Poetin geeft eretitel aan legerbrigade die betrokken was bij MH17-ramp

21 februari 2023 AD.nl

Een Russische Buk-installatie op een militaire show bij Moskou, enkele jaren voor het neerhalen van MH17. © EPA

De Russische president Vladimir Poetin heeft een eretitel toegekend aan een brigade die betrokken was bij het neerhalen van vlucht MH17 in 2014. De leden van de 53e luchtafweerraketbrigade uit Koersk mogen zich voortaan ‘bewakers’ noemen vanwege hun ‘vastberadenheid en moed’, zo staat in een door Poetin getekende verklaring.

Poetin geeft eretitel aan legerbrigade die betrokken was bij MH17-ramp

Maar het is juist ook die 53e luchtafweerraketbrigade uit Koersk die de afgelopen jaren talloze keren werd genoemd in de rechtszaal bij Schiphol waar het MH17-proces zich afspeelde. Het Joint Investigation Team (JIT) dat onderzoek deed naar het neerhalen van het toestel kwam tot de conclusie dat dat is gebeurd met een Buk-raket. Die raket is afgeschoten van een raketinstallatie die toebehoorde  aan de 53e brigade van het Russische leger.

De Buk-installatie zou kort voor het neerhalen van MH17 op 17 juli 2014 vanuit Rusland de grens met Oekraïne zijn overgereden. Na de crash reed het voertuig, met nog drie resterende raketten, weer naar Rusland en verdween daarna. Alle 298 inzittenden van het vliegtuig kwamen om het leven.

Op deze foto van 17 juli 2014 , gemaakt vlak na het neerstorten van vlucht MH17, rijdt er een Russische Buk-installatie met een missende raket in Loehansk, Oost-Oekraïne. © Bellingcat

Eerder deze maand maakte het JIT op een persconferentie bekend dat ze enkele namen heeft kunnen achterhalen van officieren van de brigade die vermoedelijk behoorden tot de bemanning van de betreffende Buk-installatie. De onderzoekers kregen de namen echter niet bevestigd. Het onderzoek is inmiddels stopgezet, ook omdat de officieren zeer waarschijnlijk niet buiten Rusland voor de rechter gebracht kunnen worden. Als militairen genieten ze een vorm van immuniteit.

Het JIT stelde ook dat de Russische president Poetin waarschijnlijk zelf toestemming heeft gegeven voor het vervoeren van de Buk-installaties van Rusland naar Oekraïne. Hij wilde daarmee de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne steunen bij hun strijd tegen het Oekraïense leger. Daarop riep Rusland de Nederlandse ambassadeur op het matje. ,,Er moet een einde komen aan de obsessieve pogingen van de Nederlandse autoriteiten om de Russische Federatie ongegrond verantwoordelijk te houden voor het neerstorten van vlucht MH17″, stelde Rusland.

‘Totale blijk van disrespect’

Premier Mark Rutte hekelt de eretitel die Poetin heeft toegekend aan de brigade die betrokken. ,,Ik vind die onderscheiding echt naargeestig”, zei Rutte op een vraag van D66’er Sjoerd Sjoerdsma. ,,Die past volledig ook in de cynische en meedogenloze politiek van het Kremlin.”

Het is volgens hem een ‘totale blijk van disrespect richting slachtoffers en nabestaanden van vlucht MH17′.

Vergissing

Rusland ontkent dat MH17 is neergehaald door een Russische raket. Het JIT stelt dat dat wel is gebeurd, maar dat de MH17 geen bewust doelwit was en het waarschijnlijk een vergissing betrof. Wel werden drie leidinggevenden van de pro-Russische separatisten (twee Russen en een Oekraïner) door de Nederlandse rechtbank tot levenslang veroordeeld vanwege hun rol bij het transport van de Buk.

Waarom de 53ste Brigade op dit moment een eretitel heeft gekregen is onduidelijk. Het is ook niet duidelijk of het een reactie van Rusland is op de Nederlandse beschuldigingen aan het adres van de brigade.

Onderzoeksteam: ’Poetin speelde actieve rol in neerhalen MH17’

8 februari 2023 Telegraaf

De Russische president Vladimir Poetin had een grote rol in het leveren van wapentuig naar Oost-Oekraïne, wat leidde tot het neerhalen van vlucht MH17 met een Buk-raket in 2014. Het burgervliegtuig vloog boven het conflictgebied waarin pro-Russische separatisten streden met het Oekraïense leger. MH17 werd neergehaald op 17 juli 2014.

