Drie keer levenslang in MH17-strafproces, eenmaal vrijspraak

17 november 2022 NOS

ANP

De rechtbank Den Haag heeft drie van de vier verdachten in de MH17-strafzaak veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor hun rol bij het neerschieten van het toestel van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne op 17 juli 2014. De vierde verdachte is door de rechtbank vrijgesproken.

Drie keer levenslang in MH17-strafproces, eenmaal vrijspraak

De Russen Igor Girkin en Sergej Doebinski, en de Oekraïner Leonid Kharchenko krijgen daarmee dezelfde straf. De aanklachten tegen de Rus Oleg Poelatov acht de rechtbank niet wettig en overtuigend bewezen. Het Openbaar Ministerie had levenslang geëist tegen alle vier de verdachten.

Girkin, Doebinski en  Kharchenko moeten bovendien een schadevergoeding van in totaal meer dan 16 miljoen euro betalen aan de nabestaanden van de ramp.

Inzet Buk-raket bewezen

De rechtbank acht bewezen dat het MH17-toestel werd neergeschoten met een Buk-raket vanuit een landbouwveld in Oost-Oekraïne dat in handen was van pro-Russische rebellen. Daarvoor is volgens de rechtbank een overvloed aan bewijs, onder meer afkomstig van gevonden fragmenten van de raket, foto’s, satellietbeelden en getuigenverklaringen.

Op het moment van de ramp vochten in het gebied door Rusland gesteunde rebellen tegen het Oekraïense leger. Girkin (51) was de minister van Defensie in rebellenrepubliek Donetsk (DPR). Hij stuurde eenheden aan en hield contact met Rusland. Doebinski (60) was het hoofd van de inlichtingendienst in Donetsk. Zijn plaatsvervanger Poelatov (56) was de coördinator van de rebellengroep in het gebied, terwijl Oekraïner Kharchenko (50) commandant was van de strijdende rebellen.

Nauwe samenwerking

De verdachten werkten volgens de rechter nauw samen om de Buk-raketinstallatie vanuit Rusland naar het rebellengebied te krijgen en weer af te voeren. Ze drukten niet zelf op de knop, maar drie van hen worden door de rechtbank toch verantwoordelijk gehouden voor het neerschieten van vlucht MH17 vanwege hun sturende militaire rol en bewuste samenwerking met als doel een vliegtuig neer te schieten.

De inzet van het Buk-systeem werd geïnitieerd door Dubinski, aldus de rechtbank.  Kharchenko ging over het transport. Dubinski en Kharchenko worden daarom gezien als medeplegers.

Poelatov was van de inzet op de hoogte en heeft de raket vooraf gezien. Toch is er volgens de rechter geen bewijs dat hij “zelf enige bijdrage heeft geleverd” aan de inzet van de Buk. Hij wordt daarom vrijgesproken van het tenlastegelegde.

Girkin was de militaire leider in de Volksrepubliek Donetsk, verantwoordelijk voor de opbouw en inzet van het militaire arsenaal en van strijders, en in die rol eindverantwoordelijk. Daarom wordt hij gezien als “functioneel dader”, wat betekent dat hij wist dat er een raket kon worden afgevoerd en er niks aan deed dat te stoppen.

Het maakt de rechtbank niet uit of het de bedoeling was om specifiek de MH17 te raken, alleen dat opzettelijk een vliegtuig is neergeschoten. Wie uiteindelijk de opdracht gaf tot het afvuren van de raket en waarom, is volgens de rechtbank niet vast te stellen.

Volgens de rechtbank had Rusland ten tijde van het incident de volledige controle over de zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk. De verdachten kunnen geen beroep doen op immuniteit op basis van het oorlogsrecht, omdat zowel Rusland als de separatisten ontkennen dat de rebellen deel uitmaakten van de Russische Federatie.

Bij verstek veroordeeld

De veroordeelden waren tijdens de uitspraak niet in aanwezig in de rechtbank in het Justitieel Complex Schiphol, omdat Rusland ze niet wil uitleveren. Ze zijn dus bij verstek veroordeeld. Alleen de Rus Oleg Poelatov liet zich vertegenwoordigen door advocaten, die ook vrijspraak hadden geëist voor hun cliënt. Wel waren er veel nabestaanden en (internationale) media in de rechtszaal.

Op basis van een grote hoeveelheid beeldmateriaal, tapgesprekken, zendmastgegevens, getuigenverklaringen en deskundigenrapporten is onderzocht welk wapen is gebruikt, welke route de raket heeft afgelegd en waar de betrokkenen welk moment waren.

De MH17-strafzaak is hiermee nog niet per se ten einde. Er kan nog hoger beroep worden aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank. Dat moet binnen twee weken gebeuren. Daarnaast gaat het opsporingsonderzoek naar andere betrokkenen bij de ramp nog door. Ook lopen er tal van procedures bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en heeft Nederland samen met Australië bij het Internationaal Gerechtshof Rusland aansprakelijk gesteld voor betrokkenheid bij het neerhalen van MH17.

De eerste zitting van de MH17-strafzaak was op 9 maart 2020. Veel nabestaanden maakten in de loop van het proces gebruik van hun spreekrecht. Vorig jaar vertelden zij drie weken lang hoe hun leven is beïnvloed door het verlies van hun naasten. Los van het verdriet raakten sommigen psychisch in de problemen, anderen verloren hun baan of hun relatie liep op de klippen.

‘Kremlin-adviseur zaaide in Nederland twijfel over MH17’

29 september 2020 RTL

Een Russische adviseur van het Kremlin is eerder dit jaar in Nederland actief geweest rondom het MH17-proces. De man zaaide via verschillende platformen twijfel over de oorzaak van de ramp. Eerder deed hij hetzelfde rondom de Amerikaanse congresverkiezingen in 2018.

‘Kremlin-adviseur zaaide in Nederland twijfel over MH17’

Aleksandr Malkevitsj woonde op 9 maart met een accreditatie het MH17-proces bij, blijkt uit onderzoek van NRC. Ook was hij twee dagen eerder in Den Haag, bij een vertoning van een documentaire waarin twijfel wordt gezaaid over het MH17-onderzoek. 

‘Anti-Rusland-gekte’

Daarnaast sprak Malkevitsj in Amsterdam op een congres dat werd georganiseerd door ‘De andere krant’, een alternatief medium waarvoor de Rus ook schreef dat het onderzoek naar de MH17-ramp werd geleid door ‘anti-Rusland-gekte’. De krant heeft meerdere banden met Rusland, ontdekte NRC.  

In een boek dat Malkevitsj uitbracht, wordt daarbij beweerd dat het toestel neerstortte door een storm, en niet omdat het geraakt werd door een BUK-raket. Filmpjes over die theorie werden onlangs door YouTube verwijderd vanwege desinformatie. 

Eerder werd Malkevitsj de toegang tot de Verenigde Staten ontzegd. Daar probeerde hij kiezers te beïnvloeden in aanloop naar de congresverkiezingen van 2018. Hij deed dat met een website genaamd ‘USA Really’, die volgens de Amerikanen bedoeld was om verveeldheid te zaaien. 

Trollenfabriek

In 2018 werkte de man voor een Russisch mediabedrijf dat zich met destabilisatiecampagnes bemoeit met verschillende landen. Het concern was onder meer verantwoordelijk voor de ‘Trollenfabriek‘ die nepprofielen aanmaakte en zo de Amerikaanse verkiezingen wilde sturen. Op het moment is Malkevitsj lid van de zogeheten ‘Maatschappelijke Kamer’. Dat is een Russisch adviesorgaan dat is verbonden aan president Poetin. 

In de Tweede Kamer willen sommige fracties opheldering over de rol van Malkevitsj, en hoe die in ons land actief kon zijn. “Hoe kan het dat deze Russische propagandist de VS is uitgezet, maar hier wel een visum krijgt”, zegt Sjoerd Sjoerdsma van D66. 

Citaat:

Eén dag voor de start van het MH17 proces verzamelen een paar honderd mensen zich onder goudkleurige kroonluchters in de Lutherse kerk in Amsterdam. Op deze zondag 8 maart organiseert alternatief medium De andere krant een congres om haar special over de MH17 te presenteren. Oud-hoogleraren Karel van Wolferen en Kees van der Pijl houden een lezing waarin ze uitleggen waarom het door Nederland geleide onderzoek naar de vliegtuigramp niet zou deugen. Maar erna stuit NRC op foto’s waarop nog een dérde man met een rossig baardje de volle kerkzaal toespreekt.

‘Russen betaalden Afghaanse militanten om NAVO-militairen te doden’

27 juni 2020 NOS

Een Russische militaire inlichtingengroep heeft Afghaanse militanten geld aangeboden om NAVO-militairen te doden, onder wie Amerikanen. Dat schrijven The New York Times en The Washington Post op basis van gesprekken met anonieme Amerikaanse inlichtingenmedewerkers. De CIA, het Pentagon en de Nationale Veiligheidsraad van de VS willen tegenover de kranten niet op het nieuws reageren.

‘Russen betaalden Afghaanse militanten om NAVO-militairen te doden’

De Amerikaanse geheime diensten zouden al maanden geleden hebben geconcludeerd dat de Russen de premie vorig jaar in het geheim aan militante moslims, sommigen gelieerd aan de Taliban, hadden toegezegd in ruil voor succesvolle aanslagen. Er zou ook daadwerkelijk geld zijn uitgekeerd, maar het is niet duidelijk of er Amerikaanse of andere westerse militairen in opdracht van Rusland zijn gedood.

Op een grote bijeenkomst in het Witte Huis eind maart zijn mogelijke antwoorden op de veronderstelde Russische provocatie besproken. Zo werd geopperd om een klacht te sturen aan Moskou en het Kremlin te vragen om ermee te stoppen of om strengere sancties in te stellen. Een besluit daarover is nog niet genomen.

Al eerder beschuldigden de Amerikanen Rusland en de Taliban ervan samen te werken. De Russen zouden hen van wapens en andere spullen voorzien. Rusland ontkent in alle toonaarden. De woordvoerder van president Poetin zegt nu tegen The New York Times dat hij de beschuldigingen niet kent en dat zijn land er pas op reageert als iemand ze uit.

Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook.

Woordvoerder Nederlands ministerie van Defensie

In Afghanistan zijn ook ruim honderd Nederlandse militairen gestationeerd. Ze doen mee aan de NAVO-missie die als doel heeft het veiligheidsapparaat, het leger en de politie verder op te bouwen. Het ministerie van Defensie in Den Haag zegt niet te kunnen reageren op de berichten in Amerikaanse media.

