Onderzoeken naar bekende Russische oligarchen stilgelegd

17 april 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Valmet, nu Mutual Trust, heeft eveneens een trustkantoor Mutual Trust Curacao N.V. op de Schout bij Doormanweg 40, dat wordt bestuurd door trustkantoor TMF Curacao N.V. (KKC naschrift) | Illustratie Bart Nijstad

Trustkantoor Hoofddorp Via Hoofddorp brachten oligarchen hun geld onder in belastingparadijzen. Tot een veroordeling is het nooit gekomen. De politie en opsporingsdienst FIOD hebben vanaf 2001 tevergeefs onderzoek gedaan naar het grootschalig witwassen van geld uit Rusland via Nederland.

Onderzoeken naar bekende Russische oligarchen stilgelegd

Het onderzoek liet zien dat diverse bekende oligarchen, zoals Poetin-critici Michail Chodorkovski en Boris Berezovski, hun omvangrijke Russische bezittingen onder meer via een trustkantoor in Hoofddorp onderbrachten in belastingparadijzen.

Tot een veroordeling wegens witwassen of een gerichte aanpak van de Russische kapitaalvlucht via Nederland kwam het echter nooit. De onderzoeken werden, tot frustratie van de rechercheurs, stilgelegd door het Openbaar Ministerie. Officieren van justitie voorzagen problemen met de bewijsbaarheid en wantrouwden de samenwerking met de Russische autoriteiten.

Het politie-onderzoek naar Russisch geld in Nederland begon in 2001 door een rechercheur in Zwolle. De man stelde vast dat twee Nederlandse bedrijven cruciaal waren voor het geldverkeer van een aantal bekende oligarchen: de Amsterdam Trade Bank, de Nederlandse vestiging van een Russische bank, en het Hoofddorpse bijkantoor van het internationale trustkantoor Valmet, later omgedoopt tot Mutual Trust.

De rechercheur uit Zwolle verzamelde belastende informatie uit binnen- en buitenland, maar zijn voorstel om de bank en het trustkantoor nader te onderzoeken belandde in 2003 in een la.

Lees ook het onderzoeksverhaal over trustkantoor Valmet: Hun roebels wegsluizen, dat deden Russische oligarchen via Hoofddorp

Mutual Trust-Valmet FIOD Robert Dekker Wopke Hoekstra | Illustratie Bart Nijstad

In 2005 kreeg het OM alsnog interesse in Valmet en werd een witwasonderzoek tegen het trustkantoor in Hoofddorp en haar bestuurders gestart. De opsporingsdienst FIOD viel binnen in Hoofddorp, mede op verzoek van de autoriteiten in Duitsland, Groot-Brittannië en Spanje. Ook de Russen vroegen informatie op, over financiële hand- en spanddiensten die in Hoofddorp waren verricht voor Berezovski en Chodorkovski.

Ook dit onderzoek liep spaak, onder meer omdat het OM vreesde in een politieke strijd gezogen te worden. Chodorkovski sprak zich openlijk uit tegen Poetin en werd veroordeeld wegens fraude. Berezovski vluchtte naar Londen en werd in het Engelse plaatsje Ascot in 2013 dood aangetroffen.

Het OM seponeerde de witwaszaak tegen Valmet in 2011 wegens gebrek aan bewijs, maar kon de zaak pas in 2018 echt sluiten omdat de Russen al die tijd bleven aandringen op de overdracht van dossiers die in Hoofddorp in beslag waren genomen. Op dat moment was net een strafrechtelijk onderzoek naar witwassen bij de bank ATB begonnen.

Vrijdagmiddag probeerde trustkantoor Mutual Trust Netherlands publicatie van het NRC-onderzoek naar Russisch geld via Hoofddorp middels een kort geding te verhinderen. Het kantoor eiste vooraf inzage in de volledige tekst, maar de Amsterdamse rechtbank wees die eis af.

Miljarden roebels via Antilliaanse brievenbusfirma’s witgewassen

16 april 2022 Knipselkrant Curacao KKC

Vandaag de dag beheren trustkantoren in Willemstad vele tientallen brievenbusbedrijven ten behoeve van uit de vroegere Sovjet-Unie afkomstige exploitanten van online gokspelen. Webcasino’s worden in criminele kringen gezien als ideale witwasmachines.

Tientallen Nederlandse en Antilliaanse (lees: Curaçaose) brievenbusvennootschappen zijn gebruikt om grootschalig geld van louche Russische zakenlieden wit te wassen. Dat blijkt uit een omvangrijk politie-onderzoek waarvan het dossier is weggemoffeld, maar door de krant NRC is opgedoken.

Miljarden roebels via Antilliaanse brievenbusfirma’s witgewassen

Het onderzoek naar dubieuze geldstromen die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie op gang kwamen vond in de eerste jaren na de eeuwwisseling plaats: “In de zomer van 2003 staat rechercheur Robert Dekker voor een groot tekenbord op de bovenste verdieping van het hoofdbureau van politie in Zwolle. Dekker is opgewonden en rusteloos. Hij heeft net een belastende verklaring van een getuige in handen gekregen, en een lijst verdachte financiële transacties uit een belastingparadijs. Nieuwe informatie betekent: nieuwe lijnen op het tekenbord. Kriskras tekent hij de verbanden tussen alle bedrijven, banken en trustkantoren op het bord – van Curaçao naar Moskou, van Londen naar Amsterdam”, aldus NRC.

Een voormalig FIOD-rechercheur maakt in de uitgebreide reconstructie melding van Russen die “geld via bedrijfjes in Amsterdam en Curaçao naar hun Zwitserse bankrekening overmaakten.” Rechercheurs hebben in die tijd ook op Curaçao naar verdwenen miljarden gespeurd. Het onderzoek werd op last van de top van het Openbaar Ministerie stopgezet.

“Tot een veroordeling wegens witwassen of een gerichte aanpak van de Russische kapitaalvlucht via Nederland kwam het daardoor nooit”, constateert NRC.

In de jaren rond 2000 was het op Curaçao een publiek geheim dat er via door trustkantoren in Willemstad in opdracht van Russische zakenlieden opgerichte en bestuurde brievenbusfirma’s miljarden werd doorgesluisd. Van serieus toezicht op de trustsector door de toenmalige Centrale Bank van de Nederlandse Antillen was geen sprake.

Vandaag de dag beheren trustkantoren in Willemstad vele tientallen brievenbusbedrijven ten behoeve van uit de vroegere Sovjet-Unie afkomstige exploitanten van online gokspelen. Webcasino’s worden in criminele kringen gezien als ideale witwasmachines.