Op ultrarechts congres komt Wilders *”Vijfde Colonne” met traditioneel PVV-repertoire, maar: ‘Ik ga nu de formatie niet killen’

26 april 2024 AD.nl

In zijn toespraak op het ultrarechtse congres in Boedapest putte Wilders vrijdag uit het bekende PVV-repertoire tegen migratie, islam en de ‘linkse elite’. Maar de PVV-leider benadrukte ook dat hij de formatie niet wil opblazen met een speech. De geruststelling was blijkbaar nodig voor formatiepartners, Wilders zoekt met tweets en teksten de grenzen op van de samenwerking.

*”Vijfde Colonne” is een toevoeging van ‘In het Nieuws’ en attendeert daarmee de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) op deze zeer zorgelijke en ongekende ontwikkeling in de Nederlandse politiek, waarbij de democratie in gevaar lijkt !

Op ultrarechts congres komt Wilders “Vijfde Colonne” met traditioneel PVV-repertoire, maar: ‘Ik ga nu de formatie niet killen’

Aan het begin van de toespraak op het podium in Boedapest maakt PVV-leider Geert Wilders het meteen duidelijk: hij is niet naar het omstreden en oerconservatieve CPAC-congres in Boedapest gekomen om de formatie op te blazen. ,,We zijn aan het onderhandelen over een nieuwe regering, ik hoop dat het lukt. De Nederlandse media zijn nerveus: ga ik de formatie opblazen met de speech? Ik zal hen teleurstellen, dat ga ik niet doen. Bij het winnen van de verkiezingen hoort een grote verantwoordelijkheid.”

Wilders sprak de Nederlandse media aan, maar de journalisten zijn niet welkom op de ultrarechtse politieke opwarmer voor de campagne van de komende Europese verkiezingen. Media konden wel meekijken met een livestream.

 

Wilders was eregast op het congres voor radicaal-rechtse politici en commentatoren. In hun toespraken donderdag en vrijdag verklaren ze één voor één de oorlog aan ‘communisten’, aan ‘immigratie’ en ‘globalisten uit Brussel en Washington’. Er wordt gedweept met complottheorieën over omvolking, autocratische leiders worden toegejuicht in speeches vol oorlogsretoriek en einde der tijden-teksten.

In dat radicale gezelschap klonk de toespraak van Wilders relatief gematigd. De PVV-leider prees zijn goede vriend Orbán, klopte zichzelf op de borst vanwege de megawinst bij de verkiezingen. ,,In Nederland hebben deze verkiezingen 2,5 miljoen mensen gezegd: genoeg is genoeg. Zij begrijpen dat alleen wij aan hun zijde staan.”

Wilders herhaalde op het podium de bekende PVV-retoriek over de islam, illegale immigratie, de demonstraties met Hamas-vlaggen en de Brusselse elite en linkse regeringen. De PVV-leider citeerde de Engelse oorlogspremier Churchill, hamerde op het belang van de joods-christelijke waarden en hekelde ‘wokisme en cultuurrelativisme’.

Dat én migratie uit Afrika zijn de grote bedreigingen voor de toekomst, volgens de PVV-leider. Zo nu en dan volgde een applaus uit de zaal. Wilders was de eerste spreker na de lunchpauze, vooraf had hij nog een onderonsje met Orbán. Foto’s daarvan verspreidde de PVV al snel via een persbericht.

De formatiepartners in Nederland keken sceptisch mee naar Wilders’ optreden. De vorming van een nieuw kabinet met PVV, VVD, NSC en BBB verloopt moeizaam. Het onderlinge vertrouwen wordt voortdurend op de proef gesteld, vooral buiten de onderhandelingsruimte, door getwitter en talkshowoptredens.

Vooraf zei NSC-leider Pieter Omtzigt zuinigjes dat ‘iedereen zijn eigen politieke vrienden heeft’. VVD-leider Dilan Yesilgöz zei dat partijen ‘hun eigen kleur moeten behouden en hun eigen ding kunnen doen zoals dat hoort in een rechtsstaat. ,,Maar het is wel belangrijk dat we op één lijn blijven met elkaar over een aantal onderwerpen.”

Met de speech in Boedapest bewandelde Wilders een vergelijkbaar pad als in 2010, toen de PVV-leider ook tijdens de formatie naar het buitenland ging om te speechen. Toen was het New York, waar Wilders nabij Ground Zero demonstreerde tegen de bouw van een islamitisch centrum. Wilders hield zich in, waarna toenmalige (gedoog)partners van CDA en VVD dat opvatten als een ‘investering’ in de coalitievorming.

26 april 2024 In het Nieuws

Frans Timmermans vindt het „urgent” dat „Geert Wilders geen directe verantwoordelijkheid gaat dragen voor onze landsverdediging en onze veiligheid als bewonderaar van Vladimir Poetin.

De Belgische Staatsveiligheid waarschuwt al langer voor spionage en inmenging in opdracht van Rusland en China waarvoor deze regimes richting onder meer Belgische rechts-radicale politici kijken.