Ⓒ ANP

Onderzoeksteam: ’Poetin speelde actieve rol in neerhalen MH17’

Dat maakte het Joint Investigation Team woensdag bekend tijdens een persconferentie in Den Haag. Het JIT, waarin de landen zijn vertegenwoordigd die landgenoten aan boord van vlucht MH17 hadden, deed bijna negen jaar onderzoek naar de verantwoordelijken voor de ramp waarbij alle 298 inzittenden omkwamen, maar heeft nu besloten om het onderzoek op te schorten. Alle mogelijkheden zijn uitgeput, de grenzen van wat mogelijk was zijn bereikt, aldus officier van justitie Digna van Boetzelaer.

Van Boetzelaer sloot vervolging van Poetin in de toekomst niet uit. Zodra hij geen staatshoofd meer is verliest hij zijn immuniteit.

Volgens het JIT ligt het antwoord op de vraag waarom vlucht MH17 werd neergeschoten in Rusland, maar zonder medewerking van de Russische autoriteiten en zonder getuigen in gevaar te brengen, kan het onderzoek niet verder. De Russen hebben meerdere malen vervalst bewijsmateriaal aan het JIT verstrekt om zichzelf vrij te pleiten. In de meeste gevallen hebben ze helemaal geen informatie willen geven. Sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar, is de relatie verder verstoord geraakt.

De lijnen blijven wel open als getuigen zich alsnog melden, aldus het JIT. Dat kan aanleiding zijn om het onderzoek te heropenen.

Tijdens de persconferentie liet het JIT een telefoongesprek horen tussen de assistent van de Rus Sergej Aksjonov , de zogenaamde premier van De Krim en iemand anders. Dat gesprek volgde op een dringend verzoek van Igor Girkin, de minister van Defensie van de Volksrepubliek Donetsk, om deugdelijk afweergeschut.

’The Number One’

Er is maar één persoon die daarover kan beslissen, zei de assistent. En dat is „The Number One.” Die kon niet worden geraadpleegd, omdat hij op 5 en 6 juni in Frankrijk verbleef. Poetin was op dat moment samen met andere wereldleiders in Frankrijk voor de herdenking van D-day.

Er zijn ook afgeluisterde telefoongesprekken waaruit blijkt dat belangrijke adviseurs van Poetin vergaderen over het geven van luchtsteun aan de Russische separatisten in Oost-Oekraïne. Er is „concrete informatie” dat dat verzoek aan Poetin zelf werd voorgelegd en dat hij daarop positief besliste, zegt het JIT.

Drie keer levenslang in MH17-strafproces, eenmaal vrijspraak

17 november 2022 NOS

ANP

De rechtbank Den Haag heeft drie van de vier verdachten in de MH17-strafzaak veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor hun rol bij het neerschieten van het toestel van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne op 17 juli 2014. De vierde verdachte is door de rechtbank vrijgesproken.

Drie keer levenslang in MH17-strafproces, eenmaal vrijspraak

De Russen Igor Girkin en Sergej Doebinski, en de Oekraïner Leonid Kharchenko krijgen daarmee dezelfde straf. De aanklachten tegen de Rus Oleg Poelatov acht de rechtbank niet wettig en overtuigend bewezen. Het Openbaar Ministerie had levenslang geëist tegen alle vier de verdachten.

Girkin, Doebinski en  Kharchenko moeten bovendien een schadevergoeding van in totaal meer dan 16 miljoen euro betalen aan de nabestaanden van de ramp.

Inzet Buk-raket bewezen

De rechtbank acht bewezen dat het MH17-toestel werd neergeschoten met een Buk-raket vanuit een landbouwveld in Oost-Oekraïne dat in handen was van pro-Russische rebellen. Daarvoor is volgens de rechtbank een overvloed aan bewijs, onder meer afkomstig van gevonden fragmenten van de raket, foto’s, satellietbeelden en getuigenverklaringen.

Op het moment van de ramp vochten in het gebied door Rusland gesteunde rebellen tegen het Oekraïense leger. Girkin (51) was de minister van Defensie in rebellenrepubliek Donetsk (DPR). Hij stuurde eenheden aan en hield contact met Rusland. Doebinski (60) was het hoofd van de inlichtingendienst in Donetsk. Zijn plaatsvervanger Poelatov (56) was de coördinator van de rebellengroep in het gebied, terwijl Oekraïner Kharchenko (50) commandant was van de strijdende rebellen.

Nauwe samenwerking

De verdachten werkten volgens de rechter nauw samen om de Buk-raketinstallatie vanuit Rusland naar het rebellengebied te krijgen en weer af te voeren. Ze drukten niet zelf op de knop, maar drie van hen worden door de rechtbank toch verantwoordelijk gehouden voor het neerschieten van vlucht MH17 vanwege hun sturende militaire rol en bewuste samenwerking met als doel een vliegtuig neer te schieten.

