Polen ziet Russische dreiging en versterkt inlichtingendiensten

14 mei 2024 Telegraaf

© ANP / EPA

Polen trekt miljoenen uit om de inlichtingendiensten te versterken. Premier Donald Tusk zei dat de afgelopen maanden sabotageacties verijdeld konden worden “dankzij de waakzaamheid van onze diensten en bondgenoten”.

Polen ziet Russische dreiging en versterkt inlichtingendiensten

Tusk maakte bekend dat nog eens honderd miljoen zloty (circa 23 miljoen euro) wordt vrijgemaakt. Het geld is bestemd voor de binnenlandse veiligheidsdienst en de inlichtingendienst.

De premier waarschuwde voor mogelijke Russische inmenging in de aankomende Europese parlementsverkiezingen. Hij zei dat zijn land daar voorbereid op moet zijn en voorspelde dat de “Russische activiteiten zullen intensiveren”.

Polen is recentelijk al opgeschrikt door een mogelijke spionageaffaire. Een rechter is naar Belarus, een bondgenoot van Rusland, gevlucht en zou daar asiel hebben aangevraagd. 

Oekraïners ontvluchten regio Charkiv, ’27 dorpen aangevallen in 24 uur’

12 mei 2024 NOS

AFP

In het noordoosten van Oekraïne zijn duizenden burgers op de vlucht geslagen voor het nieuwe grondoffensief van Rusland. De gouverneur van de provincie Charkiv zegt dat sinds vrijdag zeker 4000 mensen het gebied hebben verlaten en dat bewoners worden geëvacueerd.

Oekraïners ontvluchten regio Charkiv, ’27 dorpen aangevallen in 24 uur’

Enkele dagen geleden begon Rusland een nieuw offensief in de regio ten noorden van Charkiv, de tweede stad van Oekraïne. Toen werd de grensstad Vovtsjansk aangevallen, waar nog steeds zwaar gevochten wordt. Gisteren claimde het Russische leger vijf dorpen in de “grijze zone”, op de grens van de provincie Charkiv en Rusland, te hebben veroverd. Gouverneur Oleh Synjehoebov ontkende dat en zei dat Oekraïne alle aanvallen had afgeslagen.

Ook vandaag zijn er zware beschietingen langs de noordoostelijke frontlijn. De gouverneur zegt dat Russische troepen de afgelopen 24 uur 27 dorpen hebben aangevallen. Evacuatieteams zijn bezig om de bewoners, onder wie veel ouderen, uit de gevarenzone te halen. Het Oekraïense leger heeft het “moeilijk” in Charkiv, aldus de legerleiding van het land zondag.

Profiteren van schaarste

Onlangs zegden de Verenigde Staten tientallen miljarden toe aan steun voor Oekraïne, dat kampt met grote tekorten aan munitie en materieel. Analisten denken dat Rusland met dit offensief wil profiteren van die schaarste. Ook zou president Poetin in het gebied een bufferzone willen creëren om de Russische stad Belgorod te beschermen.

Poetin waarschuwt Westen voor wereldconflict: ‘Laten ons niet bedreigen’

9 mei 2024 NOS

Reuters

De Russische president Poetin heeft in een toespraak gezegd dat hij zich niet laat bedreigen door andere landen. Hij zegt dat het Westen een wereldconflict riskeert en dat de Russische kernwapen-eenheden “dag en nacht klaar staan”.

Poetin waarschuwt Westen voor wereldconflict: ‘Laten ons niet bedreigen’

De toespraak op het Rode Plein in Moskou was ter gelegenheid van de Dag van de Overwinning. Dat is de dag waarop Rusland de overgave van nazi-Duitsland in 1945 herdenkt. Het is een van de belangrijkste feestdagen van het land en wordt traditioneel gevierd met militaire parades.