Een woordvoerder voegt er wel in het algemeen aan toe dat Afghanistan een gevaarlijk land is, en dat dat nu juist een van de redenen is dat de Nederlanders er zijn. “Onze militairen zijn zich bewust van de gevaren, uit welke hoek dan ook”, zegt Defensie.

27 juni 2020 The New York Times

De functionarissen die hierover waren geïnformeerd, zeiden dat de regering de operatie had beoordeeld als het handwerk van eenheid 29155 , een tak van de Russische militaire inlichtingendienst, algemeen bekend als de GRU.De eenheid is gekoppeld aan de vergiftiging door zenuwagenten van maart 2018 in Salisbury, Engeland, van Sergei Skripal, een voormalige GRU-officier die voor de Britse inlichtingendienst had gewerkt en daarna was overgelopen, en zijn dochter.

Westerse inlichtingenfunctionarissen zeggen dat de eenheid, die al meer dan een decennium actief is, door het Kremlin is beschuldigd van het uitvoeren van een campagne om het Westen te destabiliseren door middel van ondermijning, sabotage en moord. Naast de vergiftiging in 2018 zat de eenheid achter een poging tot staatsgreep in Montenegro in 2016 en de vergiftiging van een wapenfabrikant in Bulgarije een jaar eerder.

Volgens Amerikaanse inlichtingenfunctionarissen stond de GRU centraal in de geheime pogingen van Moskou om zich te mengen in de presidentsverkiezingen van 2016. In de maanden vóór die verkiezingen, zeggen Amerikaanse functionarissen, hebben twee GRU-cyberunits, bekend als 26165 en 74455, de servers van de Democratische Partij gehackt en vervolgens WikiLeaks gebruikt om gênante interne communicatie te publiceren.

Sleutel MH17-figuur geïdentificeerd als Senior FSB-functionaris: kolonel-generaal Andrey Burlaka

28 april 2020 Bellingcat

In november 2019 kondigde het door Nederland geleide Joint Investigation Team (JIT) de verbreding aan van het strafrechtelijk onderzoek naar het neerhalen van MH17 tot de rol van individuen binnen de Russische militaire en administratieve hiërarchie die de tragedie mogelijk maakten. Het JIT maakte 23 telefonische onderscheppingen openbaar van de dagen vóór de shootdown, die de nauwe betrokkenheid van Russische functionarissen bij het bevorderen en financieren van de oorlog in Oost-Oekraïne leken te bewijzen, evenals directe coördinatie met en het verlenen van substantiële militaire steun aan ogenschijnlijk ‘onafhankelijke’ militanten.

Sleutel MH17-figuur geïdentificeerd als Senior FSB-functionaris: kolonel-generaal Andrey Burlaka

Hoewel sommige van de Russische functionarissen die in de onderscheppingen werden gehoord gemakkelijk herkenbaar waren – zoals de toenmalige adviseur van de Russische president, Vladislav Surkov – bleven anderen onbekend bij het JIT en het grote publiek. Een belangrijke onbekende persoon was blijkbaar in een cruciale positie geweest om toezicht te houden op de verplaatsing van wapens van Rusland naar Oekraïne, en zou dus toestemming moeten hebben gegeven voor de overbrenging van de Russische Buk-raketwerper die het Maleisische lijnvliegtuig na het overschrijden van de grens had neergeschoten. Het JIT deed een beroep op getuigen en het publiek om hulp bij het identificeren van deze ambtenaar, die in de oproepen alleen ” Vladimir Ivanovich ” werd genoemd.

We kunnen nu aankondigen dat ons onderzoeksteam, in samenwerking met onze Russische collega’s van The Insider en met aanvullende rapportage van Kevin Hall van McClatchy Newspapers (DC), de persoon van “Vladimir Ivanovich” heeft kunnen identificeren als een van de top ambtenaren van de Russische veiligheidsdienst FSB: kolonel-generaal Andrey Ivanovich Burlaka. Deze FSB-generaal is de hoogste Russische functionaris die is geïdentificeerd als een persoon die van belang is in het strafrechtelijk onderzoek naar de neergang van MH17.

De novemberoproep voor getuigen

In een persbericht en een video-adres op 14 november 2019 kondigde het JIT aan dat het bewijs bezat dat de Russische Federatie in de maanden vóór de tragedie administratieve, financiële en militaire controle had uitgeoefend op de zogenaamde Volksrepubliek Donetsk (ook bekend als de DNR), vanaf het grondgebied van waaruit de Buk die MH17 neerschoot werd gelanceerd. De verklaring specificeerde dat de contacten tussen DNR en het Kremlin in de weken en dagen voor de neergang waren geïntensiveerd, met bijna dagelijks telefonisch contact tussen de zelfverklaarde republiekleiders en hun handlers in Rusland. Communicatie vond meestal plaats via beveiligde telefoons van de Russische FSB. Uit de context van de JIT-verklaring bleek dat versleutelde communicatie was onderschept door de geheime dienst van Oekraïne en dat sommige oproepen uiteindelijk werden ontsleuteld door het Joint Investigation Team.

Het JIT legde de juridische gevolgen van dit nieuwe bewijs uit. De aanwijzingen voor nauwe banden tussen de leiders van de DNR en de Russische regeringsfunctionarissen riepen vragen op over de betrokkenheid van laatstgenoemde bij de inzet van de Buk-raketwerper van de 53e luchtafweerrakettenbrigade in Koersk tot de lanceerlocatie in Oekraïne, nabij de stad Snizhne.

De mysterieuze Vladimir Ivanovich

De door JIT gepubliceerde telefonische onderscheppingen verwijzen regelmatig naar een zekere “Vladimir Ivanovich”; een schimmige figuur die begin juli 2014 al een cruciale rol vervulde bij het toezicht op de militante activiteiten in Donbas en het autoriseren van de wapenstroom over de grens.

De vroegste verwijzing naar Vladimir Ivanovich is in een onderschept gesprek vanaf 1 juli 2014 tussen Aleksandr Borodaj, de door Rusland benoemde “premier” van DNR, en Konstantin Malofeev, de Russische ondernemer die Aleksandr Borodaj in dienst had en Igor Girkin, de “minister van defensie” van de DNR (en een van de vier beklaagden bij het MH17-proces in Den Haag). Ten tijde van de annexatie van de Krim verstrekte Malofeev financiering en logistieke hulp voor de vroege fase van de militaire operaties in de Donbas.

In deze oproep beschrijf tAleksandr Borodaj een turfoorlog tussen twee groepen Russische militanten: het ‘Bes’-volk en de militanten onder het bevel van Girkin ( ‘ Bes ‘ is de militaire roepnaam van Igor Bezler, de zelfbenoemde’ rebellencommandant ‘van Horlivka die Bellingcat heeft geïdentificeerd als een GRU-activum met een tweede Russisch paspoort onder de naam ” Igor Beregovoy “). In de oproep vertelt Aleksandr Borodaj aan Malofeev dat “de commandant van de operatie, Vladimir Ivanovich, ons een bevel heeft gegeven om de groepen van Bezler te elimineren”. Malofeev vraagt ​​ Aleksandr Borodaj of hij deze informatie stroomopwaarts heeft doorgegeven. Aleksandr Borodaj antwoordt dat hij “het kantoor” (een standaardreferentie naar FSB) heeft geïnformeerd en dat het de operatie heeft goedgekeurd, maar dat hij zijn baas nog niet heeft bereikt. (Uit de context en de daaropvolgende oproepen van Aleksandr Borodaj blijkt dat hij naar Surkov verwijst.)

Uit een aantal andere oproepen in de komende dagen wordt duidelijk dat “Vladimir Ivanovich” een hooggeplaatste FSB-functionaris was die uiterlijk begin juli 2014 de bevoegdheid had gekregen om toezicht te houden op de operaties van militanten in Oekraïne. Zijn toezichthoudende rol duurde ten minste tot eind juli, zoals blijkt uit een oproep op 31 juli, toen Girkin klaagde dat “Vladimir Ivanovich mij taken moest geven om te vervullen en niet boven mijn hoofd moest gaan om mijn volk te bevelen.”

In een ander onderschepping van de ochtend van 16 juli 2014, de dag voordat MH17 werd neergeschoten, vraagt ​​Aleksandr Borodaj aan “Vladimir Ivanovich” of het mogelijk is dat Russische helikopters Oekraïense stellingen bij Maryinka aanvielen of konden bezetten:

(…)
Borodai: Vladimir Ivanovich?
VI: Spreken.
Borodai :: Vertel me, is het mogelijk dat onze helikopters wat invallen kunnen doen? Goedemorgen. Excuseer mij.
VI: Goedemorgen
Borodai: Dus, is het mogelijk dat onze helikopters invallen uitvoeren nabij Maryinka? De onze?
VI: [tegen de zijkant spreken] Schakel de codering in !. (…)

Maryinka is een dorp dat toentertijd een frontlijndorp in de buurt van Donetsk was, en hoewel de Russische strijdkrachten tegen die tijd vaak grensoverschrijdende artilleriestakingen op Oekraïense stellingen uitvoerden, lijkt het onrealistisch dat Borodai geloofde dat Russische helikopters zo diep in Oekraïens luchtruim. Als zodanig lijkt het mogelijk dat hij eigenlijk het vergelijkbaar klinkende dorp Marinovka (Marynivka in het Oekraïens) bedoelde, dat de frontlinie ten zuiden van Snizhne nabij de grens met Rusland markeerde. Op diezelfde ochtend werd Borodai zelfs vastgelegd in een video-uitzending op een Russische tv-zender terwijl hij aan de telefoon sprak achter Igor Girkin, die een interview gaf vanaf het slagveld bij Marinovka (enkele uren later viel de stad voor separatistische troepen) .

Borodai (achter Girkin) aan het telefoneren in de ochtend van 16 juli 2014 in een veld 6,5 kilometer ten noorden van Marinovka en 3,3 kilometer ten zuiden van de uiteindelijke Buk-lanceerplaats. De camera is naar het noordoosten gericht , met de schaduwen van de gewapende mannen op één lijn met de camera en ongeveer parallel aan het pad – wat een west- of noordwestelijke richting aangeeft. Met SunCalc kunnen we schatten dat er omstreeks 9-11 uur een schaduw in deze richting is genomen

Omdat de versleuteling aan het begin van het gesprek was ingeschakeld, is het niet duidelijk wat “Vladimir Ivanovich” vervolgens tegen Borodai zei en of er helikopterondersteuning was.