De inzet van het Buk-systeem werd geïnitieerd door Dubinski, aldus de rechtbank.  Kharchenko ging over het transport. Dubinski en Kharchenko worden daarom gezien als medeplegers.

Poelatov was van de inzet op de hoogte en heeft de raket vooraf gezien. Toch is er volgens de rechter geen bewijs dat hij “zelf enige bijdrage heeft geleverd” aan de inzet van de Buk. Hij wordt daarom vrijgesproken van het tenlastegelegde.

Girkin was de militaire leider in de Volksrepubliek Donetsk, verantwoordelijk voor de opbouw en inzet van het militaire arsenaal en van strijders, en in die rol eindverantwoordelijk. Daarom wordt hij gezien als “functioneel dader”, wat betekent dat hij wist dat er een raket kon worden afgevoerd en er niks aan deed dat te stoppen.

Het maakt de rechtbank niet uit of het de bedoeling was om specifiek de MH17 te raken, alleen dat opzettelijk een vliegtuig is neergeschoten. Wie uiteindelijk de opdracht gaf tot het afvuren van de raket en waarom, is volgens de rechtbank niet vast te stellen.

Volgens de rechtbank had Rusland ten tijde van het incident de volledige controle over de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk. De verdachten kunnen geen beroep doen op immuniteit op basis van het oorlogsrecht, omdat zowel Rusland als de separatisten ontkennen dat de rebellen deel uitmaakten van de Russische Federatie.

Bij verstek veroordeeld

De veroordeelden waren tijdens de uitspraak niet in aanwezig in de rechtbank in het Justitieel Complex Schiphol, omdat Rusland ze niet wil uitleveren. Ze zijn dus bij verstek veroordeeld. Alleen de Rus Oleg Poelatov liet zich vertegenwoordigen door advocaten, die ook vrijspraak hadden geëist voor hun cliënt. Wel waren er veel nabestaanden en (internationale) media in de rechtszaal.

Op basis van een grote hoeveelheid beeldmateriaal, tapgesprekken, zendmastgegevens, getuigenverklaringen en deskundigenrapporten is onderzocht welk wapen is gebruikt, welke route de raket heeft afgelegd en waar de betrokkenen welk moment waren.

De MH17-strafzaak is hiermee nog niet per se ten einde. Er kan nog hoger beroep worden aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank. Dat moet binnen twee weken gebeuren. Daarnaast gaat het opsporingsonderzoek naar andere betrokkenen bij de ramp nog door. Ook lopen er tal van procedures bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en heeft Nederland samen met Australië bij het Internationaal Gerechtshof Rusland aansprakelijk gesteld voor betrokkenheid bij het neerhalen van MH17.

De eerste zitting van de MH17-strafzaak was op 9 maart 2020. Veel nabestaanden maakten in de loop van het proces gebruik van hun spreekrecht. Vorig jaar vertelden zij drie weken lang hoe hun leven is beïnvloed door het verlies van hun naasten. Los van het verdriet raakten sommigen psychisch in de problemen, anderen verloren hun baan of hun relatie liep op de klippen.

‘Kremlin-adviseur zaaide in Nederland twijfel over MH17’

29 september 2020 RTL

Een Russische adviseur van het Kremlin is eerder dit jaar in Nederland actief geweest rondom het MH17-proces. De man zaaide via verschillende platformen twijfel over de oorzaak van de ramp. Eerder deed hij hetzelfde rondom de Amerikaanse congresverkiezingen in 2018.

‘Kremlin-adviseur zaaide in Nederland twijfel over MH17’

Aleksandr Malkevitsj woonde op 9 maart met een accreditatie het MH17-proces bij, blijkt uit onderzoek van NRC. Ook was hij twee dagen eerder in Den Haag, bij een vertoning van een documentaire waarin twijfel wordt gezaaid over het MH17-onderzoek. 

‘Anti-Rusland-gekte’

Daarnaast sprak Malkevitsj in Amsterdam op een congres dat werd georganiseerd door ‘De andere krant’, een alternatief medium waarvoor de Rus ook schreef dat het onderzoek naar de MH17-ramp werd geleid door ‘anti-Rusland-gekte’. De krant heeft meerdere banden met Rusland, ontdekte NRC.  

In een boek dat Malkevitsj uitbracht, wordt daarbij beweerd dat het toestel neerstortte door een storm, en niet omdat het geraakt werd door een BUK-raket. Filmpjes over die theorie werden onlangs door YouTube verwijderd vanwege desinformatie. 

Eerder werd Malkevitsj de toegang tot de Verenigde Staten ontzegd. Daar probeerde hij kiezers te beïnvloeden in aanloop naar de congresverkiezingen van 2018. Hij deed dat met een website genaamd ‘USA Really’, die volgens de Amerikanen bedoeld was om verveeldheid te zaaien. 

