Tag: op donderdag 4 mei 2023 heeft de Politie op verschillende plaatsen in West-Vlaanderen en in Gent huiszoekingen uitgevoerd in een terreuronderzoek waarbij zeven verdachten zijn opgepakt
De aanhouding houdt verband met een zaak in België waar zeven verdachten werden opgepakt die mogelijk een terreuraanslag aan het plannen waren. Ⓒ ANP / ASTRID HUIS
De meeste verdachten die in België werden opgepakt, zijn van Tsjetsjeense afkomst en zouden behoren tot een groep „fervente” aanhangers van terreurorganisatie Islamitische Staat. Drie van hen hadden de Belgische nationaliteit. Volgens het Belgische OM had de groep, voor zover bekend, nog geen concreet doelwit uitgekozen. De 16-jarige Eindhovenaar werd ook op 4 mei opgepakt. Hij zit nog vast, zeker nog tot half juni. De 19-jarige uit Deventer werd dinsdag opgepakt en wordt vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam. Die dan zal beslissen of hij langer vastgehouden kan worden.
Poging tot terroristische moord
Het Openbaar Ministerie in België meldde op 4 mei: „Alhoewel er verschillende scenario’s werden besproken, was het doelwit van de aanslag nog niet precies bepaald.” Het Belgische OM noemde toen als mogelijke aanklachten poging tot terroristische moord, de deelname aan de activiteiten van een terroristische groep en het voorbereiden van een terroristische aanslag.
Volgens het verhaal in het AD zou de jongen uit Eindhoven op Telegram met de Deventenaar en een verdachte uit België hebben gesproken over het plannen van aanslagen, maar waarom ze dat deden is onbekend. Er was geen fysiek contact en er waren nog geen spullen aangeschaft, zo stelt de krant. De woordvoerster van het OM kan niet meer over de zaak zeggen op dit moment.
De Federale Gerechtelijke Politie heeft gisteren verschillende mensen opgepakt die mogelijk een aanslag aan het voorbereiden waren. De meeste verdachten waren van Tsjetsjeense origine. Voor het OCAD, het orgaan dat de terreurdreiging in ons land analyseert, is radicalisering onder Belgische Tsjetsjenen op zich niets nieuws. Wie zijn ze, die Tsjetsjenen? En waarom raken net zij betrokken bij extremistische groeperingen?
Op 10 september 2010 arresteert de Deense politie Lors Doukaev, een Tsjetsjeen uit Herstal die in de Deense hoofdstad Kopenhagen een aanslag wilde plegen. 23 november 2010. Tijdens een grootschalige antiterreuractie arresteert de federale politie in Antwerpen de Tsjetsjeen Isa Abdurachmanov , die ervan verdacht werd strijders te ronselen voor de jihad in Tsjetsjenië.
Radicalisering bij Tsjetsjeense Belgen is dus geen nieuw fenomeen. Ook het OCAD, het orgaan dat terreurdreiging in ons land analyseert, is niet vreemd met het probleem. De hoofdverdachte die gisteren werd opgepakt, stond zelfs op de OCAD-lijst, en werd dus gevolgd door de inlichtingendiensten, zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) in “Terzake”.
Maar hoe is die radicalisering precies gegaan?
Daarvoor moeten we terug in de tijd, naar de oorlog in Tsjetsjenië. Het land heeft een lange geschiedenis van conflicten en geweld, met name de oorlogen met Rusland in de jaren 90 en 2000.
De oorlog begon toen Tsjetsjenië zich in 1992 onafhankelijk verklaarde van Rusland. Dat werd door de Russische regering niet erkend. Het Russische leger viel Tsjetsjenië binnen “om de grondwettelijke orde over de regio te herstellen”. Meer dan 100.000 mensen zouden bij dat geweld omgekomen zijn.
“Toch is dat niet de periode waarin die radicalisering ontstaan is, want dat ging vooral om nationalisme”, meent Jan Balliauw, Oost-Europakenner bij VRT NWS. Na de oorlog waren heel wat Tsjetsjenen gefrustreerd. Ze voelden zich achtergesteld en gediscrimineerd door Rusland.
“De radicalisering begon dus na de oorlog, begin de jaren 2000. Toen pas wakkerde ook het religieuze conflict op.” Een deel van het verzet koos toen om samen te werken met Rusland, onder leiding van Kadyrov, de omstreden leider van Tsjetsjenië. “Een ander deel verzette zich tegen die Russische-Tsjetsjeense samenwerking. Zij zijn beginnen te radicaliseren.”
Veel Tsjetsjenen die een link hebben met dat verzet hebben zich vervolgens aangesloten bij verschillende jihadistische groeperingen, zoals Al Qaeda en ISIS (het huidige IS), die vooral opereren in conflictgebieden zoals Syrië en Irak. “Tsjetsjenen waren zelfs de grootste groep strijders binnen IS”, duidt Balliauw. “Door de gewelddadige geschiedenis van het land waren dat ervaren vechters met heel wat oorlogservaring.”
Deze extremistische groeperingen bieden Tsjetsjenen de kans om deel te nemen aan de wereldwijde jihadistische beweging en zich te richten op een gemeenschappelijke vijand, namelijk Rusland.
Wat brengt die Tsjetsjenen dan in België?
Door de harde aanpak van Kadyrov zijn veel Tsjetsjenen het land ontvlucht. Toch zijn er ook fans van de omstreden leider. Volgens sommigen speelde hij een belangrijke rol in het verminderen van geweld en het stabiliseren van de situatie in Tsjetsjenië. Hij is ook populair vanwege zijn harde aanpak van criminaliteit en terrorisme, en zijn steun aan traditionele islamitische waarden en praktijken.