In een onderschept telefoontje tussen twee separatistische commandanten van 16 juli 2014, vertelt een van hen aan de andere dat de Russische minister van Defensie Shoigu heeft bepaald “wie wat krijgt” en deelt hem mee dat de procedure is gedelegeerd aan “een op Rostov gebaseerde FSB-man”. De volgende ochtend belt de tweede militant, die zichzelf identificeert als Sergey Vorobyov, “Vladimir Ivanovich” om een ​​lijst met “dingen die we nodig hebben” op te vragen, en zegt dat het verzoek is gecoördineerd tussen de door Rusland aangestelde premier van de Krim Sergey Aksyonov en het hoofd van de FSB, Alexander Bortnikov.

Uit andere oproepen van Vorobyov wordt duidelijk dat de benodigde items wapens, munitie, nachtzichtapparatuur en gepantserde voertuigen zijn. In een vervolgoproep om 13:27:50 op dezelfde dag wordt duidelijk dat “Vladimir Ivanovich” niet de volledige lijst autoriseert, maar slechts een deel ervan. Vorobyov vertelt “Vladimir Ivanovich” dat zijn baas hem vertelde dat laatstgenoemde “de ultieme autoriteit is om hulp te bieden” en dat als er vragen zijn over de gevraagde items, “Vladimir Ivanovich” contact moet opnemen met Vladislav Surkov, aangezien “hij is degene die ons de taken geeft ”. “Vladimir Ivanovich” antwoordt dat hij instructies van zijn eigen baas krijgt over welke apparatuur hij moet leveren.

Ten slotte verwijst een andere oproep van twee op Donbas gebaseerde militanten van 16 juli 2014 naar “Vladimir Ivanovich” als een hooggeplaatste bevelhebber die net uit Moskou is aangekomen. Uit de context van de oproep wordt duidelijk dat “in de commandostructuur” Vladimir Ivanovitsj “boven de hoogste commandant in Donbas staat, en dat hij ten tijde van de oproep in Oost-Oekraïne of in Rusland bij de grens met Oekraïne was (het wordt niet duidelijk waar precies).

Rol van Vladimir Ivanovich per oproep tot getuigen

Op basis van de oproep onderschept als geheel, wordt het duidelijk dat “Vladimir Ivanovich” een cruciale rol speelde in de commandostructuur tussen ogenschijnlijk lokale militanten en de Russische regering. Eind juni 2014 was het Kremlin begonnen met het consolideren van de uiteenlopende militaire formaties die met Russische steun in Oost-Oekraïne vochten en had het de stroom van wapens over de grens gestroomlijnd. Terwijl voorheen zowel GRU als FSB hun eigen gemachtigde militaire groepen in de Donbas hadden geleid en hen begin juli onafhankelijk van wapens hadden voorzien – wat soms leidde tot onderlinge strijd tussen de twee groepen), was dit proces onder toezicht van de FSB gecentraliseerd. Vladimir Ivanovich was duidelijk de FSB-functionaris aan wie de curatie van de wapenstroom over de grens was gedelegeerd.

Gezien zo’n cruciale rol zou het onmogelijk zijn dat een groot cluster van militair materieel – een Buk-raketwerper en bijbehorende voertuigen – de grens in de ochtenduren van 17 juli had kunnen oversteken zonder de directe toestemming van “Vladimir Ivanovich” . Als gevolg hiervan zou “Vladimir Ivanovich” een cruciale rol hebben gespeeld in de commandostructuur voor de inzet van de Buk-installatie in Oekraïne, en dus ook voor de misdaad van het neerschieten van MH17.

Vladimir Ivanovich Geïdentificeerd als kolonel-generaal Andrey Burlaka

We hebben “Vladimir Ivanovich” geïdentificeerd als kolonel-generaal Andrey Ivanovich Burlaka, die het hoofd van de operationele staf van de FSB-grensdienst is, en de eerste plaatsvervanger van het hoofd van de grensdienst van FSB, die op zijn beurt de eerste plaatsvervanger is aan het hoofd van de FSB, Alexander Bortnikov. Dit maakt Andrey Burlaka tot een van de hoogste officieren van de FSB, twee posities verwijderd van de directeur, via zijn directe baas, legergeneraal Vladimir Kulishov . Hij bekleedde deze zelfde positie ten tijde van het neerhalen van de MH17.

Andrey Burlaka werd geboren in 1965 in het kleine stadje Sovetskaya Gavan (Sovjet Haven) in het verre oosten, net tegenover Japan aan de kust van de Japanse Zee. In 1986 studeerde hij af aan het Border-Service Institute van de FSB in Moskou en werd vervolgens uitgezonden om als grensofficier te dienen aan de grens van de Sovjet-Unie met Afghanistan en Iran.

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie studeerde Burlaka in 1995 af aan de FSB Academie in Moskou en werd vervolgens uitgezonden als commandant van regionale grenseenheden aan de Russische kustgrens en de regionale FSB-grensdienst in het Verre Oosten in Chabarovsk. Vóór 2012 was Andrey Burlaka de directeur van de grensdienst in het Verre Oosten. In 2007 werd hij bij presidentieel decreet aangesteld als hoofd van de FSB-kustgrensdienst in het verre oosten van Sakhalin, net ten noorden van Japan. Hij wordt genoemd als ontvanger van een onderscheiding van de grensdienst van de Unie van onafhankelijke staten vanaf 2019.

Gen. Andrey Burlaka en zijn rol in de oorlog in Oekraïne

Hoewel er geen openbaar beschikbare officiële informatie is over de betrokkenheid van generaal Andrey Burlaka bij de Donbas-oorlog, bevestigen reisgegevens verkregen door Bellingcat en een beoordeling van eerder gelekte of gehackte correspondentie het bewijs van de door JIT gepubliceerde onderscheppingen.

Een overzicht van Burlaka’s vliegreizen in 2014 en 2015 laat zien dat hij regelmatig van Moskou naar Rostov, naar de Krim vloog. en naar Krasnodar – de drie controlecentra voor militaire operaties tegen Oekraïne. Zijn reizen komen ook overeen met de tijdlijn van bekende aanwezigheid in Oekraïne of nabij de grens met Oekraïne die kan worden afgeleid uit de onderscheppingen. Andrey Burlaka arriveerde bijvoorbeeld op de ochtend van 15 juli 2014 van Moskou naar Rostov en vertrok laat in de avond van 18 juli 2014, de dag na de shoot-down van MH17 (de onderscheppingen van 16 juli 2014 verwijzen naar Vladimir Ivanovich als zojuist aangekomen van Moskou.).

Een analyse van medereizigers en medereizigers van medereizigers van Andrey Burlaka (mensen die met gezamenlijke boekingen van luchtvaartmaatschappijen vlogen) heeft links naar andere FSB-agenten geïdentificeerd waarvan bekend is dat ze betrokken waren bij de invasie van Oekraïne. Een aantal van zijn medereizigers reisde bijvoorbeeld vaak met generaal Sergey Beseda , hoofd van de 5e afdeling van de FSB (informatie en internationale samenwerking), die door de Verenigde Staten wordt gesanctioneerd vanwege zijn rol in de oorlog in Oekraïne.

In oktober 2015 publiceerde een weinig bekende blogsite wat leek op gelekte interne Russische FSB-documentconcepten. Deze lekken zijn niet opgemerkt en er wordt niet naar verwezen door de reguliere media. Onder deze cache bevinden zich (vermeende) verslagen van rapporten over actieve maatregelen van de FSB tegen Oekraïne, waaronder complexe plannen om Russische cyberagenten in dienst te stellen van de geheime dienst van Oekraïne om een ​​interne bron te verkrijgen.

Een conceptdocument in deze lekverzamelingen heeft een uiterst geheime aanduiding en lijkt te zijn geschreven door luitenant-generaal Andrey Burlaka (wat suggereert dat hij toen nog niet de rang van kolonel-generaal had). Het document is niet gedateerd, maar de vooraf ingevoegde maand is juli 2014. Het document dient een verzoek in bij FSB-directeur Bortnikov om exfiltratieplannen op te stellen voor een FSB-activum dat werkt als commandant van een separatistische eenheid en die naar verluidt goede contacten had met de Oekraïense SBU. In de brief wordt verzocht om de afgifte van valse Russische identiteitspapieren aan het activum dat bekend is onder de codenaam “Chapaev”.

Het is onmogelijk om deze gelekte documenten onafhankelijk te verifiëren, vooral omdat het ontwerpen zijn en geen officiële definitieve kopieën. Een van de gelekte documenten bevat echter een uitgebreide lijst van (naar verluidt) gecompromitteerde Oekraïense e-mailservers voor militaire en vluchtcontrole. We hebben de gegevens in dit document gevalideerd en hebben bevestigd dat deze (a) niet-openbare gegevens bevatten en (b) alle e-mailaccounts in die lijst bestaan ​​en zijn gekoppeld / gehost op de vermelde mailservers. Hoewel dit alleen de authenticiteit van de lekken niet volledig valideert, verhoogt het wel hun geloofwaardigheid.

Identificatieproces

Onze eerste zoektocht naar de ware identiteit van “Vladimir Ivanovich” begon met het omgekeerd zoeken naar de telefoonnummers die werden gebruikt door “Vladimir Ivanovich” zoals vermeld door JIT. We hebben de nummers doorzocht in verschillende telefoonberichten, apps voor het delen van telefoongegevens, Telegram-bots en gelekte databases. Een door JIT vermeld nummer verscheen in de GetContact-app voor het delen van telefoons als “Vladimir Ivanovich”:

Hetzelfde nummer, bij het zoeken in een gelekte, oudere versie van de GetContact-database (uitgevoerd als een Telegram-botdienst), resulteerde in een secundair nummer voor datzelfde telefoonnummer. Toen we in GetContact naar dat tweede nummer zochten, ontdekten we dat het werd vermeld als Vladimir Ivanovich Burlak.

We zochten in alle beschikbare Russische databases naar een persoon met de naam Vladimir Ivanovich Burlak, maar we ontdekten dat de enige persoon in een acceptabele leeftijdsgroep met een dergelijke naam – een voormalige Russische wetshandhavingsfunctionaris – vóór 2014 was overleden. We gingen er dus van uit dat “Burlak ‘Is mogelijk een codenaam in plaats van een achternaam.

We konden ook geen overeenkomende persoon vinden met de naam en het patroniem “Vladimir Ivanovich” onder mensen die van en naar Rostov en Simferopol reisden op data waarop en waarvan we wisten dat “Vladimir Ivanovich” mogelijk gereisd had, op basis van de onderscheppingen.