Trollenfabriek

In 2018 werkte de man voor een Russisch mediabedrijf dat zich met destabilisatiecampagnes bemoeit met verschillende landen. Het concern was onder meer verantwoordelijk voor de ‘Trollenfabriek‘ die nepprofielen aanmaakte en zo de Amerikaanse verkiezingen wilde sturen. Op het moment is Malkevitsj lid van de zogeheten ‘Maatschappelijke Kamer’. Dat is een Russisch adviesorgaan dat is verbonden aan president Poetin. 

In de Tweede Kamer willen sommige fracties opheldering over de rol van Malkevitsj, en hoe die in ons land actief kon zijn. “Hoe kan het dat deze Russische propagandist de VS is uitgezet, maar hier wel een visum krijgt”, zegt Sjoerd Sjoerdsma van D66. 

Citaat:

Eén dag voor de start van het MH17 proces verzamelen een paar honderd mensen zich onder goudkleurige kroonluchters in de Lutherse kerk in Amsterdam. Op deze zondag 8 maart organiseert alternatief medium De andere krant een congres om haar special over de MH17 te presenteren. Oud-hoogleraren Karel van Wolferen en Kees van der Pijl houden een lezing waarin ze uitleggen waarom het door Nederland geleide onderzoek naar de vliegtuigramp niet zou deugen. Maar erna stuit NRC op foto’s waarop nog een dérde man met een rossig baardje de volle kerkzaal toespreekt.

‘Russen betaalden Afghaanse militanten om NAVO-militairen te doden’

27 juni 2020 NOS

Een Russische militaire inlichtingengroep heeft Afghaanse militanten geld aangeboden om NAVO-militairen te doden, onder wie Amerikanen. Dat schrijven The New York Times en The Washington Post op basis van gesprekken met anonieme Amerikaanse inlichtingenmedewerkers. De CIA, het Pentagon en de Nationale Veiligheidsraad van de VS willen tegenover de kranten niet op het nieuws reageren.

‘Russen betaalden Afghaanse militanten om NAVO-militairen te doden’

De Amerikaanse geheime diensten zouden al maanden geleden hebben geconcludeerd dat de Russen de premie vorig jaar in het geheim aan militante moslims, sommigen gelieerd aan de Taliban, hadden toegezegd in ruil voor succesvolle aanslagen. Er zou ook daadwerkelijk geld zijn uitgekeerd, maar het is niet duidelijk of er Amerikaanse of andere westerse militairen in opdracht van Rusland zijn gedood.

Op een grote bijeenkomst in het Witte Huis eind maart zijn mogelijke antwoorden op de veronderstelde Russische provocatie besproken. Zo werd geopperd om een klacht te sturen aan Moskou en het Kremlin te vragen om ermee te stoppen of om strengere sancties in te stellen. Een besluit daarover is nog niet genomen.

Al eerder beschuldigden de Amerikanen Rusland en de Taliban ervan samen te werken. De Russen zouden hen van wapens en andere spullen voorzien. Rusland ontkent in alle toonaarden. De woordvoerder van president Poetin zegt nu tegen The New York Times dat hij de beschuldigingen niet kent en dat zijn land er pas op reageert als iemand ze uit.

“

Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook.

Woordvoerder Nederlands ministerie van Defensie

In Afghanistan zijn ook ruim honderd Nederlandse militairen gestationeerd. Ze doen mee aan de NAVO-missie die als doel heeft het veiligheidsapparaat, het leger en de politie verder op te bouwen. Het ministerie van Defensie in Den Haag zegt niet te kunnen reageren op de berichten in Amerikaanse media.

Een woordvoerder voegt er wel in het algemeen aan toe dat Afghanistan een gevaarlijk land is, en dat dat nu juist een van de redenen is dat de Nederlanders er zijn. “Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook”, zegt Defensie.

27 juni 2020 The New York Times

De functionarissen die hierover waren geïnformeerd, zeiden dat de regering de operatie had beoordeeld als het handwerk van eenheid 29155 , een tak van de Russische militaire inlichtingendienst, algemeen bekend als de GRU.De eenheid is gekoppeld aan de vergiftiging door zenuwagenten van maart 2018 in Salisbury, Engeland, van Sergei Skripal, een voormalige GRU-officier die voor de Britse inlichtingendienst had gewerkt en daarna was overgelopen, en zijn dochter.