Poetin zegt dat de “arrogante westerse leiders” vergeten dat de Sovjet-Unie een beslissende rol speelde in het verslaan van nazi-Duitsland en dat ze conflicten aanwakkeren. “We weten waartoe de buitensporigheid van dergelijke ambities leidt.”

De militaire parade ter ere van de feestdag was iets minder sober dan vorig jaar. Toen reed er maar één tank uit de Tweede Wereldoorlog op het Rode Plein. Analisten wezen destijds naar de invasie in Oekraïne om de versoberde parade te verklaren. Rusland zou weinig materieel kunnen missen voor een show.

Deze keer was het opnieuw sober, maar reden er wel meerdere militaire voertuigen in de parade. Ook vlogen gevechtsvliegtuigen voorbij met sporen in de kleuren van de Russische vlag. Normaal lopen er ook mensen met portretten van militairen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen, maar die optocht werd net als vorig jaar afgelast.

 

EU gaat winsten op bevroren Russische tegoeden in verdediging Oekraïne steken

8 mei 2024 NU.nl

De Europese Unie gaat het leeuwendeel van de opbrengst van bevroren Russische tegoeden steken in de verdediging van Oekraïne. Onderhandelaars van de EU-lidstaten zijn het daar woensdag na maandenlange discussie over eens geworden.

EU gaat winsten op bevroren Russische tegoeden in verdediging Oekraïne steken

Het gaat naar schatting om zo’n 2,5 tot 3 miljard euro per jaar. Het gaat alleen om de rente en dividend die de tegoeden van de Russische centrale bank opleveren.

De EU bevroor die tegoeden toen Rusland Oekraïne twee jaar geleden binnenviel. Dat betekent dat Rusland niet bij deze bezittingen kan, maar ze zijn ook niet in beslag genomen.

Het “principeakkoord” dat de onderhandelaars woensdag hebben gesloten, moet de komende dagen nog wel bekrachtigd worden door de raad van ministers van de EU-landen. Dat gaat de laatste tijd nog weleens mis. Landen als Hongarije, de meest Russischgezinde EU-lidstaat, bedenken zich soms.

De EU-lidstaten vinden al langer dat de opbrengst ten goede moet komen aan Oekraïne. Ze wilden het eerst steken in de wederopbouw van het land, maar Oekraïne zit zo om wapens en munitie te springen dat dat nu voorgaat.

Oekraïne lijdt de laatste tijd verliezen in de strijd tegen Rusland. Het land heeft een tekort aan wapens en munitie. De EU is niet in staat gebleken de munitie te leveren op de schaal die Brussel had beloofd. Ook duurde het lang voordat het Amerikaanse Congres akkoord ging met een nieuw steunpakket.

Nederlands veilinghuis zet streep door veiling Oekraïense superjacht ’Royal Romance’

8 mei 2024 Telegraaf

Het Nederlandse veilinghuis Troostwijk Auctions gaat het superjacht Royal Romance van de pro-Russische oligarch Viktor Medvedtsjoek uit Oekraïne toch niet veilen. Het lukte het veilinghuis niet binnen de vastgestelde termijn tot overeenkomst te komen over de veilingvoorwaarden.

Nederlands veilinghuis zet streep door veiling Oekraïense superjacht ’Royal Romance’

De Oekraïense overheidsinstantie Asset Recovery and Management Agency (ARMA) besloot eind april Troostwijk Auctions aan te wijzen als veilinghuis voor het rond de 92 meter lange schip dat de voorbije jaren in Kroatië lag. Het werd eerder dit jaar door een rechter toegewezen aan Oekraïne.

Duurste object ooit

Troostwijk Auctions was verguld met de klus. De Royal Romance zou als duurste object van het veilinghuis de boeken ingaan. De Nederlandse Troostwijk-directeur Arno Hendrikse hoopte op een opbrengst tussen de 100 miljoen en 200 miljoen euro, maakte hij enkele weken geleden publiekelijk.