Na deze stappen hebben we alle eerder gelekte e-mail- en documentarchieven die verband houden met de oorlog in Oekraïne doorzocht op een verwijzing naar Vladimir Ivanovich. De enige hit was in de Surkov-lekken en betreft een document van 13 mei 2014 (blijkbaar verzonden door de Russische oligarch Konstantin Malofeev of een van zijn medewerkers) naar Surkov met een lijst van kandidaten voor de nieuw gevormde regering van de DNR. Aan het einde van het document stelt de auteur voor om de mening te vragen van “Vladimir Ivanovich” over de commandant van het DNR’s Vostok-bataljon, Alexander Khodakovsky (een overloper van de Oekraïense SBU).

Als laatste redmiddel wendden we ons tot een zoekopdracht in een database met gehackte sms-berichten van de mobiele messenger Viber, die in 2015 was gelekt en openbaar was gemaakt. De correspondentie was van een man genaamd Alexander Serov, van de staf van Denis Pushilin, het huidige hoofd van de DNR en de spreker van het zogenaamde DNR-parlement in het voorjaar en de zomer van 2014. Serov’s Viber bevat berichten naar een aantal spraakmakende figuren in de DNR en onthult, samen met meer alledaagse persoonlijke berichten, dat hij zijn eigen dood in scène had gezet om alimentatiebetalingen te vermijden en een nieuw leven in de Donbas te beginnen. Een gedetailleerde analyse van deze lekken door Mark Krutov van RFE / RL is hier te lezen.

In dit archief vonden we een verwijzing naar een “Vladimir Ivanovich”, die de assistent van Pushilin tegen een collega beschreef als “een plaatsvervangend hoofd van FSB, wiens echte naam eigenlijk Andrey is”.

De gelekte berichten zijn hier te vinden, te bekijken in een spreadsheetprogramma of op Google Spreadsheets ( RAR vind je hier ). Merk op dat de bestandsnamen voor de meeste machines onleesbaar waren met de codering ervan, en de bestandsnamen in deze map werden gewijzigd in de gesprekspartner (s) in Cyrillisch die leesbaar is voor de meeste machines (bijv. “¦УTОTА¦¬¦-” gewijzigd in “Гюрза” ). De metagegevens van de bestanden kunnen dus aantonen dat ze na 2015 zijn gewijzigd, maar dit komt alleen door de bestandsnaamwijziging en de originele bestanden zonder deze wijziging zijn te vinden in het bovengenoemde RAR-bestand.

De desbetreffende uitwisseling vond plaats op 11 augustus 2014. Op een vraag van Pushilins assistent Alexander Serov aan Pushilins persoonlijke assistente Alisa Natalchenko over “wie beslist over de vakantieplannen” [van separatistische militanten en leiders], legt ze uit dat “we begonnen met het onderzoeken van de commandostructuur en ontdekte dat het een vent is die Vladimir Ivanovich heet ” .

Serov voegt er vervolgens zijn eigen inzicht aan toe: “Hij is ook [bekend als] Andrey Ivanovich, en hij is een plaatsvervanger van de chef van FSB”.

Alisa Navalchenko is het ermee eens dat dat dezelfde persoon is en voegt eraan toe dat “hij deze week de baan van directeur krijgt “. Serov zegt echter dat dit niet zal gebeuren, insinuerende voorkennis die niet verder wordt uitgelegd.

Deze referentie en beschrijving van Vladimir Ivanovich was compatibel met wat bekend was over de Vladimir Ivanovich uit de JIT-lekken. Daarom, op basis van de hypothese dat dit dezelfde persoon is, zijn we op zoek gegaan naar alle afgevaardigden van de FSB-directeur – en andere hoge officieren in de buurt van de top van de FSB-piramide – die de voornaam “Andrey” en het patroniem van “Ivanovich” hadden. . (Een kopie van dit gelekte gesprek – origineel te vinden in de bovengenoemde links – kan hier worden bekeken op Google Spreadsheets.)

We stuitten snel op een achternaam die we herkenden van de eerdere reverse lookup van de telefoon: Andrey Ivanovich Burlaka. De achternaam was met één letter uitgeschakeld, maar het kan worden verklaard door een verkorting van de invoer door de persoon die de naam in zijn telefoon typt, of door een verkeerd begrip van de achternaam (zowel Burlak als Burlaka zijn bestaande familienamen in Rusland en Oekraïne).

Gezien deze sterke hypothese, gingen we op zoek naar een stemvoorbeeld van kolonel-generaal Andrey Burlaka, om de stem te vergelijken met die in het gepubliceerde onderscheppen.

The Hunt for Burlaka’s Voice

We vonden snel een tv-interview dat kolonel-generaal Burlaka in januari 2013 gaf aan een lokale Russische tv-zender in Orenburg. Een subjectieve vergelijking van de stem en de meertalige taalkenmerken tussen Andrey Burlaka en “Vladimir Ivanovich” resulteerde in een zeer overtuigende match tussen de twee. De onderstaande video bevat een sequentiële vergelijking van de twee luidsprekers.

Op dit moment waren we er zeker van dat we Vladimir Ivanovich correct hadden geïdentificeerd. De stemvergelijking, gecombineerd met al het andere bewijs dat we hadden verzameld, was voldoende voor een zelfverzekerde identificatie.

We wilden onze bevindingen echter nogmaals controleren met een forensische stemvergelijking. Daarvoor hadden we een langer spraaksegment nodig. De netto-spreektijd van een video-interview was onvoldoende voor een geautomatiseerde forensische stemvergelijking. Een minimum (netto) toespraak van 60 seconden is vereist voor een forensische wedstrijd.

Onze voortdurende zoektocht naar video-evenementen waarbij Burlaka voor de camera sprak, leidde tot een doodlopende weg. Er waren verschillende videoverslagen waarin Burlaka tot een publiek sprak, maar geen daarvan bevatte zijn stem.

De doorbraak kwam toen we besloten om te zoeken naar de oorsprong van een foto van Andrey Burlaka die was verschenen in een bericht waarin een televisietoestel werd verkocht. We vonden de afbeelding met Yandex Image Search, dat schokkend goede gezichtsherkenningsalgoritmen heeft. Gelukkig had de persoon die zijn gebruikte tv verkocht een momentopname gemaakt op het moment dat Andrey Burlaka rechtstreeks voor de camera sprak over een tv-programma. Het tv-kanaal was te onderscheiden van de schermafbeelding: een programma op het Russische ministerie van Defensie, TV Zvezda.

Bij het zien van deze advertentie, veronderstelden we dat de verkoper een foto van zijn tv-toestel zou hebben genomen op de dag of net voor de dag waarop hij de foto’s naar de site met advertenties zou hebben geüpload (een tv verkopen is niet iets wat men neigt lang van tevoren plannen). We hebben gezien dat de specifieke advertentie op 1 juni 2018 is gemaakt.

Gewapend met deze informatie zochten we vervolgens naar alle programma’s die op 1 juni 2018 op TV Zvezda werden uitgezonden en de dagen daarvoor. We vonden een programma dat in de ochtend van 1 juni 2018 werd uitgezonden en waarvan de titel veelbelovend leek: het was de vierde aflevering in de documentairereeks “Border: Particular Conditions of Service”, een documentaire gewijd aan de 100ste verjaardag van de Russische grenswacht.

In de 28e minuut van deze documentaire vonden we de exacte schermafbeelding die Maxim (de tv-verkoper) had geknipt voor zijn advertentie. En vanaf dat moment konden we een lang stuk van Burlaka’s toespraak vastleggen over de ontberingen van de bescherming van de Russische grenzen, die veel langer opleverden dan de noodzakelijke zestig seconden.

Vervolgens hebben we de vastgelegde audio ingediend bij het National Center for Media Forensics van de University of Colorado Denver voor een forensische stemvergelijking. Ondanks de slechte kwaliteit en de korte duur van het telefonische audiofragment, ondersteunde het forensische resultaat de hypothese dat kolonel-generaal Burlaka en “Vladimir Ivanovich” dezelfde persoon zijn. In de conclusie van prof. Catalin Grigoras, directeur van het Media Forensics Center, “leverde de geautomatiseerde vergelijking een waarschijnlijkheidsverhouding (LR)  94 op, wat een matige steun is voor de stelling dat de ondervraagde / onbekende stem die van de persoon van interesse in plaats van die van een andere persoon opgenomen in vergelijkbare akoestische omstandigheden ”.

Opgemerkt moet worden dat geautomatiseerde (akoestische) stemvergelijking geen rekening houdt met fonemische en taalkundige eigenaardigheden van spraak. De idiosyncratische (fonemische, intonatie en taalkundige) kenmerken van de twee sprekers waren zo vergelijkbaar dat, eenmaal in aanmerking genomen, de stem match overtuigend maakte.

Zoals hierboven vermeld, was de forensische stemmatch nodig als aanvullende validatiemethode, en niet als de belangrijkste identificatiemethode in dit geval. Op basis van een holistische analyse van het verzamelde verzamelde bewijsmateriaal kwam Bellingcat tot de conclusie dat de FSB-officier van de JIT-onderscheppingen bekend als “Vladimir Ivanovich” met vertrouwen kan worden geïdentificeerd als kolonel-generaal Andrey Ivanovich Burlaka.

Identificatie van de ongrijpbare “Elbrus” van FSB: van MH17 tot moordaanslagen in Europa

24 april 2020 Bellingcat

Eerder in deze serie:

  • In eerdere gezamenlijke onderzoeken met Der Spiegel en The Insider, identificeerde Bellingcat de moordenaar van een Zelimkhan Khangoshvili, een Georgisch-Tsjetsjeense asielzoeker die in augustus in de Berlijnse Kleiner Tiergarten werd neergeschoten, als Vadim Krasikov, een 54-jarige Rus die verbonden is met ten minste twee contractmoorden in Rusland.
  • Aan de hand van metagegevens van de telefonische communicatie van Krasikov voorafgaand aan de moord, hebben we vastgesteld dat de moord op Berlijn was gepland en onder toezicht stond van hooggeplaatste leden van de geheime Spetsnaz-divisie “Vympel” van FSB, belast met overzeese ondermijning en speciale operaties.
  • We herhaalden de bewegingen van Krasikov in Moskou in de weken voor zijn reis naar Berlijn en stelden vast dat hij een uitgebreide pre-mission training kreeg op FSB’s Spetznaz-trainingsbasis buiten Moskou, en herhaaldelijk FSB’s antiterroristische hoofdkwartier bezocht, zonder enige twijfel dat de moord op Berlijn verplicht was. door de belangrijkste inlichtingendienst van Rusland.
  • Ondertussen heeft Bellingcat aanvullend bewijs ontdekt dat wijst op de waarschijnlijke rol van medeplichtigen die helpen bij het samenstellen van plannen en de ontsnappingsplannen na de moord op Berlijn. Een apart onderzoek naar de mogelijke medeplichtigen is in behandeling.