Westerse inlichtingenfunctionarissen zeggen dat de eenheid, die al meer dan een decennium actief is, door het Kremlin is beschuldigd van het uitvoeren van een campagne om het Westen te destabiliseren door middel van ondermijning, sabotage en moord. Naast de vergiftiging in 2018 zat de eenheid achter een poging tot staatsgreep in Montenegro in 2016 en de vergiftiging van een wapenfabrikant in Bulgarije een jaar eerder.

Volgens Amerikaanse inlichtingenfunctionarissen stond de GRU centraal in de geheime pogingen van Moskou om zich te mengen in de presidentsverkiezingen van 2016. In de maanden vóór die verkiezingen, zeggen Amerikaanse functionarissen, hebben twee GRU-cyberunits, bekend als 26165 en 74455, de servers van de Democratische Partij gehackt en vervolgens WikiLeaks gebruikt om gênante interne communicatie te publiceren.

Missie Chaos: hoe Rusland via sociale media de wereld verdeelt

4 april 2019 Tim Verheyden VRT

De Russische majoor-generaal Viktor Koeptsjisjin was enkele dagen geleden formeel: ons land bereidt een gifgasaanval voor in Syrië. De Russische televisiezender RT pakte groot uit met het verhaal, maar het was compleet verzonnen. In het onderzoeksprogramma “Pano” vertellen onder meer voormalig defensieminister Steven Vandeput (N-VA) en de Belgische Staatsveiligheid hoe Rusland met -valse- informatie als wapen nog steeds een Koude Oorlog voert die het Westen probeert te verdelen. En België is als gastland van de EU en de NAVO een doelwit. De cocktail van misleiding en propaganda die vanaf de jaren 80 wordt geserveerd, wordt nu aangevuld met dè tool om desinformatie instant en wereldwijd te verspreiden: sociale media

Missie Chaos: hoe Rusland via sociale media de wereld verdeelt

2 maart 2016. In Brussel en Zaventem ontploffen in de ochtend bommen. Een vreselijke dag. Op sociale media circuleren beelden en foto’s van de aanslagen en mensen betuigen er hun steun. Drie uur na de aanslagen schrijft een zekere @harrymagician_ op het sociale medium Twitter: “Pfff dit vindt ik verschrikkelijk”. Vindt met dt.

Een tweet die in de stroom aan berichten die dag haast achteloos passeert. De Nederlandse krant NRC Handelsblad ontdekte vorig jaar na een uitgebreid onderzoek dat exact hetzelfde zinnetje, met drie f’en en de dt-fout, ook door andere accounts is verstuurd. De andere accounts voegden er onder meer de hashtags #IslamKills aan toe. Nepprofielen zo bleek later, die tot dan vooral Engelstalige berichten verstuurden, maar op 22 maart ook in het Nederlands actief werden.

De nepaccounts -onderdeel van een Russisch netwerk- plaatsen die 22e maart 130 Nederlandstalige berichten. Ze hebben één doel: een mogelijk conflict nog meer oppoken door in te spelen op een vreselijk drama. Deze aanpak via sociale media maakt deel uit van een grotere desinformatiecampagne om de wereld aan de hand van propaganda, nepverhalen en vals nieuws te verdelen.

Het nepverhaal met Belgische F16’s

Enkele maanden later, in oktober 2016, brengen de Russische televisiezenders RT en Sputnik het verhaal dat Belgische F-16’s burgerslachtoffers hebben gemaakt in Syrië. Steven Vandeput (N-VA), toen minister van Defensie, gaat samen met de militaire inlichtingendienst op zoek naar antwoorden. Al snel wordt duidelijk dat veel details in het verhaal niet kloppen. Bovendien waren er op dat moment geen Belgische vliegtuigen in het Syrische luchtruim.

Hoe Rusland van (des)informatie een wapen maakt: Staatsveiligheid waarschuwt voor mogelijke inmenging bij verkiezingen

Toch houdt de Russische minister van Defensie een uitgebreide persconferentie waarin hij ons land blijft beschuldigen en hij noemt regelmatig Steven Vandeput met naam en toenaam. “Vermoedelijk was dit een testcase”, vertelt Ingrid Van Daele, woordvoerster van de Belgische Staatsveiligheid. “Mogelijk wilde het Kremlin de rol van België binnen de NAVO testen, maar ook uitzoeken hoe regeringspartners binnen de regeringscoalitie en de publieke opinie hierop zouden reageren. Het is niet abnormaal dat -wat wij noemen- ‘staatsactoren’ zoals Rusland enkele jaren voor verkiezingen testen waar de zwakke schakels in een ander land zitten.