,,Wij zijn de afgelopen tijd intensief met ARMA in contact geweest. Het is ons echter niet gelukt om binnen de vastgestelde termijn de onderhandelingen te starten over het aangaan van een overeenkomst ten behoeve van deze veiling”, meldt een woordvoerder van Troostwijk Auctions woensdagmiddag. Wie de klus gaat overnemen, is onbekend.

Transparante karakter

Meer veilinghuizen aasden reeds op de verkoop van de Royal Romance. ARMA gaf de voorkeur aan Troostwijk vanwege het transparante karakter dat de veiling zou krijgen. „Wij geloven dat het jacht van Medvedtsjoek aanzienlijke inkomsten zal opleveren voor de begroting van Oekraïne”, stelde het hoofd van ARMA, Olena Duma. Eerder verklaarde zij al dat „wie het jacht van Medvedtsjoek koopt, een politieke slag zal toebrengen aan het regime van Poetin.”

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn verspreid over de wereld veel jachten aan de ketting gelegd van rijke zakenlieden die banden hebben met Poetin. Al in 2022 werd er voor het eerst een van die jachten geveild. Voor een schip dat eerder van de Russische zakenman Dmitrij Pumpiansky was werd toen meer dan 39 miljoen euro neergeteld bij een veiling in Gibraltar.

Oekraïne pakt twee hoge militairen op voor moordcomplot tegen Zelensky

7 mei 2024 NOS

SBOe

De Oekraïense geheime dienst zegt twee militairen te hebben opgepakt die betrokken zouden zijn geweest bij een Russisch plan om president Zelensky en andere hoge overheidsfunctionarissen om te brengen

Oekraïne pakt twee hoge militairen op voor moordcomplot tegen Zelensky

Volgens de Oekraïense inlichtingendienst SBOe gaat het om twee kolonels van het Oekraïense Staatsveiligheidsbureau. Ze maakten deel uit van een netwerk van agenten, aangestuurd door de Russische geheime dienst FSB. De kolonels lekten vertrouwelijke informatie naar Rusland, zegt de Oekraïense dienst.

Volgens de SBOe was het netwerk op zoek naar militairen “dicht bij de beveiliging van Zelensky”, die de president zouden kunnen “gijzelen en later vermoorden”.

Drones

Naast Zelensky waren ook de hoofden van de SBOe en de militaire inlichtingendienst GUR doelwit van het netwerk, staat in het rapport van de Oekraïense veiligheidsdienst. Daarbij was het plan hun bewegingen door te geven aan Rusland, waarna ze met meerdere raketten en drones zouden worden aangevallen.

De Oekraïense publieke omroep meldt dat een van de gearresteerde kolonels persoonlijk explosieven naar Kyiv bracht voor de aanslagen. De SBOe zou hem daarbij hebben gevolgd en gesprekken hebben afgeluisterd. De verdachten riskeren een levenslange gevangenisstraf.

Volgens Oekraïne is Zelensky sinds het begin van de Russische invasie in 2022 meerdere keren het doelwit geweest van een geplande moordaanslag.

Afgelopen maand meldden Polen en Oekraïne een man te hebben aangehouden voor betrokkenheid bij een complot om Zelensky om te brengen. In augustus vorig jaar zei de SBOe dat een vrouw was gearresteerd voor hetzelfde feit. Ze zou hebben geprobeerd informatie te vergaren over de bewegingen van de Oekraïense leider buiten Kyiv.

Nederlandse F-35’s naar Estland voor bewaking NAVO-luchtruim: ‘Signaal naar Rusland’

6 mei 2024 Telegraaf

Nederland stuurt vanaf december maximaal tien F-35’s naar Estland om daar bij te dragen aan de bewaking en beveiliging van het NAVO-luchtruim. Dat meldt demissionair defensieminister Kajsa Ollongren in een brief aan de Tweede Kamer.

