Overzicht Poetin-critici die werden vermoord

21 januari 2016 Bert Lanting Volkskrant

Overzicht Poetin-critici die werden vermoord

April 2003
Het liberale parlementslid Sergej Joesjenkov wordt neergeschoten voor de deur van zijn flatgebouw in Moskou. Joesjenkov was een fel tegenstander van president Poetin en de oorlog in Tsjetsjenië. Hij deed ook onderzoek naar de aanslagen in 1999 op verscheidene gebouwen in Rusland. Die waren voor Poetin de aanleiding tot de inval in Tsjetsjenië, maar volgens sommigen zat de geheime dienst FSB erachter.
Vier verdachten veroordeeld, onder wie een rivaal uit Joesjenkovs partij.

Juli 2003
Joeri Sjtsjekotsjichin, lid van de oppositie in het parlement, sterft. Volgens zijn nabestaanden is hij vergiftigd met thallium. Hij schreef als journalist uitgebreid over corruptie bij de overheid. Ook hij was betrokken bij het onderzoek naar de aanslagen en de mogelijke rol van de FSB. Onderzoek gestaakt wegens gebrek aan bewijs.

Juli 2004
Moord op Paul Klebnikov, hoofdredacteur van de Russische editie van Forbes Magazine. Hij was bezig met een uitgebreid onderzoek naar witwaspraktijken met geld voor de wederopbouw van Tsjetsjenië, waarbij ook het Kremlin en de FSB betrokken zouden zijn.
Drie man veroordeeld, later vrijgesproken. Opperste gerechtshof gelast nieuw proces, maar dat is nooit begonnen.

Oktober 2006
De journaliste Anna Politkovskaja, schrijfster van een uiterst kritisch boek over president Poetin en een fel tegenstandster van de oorlog in Tsjetsjenië, wordt voor haar huis in Moskou doodgeschoten. Vijf Tsjetsjenen veroordeeld, maar onduidelijk blijft in wiens opdracht zij handelden.

November 2006
Aleksandr Litvinenko, een ex-FSB agent die naar Londen is gevlucht, sterft na een ontmoeting met twee Russen, onder wie Andrej Loegovoj. Het blijkt dat hij met het radioactieve polonium is vergiftigd. Litvinenko schreef een boek waarin hij de FSB verantwoordelijk stelde voor de bomaanslagen op flatgebouwen die Poetin aangreep als argument om af te rekenen met het opstandige Tsjetsjenië. Het radioactieve spoor leidt terug naar Loegovoj in Moskou, maar Rusland weigert hem uit te leveren. Momenteel loopt er een hoorzitting over de zaak in Londen.

Januari 2009
Mensenrechtenadvocaat Stanislav Markelov wordt in Moskou doodgeschoten, nadat hij had gemeld in beroep te gaan tegen de vervroegde vrijlating van een Russische officier die een Tsjetsjeense vrouw had ontvoerd, verkracht en vermoord.
Twee leden van een neonazistische groep werden voor de moord veroordeeld.

Juli 2009
Natalja Estemirova, een mensenrechtenactiviste in Tsjetsjenië, wordt ontvoerd uit haar woning in Grozny. De activiste, die felle kritiek had op het gewelddadige optreden van de veiligheidstroepen onder de Tsjetsjeense president Kadyrov, werd later dood teruggevonden in de buurrepubliek Ingoesjetië. Daders en opdrachtgevers nooit gevonden.

November 2009
Sergej Magnitski, de advocaat van een westerse investeringsmaatschappij in Moskou, sterft in een Russische cel. Hij had justitie bewijzen overhandigd van een grootscheepse corruptiezaak, maar werd zelf gearresteerd wegens betrokkenheid bij belastingontduiking. Volgens de officiële Russische mensenrechtenraad werd hij kort voor zijn dood in de gevangenis afgetuigd. Magnitski wordt na zijn dood veroordeeld wegens belastingontduiking, samen met zijn werkgever Bill Browder.