Enkele dagen geleden dan weer ‘onthulde’ de Russische majoor-generaal Viktor Koeptsjisjin dat ons land, samen met Frankrijk, een gifgasaanval plant in Syrië. Volgens Koeptsjisjin is er sprake van een zogenoemde “false flag”-operatie: een chemische aanval waarbij de schuld dan in de schoenen van Rusland of van Syrië wordt geschoven. Het verhaal is vals en past perfect in de desinformatiecampagne van het Kremlin.

Operation Infektion

Plant België een gifgasaanval in Syrië? “Klassieke fakenews-campagne van Rusland

Het verspreiden van desinformatie -foute informatie die mensen misleidt- is niet nieuw. De propagandatechniek gaat al decennia mee, met onder meer een hoogtepunt tijdens de Koude Oorlog, de ‘gewapende vrede’ tijdens het tweede deel van de 20e eeuw. Zo verspreidde de Russische geheime dienst KGB in de jaren 80 onder de noemer ‘Operation Infektion’, het bericht dat AIDS een creatie was van het Amerikaanse Pentagon als onderdeel van een experiment met biologische wapens. Het doel van het verzonnen verhaal was onder meer Amerika te verzwakken door anti-Amerikaanse gevoelens aan te wakkeren. Het verhaal zou uiteindelijk in tientallen landen het radionieuws, de kranten en de televisiejournaals halen. Tot op vandaag blijft de samenzweringstheorie populair bij complotdenkers.

Toch duurde het jaren voor Operation Infektion slaagde. De KGB had toen immers niet de tools en technologie van vandaag: sociale media. Valse Facebook- en Twitterprofielen, al dan niet computergestuurd, overspoelen vandaag de sociale media met nepnieuws, foute informatie en politieke advertenties om sociale onrust uit te lokken en mensen tegen mekaar op te zetten om zo onze samenleving te verdelen.

De Amerikaanse hoogleraar geschiedenis Timothy Snyder vat de tactiek zo samen: “Gebruik het internet en de televisie om de samenleving -ook in Rusland zelf trouwens- te overspoelen met valse en foute informatie en buit dan de verwarring die wordt gezaaid nog eens uit om de chaos nog meer te vergroten”.

Robotrolling

We gaan even terug naar 2016, naar de stad Houston in het Amerikaanse Texas. Bij een protestactie aan een nieuw Islamitisch centrum staan twee betogende groepen lijnrecht tegenover mekaar: ‘The United Muslims of America’ en ‘Stop The Islamification of Texas’. Het is niet echt duidelijk tegen of voor wie of wat de mensen op straat kwamen en nog minder duidelijk was wie de leiders waren van de twee groepen. Later blijkt dat de betogers uit beide kampen door uit Rusland aangestuurde Facebookadvertenties en -pagina’s werden aangespoord om op straat te komen. Opnieuw, het enige doel was conflict uitlokken.

Dat -al bij al nog kleine- event heeft grote inzichten gegeven in hoe onder meer Facebook als medium door Rusland werd misbruikt om invloed uit te oefenen op de Amerikaanse maatschappij en verkiezingen. Tijdens hoorzittingen later in de Amerikaanse Senaat, toonden onderzoekers voorbeelden van zeker 3.000 Facebookadvertenties die betaald werden door wat ze noemen ‘Russian operatives’. De advertenties probeerden invloed uit te oefenen op de denkbeelden van de Amerikanen.

Facebook heeft sindsdien maatregelen genomen om zogenoemd ‘gecoördineerd niet-authentiek gedrag’, waarbij mensen bewust worden misleid, aan te pakken. Vorige week nog verwijderde het netwerk 2.632 pagina’s, groepen en accounts die de boel onder meer met valse advertenties en pagina’s aan het belazeren waren. 1.907 pagina’s en accounts werden gelinkt aan ‘Rusland’. Vaak gaat het om ‘spam’, ongewenste berichten of frauduleuze advertenties, maar desinformatie zit er nagenoeg altijd tussen. Hetzelfde gebeurt op Twitter, YouTube, Instagram, … met polariserende onderwerpen en ideeën, informatie en overtuigingen die het hele politieke spectrum beslaan.

Een trollfarm in Sint-Petersburg

Onderzoek van onder meer datawebsite FiveThirtyEight heeft aangetoond dat in de laatste maand voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen 400.000 automatische ‘bots’ 3,8 miljoen tweets met ‘politieke meningen’ hebben verstuurd. Bot komt van robot en staat voor een computerprogramma dat op zichzelf taken kan uitvoeren die normaal door mensen worden gedaan. De tweets komen van accounts gelinkt aan het Russische ‘Internet Research Agency’ (IRA). Aan de buitenkant een doorsnee kantoorgebouw in Sint-Petersburg. Binnen gonst het van de creativiteit. Nu ja.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat desinformatie 6 keer sneller reist op Twitter dan de waarheid.