Nederlandse F-35’s naar Estland voor bewaking NAVO-luchtruim: ‘Signaal naar Rusland’

Met de gevechtsvliegtuigen gaan zo’n 90 tot 150 militairen mee naar de Baltische staat. Daarnaast reist een veertigkoppig team af dat helpt bij de onderlinge uitwisseling van informatie tussen de verschillende eenheden.

De Nederlandse deelname draagt niet alleen bij aan de verdediging van het NAVO-luchtruim, maar is ook een belangrijk signaal naar Rusland, zegt Ollongren. Ook dient de inzet ter geruststelling van Estland en de omringende landen.

Van december tot en met maart stelt Nederland minimaal drie F-35’s ter beschikking aan de NAVO. Dat aantal kan indien nodig worden opgeschroefd naar tien. De toestellen worden direct aangestuurd door het bondgenootschap.

Ollongren meldt verder dat de Nederlandse deelname aan de NAVO-troepenmacht in Litouwen, die eind dit jaar zou aflopen, met twee jaar wordt verlengd. Er zijn nu circa driehonderd Nederlandse militairen in dat land.

Moskou dreigt met aanval op Britse doelen in Oekraïne en elders

6 mei 2024 Telegraaf

Als Oekraïne Rusland raakt met Britse raketten, zal Moskou overwegen Britse militaire doelen in Oekraïne, maar ook elders te beschieten, heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken gezegd tegen de Britse ambassadeur in Moskou.

Moskou dreigt met aanval op Britse doelen in Oekraïne en elders

Daarmee reageert het ministerie op de uitspraak van de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron eind vorige week. Die had toen gezegd dat Kiev “absoluut het recht heeft om Russische doelen te raken met wapens die het kreeg van het Verenigd Koninkrijk”.

De Britse ambassadeur moest zich maandag melden bij het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. “De ambassadeur werd aangespoord om na te denken over de onvermijdelijke catastrofale gevolgen van dergelijke vijandige stappen van Londen”, zei het ministerie na afloop van de bijeenkomst.

Moskou spoorde de ambassadeur ook aan “om onmiddellijk en op de krachtigste manier de oorlogszuchtige en provocerende uitspraken van Cameron te weerleggen”.

Rusland klettert opnieuw met zijn kernwapens en kondigt oefening aan

6 mei 2024 NU.nl

Rusland gaat een militaire oefening met tactische nucleaire wapens doen. Dat kondigde het Russische ministerie van Defensie aan. De test zou een reactie op “provocerende dreigingen van westerse functionarissen” zijn.

Rusland klettert opnieuw met zijn kernwapens en kondigt oefening aan

De Russische president Vladimir Poetin zou bevel hebben gegeven voor de oefening. Daarmee moet de gereedheid getest worden van niet-strategische nucleaire wapens om gevechtsmissies uit te voeren. Raketformaties in het zuidelijke militaire district van Rusland en marinetroepen doen mee aan de oefening.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de oefening is bedoeld om de territoriale integriteit en soevereiniteit van Rusland te garanderen, na “provocerende statements en bedreigingen tegen Rusland van bepaalde westerse functionarissen”.

Het lijkt erop dat het zal gaan om een testsimulatie en dat de bommen dus niet daadwerkelijk tot ontploffing worden gebracht. Tactische kernwapens zijn bedoeld voor nabijgelegen (militaire) doelen op het slagveld. Strategische kernwapens zijn bedoeld voor grotere doelwitten.

Rusland heeft het grootste nucleaire wapenarsenaal ter wereld. De laatste keer dat het land nucleaire tests deed, was in 1990, ten tijde van de Sovjet-Unie.

Onze buitenlandverslaggever Matthijs le Loux over de dreiging van Rusland

De Russische aankondiging over een oefening met tactische kernwapens komt na een aantal ontwikkelingen in het Westen waar het Kremlin niet blij mee is.

