6 oktober 2022 AD.nl
Niet alleen op het Oekraïense slagveld wordt er heftig gestreden, ook in Rusland ontvouwt zich een strijd tussen nationalistische belangengroepen. Poetin heeft hun steun broodnodig en moet ze allemaal tevreden houden, maar daar slaagt hij momenteel niet in. Vooral de siloviki – een militaire elite met een eigen sterke machtsbasis – plaatsen hem voor een moeilijk dilemma.
De militaire elites ‘siloviki’ plaatsen Poetin voor moeilijk dilemma
Volgens het Institute for the Study of War (ISW, een Amerikaanse denktank) zijn er momenteel drie belangrijke spelers onder de Russische nationalisten: de militaire bloggers en oorlogscorrespondenten, de voormalige Russische militaire vertegenwoordigers en oorlogsveteranen, en de siloviki (machtige leden van de veiligheidsdiensten en het leger, die tot de inner circle van Poetin behoren).
De Russische president heeft deze drie groepen nodig om de macht te behouden en probeert ze te paaien, zo bericht de website van het Duitse magazine Focus op basis van het rapport van het ISW. De militaire bloggers zorgen voor de propaganda en mogen hun mening verkondigen op de staatstelevisie. De veteranen voeren campagne voor nieuwe rekruten en spelen zo een belangrijke rol in de mobilisatie. De siloviki van hun kant mogen hun eigen troepen verzamelen en leveren zo de nodige vuurkracht op het slagveld.
Eensgezind front brokkelt af
Maar te midden van de groeiende onvrede over het verloop van de oorlog in Oekraïne, vormen de nationalistische groeperingen geen eensgezind front meer, maar spuien deze steeds meer kritiek op elkaar. Vooral de recente nederlaag in de strategisch belangrijke stad Liman speelt de nationalisten uit elkaar.
De siloviki onder aanvoering van de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov en Yevgeny Prigozhin, de oprichter van de beruchte paramilitaire groep Wagner, hebben hard uitgehaald naar bevelhebber Alexander Lapin van het centrale militaire district en dus tegelijkertijd ook naar Poetins vertrouweling Sergej Sjojgoe. De minister van Defensie wordt ervan beschuldigd op een te ouderwetse manier oorlog te voeren. En de veteranen worden eveneens verbaal aangevallen door de siloviki.
Maar de militaire bloggers scharen zich dan wél weer achter Lapin. Zo komt de Russische president voor een gevaarlijk dilemma te staan. Hij moet Ramzan Kadirov en Jevgeni Prigozjin te vriend houden want hij heeft hun goed getrainde eenheden nodig op het slagveld. Maar dat geldt evenzeer voor het ministerie van Defensie dat de overgrote meerderheid van de troepen aanstuurt en voor binnenlandse politieke steun zorgt.
Held
Volgens het ISW zijn Kadirov en Prigozhin niet op de vingers getikt voor hun verbale aanval. In plaats daarvan heeft Poetin geprobeerd om de schuld voor de ramp in Liman bij de commandant van het westelijke militaire district te leggen. Die commandant, Alexander Zhuravlev, werd onmiddellijk vervangen. De scherp bekritiseerde Alexander Lapin daarentegen mocht door militaire bloggers op de Russische televisie als een held worden afgeschilderd – als de man die de vluchtende eenheden van Liman heeft gered.
Maar daarmee is nog lang niet alles opgelost. De militaire bloggers maken nog steeds flink ruzie onder elkaar en de oorlogscorrespondenten zijn nu veel kritischer voor de siloviki.
De veteranen daarentegen maken onderling geen ruzie, maar hun woede richt zich op Poetin omdat hij de gedeeltelijke militaire mobilisatie in hun ogen veel te laat heeft afgekondigd.
,,De versplintering van de Russische nationalisten kan sterke binnenlandse politieke gevolgen hebben – misschien zelfs een verzwakking van de stabiliteit van Poetins regime”, concludeert het ISW. Poetin kan namelijk onmogelijk de belangen van alle groepen in gelijke mate dienen.
In het Nieuws 