Amerikaanse inlichtingendiensten omschrijven het IRA als een zogenoemde ‘troll farm’ : een groep mensen die online georganiseerd conflicten uitlokken door provocerende opmerkingen. Ze vallen ook mensen lastig of verspreiden valse informatie. En daar worden ook bots of computerprogramma’s voor gebruikt die automatisch een geprogrammeerde hoeveelheid berichten produceren. Zo berekenden Amerikaanse onderzoekers op basis van cijfers van Twitter dat desinformatie 6 keer sneller reist dan de waarheid.

Volgens de Belgische Staatsveiligheid heeft Het Internet Research Agency een nauwe band met de Russische veiligheidsdiensten en het Kremlin. De nepprofielen die op 22 maart 2016 berichten in het Nederlands sturen, zijn volgens Twitter ook te linken aan het Internet Research Agency. Ander onderzoek legt bloot dat Russische bots ook hebben geprobeerd om de Duitse, Britse, Catalaanse, Franse en Russische binnenlandse verkiezingen te beïnvloeden. Nog een ander rapport toonde aan dat 7 op de 10 verhalen die over Angela Merkel aan de vooravond van de parlementsverkiezingen van 2017 de ronde deden op Twitter vals waren. In Duitsland lijkt het er wel op dat dat nepnieuws amper tot geen invloed had op de verkiezingen.

Verwarring in ons hoofd, chaos in de samenleving

Het ultieme doel van groeperingen en overheden die desinformatie verspreiden is niet om ons in een alternatieve of andere waarheid te doen geloven, maar wel om ons allemaal in de war te brengen, zodat we almaar minder het onderscheid kunnen maken tussen wat waar is en wat niet waar is. Een maatschappij die verzwakt en verdeeld is, is een maatschappij die valt te ondermijnen en waar de politieke machthebbers de controle verliezen.

Daarnaast is volgens de Staatsveiligheid het steunen van Euro-sceptische partijen ook een strategie om de invloed van het Kremlin binnen Europa te vergroten. En dat allemaal kan door, zoals in de jaren ’80, nepverhalen te verzinnen en valse informatie te verspreiden.

Door de snelheid die sociale media zo typeren kan je bovendien ook meteen inspelen op gebeurtenissen en manifestaties die ‘spontaan’ ontstaan. Je moet ze zelfs niet eigenhandig in beweging zetten of verzinnen. En zoals bij het verhaal van de F16’s, is het vaak pas achteraf dat beleidsmakers, maar evengoed wij allemaal, beseffen dat we het slachtoffer zijn geworden van een desinformatiecampagne. Maar de leugen is razendsnel verspreid en de waarheid poogt op een drafje bij te benen, zonder de zekerheid ooit over de finish te geraken.

Het ultieme doel is om ons allemaal te doen twijfelen aan wat waar is en wat niet.

In Frankrijk onderzoeken de inlichtingendiensten het gedrag van 600 Twitteraccounts die volgens ‘Alliance for Securing Democracy’, een organisatie die Russische inmenging monitort, pro-Kremlinberichten verspreiden en sinds de manifestaties van de zogenoemde ‘gele hesjes’ hun focus hebben verlegd naar Frankrijk. Ze gaan opvallend hard tekeer onder de hashtag ‘gilets jaunes’, om de beweging zo te stimuleren in hun acties. Wereldwijd lopen er onderzoeken om een overzicht te krijgen op online Russische propagandatechnieken, maar de sterkte van de Russen -en de zwakte van zulke onderzoeken- is dat er vaak patronen en systemen herkenbaar zijn, maar harde bewijzen uitblijven.

Het dak lekt, hopen dat het stopt met regenen is niet genoeg

Sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 beleven we haast overal ter wereld turbulente en polariserende verkiezingstijden die hand in hand lijken te gaan met de werking van de algoritmes van de sociale media die onder meer berichten met veel boze en conflictueuze emoties stimuleren. En georganiseerde groepen en computergestuurde bots kunnen die berichten wijd verspreiden, zodat ze ook op onze tijdslijnen opduiken.

België herbergt de EU en de NAVO. En we maken intussen deel uit van de VN-Veiligheidsraad. We zijn een doelwit.

De Belgische Staatsveiligheid waarschuwt terecht voor kritiekloos gebruik van sociale media en de verspreiding van nepverhalen en valse informatie. Zeker met de regionale, federale en Europese verkiezingen in het vooruitzicht benadrukt de Staatsveiligheid dat terreurgroepen of instanties met politieke motieven de verkiezingen -als cruciaal deel van onze democratie- proberen te beïnvloeden. Bovendien is België als gastland van de EU en de NAVO sowieso een doelwit. Onze hoofdstad staat gekend als een spionnennest en ons land is de komende jaren ook lid van de VN-Veiligheidsraad. Wees kritisch, check bronnen, denk na, geloof niet alles wat je leest, herken verdachte berichten, kijk naar de context, wees waakzaam voor internettrollen. Het zijn sowieso goeie tips voor al wie actief is op de sociale media.

