In Zweden opgepakt Russisch stel in verband gebracht met GRU

26 november 2022 NOS

AFP

Een Russisch stel dat deze week in Zweden werd opgepakt voor spionage, werkte vermoedelijk voor de Russische geheime dienst GRU. Aanwijzingen daarvoor kwamen aan het licht door onderzoek van het journalistieke onderzoekscollectief Bellingcat.

In Zweden opgepakt Russisch stel in verband gebracht met GRU

Dinsdagochtend verschenen rond 06.00 uur twee legerhelikopters boven een chique wijk in Stockholm. Getuigen zagen een arrestatieteam aan touwen afdalen en op het dak van een villa neerkomen. De agenten gingen door ramen naar binnen en arresteerden de bewoners, een man en een vrouw.

De hele operatie duurde nog geen minuut. De politie zei na de arrestaties dat de actie snel moest worden uitgevoerd, omdat de verdachten “niet de gelegenheid moesten krijgen om iets door de wc te spoelen of computers te vernietigen”.

De twee worden verdacht van spionage voor een buitenlandse mogendheid, vanaf 2013 in de VS en sinds 2014 tot het moment van de arrestatie in Zweden. Ze ontkennen iets met spionage van doen te hebben. De man zit nog vast, de vrouw is op borgtocht vrijgelaten. Ze blijft verdacht van medeplichtigheid.

AFP

Agenten of leden van de inlichtingendienst Sapo gaan de woning van het stel binnen

De politie wilde niets kwijt over hun identiteit, maar de Zweedse krant Aftonbladet schreef al dezelfde dag dat het om twee Russen ging, tussen de 60 en 70 jaar oud, die aan het eind van de jaren 90 naar Zweden kwamen. Ook hun namen lekten uit: het zou gaan om Sergej Skvortsov en Jelena Koelkova.

Onderzoekcollectief Bellingcat deed onderzoek naar de twee en ontdekte dat ze in oktober 1999 eigenaar waren van een appartement in Moskou. Op dezelfde gang woonde Denis Sergeev . Dat is volgens Bellingcat en het BBC-programma Newsnight een officier van de Russische inlichtingendienst GRU en de opdrachtgever van de moordpoging in 2018 op de Russische dubbelspion Skripal in de Engelse stad Salisbury.

Maar het appartementencomplex heeft volgens Bellingcat meer bewoners met een baan bij de GRU. Zoals het hoofd van een GRU-eenheid die ook bij de Skripal-zaak en ook andere sabotage- en vergiftigingsmoorden betrokken was en een GRU-officier die bij desinformatiecampagnes betrokken was.

@Eliot Higgins

 

Volgens Bellingcat zijn de verdachten eigenaren van bedrijven die handelen in scheep- en luchtvaartonderdelen, computers, IT-dienstverlening en investeringsfirma’s. Een van die bedrijven is gevestigd op Cyprus en was jarenlang eigendom van een gepensioneerde GRU-officier.

Bellingcat zegt verder dat de dochter van Koelkova een relatie heeft met de zoon van een voormalig hoofd van de Zweedse militaire inlichtingendienst. Die verhouding zou na de pensionering van het hoofd tot stand zijn gekomen.

Nog een spionagezaak

Gisteren begon in Zweden het proces tegen twee andere spionageverdachten. Deze twee broers van Iraanse afkomst zouden tussen 2011 en 2021 voor de GROe hebben gespioneerd.

Een van de broers werkte in 2014 zowel voor de Zweedse inlichtingendienst SAPO als voor het Zweedse leger. Hij zou toegang hebben gehad tot informatie over Zweedse spionnen in het buitenland. Een inlichtingenexpert zei op de Zweedse televisie dat de broers een lijst van alle SAPO-medewerkers hebben aangelegd.

Eenheid 29155: Westerse inlichtingendiensten volgden Russische spion in Catalonië

22 november EL PA

Het Spaanse Hooggerechtshof onderzoekt of een GRU-functionaris genaamd Denis Sergeev, die subversieve acties in Europa en Azië uitvoerde, ook probeerde de regio te destabiliseren tijdens zijn onafhankelijkheidsstreven in 2017

Eenheid 29155: Westerse inlichtingendiensten volgden Russische spion in Catalonië

Afbeelding van Denis Sergeev in 1999 uit een documentaire over de strijd om Alien.

Generaal Denis Sergeev, de Russische spion die in 2017 naar Barcelona reisde aan de vooravond van het illegale referendum van 1 oktober in Catalonië, voerde subversieve operaties uit in een tiental landen in Europa en Azië. Onder de valse naam Sergey Fedotov werd deze aan zogenaamde “Unit 29155” gelinkte agent ontdekt in het Verenigd Koninkrijk en Bulgarije, waar de westerse inlichtingendiensten hem in verband hebben gebracht met een aantal moordpogingen. Het Spaanse Hooggerechtshof onderzoekt hem momenteel , zo maakte EL PAÍS donderdag bekend.