Een partij als de PVV kan volgens John Morijn in korte tijd veel schade aanrichten zoals radicaal-rechts veroorzaakte in Polen Hongarije en Slowakije

Oud-president Hoge Raad bezorgd over de rechtstaat: ‘Morgen kan hier gebeuren wat in Polen en Hongarije plaatsvond’

27 januari 2024 Pointer KRO-NCRV

Net als Polen en Hongarije is de rechtsstaat in Nederland kwetsbaar. Zonder de Grondwet te wijzigen, kan de politiek zich gaan bemoeien met de aanstelling van rechters. En dat is een risico. Niet in de laatste plaats omdat de PVV, die bij de verkiezingen de grootste partij werd, zich in het verleden ook daadwerkelijk met de benoemingen heeft bemoeid. 

Daarvoor waarschuwt oud-president van de Hoge Raad, Geert Corstens, tegenover Pointer.

Oud-president Hoge Raad bezorgd over de rechtstaat: ‘Morgen kan hier gebeuren wat in Polen en Hongarije plaatsvond’

“Morgen kan in Nederland gebeuren wat er in Polen en Hongarije gebeurde. Als de politieke verhoudingen anders komen te liggen, kan dat voor bepaalde politieke partijen een reden zijn om te zeggen: ‘jongens, we gaan vrienden benoemen’.”

Volgens hem hadden de gaten in dit systeem gedicht moeten worden. “Dat had veel eerder moeten gebeuren. Nu zou het wel eens te laat kunnen zijn,” zegt hij.

“Je kunt als burger in een conflict belanden of je wordt vervolgd voor een strafbaar feit, dan komt die zaak bij een rechter terecht. Dan is het wel belangrijk dat je een eerlijke kans krijgt. En die eerlijke kans wordt erg in gevaar gebracht als die rechter niet onafhankelijk en onpartijdig is.”

Polen als voorbeeld

Politieke bemoeienis met de benoeming van rechters heeft er in Polen en Hongarije toe geleid dat de rechtspraak niet meer onafhankelijk is. Petra Bárd, hoogleraar in Nijmegen, heeft het in Polen zien gebeuren: “Er zijn niet altijd gevolgen, want veel zaken zijn simpele zaken bijvoorbeeld over echtscheiding of een burenruzie. Maar als bij een burenruzie je buurman een oligarch is, of er is een groot bedrijf betrokken dat hele sterke banden heeft met de overheid, dan zul je een rechtszaak nooit winnen.”

Nadat de Fidesz-partij van premier Orban aan de macht kwam in Hongarije en PiS in Polen, werd de pensioenleeftijd van rechters verlaagd. Hierdoor ontstonden honderden vacatures die door mensen werden vervuld die loyaal waren aan de regeringspartijen.

Ook in Nederland politieke benoeming mogelijk

Dat is in Nederland ook mogelijk: volgens de Grondwet benoemt de Tweede Kamer de rechters (raadsheren) in de Hoge Raad. De Hoge Raad is in Nederland de hoogste rechtsinstantie voor belastingzaken, straf- en civiele zaken. Dus als je een belastinggeschil hebt en je gaat steeds in hoger beroep, kom je bij de Hoge Raad uit. Daarnaast gaat de Hoge Raad over ambtsmisdrijven van ministers en Kamerleden.

Gewone rechters worden benoemd door de minister van Justitie. En deze bewindspersoon stelt ook de leden van de Raad voor de Rechtspraak aan, die op hun beurt de leiding van de gerechten in Nederland kiezen. Kortom, er is nogal wat politieke invloed mogelijk.

Corstens: “De structuur is heel zwak. Het kan zo zijn dat de regering zegt: we gaan vrienden benoemen. Die structuur zal op de proef gesteld gaan worden. Dat verwacht ik.”

Ook hoogleraar Staatsrecht Paul Bovend’Eert maakt zich hier zorgen over. “Er is echt een top-down structuur geïntroduceerd met deze Raad voor de Rechtspraak, waarbij je je kunt afvragen of dat wel te rijmen is met het vereiste van rechterlijke onafhankelijkheid.”

In de praktijk houdt iedereen zich aan de ongeschreven regel dat de wetgevende macht, de Kamer, zich niet mengt in het werk van de rechtsprekende macht, de rechtspraak. Althans, meestal…

In 2011 deden zich twee gebeurtenissen voor waarvan Wilders en zijn PVV betrokkenen zeggen dat daar duidelijk politieke inmenging in de benoeming van rechters is te zien.

Iedere keer als er hier nog zo’n gast komt, gaan we er een nog groter nummer van maken.