Daarnaast waarschuwt de Amerikaan Bradley Hanlon, die voor de ‘Alliance for Securing Democracy’ uitgebreid onderzoek deed naar Russische inmenging dat het probleem de sociale media ook overstijgt: “Die sociale media zijn slechts onderdeel van een uitgebreide toolkit die Rusland heeft om verwarring te zaaien. Daarnaast is het Kremlin niet vies van cyberoperaties, hacking, politieke allianties, corruptie en georganiseerde misdaad om haar doel te bereiken. Intimiderend. Het is tijd dat Westerse leiders het dak herstellen, in plaats van te hopen dat de regen wel vanzelf zal stoppen. De operaties vanuit Rusland en de daarbij horende dreiging erkennen is een belangrijke stap in het ontwikkelen van een beleid die die dreiging nu meer dan ooit moet aanpakken’.

3 april 2020 In het Nieuws

Team 29155 is een elite-eenheid binnen de GRU die zich bezighoudt met clandestiene overzeese operaties. Team 29155 zou gespecialiseerd zijn in creëren van onrust ombrengen van mensen en saboteren van evenementen. Team 29155 is een topgeheime inlichtingenploeg bestaande uit ongeveer 20 undercover officieren. Team 29155 zou voornamelijk bestaan uit geprezen oorlogsveteranen

Team 29155 bestaat uit ongeveer twintig afgestudeerden van Russische militaire elite-scholen. Team 29155 zou al decennium actief zijn in Europa. Nu is er het vermoeden Team 29155 wordt aangestuurd door Vladimir Poetin om West-Europa te destabiliseren door middel van propaganda cyberaanvallen en het verspreiden van nepnieuws.

Team 29155 zou in 2015 ook in Bulgarije zijn geweest toen de wapenhandelaar Emilian Gebrev werd vergiftigd.

Team 29155 zou tijdens de presidentiële verkiezingen in 2016 accounts van de Hillary Clinton-campagne zijn binnengedrongen en gevoelige informatie hebben gepubliceerd.

Team 29155 zou verkiezingen in Moldavië hebben beïnvloed en een mislukte staatsgreep in Montenegro hebben georganiseerd.

Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin is lid van Team 29155. Anatoli Tsjepiga is lid van Team 29155.

Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin en Anatoli Tsjepiga worden verantwoordelijk gehouden voor de Novichok aanval op Sergei Skripal en Yulia Skripal. Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin is kolonel arts van de Russische geheime dienst GRU. op zondag 4 maart 2018 zijn Sergei Skripal en zijn dochter Yulia Skripal in de stad Salisbury Groot-Brittanië in contact waren gekomen met het zenuwgas Novichok. Sergei Skripal en zijn dochter Yulia Skripal zijn volgens Mark Sedwell ook vergiftigd met een variant van het zenuwgas Novichok dat op de voordeur van de woning van Skripal was aangebracht. Novichok is een chemisch wapen dat ooit in de Sovjet-Unie werd ontwikkeld,

De veel gedecoreerde kolonel Anatoli Tsjepiga zijwaarts was verplaatst van de ‘soldaat’ naar de ‘spion’ kant van het directoraat informeel bekend als de Agentura. Door kolonel Anatoli Tsjepiga te ontmaskeren heeft Bellingcat niet alleen een naam gegeven aan Moskou’s moorddadige campagne met actieve maatregelen in het buitenland. Vladimir Poetin benoemde Anatoli Tsjepiga in 2014 persoonlijk tot Held van de Russische Federatie de hoogste staatsonderscheiding

“Poetin’s Chef” Yevgeni Prigozhin deelt geheimen, verdwijnt – verschijnt dan en trekt zich terug

Huurlingenleger Wagner wordt bewust ingezet in hybride oorlog 9 augustus 2018

‘Poetins kok Yevgeny Prigozhin stuurt moordeskaders op pad’ 24 oktober 2018

Nepnieuws ‘Russische trollen probeerden Europese verkiezingen te manipuleren’ 14 juni 2019

Poetin’s Privé-leger in een poging om de invloed op Afrika te versterken 14 agustus 2019

De wereldwijde voetafdrukken van de chef 17 december 2019

Transnationale blanke terreur: Atomwaffen en de Iron March-netwerken blootgelegd 19 december 2019

Poetin’s Chef kookt voor Corona-patiënten in Moskou 20 maart 2020