Identificatie van de ongrijpbare “Elbrus” van FSB: van MH17 tot moordaanslagen in Europa

Op 14 april 2020 de Oekraïense veiligheidsdienst (SBU) kondigde de arrestatie van Lt. General Valeriy Shaytanov, plaatsvervangend hoofd van het eigen anti-terroristische divisie van de SBU’s die een prominente rol bij de onderhandelingen over wapenstilstanden, en de gevangenenruil met Rusland gesteunde militanten in Oost had gespeeld Oekraïne. In een openbare verklaring beweerde de SBU dat de generaal vóór het begin van de oorlog van 2014 was gerekruteerd door een FSB-agent, kolonel Igor Egorov, tijdens een van de vele bezoeken van de Rus aan Oekraïne als onderdeel van een gezamenlijk Russisch-Oekraïens antiterreurwerk. groep. Het persbericht van de SBU beweerde ook dat kolonel Egorov een zeer gedecoreerde KGB was, en later FSB, officier die een medaille had ontvangen voor zijn rol bij de annexatie van de Krim in 2014.

De aankondiging van de SBU omvatte ook audio-opnames van gesprekken tussen Shaytanov en Egorov, en een derde naamloze persoon die ze leken te verzorgen voor een contractmoord op een Tsjetsjeense staatsburger die in Kiev woonde. Op basis van de kwaliteit van de stemmen in de audio en de permutaties van de pratende partijen, kan worden aangenomen dat de gesprekken persoonlijk zijn gevoerd en niet per telefoon, en dat het opnameapparaat door de derde persoon is gedragen. Het is aannemelijk dat de niet nader genoemde persoon samenwerkte met de SBU in een geheime operatie.

Volgens het verhaal van de SBU en het ondersteunende audiomateriaal had FSB’s kolonel Egorov de potentiële moordenaar belast met de moord op Adam Osmayev , een Russische nationale en etnische Tsjetsjeen die in ballingschap in Oekraïne leeft en een bataljon Tsjetsjenen leidde die vocht naast Oekraïense troepentegen door Rusland en Rusland gesteunde militanten in Oost-Oekraïne. In een bepaald gesprek is Egorov te horen die de huurmoordenaar instrueert om het doelwit niet bij naam te noemen, en de geplande operatie als een moord, waarop de niet nader genoemde persoon reageert met de burleske suggestie om naar de operatie te verwijzen als “het verzenden van de target to the Eternal Hunting Fields”, een traditionele Indiaanse verwijzing naar het hiernamaals gepopulariseerd door oude Oost-Duitse westerse films die populair waren in de Sovjet-Unie. Kolonel Egorov stemt in met deze code en instrueert de aannemer om naar het doelwit te verwijzen als “Maradona”, een verwijzing naar de status van “aanvoerder” van de Argentijnse voetballer tijdens het WK 1986. In een ander afgeluisterd gesprek lijkt Egorov te onderhandelen over de vergoeding voor de moord, waarbij hij aanvankelijk $ 100.000 bood, maar zonder veel protest,het tegenvoorstel van $ 200.000 accepteren – en een aanbod doen voor het Russische staatsburgerschap en een “officiersattest dat uw ouderdomspensioen garandeert ”.

Screenshot van bewakingsbeelden van Egorov en potentiële moordenaar in Hamburg

De SBU publiceerde ook beelden van schijnbare videobewaking van de laatste ontmoeting tussen kolonel Egorov en de potentiële huurmoordenaar, die volgens de SBU in februari van dit jaar in Hamburg, Duitsland, plaatsvond. De locatie van de video – waarin Egorov in zijn telefoon typt terwijl hij naast de andere man loopt wiens gezicht wazig is – kan gemakkelijk worden gelokaliseerd in het winkelcentrum Gänsemarkt Passage in Hamburg . In de persverklaring van de SBU wordt ook beweerd dat eerdere ontmoetingen tussen kolonel Egorov en de gecontracteerde beul, evenals tussen hem en generaal Shaytanov, plaatsvonden in Duitsland, Frankrijk en Kroatië.

Wie is kolonel Egorov eigenlijk?

Igor Anatolyevich Egorov, pasfoto

Bellingcat en The Insider hadden eerder kolonel Igor Anatolyevich Egorov geïdentificeerd – maar nog niet publiekelijk bekendgemaakt – als een hoge officier van de elite Spetznaz-troepenmacht van de FSB, bekend als Afdeling V, de opvolger van de elite subversie- en speciale operatie-eenheid Vympel van de KGB. (We hebben de oorsprong en missie van Vympel in meer detail beschreven in ons onderzoek)in de moord op Zelimkhan Khangoshvili). In onze eerdere onderzoeken naar de rol van GRU-undercoveragenten bij het toezicht houden op en het helpen van door Rusland en Rusland gesteunde militanten in Oost-Oekraïne, waren we deze persoon tegengekomen, die in 2014 en 2015 veel had gereisd – onder twee verschillende identiteiten – als Igor Egorov ( zijn echte naam), en als Igor Semyonov (zijn schuilnaam), tussen Moskou en de drie controlecentra voor Russische militaire operaties in de Donbass: Rostov, Simferopol en Krasnodar.

In mei 2018 identificeerde en maakte Bellingcat de identiteit bekend van een van de belangrijkste Russische militaire supervisors (of kurator, in het Russische taalgebruik voor speciale diensten) in de Donbass, die opereerde onder de schuilnaam “Andrey Ivanovich” en de roepnaam “Orion”. ”. Deze agent was Oleg Ivannikov, een kolonel van de Russische militaire inlichtingendienst (GRU) die eerder – onder de schuilnaam Andrey Ivanovich Laptev – een periode van twee jaar had gediend als minister van Defensie van het door Rusland gesteunde afgescheiden gebied van Zuid-Ossetië.

Russische media- publicaties , evenals verslagen van Russische huursoldaten en vrijwilligers, hebben eerder verteld over een FSB-tegenhanger van GRU’s “Orion”, gevestigd in Donbass medio 2014 (het is bekend dat de FSB en de GRU in een langdurige koude oorlog verwikkeld zijn voor financiering, invloed en “nieuw terrein”). Telefonische onderscheppingen die onlangs zijn gepubliceerd door het Joint Investigation Team (JIT) naar het neerhalen van MH17 leveren het bewijs dat deze concurrentie escaleert in hete turf-oorlogen tussen GRU- en FSB-proxy’s, en zelfs Spetznaz- detachementen die zijn gestuurd om met elkaar te vechten voor de controle over het grondgebied in Oost-Oekraïne medio 2014. Deze FSB- kurator , die in juli 2014 naar verluidt gevestigd was in Luhansk, een grote stad nabij de Russische grens, ging langs de nom-de-guerre “Elbrus” – de naam van een slapende vulkaan en de hoogste berg van Europa, gelegen in de onstuimige Kaukasus op de grens met Georgië.

De vroegste openbare verwijzing naar “Elbrus” kwam van de separatistische blogger en oorlogscorrespondent Boris Rozhin (“Kolonel Cassad”), die in november 2014 voor het eerst schreef over de mislukte poging van twee in Moskou geïnstalleerde militaire commandanten – “Delfin” en “Elbrus” – het consolideren van de meer dan 20 ongelijksoortige en onderling strijdende pro-Russische gewapende groepen in de zelfverklaarde “Volksrepubliek Loehansk” (LNR) in het oosten van Oekraïne. In een andere post uit januari 2015 schreef hij dat “Elbrus” was gevestigd in Loehansk, en samen met “Delfin” – gevestigd in Krasnodon – de taak had gekregen om een ​​nieuw gezamenlijk leger van de twee pro-Russische niet-erkende republieken op te richten, en daarin faalde. . Een onderzoek van Novaya Gazeta uit februari 2016citeert lokale bronnen die “Elbrus” beschrijven als een senior, gepensioneerde FSB-officier die in 2014 in Luhansk was gevestigd. Tot slot, een Meduza- onderzoek in maart 2016 naar de ontvoering van de Oekraïense soldaat Nadia Savchenko (die vervolgens in Rusland werd berecht en veroordeeld) citeert de commandant van de LNR-eenheid die zegt dat hij Savchenko persoonlijk heeft vastgehouden voordat de artilleriebeschietingen plaatsvonden – dus vóór de vermeende misdaad waarvan ze in Rusland werd beschuldigd. Hij zei toen dat hij haar bezittingen had overhandigd aan ” Elbrus, die zichzelf de FSB-adviseur van de LNR-leiding noemde “.

E voor Egorov, E voor “Elbrus”

Begin 2019 veronderstelden we dat kolonel Egorov in feite de ongrijpbare FSB- kurator zou kunnen zijn“Elbroes”. Om te beginnen kwamen zijn rang en reisroute nauw overeen met die van de GRU’s kolonel Ivannikov (“Orion”). Ten tweede bootsten de twee elkaars operationele veiligheidshandel na – beiden zouden onder hun ware identiteit van Moskou naar Rostov, Simferopol of Krasnodar reizen, maar soms een retourvlucht naar Moskou dubbel boeken, zowel onder hun echte naam als onder hun dekmantel identiteit – op twee opeenvolgende vluchten op dezelfde datum. We vermoedden dat dit een afleidingsmaatregel was die werd geïmplementeerd voor hoogwaardige agenten van de geheime dienst om potentiële vijandelijke aanvallers van hun sporen te verjagen. Ten derde hadden we kolonel Egorov geïdentificeerd als een ervaren veteraan van de elite Vympel Spetsnaz-eenheid van de KGB/FSB. We ontdekten zelfs dat – in een bijna nooit gepubliceerde hoedanigheid – kolonel Igor Egorov fungeert als:plaatsvervangend voorzitter van de Vympel Veteran Association .