Na veel politiek gesteggel keurde het Amerikaanse Congres recent een nieuw steunpakket voor Oekraïne goed, ter waarde van 61 miljard dollar (57 miljard euro). Het Verenigd Koninkrijk gaf Oekraïne eind vorige week toestemming om doelen op Russisch grondgebied te bestoken met Britse wapens, iets wat de westerse bondgenoten van Oekraïne tot nu toe streng verboden. De Franse president Emmanuel Macron zei bovendien tegen The Economist dat hij zou overwegen Franse troepen naar Oekraïne te sturen als de Russen doorbreken op het slagveld en Kyiv een officieel verzoek indient.

Het Kremlin beloofde reacties op al het bovenstaande en lijkt te hebben gekozen voor kletteren met kernwapens. Dat is niet voor het eerst sinds de grootschalige Russische invasie in Oekraïne. Kenners vinden het nog steeds onwaarschijnlijk dat Rusland daar een tactisch nucleair wapen zal gebruiken. Het is moeilijk om er militair nut uit te halen op het slagveld (zonder je eigen troepen te treffen) en de geopolitieke gevolgen zouden enorm zijn. Zelfs zo’n kleiner kernwapen gebruik je pas als je met je rug tegen de muur staat, is de voorzichtige consensus.

Desondanks neemt het Westen kerndreigementen uiterst serieus. Angst voor nucleaire escalatie is de belangrijkste reden dat de westerse steun voor Oekraïne vaak laat arriveert (zoals bij tanks en gevechtsvliegtuigen) en relatief beperkt blijft. Poetin weet: zodra hij over kernwapens begint, heeft hij op z’n minst de gespannen aandacht.

Britten: Oekraïne heeft recht om doelen in Rusland te bestoken met Britse wapens

3 mei 2024 NOS

EPA

De Britse minister Cameron van Buitenlandse Zaken zegt dat er “zo lang als nodig is” jaarlijks 3 miljard pond (ruim 3,5 miljard euro) wordt uitgetrokken voor militaire steun aan Oekraïne. Hij voegt daaraan toe dat Londen er niets op tegen heeft als geleverde wapens ook in Rusland worden gebruikt. Die uitspraak is Moskou in het verkeerde keelgat geschoten.

Britten: Oekraïne heeft recht om doelen in Rusland te bestoken met Britse wapens

In gesprek met persbureau Reuters in Kyiv zei Cameron gisteravond dat Oekraïne het recht heeft om doelen in Rusland te bestoken met Britse wapens. “Het is hun recht om te beslissen hoe ze deze wapens inzetten, want ze verdedigen hun land. Ze zijn op illegale wijze binnengevallen door Poetin en moeten die stappen ondernemen.”

“Omdat Rusland aanvallen uitvoert in Oekraïne, kun je je goed voorstellen dat Oekraïne de noodzaak voelt om zichzelf te verdedigen, de Russen het land uit te krijgen en terug te slaan”, zei Cameron.

Directe escalatie

Het Kremlin noemt Camerons uitspraken een “directe escalatie” van het conflict. Woordvoerder Peskov omschrijft de opmerkingen van de minister als gevaarlijk en zorgwekkend. Hij zegt dat de uitspraken het hele Europese veiligheidsbestel in gevaar kunnen brengen. Er is daarop geen reactie uit Londen gekomen.

Het was het tweede bezoek van Cameron aan Kyiv sinds hij enkele maanden geleden aantrad als minister van Buitenlandse Zaken. Hij presenteerde daar het steunpakket, dat volgens hem de grootste levering van militaire hulp tot nu toe is uit het Verenigd Koninkrijk.

Cameron stond daarnaast stil bij een langverwacht steunpakket van 60 miljard dollar (55 miljard euro), dat onlangs na maanden gesteggel werd goedgekeurd door het Amerikaanse Congres. “Dat succes moeten we vieren. Het pakket is absoluut cruciaal, niet alleen omdat er wapens worden geleverd, maar ook omdat het een opkikker betekent voor het moreel van de mensen in Oekraïne.”