Het zijn dan ook vooral tegenstanders van de leider die het land ontvluchten. Vaak hebben die mensen banden met het verzet. “En laat het nu net dat verzet zijn dat erg geradicaliseerd is”, duidt Balliauw. Dat maakt de stap voor Tsjetsjenen om zich tot extremistische bewegingen te keren een stuk kleiner.
De Tsjetsjeense gemeenschap in België is bovendien niet bijzonder groot. Volgens de meest recente cijfers zouden er slechts 10.000 tot 15.000 Tsjetsjenen in België verblijven.
Is elke Belgische Tsjetsjeen bij uitbreiding “geradicaliseerd”?
Neen. Volgens het OCAD vormt het overgrote merendeel van de Tsjetsjenen in België geen probleem. Ze zijn gevlucht voor oorlog, repressie en terreur en proberen in België een normaal leven op te bouwen. “Traditioneel zijn de Tsjetsjenen ook gematigde soefi’s (een mystieke tak van de islam die zich richt op de innerlijke, spirituele dimensies van de religie, red.)”, zegt Balliauw. Slechts een klein segment hangt het salafisme aan.
“Het zijn vooral de jongeren die ze in het vizier nemen”, vertelt Annelies Pauwels, onderzoeker bij het Vlaams Vredesinstituut. “Jonge twintigers, vooral. Ronselaars kunnen redelijk gemakkelijk vat krijgen op die jongeren. Dat is vaak een tweeledig verhaal, waarbij jihadisten niet alleen op zoek gaan naar nieuwe leden, maar jongeren zich ook aangetrokken voelen tot soortgelijke extremistische groeperingen.”
Ook propaganda speelt daarin een grote rol. Net als in andere delen van de wereld, gebruiken extremistische groepen sociale media en online platforms om jongeren te bereiken en te radicaliseren. Kavkazcenter.com zou één van de meest bezochte Tsjetsjeense websites zijn in België.
Velen zouden de site gebruiken om politiek nieuws te lezen. Een groot deel neemt een kijkje op de site omdat Russische media vaak een verkeerd beeld geven van de gebeurtenissen op de Kaukasus.
Is extremisme bij Belgische Tsjetsjenen dan direct gestuurd door de situatie in Tsjetsjenië?
“Het is moeilijk om te zeggen welke rol het conflict in Tsjetsjenië speelt bij de radicalisering van mensen die hier in België wonen”, meent Pauwels. “Vaak gaat het om een grote verscheidenheid aan factoren op verschillende niveaus. Bijvoorbeeld op het individuele vlak, maar ook de directe omgeving, zoals vrienden en familie die je daar over de streep kunnen trekken.”
“Of een nieuw milieu waarin je terechtkomt en waar dat extremistische gedachtegoed circuleert. Op het macroniveau heb je natuurlijk ook de internationale en politieke gebeurtenissen. Die kunnen ook een rol spelen, zoals de algemene aantrekkingskracht van die jihad. Toch kan het conflict in Tsjetsjenië wel een belangrijke rol spelen in de radicalisering van Belgische Tsjetsjenen.”
Op verschillende plaatsen in West-Vlaanderen en in Gent heeft de Federale Gerechtelijke Politie huiszoekingen uitgevoerd in een terreuronderzoek. Zeven verdachten, veelal van Tsjetsjeense origine, zijn daarbij opgepakt omdat ze mogelijk een aanslag aan het voorbereiden waren in ons land.
De invallen gebeurden in Roeselare, Menen, Oostende, Wevelgem en Gent. Bijna alle verdachten die daarbij werden opgepakt zijn van Tsjetsjeense afkomst, en zijn volgens het federaal parket fervente aanhangers van terreurgroep IS. Drie verdachten hebben de Belgische nationaliteit.
Het zou gaan om twintigers die snel geradicaliseerd zijn. Een concreet doelwit van de aanslag hadden ze kennelijk nog niet bepaald, maar volgens het parket hadden de verdachten wel al verschillende scenario’s besproken. Hoewel de doelwitten nog erg vaag waren, besloot het parket om niet te wachten en deze namiddag tot actie over te gaan.
De verdachten waren op zoek naar wapens, maar of ze die al hadden is niet duidelijk. Over de resultaten van de huiszoeking wil het parket voorlopig niets kwijt.
Onrustwekkend
“Op korte tijd gaat het om de derde cel die we ontmantelen die van plan was om een terroristische aanslag te plegen in België. Dat is onrustwekkend. We zien dat er in bepaalde milieus heel snel geradicaliseerd wordt”, reageert Eric Van Der Sypt van het Federaal Parket.
Ook minister van Justitie Vincent Van Quickenborne noemt dit “absoluut onrustwekkend”. Tegelijk wijst Van Quickenborne erop dat de inlichtingendiensten tijdig konden tussenkomen door hun “doortastende optreden”.
Volgens Van Quickenborne is dit mede te danken aan de nieuwe wetgeving waardoor de inlichtendiensten actief konden worden in besloten groepen op sociale media, waar extremistische jihadisten heel wat informatie delen met elkaar.
Op OCAD-lijst
De minister zegt dat de hoofdverdachte die vandaag werd opgepakt op deze manier kon worden opgepakt. Hij stond namelijk op de OCAD-lijst en werd daarom in de gaten gehouden. De OCAD-lijst is een databank met namen en informatie over extremisten en terroristen in ons land die worden opgevolgd.
Na analyse heeft het OCAD, het overheidsorgaan dat de terreurdreiging in ons land opvolgt, overigens beslist dat het dreigingsniveau op dit moment op niveau 2 blijft. “Tegelijk herhaalt het OCAD dat we alert moeten zijn en dat is wat onze diensten zullen blijven doen”, aldus Van Quickenborne.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a2d8bffa-05cf-11ee-ab81-0255c322e81b.jpg)
In het Nieuws 