28 december 2023 VRT
![](https://images.vrt.be/width1280/2023/12/28/21c883ee-a5a5-11ee-b483-02b7b76bf47f.png)
Er duiken steeds meer getuigenissen op van Israëlische gijzelaars over hun ontvoering door Hamas en hun gevangenschap in de Gazastrook. Hun verhalen lopen erg uiteen. Sommige gijzelaars getuigen over slagen en verwondingen, mishandeling en seksueel misbruik, anderen hebben het over diepgaande gesprekken en respect.
Anucha Angkaew woont in een kibboets, een kleine joodse zelfvoorzienende landbouwgemeenschap, vlak bij de grens met de Gazastrook. Hij is van Thaise origine en samen met enkele andere landgenoten werkt hij er op het veld. Maar die dag zijn ze niet aan het werk, ze schuilen in een schuilkelder voor het onophoudelijke spervuur aan raketten.
Een Israëlische militaire operatie, denkt Angkaew, maar plots worden ze aangesproken door 10 gewapende Hamas-militanten. Op hun mouwen pronken Palestijnse vlaggen. “We riepen ‘Thailand, Thailand'”, vertelt hij aan het internationale persagentschap Reuters. Zo hopen ze dat de Hamas-militanten hen met rust zouden laten. “Maar het kon hen niets schelen.”
Misbruik en mishandeling
Twee van zijn vijf Thaise collega’s worden doodgeschoten. Dat vertelt Angkaew aan Reuters. De anderen worden op een vrachtwagen gezet en naar Gaza overgebracht. De handen van Angkaew worden vastgebonden en hij wordt opgesloten in een kleine ruimte zonder ramen. Dagenlang slaan Hamas-militanten hem, maar de Israëlische gijzelaars krijgen het nog een stuk harder te verduren, getuigt hij.
“Ze werden eruit gepikt en nog harder aangepakt. Bij ons zat een doodsbange 18-jarige jongen. Ik kende hem, want we werkten samen in de kibboets. De gijzelnemers sloegen en schopten hem. We riepen opnieuw ‘Thailand, Thailand’. Daarop sloegen ze ons minder hard, maar de Israëlische jongen werd niet gespaard. Sommige Israëlische gijzelaars werden ook geëlektrocuteerd. Ik dacht dat we gingen sterven.”
Gegijzeld door Hamas
Op 7 oktober ontvoerde Hamas zeker 240 mensen, Israëlische burgers en ook veel buitenlanders. Er werden ook 1.200 mensen gedood. Meer dan 100 gijzelaars, hoofdzakelijk vrouwen en kinderen, werden intussen vrijgelaten door de terroristische organisatie tijdens een tijdelijk staakt-het-vuren met Israël. Ongeveer 130 mensen, onder wie ook verschillende Thai, worden nog steeds gegijzeld.
De toestand in het kleine kamertje is schrijnend. De gijzelaars slapen op een zanderige vloer, het toilet is een gat in de vloer. Pas enkele dagen later worden de gevangenen overgebracht naar een nieuwe, ruimere kamer. “Daar kregen we plastieken dekens, het toilet stond dit keer in een nis. Het voedsel verbeterde ook: we kregen noten, rijst, boter, … en we werden ook niet langer geslagen.”
Israëlische gijzelaars werden harder aangepakt dan wij. Een 18-jarige jongen werd niet gespaard
Op 25 november, na 50 dagen gijzeling, komt een abrupt einde aan hun gevangenschap. Kort voor de middag worden ze overgeleverd aan het Rode Kruis. “Ik had niet gedacht dat ze me vrij zouden laten”, zei hij. “Ik voelde me herboren.”
Diepe gesprekken en respect
Voor veel gijzelaars was de ontvoering door Hamas een traumatische ervaring, maar niet alle slachtoffers werden geslagen en geschopt zoals Angkaew. Chen Goldstein-Almog werd samen met haar drie kinderen gevangengenomen door Hamas. Haar man en oudste dochter werden doodgeschoten bij de aanval van de terroristische Palestijnse organisatie op 7 oktober. Ze is in shock, maar werd wel goed behandeld.
Een van de vreemdste momenten tijdens haar 7 weken durende gevangenschap waren de lange en zelfs intieme gesprekken die ze had met haar gijzelnemers, vertelt ze aan de Amerikaanse krant The New York Times.