 

Sergeev bezocht Barcelona slechts twee dagen voor het illegale referendum op 1 oktober 2017

Denis Vyacheslavovich Sergeev is een veteraan van de Main Intelligence Directorate (GRU, zoals het in het Russisch bekend staat met de initialen), de grootste buitenlandse inlichtingendienst van Rusland. Met de rang van generaal opereerde de agent minstens een decennium in verschillende landen. In het begin deed hij dat met zijn ware identiteit, en later als Sergey Fedotov. Met deze naam werd hij ontdekt in Bulgarije en het Verenigd Koninkrijk. Nu onderzoekt het Spaanse Hooggerechtshof deze agent – die als “gevaarlijk” is geclassificeerd – en zijn vermeende relatie met gebeurtenissen in Catalonië , in het kader van Russische pogingen om andere landen te destabiliseren.

Sergeev, geboren in 1973 in Usharal, een kleine gemilitariseerde stad in het huidige Kazachstan, is volgens journalistieke onderzoeken getrouwd en heeft een dochter. Hij diende in het Siberische leger totdat hij werd overgeplaatst naar Moskou. Daar schreef hij zich in voor de Elite Diplomatic Military Academy, die bekend staat als The Conservatory, de voedingsbodem van de GRU. Daarna werd hij een hoge officier, gestationeerd in de hoogste niveaus van de militaire inlichtingendiensten, die opereren met hun normale identiteit maar met een zekere mate van dekking. Zijn dekmantel was die van manager of aandeelhouder van minstens acht Russische bedrijven.

Russische geheime diensten zijn overgestapt van geheime acties naar andere die meer open zijn 

Félix Arteaga, senior analist bij het Elcano Royal Institute

In 2010 kreeg hij een nieuwe identiteit: Sergey Fedotov. Daarmee opereerde hij in Europa, Azië en het Midden-Oosten, aldus de westerse inlichtingendiensten die zijn sporen de afgelopen jaren hebben gevolgd. In 2015 was hij in Bulgarije toen de wapenhandelaar Emilian Gebrev het doelwit was van twee moordpogingen. In 2016, voor en na het “ Brexit”-referendum – een stemming over de vraag of het Verenigd Koninkrijk binnen de Europese Unie moet blijven – werd hij ontdekt in Groot-Brittannië, volgens een diepgaand onderzoek uitgevoerd door de gespecialiseerde mediakanalen Bellingcat , The Insider en Respekt.

Een zoektocht naar de valse naam die hij gebruikte in de Passenger Name Record (PNR)-database – gebruikt door luchtvaartmaatschappijen om informatie over al hun reizigers vast te leggen – bracht ook twee reizen naar Barcelona aan het licht . Op de eerste keer arriveerde Fedotov op 5 november 2016 in de Catalaanse hoofdstad en vloog na een verblijf van zes dagen via Zürich terug naar Moskou. De tweede vond bijna een jaar later plaats, op 29 september 2017, slechts twee dagen voor het illegale referendum op 1 oktober. Bij die gelegenheid bleef de Russische functionaris tot 9 oktober in Spanje en keerde via Genève terug naar Moskou. Er zijn geen aanwijzingen voor verdere bezoeken aan Spanje.

Er is vrijwel niets over hem bekend sinds maart 2018, kort na de vergiftiging op Britse bodem van de voormalige Russische spion en Britse inlichtingenmedewerker Sergei Skripal en zijn dochter Yulia. Inlichtingenrapporten geloven dat het Sergeev was die toezicht hield op de mislukte operatie tegen Skripal. Ze stellen ook dat de agenten behoren tot een groep binnen de GRU die bekend staat als Unit 29155, die zich toelegt op bijzonder gevoelige operaties in het buitenland.

Sergeev werd voor en na het Brexit-referendum in Groot-Brittannië ontdekt

Het Britse onderzoek identificeerde eerst de twee vermeende daders van de mislukte moordaanslag,  Anatoli Tsjepiga en Aleksandr  Misjkin , die tijdens hun verblijf in het Verenigd Koninkrijk ook valse identiteiten hadden gebruikt. Later werd een derde lid van de groep genoemd: Sergeev, volgens informatie gepubliceerd door Bellingcat.

Volgens bronnen dicht bij het onderzoek dat in Spanje is geopend, is deze informatie opgenomen in het onderzoek dat onlangs is geopend door de rechter van het Hooggerechtshof, Manuel García-Castellón , en dat momenteel wordt verzegeld en waarvan het bestaan ​​donderdag werd onthuld door EL PAÍS. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Algemene Inlichtingendienst van de Nationale Politie, gespecialiseerd in terrorismebestrijding. Het onderzoek, dat zich nog in de beginfase bevindt, suggereert dat de Russische spionageactiviteiten in Catalonië niet werden gecoördineerd met pro-onafhankelijkheidscijfers, maar eerder bedoeld waren om van de crisis te profiteren om Spanje te destabiliseren.

Félix Arteaga, senior analist bij het Elcano Royal Institute, stelt dat de activiteiten van Sergeev’s groep passen binnen “het patroon van Russische activiteit” binnen Europa. Arteaga benadrukt dat sinds 2014 de verschillende geheime diensten uit dat land hun activiteiten in het buitenland hebben uitgebreid . “Ze zijn overgestapt van geheime acties om informatie te bemachtigen naar anderen die meer open zijn met als doel hun vermogen tot invloed te tonen.”