Onze vroege hypothese dat kolonel Egorov in feite “Elbrus” is, kreeg een sterke boost toen het JIT in november 2019 een aantal onderschepte telefoontjes publiceerde van de dagen net voor het neerhalen van vlucht MH17, waarin gesprekken tussen militanten in de zelf – uitgeroepen tot “volksrepublieken” van Donetsk en Loehansk. In een gesprek dat op 16 juli 2014 (de dag voor het neerhalen van MH17) werd onderschept, vraagt ​​een militant aan zijn kameraad of hij de – gezien de context – onlangs gearriveerde commandant “Elbrus” al heeft ontmoet. Deze militant legt verder uit dat hij “Elbrus” kende ” terug van de gebeurtenissen op de Krim ” – ogenschijnlijk verwijzend naar het annexatieproject van de Krim – en beschrijft hem als een officier van FSB’s Vympel Spetsnaz, genaamd Igor. Hij beschrijft ook dat Igor “Elbrus” een spraakgebrek heeft, wat ook kan worden geïdentificeerd in de audio-opnames van Egorov die door de SBU zijn gepubliceerd.

Uit de rest van het gesprek, dat doorspekt is met minachtende opmerkingen over Elbrus’ strategische oorlogsvaardigheden (” deze jongens weten alleen hoe ze speciale operaties moeten uitvoeren, maar hebben geen idee van algemene oorlogvoering” ), wordt duidelijk dat Elbrus uit Rusland is binnengehaald. met een besluitvormende rol boven lokale commandanten in de militaire commandostructuur. Aangezien zijn aankomst vlak voor het tragische neerschieten van MH17 door een Russische BUK-raket was, maakt een dergelijke rol Elbrus een persoon van belang in het MH17-onderzoek, wat gedeeltelijk de publicatie van de onderscheppingen door het JIT zou verklaren.

Twee vergelijkbare Tsjetsjeense doelen

In onze eerdere onderzoeken hebben we vastgesteld dat de FSB huidige en voormalige leden van haar Vympel/Department V Spetsnaz- eenheden heeft gebruikt om de extraterritoriale moord op Zelimkhan Khangoshvili in Berlijn uit te voeren. De nieuwe onthulling dat kolonel Egorov van de FSB, ook een Vympel-agent, de moord beraamde op een andere Tsjetsjeen die in ballingschap leeft, suggereert dat deze operaties deel uitmaken van een langer lopende strategie van extraterritoriale eliminaties. De parallellen tussen de twee doelen zijn niet triviaal.

Aan de ene kant heeft Rusland zowel Khangoshvili als Osmaev formeel beschuldigd van terroristen: Khangoshvili wegens vermeende misdaden tijdens zijn deelname aan de Tweede Tsjetsjeense Oorlog in de vroege jaren 2000, terwijl Adam Osmaev aanvankelijk werd beschuldigd van samenzwering om Tsjetsjenië’s heerser Ramzan Kadyrov in 2007 te vermoorden, en later Vladimir Poetin in 2012 (hij ontkent beide aanklachten en werd in april 2014 door Oekraïense rechtbanken vrijgelaten na 2 jaar voorarrest in Oekraïne in afwachting van uitlevering aan Rusland). Aan de andere kant hadden beide doelen deelgenomen aan actieve oorlogvoering tegen Russische troepen – Khangosvili had deelgenomen aan de Tweede Tsjetsjeense oorlog en had in 2008 een vrijwillige gevechtseenheid gevormd in de Georgisch-Russische oorlog (hoewel deze eenheid nooit militaire actie heeft meegemaakt) ; terwijl Adam Osmaev officier was, en sinds februari 2015de commandant van een militaire eenheid bestaande uit etnische Tsjetsjenen die in 2014 en 2015 in belangrijke veldslagen tegen Russische troepen en pro-Russische militanten in Oost-Oekraïne vochten. Zowel Khangoshvili als Osmaev waren het doelwit van meerdere eerdere moordpogingen. Khangoshvili was beschoten en het doelwit van bommen in Georgië en Oekraïne voordat hij uiteindelijk werd gedood in Duitsland, terwijl Osmaev het doelwit was vantwee moordpogingen in Kiev in 2017 – waarvan de tweede  zijn vrouw en strijdmakker, de Tsjetsjeens-Oekraïense Amina Okueva, doodde.

Het is onduidelijk of de aanval van de FSB op deze twee etnische Tsjetsjenen voornamelijk te wijten is aan hun eerdere betrokkenheid bij de Tweede Tsjetsjeense Oorlog, of aan hun recentere betrokkenheid bij militaire operaties tegen Rusland in de Georgische en Oekraïense oorlogen (ondanks Russische officiële beweringen, is geen openbaar bewijs dat de twee betrokken waren bij daadwerkelijke terroristische daden). Het is even aannemelijk dat ze gewoon passen in het patroon van spraakmakende Tsjetsjenen die het potentieel hebben om secessionistische Tsjetsjeense troepen te mobiliseren, en dus worden gezien als risico’s voor de Russische staat.

Verbergen in duidelijk zicht

Ondanks het feit dat kolonel Igor Egorov een cruciale rol speelde bij de annexatie van de Krim en bij de inval van Rusland in Oost-Oekraïne – die beide onwettig zijn volgens het internationaal recht – heeft hij als internationale reiziger indrukwekkende kilometers kunnen afleggen. Ongehinderd door westerse wetshandhavings- of inlichtingendiensten, heeft Egorov de Europese Unie doorkruist en bijna maandelijks naar het Midden-Oosten en Azië gereisd sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.

We hebben reisgegevens voor Egorov verkregen en beoordeeld waaruit blijkt dat hij sinds 2011 in totaal 481 vliegtickets heeft gekocht, met de meeste vluchten naar hotspotbestemmingen in Rusland, zoals de Kaukasus of aangrenzende luchthavens aan Oekraïne. Met name heeft hij sinds 2014 37 internationale reizen gemaakt, waarvan de meeste naar EU-landen. Hij reisde minstens 11 keer naar Duitsland – meestal naar Frankfurt, München en Hamburg, met de laatste reis naar Hamburg van 10-12 februari 2020. Het was waarschijnlijk tijdens deze reis dat hij in het geheim op video werd opgenomen, zoals te zien is in het persmateriaal van de SBU. Hij vloog ook vaak naar Kroatië en Frankrijk – en inderdaad, de vrijlating van SBU beweert dat deze twee landen in 2019 ook werden gebruikt als ontmoetingen tussen Egorov en zijn twee Oekraïense activa.

 

Andere opmerkelijke bestemmingen zijn Montenegro – met vier reizen naar de kustplaats Tivat, waarvan geen enkele lang genoeg om in aanmerking te komen als een vakantie-uitje. Zijn langste verblijf was tijdens een vijfdaagse reis in september 2016, een maand voor de mislukte staatsgreep in de bergachtige Balkanstaat. Buiten Europa reisde Egorov herhaaldelijk naar Tel Aviv en een keer naar Singapore. Een reis naar de Jordaanse hoofdstad Amman vond plaats drie weken nadat de Jordaanse koning Abdullah II het Kremlin bezocht om onder meer de Russisch-Jordaanse militaire samenwerking en Syrië-gerelateerde veiligheidskwesties te bespreken.

Opmerkelijk of toevallig vloog kolonel Egorov naar Kroatië net nadat Vadim Krasikov naar Parijs was gevlogen op weg naar zijn operatie in Berlijn. Egorov keerde op 23 augustus 2019 terug naar Moskou, onmiddellijk na de moord op Khangoshvili. We zullen doorgaan met het onderzoeken van mogelijke verbanden tussen deze reis en de operatie in Berlijn.

 

Geen grenzen voor oude FSB-mannen

Gezien de hoge rol van Egorov binnen de op subversie gerichte Vympel / Department-V van de FSB, en waarschijnlijke rol in onwettige militaire operaties in Oekraïne, inclusief een mogelijke commandostructuur bij het neerhalen van MH17, is het moeilijk te geloven dat hij in staat was om vrij rondlopen in Europa. Gegevens uit een visumverwerkingsdatabase in Rusland, beoordeeld door Der Spiegel, tonen aan dat Egorov in december 2016 een meervoudig, vierjarig visum heeft aangevraagd en ontvangen, afgegeven door Frankrijk en geldig voor het Schengengebied. Aangezien hij ook vóór december 2016 door Europa reisde, is het duidelijk dat hij daarvoor een eerder Schengenvisum had gehad. In de aanvraag voor zijn Franse visum had Egorov als doel van de reis “bezoeken aan vrienden en familie” genoemd, maar had als enige contactreferentie de naam en het telefoonnummer van een Frans hotel vermeld.

Zoals we eerder meldden, had de moordenaar van Khangoshvili, Vadim Krasikov, met een paspoort onder de valse identiteit van Vadim Sokolov (een niet-bestaande persona zonder digitale of documentaire voetafdruk) ook een Frans Schengenvisum ontvangen waarmee hij naar Parijs, Warschau en Berlijn vloog . Contact opgenomen door onze Russische partner The Insider, een woordvoerder van het Franse consulaat in Moskou, vertelde ons dat, gezien het enorme aantal aanvragen uit Rusland, consulaire diensten niet in staat zijn om alle door visumaanvragers opgeëiste informatie te controleren, of om de waarheidsgetrouwheid van ondersteunende documentatie te verifiëren. Tegelijkertijd beweerde de ambtenaar dat consulaire ambtenaren routinematig de arbeidsgegevens van sollicitanten verifiëren, en in het geval van Krasikov inderdaad bij zijn (nep)werkgever hadden gecontroleerd dat hij daar inderdaad werkte.

Uit de door ons gecontroleerde visumdocumenten is niet duidelijk welk beroep Egorov in zijn aanvraag had opgeëist. Egorov heeft een bijna onbestaande digitale voetafdruk, zonder sociale media-accounts op zijn naam. Bedrijfsregisters tonen hem als eigenaar en “vereffenaar” van een bedrijf genaamd “Cente for Specialized Equipment” , opgericht in 2012 en momenteel in liquidatie. Het is dus zeer aannemelijk dat dit bedrijf – dat geen andere digitale voetafdruk heeft dan zijn bedrijfsregistratiegegevens – door Egorov is opgericht als werkgelegenheidsfront namelijk om visa te kunnen ontvangen.

Het lijdt weinig twijfel dat tegen de tijd dat Egorov zijn visum aanvroeg in 2016, hij de facto nog steeds voor de FSB werkte, in plaats van een gepensioneerde officier die commerciële activiteiten uitoefende. Een overzicht van zijn reizen binnen Rusland laat zien dat hij tot en met december 2019 naar Tsjetsjenië, Rostov en de Krim reist onder zowel zijn echte als zijn valse identiteit – de laatste niet mogelijk voor een voormalige officier van de geheime dienst.

