16 april 2024 RTV Noord
Drie verdachten van twee aanslagen in hartje Winschoten in september vorig jaar komen niet op vrije voeten. Daarvoor was de impact van hun acties op de samenleving te groot, stelt de rechtbank in Groningen tijdens een voorbereidende zitting.
‘Verdachte aanslag Winschoten werd bedreigd om mee te doen’
De enorme onrust die de aanslagen hebben veroorzaakt, speelt bij het besluit van de rechtbank een belangrijke rol. ‘Het zijn ernstige feiten. Deze delicten hebben een enorme impact gehad in de regio’, motiveerde de rechtbank het besluit om de drie verdachten hun definitieve berechting niet in vrijheid af te laten wachten.
Het draait daarbij om de zogenoemde 12-jaarsgrond. Dat betekent dat de feiten zo ernstig zijn dat er een gevangenisstraf van twaalf jaar of meer op staat en dat de rechtsorde ernstig is geschokt. Daar is volgens de rechtbank in dit geval sprake van.
Aanslagen gelinkt aan bendegeweld
De jonge Tilburgers van 20 en 21 jaar zitten nu een half jaar vast. Een vierde minderjarige verdachte is al wel vrijgelaten. De aanslagen vloeiden voort uit het bendegeweld van vorig zomer in Oost-Groningen en de stad Groningen. Bij de aanslagen was er een link naar de hoofdrolspelers van dat bendegeweld.
De Brabanders worden verantwoordelijk gehouden voor de aanslag op 16 september vorig jaar op een gameshop en drie dagen later op een iets verderop gelegen kapper. Bij de eerste aanslag bleken ze het verkeerde pand te hebben uitgekozen. Drie dagen later kwamen ze terug om het karwei af te maken. Doelwit was de kapperszaak van een vriend van één van de betrokkenen bij het bendegeweld.
Twee verdachten ontkennen grote rol
Tijdens de zitting werd vandaag duidelijk dat de rijen niet meer zijn gesloten. Zo ontkennen twee verdachten een grote rol te hebben gehad. Daarbij gaat het met name om de 20-jarige B. Volgens zijn advocaat is aantoonbaar dat zijn cliënt tijdens de tweede aanslag in Tilburg was en niet in Winschoten. Daarbij wees de officier van justitie er op dat zijn dna op een blikje op de plaats delict is gevonden. Bij de eerste aanslag wist hij niet wat er ging gebeuren in het voor hem verre Winschoten, zo liet hij weten.
Op zijn telefoon zijn aanwijzingen gevonden dat B. wel degelijk bij de aanslagen een grote rol heeft gespeeld. Zo werden aanwijzingen gegeven voor de aanslagen. Zijn advocaat heeft daar wel een verklaring voor. Volgens hem hebben anderen tijdens de rit naar Winschoten gebruik gemaakt van de telefoon van zijn cliënt.
‘Bedreigd om mee te doen met de aanslagen’
De derde verdachte – de ook 20-jarige O. – denkt er heel anders over. Volgens hem wist B. precies wat hij deed. Sterker nog. Hij zou de huurauto en de explosieven hebben geregeld. Volgens zijn advocaat werd hij door B. al voor de aanslagen bedreigd en zo gedwongen om mee te doen. De vader van O. zou daarvan al voor de aanslagen een 112-melding hebben gedaan. Dat heeft niet geleid tot actie van de politie. Zijn advocaat heeft de opname van die melding inmiddels opgevraagd.
Dan is er nog een derde verdachte. Deze 21-jarige P. was volgens het openbaar ministerie de chauffeur. Hij liet weten er niets mee te maken te hebben, maar bekende wel dat hij in Winschoten was. ‘Ik was nog nooit in Winschoten geweest. Waarom ik daar was, heb ik geen verklaring voor. Ik kan er verder niets over zeggen’, zo verklaarde hij. Uit telefoongegevens blijkt dat hij een paar dagen voor de aanslag de plaats Winschoten had gegoogeld.
‘Incidenten hebben geleid tot grote onrust en onbegrip’
Hoe ook onderlinge rolverdeling ook was; de officier van justitie neemt de zaak hoog op. ‘Het heeft enorme impact gehad op de direct betrokkenen, omwonenden en op het brede publiek. Het waren incidenten van intimiderend geweld. Het heeft geleid tot grote onrust en onbegrip bij het publiek.´
Tijdens de zitting werd niet duidelijk wie de grote opdrachtgever was van de aanslagen. De jongeren kregen hun opdrachten via Snapchat, maar wie daar achter zat is nog één groot vraagteken.
Om duidelijkheid te krijgen over de rolverdeling, en dus de volgens hem niet al te grote bijdrage van zijn cliënt, drong de advocaat van B. aan op het nogmaals horen van alle verdachten. Dat wees de rechtbank toe. Dat geldt ook voor het verzoek van één van de andere advocaten om de vader van O. te horen over zijn 112-melding, en dus de bedreiging van zijn zoon. De rechtbank gaat hiermee akkoord.
Het betekent wel dat de definitieve berechting nog een poos op zich laat wachten. Te lang, vinden de advocaten van de drie jonge verdachten. Daarbij wezen ze erop dat de minderjarige verdachte al wel na drie maanden op vrije voeten is gesteld, terwijl hij een belangrijke rol zou hebben gespeeld. Dat mocht niet baten; de rechtbank wees het verzoek tot vrijlating af.
Berechting andere aanslagen volgt nog
Voor de aanslag op 12 september op een beautyshop in de Herestraat in Groningen werden eerder al vijf jonge vrouwen uit ook Tilburg opgepakt. Hun berechting volgt nog. Dat geldt ook voor drie verdachten uit de omgeving van Amsterdam voor andere aanslagen in Oost-Groningen.