Geert Wilders

Omstreden voordracht Buruma Hoge Raad

Het begint met de voordracht van hoogleraar Ybo Buruma; een graag geziene duider van juridische kwesties op tv. Buruma, die destijds lid was van de PvdA, publiceerde ook met regelmaat over onderwerpen als fraude, georganiseerde misdaad en de vereuropanisering van het strafrecht. In een van die artikelen heeft hij, in 2007, het voorstel om de koran te verbieden, een ‘echo’ genoemd van uitspraken van Mussolini. Een jaar eerder had hij nog meegeschreven aan het verkiezingsprogramma van de PvdA.

In 2011 stelde de president van de Hoge Raad, dat was op dat moment Corstens, voor om van hoogleraar Buruma een nieuwe raadsheer te maken. Als de voordracht in de voltallige Tweede Kamer ligt, vraagt de PVV een hoofdelijke stemming aan, terwijl dit normaal een hamerstuk is. “Op dat moment was ineens de politieke kleur van een raadsheer belangrijk geworden. Dat was daarvoor nooit het geval,” onderstreept journalist Folkert Jensma (NRC) die destijds over de benoemingen schreef.

Wilders verklaart op de radio: “Zo’n linkse activist, die mijn partij met Mussolini heeft vergeleken, hoort niet thuis in de Hoge Raad.”

De PVV onthoudt zich van stemmen en Buruma wordt benoemd. Om te voorkomen dat PVV-aanhangers geen vertrouwen hebben in zijn rechtspraak, zegt Ybo Buruma zijn lidmaatschap bij de PvdA op. Maar toch lijdt de Hoge Raad gezichtsverlies.

Wilders zegt bij die gelegenheid ook: “De president van de Hoge Raad en de rest van die club mag dat goed in zijn oren wrijven: iedere keer als er hier nog zo’n gast komt, gaan we er een nog groter nummer van maken.”

En dat gebeurt. Als eind 2011 Diederik Aben wordt voorgedragen.

Notitie Aben komt hem duur te staan

Aben is op dat moment advocaat-generaal, de aanklager bij de Hoge Raad. Hij heeft tijdens het eerste proces-Wilders een notitie geschreven voor collega’s in Amsterdam. Hij vindt, kort gezegd, dat Wilders en diens advocaat Moskowicz geen gelijk hadden moeten krijgen toen ze de rechtbank van partijdigheid beschuldigden. Die interne notitie lekt uit. En dat komt Aben duur te staan.

In een besloten vergadering van de vaste Kamercommissie voor Justitie, maakt de PVV bezwaar tegen Aben. Eind van het liedje is dat president Corstens de kandidaat terugtrekt, om hem niet verder ‘de storm’ in te sturen.

‘Gevaarlijke ontwikkeling’

Kamerlid Jeroen Recourt, destijds lid van die Kamercommissie, wil niet uit de school klappen over wat daar is gezegd. “In zijn algemeenheid kan ik alleen maar zeggen: hier wordt de benoeming van een lid van de Hoge Raad verder het politieke domein ingetrokken. En daarmee maak je van de rechter niet de onafhankelijke persoon die het recht toetst, maar maak je hem een mede-politicus waar je het niet mee eens bent en diskwalificeer je hem.” Hij noemt het: “een gevaarlijke ontwikkeling.”

PVV roerde zich ook na 2011

Uit Kamerstukken blijkt dat de PVV nóg eens tegen de benoeming van een raadsheer heeft gestemd. Dat was in 2017, toen Marjan Boerlage werd voorgedragen. Het kwam niet tot een stemming in de Kamer, maar de PVV liet aantekenen ‘geacht wenst te worden, tegen de benoeming te hebben gestemd.’ Onduidelijk is waaróm de PVV tegen Boerlage was…

Sinds 2011 leidden ook andere voordrachten kennelijk tot discussie. Bij drie voordrachten stemde de Kamer verdeeld. Wie tegen bepaalde kandidaten was, laten de stukken niet zien. Wel wordt duidelijk dat de Kamer hier niet werkt volgens de vaste gewoonte om zonder meer in te stemmen met de voordracht.

Er zijn voorstellen gedaan om deze deur naar politieke invloed op benoemingen van rechters te sluiten. De staatscommissie Remkes stelde voor een nieuw orgaan in het leven te roepen, een benoemingscommissie van drie man. Die zou dan tussen de Hoge Raad en de Tweede Kamer komen te staan.

Nieuw orgaan niet nodig, vindt Hoge Raad

Maar een belangrijk adviesorgaan van de regering en de Hoge Raad zelf wezen deze oplossing in 2020 van de hand. Want gaat het in de praktijk niet altijd goed? In de Kamer bestaat de ‘vaste constitutionele gewoonte’ om niet naar de politieke voorkeur van de kandidaat te vragen, schreef de toenmalig president van de Hoge Raad, Maarten Feteris.

Dat is een gemiste kans, vindt diens voorganger Geert Corstens. “Ik vind het heel jammer dat dat voorstel onder de vorige regering is ingetrokken. Temeer omdat het dan misschien ook nodig is iets in de Grondwet te veranderen. Dan heb je een tweederde meerderheid nodig. Nou, of je die nog haalt is maar zeer de vraag. Ik vrees van niet.”