Hoewel Egorov de afgelopen vier jaar ongestoord door Europa heeft gezworven op een Frans visum, zijn er aanwijzingen dat de Franse autoriteiten hem in ieder geval de afgelopen maanden hadden ingehaald – of getipt waren door een buitenlandse dienst (waarschijnlijk de SBU van Oekraïne). Uit een politiewaarschuwingsrecord dat door onze onderzoekspartner Der Spiegel is gezien, blijkt dat de Franse wetshandhaving uiterlijk in maart 2020 een “track but arresteer” -waarschuwing over Egorov naar de Schengenpolitie had gestuurd , verwijzend naar een “grensoverschrijdend strafrechtelijk onderzoek”.

Arrestatie in Duitsland ontwijken

Er bestaat onzekerheid over de mate van coördinatie tussen de Oekraïense veiligheidsdienst en Europese rechtshandhavings- of inlichtingendiensten met betrekking tot de SBU-operatie. Oekraïense bronnen die door ons zijn geïnterviewd op voorwaarde van anonimiteit hebben beweerd dat Oekraïne om de arrestatie van Egorov had gevraagd tijdens zijn laatste bezoek aan Hamburg, maar dat Duitsland weigerde hem vast te houden. Zowel Oekraïense als Duitse bronnen beweren dat de geheime operatie gezamenlijk werd uitgevoerd en dat de videobewaking werd uitgevoerd door een Duitse inlichtingendienst. De uiteenlopende meningen komen naar voren over het onderwerp waarom Egorov niet werd gearresteerd. Een theorie van een Duitse wetshandhavingsbron die om anonimiteit vraagt, is dat er plannen waren om de FSB-kolonel te arresteren tijdens zijn volgende reis, toen hij naar verwachting het geld zou krijgen voor de Oekraïense huurmoordenaar.Deze reis ging echter niet door vanwege de naderende coronaviruscrisis en bewegingsbeperkingen.

Uit boekingsgegevens van Bellingcat blijkt inderdaad dat kolonel Egorov één extra vliegticket naar Duitsland had gekocht – van plan om op 4 maart 2020 van Moskou naar Frankfurt te vliegen en daar tot 9 maart 2020 te blijven. Op de avond van 28 februari annuleerde hij echter deze boekingen.

Of het nu werd veroorzaakt door de Coronavirus-beperkingen die eind februari vorm begonnen te krijgen, of door een lek van gevoelige operationele informatie, deze annulering van de boeking heeft kolonel Igor Egorov er waarschijnlijk voor gezorgd dat hij opdook als een waardevolle getuige, of mogelijk verdachte in de rechtbank in tenminste één Europees land.

‘Russische geheime dienst speelde rol bij doodschieten Georgiër in Berlijn’ 18 februari 2020

“V” voor “Vympel”: FSB’s geheime afdeling “V” achter moord op Georgische asielzoeker in Duitsland 17 februari 2020

Poetin: in Berlijn doodgeschoten Georgiër was moordenaar 10 december 2019

Identificatie van de Berlijnse fietsmoordenaar deel 2 – De Huurling 6 december 2019

Moskou mogelijk achter Berlijnse moordzaak 3 december 2019

Identificatie van de Berlijnse fietsmoordenaar deel 1 – Van Moskou tot Berlijn 3 december 2019

Missie Chaos: hoe Rusland via sociale media de wereld verdeelt

4 april 2019 Tim Verheyden VRT

De Russische majoor-generaal Viktor Koeptsjisjin was enkele dagen geleden formeel: ons land bereidt een gifgasaanval voor in Syrië. De Russische televisiezender RT pakte groot uit met het verhaal, maar het was compleet verzonnen. In het onderzoeksprogramma “Pano” vertellen onder meer voormalig defensieminister Steven Vandeput (N-VA) en de Belgische Staatsveiligheid hoe Rusland met -valse- informatie als wapen nog steeds een Koude Oorlog voert die het Westen probeert te verdelen. En België is als gastland van de EU en de NAVO een doelwit. De cocktail van misleiding en propaganda die vanaf de jaren 80 wordt geserveerd, wordt nu aangevuld met dè tool om desinformatie instant en wereldwijd te verspreiden: sociale media

Missie Chaos: hoe Rusland via sociale media de wereld verdeelt

2 maart 2016. In Brussel en Zaventem ontploffen in de ochtend bommen. Een vreselijke dag. Op sociale media circuleren beelden en foto’s van de aanslagen en mensen betuigen er hun steun. Drie uur na de aanslagen schrijft een zekere @harrymagician_ op het sociale medium Twitter: “Pfff dit vindt ik verschrikkelijk”. Vindt met dt.

Een tweet die in de stroom aan berichten die dag haast achteloos passeert. De Nederlandse krant NRC Handelsblad ontdekte vorig jaar na een uitgebreid onderzoek dat exact hetzelfde zinnetje, met drie f’en en de dt-fout, ook door andere accounts is verstuurd. De andere accounts voegden er onder meer de hashtags #IslamKills aan toe. Nepprofielen zo bleek later, die tot dan vooral Engelstalige berichten verstuurden, maar op 22 maart ook in het Nederlands actief werden.

De nepaccounts -onderdeel van een Russisch netwerk- plaatsen die 22e maart 130 Nederlandstalige berichten. Ze hebben één doel: een mogelijk conflict nog meer oppoken door in te spelen op een vreselijk drama. Deze aanpak via sociale media maakt deel uit van een grotere desinformatiecampagne om de wereld aan de hand van propaganda, nepverhalen en vals nieuws te verdelen.

Het nepverhaal met Belgische F16’s

Enkele maanden later, in oktober 2016, brengen de Russische televisiezenders RT en Sputnik het verhaal dat Belgische F-16’s burgerslachtoffers hebben gemaakt in Syrië. Steven Vandeput (N-VA), toen minister van Defensie, gaat samen met de militaire inlichtingendienst op zoek naar antwoorden. Al snel wordt duidelijk dat veel details in het verhaal niet kloppen. Bovendien waren er op dat moment geen Belgische vliegtuigen in het Syrische luchtruim.

Hoe Rusland van (des)informatie een wapen maakt: Staatsveiligheid waarschuwt voor mogelijke inmenging bij verkiezingen

Toch houdt de Russische minister van Defensie een uitgebreide persconferentie waarin hij ons land blijft beschuldigen en hij noemt regelmatig Steven Vandeput met naam en toenaam. “Vermoedelijk was dit een testcase”, vertelt Ingrid Van Daele, woordvoerster van de Belgische Staatsveiligheid. “Mogelijk wilde het Kremlin de rol van België binnen de NAVO testen, maar ook uitzoeken hoe regeringspartners binnen de regeringscoalitie en de publieke opinie hierop zouden reageren. Het is niet abnormaal dat -wat wij noemen- ‘staatsactoren’ zoals Rusland enkele jaren voor verkiezingen testen waar de zwakke schakels in een ander land zitten.

Enkele dagen geleden dan weer ‘onthulde’ de Russische majoor-generaal Viktor Koeptsjisjin dat ons land, samen met Frankrijk, een gifgasaanval plant in Syrië. Volgens Koeptsjisjin is er sprake van een zogenoemde “false flag”-operatie: een chemische aanval waarbij de schuld dan in de schoenen van Rusland of van Syrië wordt geschoven. Het verhaal is vals en past perfect in de desinformatiecampagne van het Kremlin.

Operation Infektion

Plant België een gifgasaanval in Syrië? “Klassieke fakenews-campagne van Rusland

Het verspreiden van desinformatie -foute informatie die mensen misleidt- is niet nieuw. De propagandatechniek gaat al decennia mee, met onder meer een hoogtepunt tijdens de Koude Oorlog, de ‘gewapende vrede’ tijdens het tweede deel van de 20e eeuw. Zo verspreidde de Russische geheime dienst KGB in de jaren 80 onder de noemer ‘Operation Infektion’, het bericht dat AIDS een creatie was van het Amerikaanse Pentagon als onderdeel van een experiment met biologische wapens. Het doel van het verzonnen verhaal was onder meer Amerika te verzwakken door anti-Amerikaanse gevoelens aan te wakkeren. Het verhaal zou uiteindelijk in tientallen landen het radionieuws, de kranten en de televisiejournaals halen. Tot op vandaag blijft de samenzweringstheorie populair bij complotdenkers.

Toch duurde het jaren voor Operation Infektion slaagde. De KGB had toen immers niet de tools en technologie van vandaag: sociale media. Valse Facebook- en Twitterprofielen, al dan niet computergestuurd, overspoelen vandaag de sociale media met nepnieuws, foute informatie en politieke advertenties om sociale onrust uit te lokken en mensen tegen mekaar op te zetten om zo onze samenleving te verdelen.

De Amerikaanse hoogleraar geschiedenis Timothy Snyder vat de tactiek zo samen: “Gebruik het internet en de televisie om de samenleving -ook in Rusland zelf trouwens- te overspoelen met valse en foute informatie en buit dan de verwarring die wordt gezaaid nog eens uit om de chaos nog meer te vergroten”.

Robotrolling

We gaan even terug naar 2016, naar de stad Houston in het Amerikaanse Texas. Bij een protestactie aan een nieuw Islamitisch centrum staan twee betogende groepen lijnrecht tegenover mekaar: ‘The United Muslims of America’ en ‘Stop The Islamification of Texas’. Het is niet echt duidelijk tegen of voor wie of wat de mensen op straat kwamen en nog minder duidelijk was wie de leiders waren van de twee groepen. Later blijkt dat de betogers uit beide kampen door uit Rusland aangestuurde Facebookadvertenties en -pagina’s werden aangespoord om op straat te komen. Opnieuw, het enige doel was conflict uitlokken.

Dat -al bij al nog kleine- event heeft grote inzichten gegeven in hoe onder meer Facebook als medium door Rusland werd misbruikt om invloed uit te oefenen op de Amerikaanse maatschappij en verkiezingen. Tijdens hoorzittingen later in de Amerikaanse Senaat, toonden onderzoekers voorbeelden van zeker 3.000 Facebookadvertenties die betaald werden door wat ze noemen ‘Russian operatives’. De advertenties probeerden invloed uit te oefenen op de denkbeelden van de Amerikanen.

