden wanneer er online of elders iets over verschijnt.” 

 

Internet is in China een soort intranet

Leen Vervaeke, correspondent in China

“Censuur dient om een goed beeld van de overheid op te hangen, negatief nieuws over China komt er niet door”, gaat Vervaeke verder. “Het internet is hier een soort intranet, er is weinig toegang tot buitenlandse websites, die zitten achter een “great firewall”. Op websites waar ze wel toegang toe hebben, moet positief bericht worden over de overheid.” 

De zaak-Creyelman, waarover gaat het? 

Vorige week is Frank Creyelman uit de partij Vlaams Belang gezet nadat onderzoek van gelekte sms’jes in Le Monde, de Financial Times en Der Spiegel had aangetoond dat China hem meer dan drie jaar als informant had gebruikt. 

Ook zijn broer Steven Creyelman, voorzitter van de Kamercommissie Legeraankopen, kwam in beeld: hij had in de Kamer een vraag gesteld waarbij vluchtelingen uit Hongkong in een slecht daglicht waren geplaatst. Zijn vraag leek erg goed op een vraag van de radicaal-rechtse partij AfD in het Duitse parlement.

Nieuwe gelekte chats toonden aan dat Frank Creyelman meer pogingen heeft ondernomen om zijn broer te betrekken bij zijn activiteiten. Ook Steven Creyelman heeft intussen op vraag van zijn partij een stap opzij gezet. Hij blijft wel Kamerlid. 

China en spionage worden al decennialang in één adem genoemd. “In de ogen van buitenlandse inlichtingendiensten is dit een zeer groot probleem”, zegt Vervaeke. Zij verwijst onder meer naar recente uitspraken van de directeur van Staatsveiligheid in Australië.

Volgens hem is de manier waarop de Chinese overheid momenteel aan spionage doet “ongekend en ongeëvenaard” in de geschiedenis. “Het is zeker geen kleinschalig fenomeen meer.” 

Hoe pakt China spionage aan?

China pakt de spionage op verschillende manieren aan, legt Vervaeke uit. “Heel veel dingen weten we uiteraard ook niet, omdat spionage per definitie in de verborgenheid moet plaatsvinden.” Toch vallen er enkele grote lijnen in te trekken. 

“We zien bijvoorbeeld dat het vaak over bedrijfsspionage gaat, pogingen vanuit de Chinese overheid om bedrijfsgeheimen en militaire geheimen te ontfutselen, vooral over technologische kennis.” Vervaeke geeft het voorbeeld van ASML, een Nederlands bedrijf dat machines maakt die gebruikt worden om computerchips te maken. Een Chinese medewerker had er allerlei data verzameld en is daarna voor Huawei gaan werken, de Chinese multinational die IT-infrastructuur beheert en apparatuur voor telecommunicatie produceert. 

Daarnaast gaat het vaak over controle op de eigen bevolking, mensen die kritiek uiten, maar ook minderheden, zoals de Tibetanen en Oeigoeren. “China wil dan weten: Wat zeggen ze? Met wie praten ze? De autoriteiten willen voorkomen dat ze vertellen wat er in China gebeurt. Dat is spionage, maar ook intimidatie, mensen het zwijgen opleggen.” 

Een derde luik dat Vervaeke aanhaalt, zijn de situaties waarin China zich inmengt in de buitenlandse politiek, beïnvloeding. Daar is de zaak-Creyelman een voorbeeld van. 

Waarom zoekt China toenadering tot radicaal-rechts?

Maar waarom zoekt China dan specifiek toenadering tot radicaal-rechts? “China is vooral heel opportunistisch en probeert bij iedereen waar ze mogelijkheden zien. Voor een stuk is er bij extreemrechts toch een ideologisch draagvlak, in die zin dat extreemrechts zich ook verzet tegen invloed van Europa, van Brussel, ook tegen invloed vanuit Washington, een nationalistisch discours. Daarin stemmen ze overeen met China.”

“In die zin is het een vorm van “de vijand van mijn vijand is mijn vriend”. Politici die een zekere voorkeur hebben voor sterke autoritaire leiders zijn wat meer vatbaar voor de boodschap uit China.”

Wat met spionage in China zelf?