Ze hadden het over hun families, hun levens en het extreme gevaar waar ze beiden aan blootgesteld werden. De bewakers leerden haar zoon ook woorden in het Arabisch om de tijd te doden en brachten hem een schriftje om te studeren.
Een van de Hamasleden excuseerde zich zelfs voor het doden van haar man en kind. “Het was een fout en tegen de Koran”, zei hij. Er volgde een lange stilte, getuigt ze. In de kamer waarin zij en de kinderen vastgehouden werden, was de spanning te snijden. “Ik heb er niet op geantwoord”, vertelt ze aan The New York Times. “Ik was kwaad voor hun dood, maar ik had niet het gevoel dat ik die negatieve gevoelens kon ventileren.”
Een van de bewakers verontschuldigde zich voor de dood van mijn man en kind. Ik heb er niet op geantwoord
De omstandigheden waarin ze werden vastgehouden, noemt Goldstein-Almog “respectvol”. Ze verbleef samen met haar kinderen lang in een appartement in Gaza-stad met de ramen op een kier voor wat frisse lucht. Ze aten vooral pitabrood met feta, maar soms mocht de familie samen koken met de gijzelnemers.
Tijdens haar verblijf in Gaza heeft ze wel andere verhalen gehoord van gijzelaars die slecht behandeld werden. Ze sprak ook met twee vrouwen die seksueel misbruikt werden.
Uiteenlopende versies, welke is de juiste?
Er zijn tientallen verhalen zoals die van Angkaew en Goldstein-Almog, al lopen de versies vaak sterk uiteen. Sommigen getuigen van fysiek geweld, seksueel misbruik en mishandeling, anderen vertellen dat ze relatief goed behandeld werden en beschrijven hun gijzelnemers respectvol.
Veel hangt waarschijnlijk samen met de Hamasleden die hen gevangennamen. De ene vertoonde misschien gewelddadiger gedrag dan de andere. “Al moeten we wel een andere belangrijke kanttekening maken”, zegt Inge Vrancken, buitenlandjournalist bij VRT NWS.
“Hamas houdt immers nog heel wat Israëlische gijzelaars gevangen. Vrijgelaten gijzelaars en hun familieleden durven daardoor misschien niet openlijk te spreken. Zo zou er iets kunnen gebeuren met hun kennissen die nog gegijzeld worden.”
Vrijgelaten gijzelaars durven misschien niet openlijk spreken. Dat kan hun versie van de gebeurtenissen beïnvloeden
“Aan de andere is het ook niet uitgesloten dat vrijgelaten gijzelaars onder druk gezet worden door Israël om net overdreven negatieve getuigenissen te delen. Het land heeft er baat bij dat Hamasleden worden voorgesteld als harteloze terroristen. Ook dat element moeten we mee in rekening nemen als we die getuigenissen lezen en horen.”
Israël gebruikt dat argument bovendien nog steeds om de onophoudelijke bombardementen op Gaza te rechtvaardigen.
Ook misbruik bij Palestijnse gevangenen
Hamasstrijders zijn niet de enige partij zijn in het conflict die beschuldigd worden van misbruik en mishandeling. Veel Palestijnen van de Westelijke Jordaanoever en Gaza, die gevangen zitten in Israëlische gevangenissen, getuigen over buitensporig geweld van Israëlische bewakers. Sinds de opflakkering van geweld op 7 oktober zouden daarbij al verschillende Palestijnse gevangenen om het leven gekomen zijn.
Uitsluitsel over wat er exact gebeurd is, zal er waarschijnlijk pas komen als een onafhankelijke onderzoekscommissie onderzoek kan doen naar wat er zich exact heeft afgespeeld. Zo’n onderzoek kan al snel maanden, in sommige gevallen zelfs jaren, duren.
De Verenigde Naties willen een onderzoek starten naar het seksueel geweld dat gepleegd zou zijn door Hamas. De commissie, die aanvankelijk een onderzoek voerde naar oorlogsmisdaden die door beide partijen gepleegd zouden zijn, zal zich nu buigen over de beschuldigingen van seksueel misbruik en mishandeling. Israël wil liever niet dat de Verenigde Naties zich over de kwestie uitspreekt. Volgens het land is de VN vooringenomen.