Facebook heeft sindsdien maatregelen genomen om zogenoemd ‘gecoördineerd niet-authentiek gedrag’, waarbij mensen bewust worden misleid, aan te pakken. Vorige week nog verwijderde het netwerk 2.632 pagina’s, groepen en accounts die de boel onder meer met valse advertenties en pagina’s aan het belazeren waren. 1.907 pagina’s en accounts werden gelinkt aan ‘Rusland’. Vaak gaat het om ‘spam’, ongewenste berichten of frauduleuze advertenties, maar desinformatie zit er nagenoeg altijd tussen. Hetzelfde gebeurt op Twitter, YouTube, Instagram, … met polariserende onderwerpen en ideeën, informatie en overtuigingen die het hele politieke spectrum beslaan.

Een trollfarm in Sint-Petersburg

Onderzoek van onder meer datawebsite FiveThirtyEight heeft aangetoond dat in de laatste maand voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen 400.000 automatische ‘bots’ 3,8 miljoen tweets met ‘politieke meningen’ hebben verstuurd. Bot komt van robot en staat voor een computerprogramma dat op zichzelf taken kan uitvoeren die normaal door mensen worden gedaan. De tweets komen van accounts gelinkt aan het Russische ‘Internet Research Agency’ (IRA). Aan de buitenkant een doorsnee kantoorgebouw in Sint-Petersburg. Binnen gonst het van de creativiteit. Nu ja.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat desinformatie 6 keer sneller reist op Twitter dan de waarheid.

Amerikaanse inlichtingendiensten omschrijven het IRA als een zogenoemde ‘troll farm’ : een groep mensen die online georganiseerd conflicten uitlokken door provocerende opmerkingen. Ze vallen ook mensen lastig of verspreiden valse informatie. En daar worden ook bots of computerprogramma’s voor gebruikt die automatisch een geprogrammeerde hoeveelheid berichten produceren. Zo berekenden Amerikaanse onderzoekers op basis van cijfers van Twitter dat desinformatie 6 keer sneller reist dan de waarheid.

Volgens de Belgische Staatsveiligheid heeft Het Internet Research Agency een nauwe band met de Russische veiligheidsdiensten en het Kremlin. De nepprofielen die op 22 maart 2016 berichten in het Nederlands sturen, zijn volgens Twitter ook te linken aan het Internet Research Agency. Ander onderzoek legt bloot dat Russische bots ook hebben geprobeerd om de Duitse, Britse, Catalaanse, Franse en Russische binnenlandse verkiezingen te beïnvloeden. Nog een ander rapport toonde aan dat 7 op de 10 verhalen die over Angela Merkel aan de vooravond van de parlementsverkiezingen van 2017 de ronde deden op Twitter vals waren. In Duitsland lijkt het er wel op dat dat nepnieuws amper tot geen invloed had op de verkiezingen.

Verwarring in ons hoofd, chaos in de samenleving

Het ultieme doel van groeperingen en overheden die desinformatie verspreiden is niet om ons in een alternatieve of andere waarheid te doen geloven, maar wel om ons allemaal in de war te brengen, zodat we almaar minder het onderscheid kunnen maken tussen wat waar is en wat niet waar is. Een maatschappij die verzwakt en verdeeld is, is een maatschappij die valt te ondermijnen en waar de politieke machthebbers de controle verliezen.

Daarnaast is volgens de Staatsveiligheid het steunen van Euro-sceptische partijen ook een strategie om de invloed van het Kremlin binnen Europa te vergroten. En dat allemaal kan door, zoals in de jaren ’80, nepverhalen te verzinnen en valse informatie te verspreiden.

Door de snelheid die sociale media zo typeren kan je bovendien ook meteen inspelen op gebeurtenissen en manifestaties die ‘spontaan’ ontstaan. Je moet ze zelfs niet eigenhandig in beweging zetten of verzinnen. En zoals bij het verhaal van de F16’s, is het vaak pas achteraf dat beleidsmakers, maar evengoed wij allemaal, beseffen dat we het slachtoffer zijn geworden van een desinformatiecampagne. Maar de leugen is razendsnel verspreid en de waarheid poogt op een drafje bij te benen, zonder de zekerheid ooit over de finish te geraken.

Het ultieme doel is om ons allemaal te doen twijfelen aan wat waar is en wat niet.

In Frankrijk onderzoeken de inlichtingendiensten het gedrag van 600 Twitteraccounts die volgens ‘Alliance for Securing Democracy’, een organisatie die Russische inmenging monitort, pro-Kremlinberichten verspreiden en sinds de manifestaties van de zogenoemde ‘gele hesjes’ hun focus hebben verlegd naar Frankrijk. Ze gaan opvallend hard tekeer onder de hashtag ‘gilets jaunes’, om de beweging zo te stimuleren in hun acties. Wereldwijd lopen er onderzoeken om een overzicht te krijgen op online Russische propagandatechnieken, maar de sterkte van de Russen -en de zwakte van zulke onderzoeken- is dat er vaak patronen en systemen herkenbaar zijn, maar harde bewijzen uitblijven.

Het dak lekt, hopen dat het stopt met regenen is niet genoeg

Sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 beleven we haast overal ter wereld turbulente en polariserende verkiezingstijden die hand in hand lijken te gaan met de werking van de algoritmes van de sociale media die onder meer berichten met veel boze en conflictueuze emoties stimuleren. En georganiseerde groepen en computergestuurde bots kunnen die berichten wijd verspreiden, zodat ze ook op onze tijdslijnen opduiken.

België herbergt de EU en de NAVO. En we maken intussen deel uit van de VN-Veiligheidsraad. We zijn een doelwit.

De Belgische Staatsveiligheid waarschuwt terecht voor kritiekloos gebruik van sociale media en de verspreiding van nepverhalen en valse informatie. Zeker met de regionale, federale en Europese verkiezingen in het vooruitzicht benadrukt de Staatsveiligheid dat terreurgroepen of instanties met politieke motieven de verkiezingen -als cruciaal deel van onze democratie- proberen te beïnvloeden. Bovendien is België als gastland van de EU en de NAVO sowieso een doelwit. Onze hoofdstad staat gekend als een spionnennest en ons land is de komende jaren ook lid van de VN-Veiligheidsraad. Wees kritisch, check bronnen, denk na, geloof niet alles wat je leest, herken verdachte berichten, kijk naar de context, wees waakzaam voor internettrollen. Het zijn sowieso goeie tips voor al wie actief is op de sociale media.

Daarnaast waarschuwt de Amerikaan Bradley Hanlon, die voor de ‘Alliance for Securing Democracy’ uitgebreid onderzoek deed naar Russische inmenging dat het probleem de sociale media ook overstijgt: “Die sociale media zijn slechts onderdeel van een uitgebreide toolkit die Rusland heeft om verwarring te zaaien. Daarnaast is het Kremlin niet vies van cyberoperaties, hacking, politieke allianties, corruptie en georganiseerde misdaad om haar doel te bereiken. Intimiderend. Het is tijd dat Westerse leiders het dak herstellen, in plaats van te hopen dat de regen wel vanzelf zal stoppen. De operaties vanuit Rusland en de daarbij horende dreiging erkennen is een belangrijke stap in het ontwikkelen van een beleid die die dreiging nu meer dan ooit moet aanpakken’.

3 april 2020 In het Nieuws

Team 29155 is een elite-eenheid binnen de GRU die zich bezighoudt met clandestiene overzeese operaties. Team 29155 zou gespecialiseerd zijn in creëren van onrust ombrengen van mensen en saboteren van evenementen. Team 29155 is een topgeheime inlichtingenploeg bestaande uit ongeveer 20 undercover officieren. Team 29155 zou voornamelijk bestaan uit geprezen oorlogsveteranen

Team 29155 bestaat uit ongeveer twintig afgestudeerden van Russische militaire elite-scholen. Team 29155 zou al decennium actief zijn in Europa. Nu is er het vermoeden Team 29155 wordt aangestuurd door Vladimir Poetin om West-Europa te destabiliseren door middel van propaganda cyberaanvallen en het verspreiden van nepnieuws.

Team 29155 zou in 2015 ook in Bulgarije zijn geweest toen de wapenhandelaar Emilian Gebrev werd vergiftigd.

Team 29155 zou tijdens de presidentiële verkiezingen in 2016 accounts van de Hillary Clinton-campagne zijn binnengedrongen en gevoelige informatie hebben gepubliceerd.

Team 29155 zou verkiezingen in Moldavië hebben beïnvloed en een mislukte staatsgreep in Montenegro hebben georganiseerd.

Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin is lid van Team 29155. Anatoli Tsjepiga is lid van Team 29155.

Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin en Anatoli Tsjepiga worden verantwoordelijk gehouden voor de Novichok aanval op Sergei Skripal en Yulia Skripal. Aleksandr Jevgenjevitsj Misjkin is kolonel arts van de Russische geheime dienst GRU. op zondag 4 maart 2018 zijn Sergei Skripal en zijn dochter Yulia Skripal in de stad Salisbury Groot-Brittanië in contact waren gekomen met het zenuwgas Novichok. Sergei Skripal en zijn dochter Yulia Skripal zijn volgens Mark Sedwell ook vergiftigd met een variant van het zenuwgas Novichok dat op de voordeur van de woning van Skripal was aangebracht. Novichok is een chemisch wapen dat ooit in de Sovjet-Unie werd ontwikkeld,

De veel gedecoreerde kolonel Anatoli Tsjepiga zijwaarts was verplaatst van de ‘soldaat’ naar de ‘spion’ kant van het directoraat informeel bekend als de Agentura. Door kolonel Anatoli Tsjepiga te ontmaskeren heeft Bellingcat niet alleen een naam gegeven aan Moskou’s moorddadige campagne met actieve maatregelen in het buitenland. Vladimir Poetin benoemde Anatoli Tsjepiga in 2014 persoonlijk tot Held van de Russische Federatie de hoogste staatsonderscheiding

“Poetin’s Chef” Yevgeni Prigozhin deelt geheimen, verdwijnt – verschijnt dan en trekt zich terug

Huurlingenleger Wagner wordt bewust ingezet in hybride oorlog 9 augustus 2018

‘Poetins kok Yevgeny Prigozhin stuurt moordeskaders op pad’ 24 oktober 2018

Nepnieuws ‘Russische trollen probeerden Europese verkiezingen te manipuleren’ 14 juni 2019

Poetin’s Privé-leger in een poging om de invloed op Afrika te versterken 14 agustus 2019

De wereldwijde voetafdrukken van de chef 17 december 2019

Transnationale blanke terreur: Atomwaffen en de Iron March-netwerken blootgelegd 19 december 2019

Poetin’s Chef kookt voor Corona-patiënten in Moskou 20 maart 2020