Daarnaast waarschuwt de Chinese overheid ook voortdurend voor spionage in eigen land. “Sinds dit jaar is er nog een sterke toename, dat is het discours van president Xi Jinping. Hij waarschuwt er heel erg voor dat China onder vuur ligt van allerlei buitenlandse krachten. Er komen ook regelmatig verhalen in de media van een Amerikaanse spion die bestraft is of een Japanse spion die gearresteerd is. “

“Het Chinese ministerie van Staatsveiligheid heeft ook een socialemedia-account geopend. Daarop publiceren ze verhalen waarin ze waarschuwen voor buitenlandse spionnen en ze vragen aan de Chinese burgers om een telefoonnummer te bellen wanneer ze verdacht gedrag merken.”

Daarnaast is er ook een nieuwe spionagewet. “Die maakt het makkelijker om mensen op te pakken en die heeft de definitie van spionage heel erg verbreed. Dat zorgt voor een zekere willekeur en rechtsonzekerheid en veroorzaakt best wel wat onrust bij buitenlandse bedrijven omdat bepaalde onschuldige activiteiten ook als spionage kunnen worden aangemerkt.”

Nieuwe gelekte chats brengen Kamerlid Steven Creyelman (Vlaams Belang) in lastig parket

21 december 2021 GVA

Kamerlid Steven Creyelman (Vlaams Belang) komt vaker voor in de gelekte berichten die zijn broer de voorbije jaren uit­wisselde met een Chinese ­inlichtingenofficier dan tot dusver bekend. Zelf had hij geen rechtstreeks contact met de inlichtingendienst, maar in verschillende chats met de geheim agent meldt Frank Creyelman wel hoe hij Steven inschakelde in het parlement. Dat blijkt uit ­gelekte chats die Der Spiegel ­deelde met De Tijd.

Nieuwe gelekte chats brengen Kamerlid Steven Creyelman (Vlaams Belang) in lastig parket

Oud-senator Frank Creyelman liet zijn contact­persoon bij het Chinese ­ministerie van Staatsveiligheid meermaals weten dat hij zou overleggen met zijn broer voor de ­(betaalde) opdrachten die hij uitvoerde, omdat Steven Creyelman hem daar als ­Kamerlid bij zou ­kunnen helpen. Dat was bijvoorbeeld het geval toen de geheim agent in maart 2021 vroeg er voor te ijveren dat de EU en China elkaars corona­vaccinatiepaspoorten zouden erkennen.

Maar ook de Chinese inlichtingen­officier verwees verschillende ­keren naar Steven Creyelman om een klus te klaren in het parlement. Zo ook toen de Chinese telecomfabrikant ­Huawei in januari 2020 beschuldigd werd van spionage. Op aansturen van de Chinezen sprak Frank Creyelman zijn broer ook aan over een parlementaire tekst over internationale sancties.

In een reactie aan De Tijd en Der Spiegel bevestigt Steven Creyelman dat zijn broer hem regelmatig aansprak over de vermelde dossiers, maar hij zegt dat hij daarbij misleid werd en dat hij niet wist dat Frank Creyelman handelde in opdracht van de Chinese inlichtingendienst.

Pijnlijk genoeg waarschuwde Vlaams Belang net zelf nog voor Chinese spionage: “Iedere spion stante pede het land uit”

15 december 2023 GVA

Vrijdag kwam aan het licht dat Vlaams Belang-politicus Frank Creyelman ruim drie jaar lang samenwerkte met Chinese spionnen in ons land. Dat onthulden The Times, Der Spiegel en Le Monde. Maar amper drie weken geleden liet Vlaams Belang via een persbericht nog weten dat de federale regering actie moest ondernemen om elke spion het land uit te zetten.

Pijnlijk genoeg waarschuwde Vlaams Belang net zelf nog voor Chinese spionage: “Iedere spion stante pede het land uit”

Volgens een internationaal rapport van Safeguard Defenders zouden er in ons land 53 Chinese spionnen aanwezig zijn. “Een zorgelijke situatie die is kunnen ontstaan door een decennialange naïeve Chinapolitiek”, liet VB-Kamerlid Annick Ponthier daarover weten op 21 november. “Het Vlaams Belang wil dat de federale regering actie onderneemt en iedere Chinese spion stante pede het land uitzet.”

Verder staat er te lezen dat Vlaams Belang al jaren waarschuwt voor Chinese spionage. “We waren de eersten”, aldus Ponthier, die verder ook uitlegt dat Chinese overnames van strategische sectoren in Europa een bedreiging zijn. “Peking maakt al tientallen jaren misbruik van de naïviteit in dit land. Spionage is eigen aan communistische dictaturen.”