De afluistervrienden van Nederland

8 april 2020 Argos

Nederland vormt met vier andere Europese landen al decennialang het geheime afluistergenootschap ‘Maximator’. Dat blijkt uit onderzoek van de Nijmeegse hoogleraar Bart Jacobs. Ook Argos vond aanwijzingen voor het bestaan van deze spionagesamenwerking in de eerder dit jaar onthulde cryptoleaks-documenten.

De afluistervrienden van Nederland

“Sinds de jaren zeventig is de afluisterdienst van Nederland onderdeel van een hecht samenwerkingsverband met de afluisterdiensten van Duitsland, Frankrijk, Zweden en Denemarken”, zegt Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen. “Dat was om versleutelde communicatie van tal van landen te kunnen kraken.”

Jacobs deed deels samen met Argos onderzoek naar deze samenwerking. De hoogleraar publiceert hierover vandaag een artikel in het Britse  wetenschappelijke tijdschrift Intelligence and National Security. Hij kreeg via bronnen binnen de inlichtingendiensten documenten toegespeeld, waarin ook de naam van dit tot nu toe geheim gebleven gezelschap wordt genoemd: Maximator.

De Maximator-landen worden in de evaluatierapporten van Operatie Rubicon genoemd als ‘gratis bijrijders’: landen die profiteerden van het Amerikaans-Duitse partnerschap. Inlichtingenoperatie ‘Rubicon’ werd op 11 februari 2020 onthuld door het Duitse ZDF, The Washington Post, de Zwitserse publieke omroep SRF en Argos.

In de onthulde rapporten staat hoe de CIA en de BND samen het Zwitserse Crypto AG (CAG) overnamen, de op dat moment grootste producent van beveiligde communicatieapparatuur ter wereld. Dit gebeurde in het diepste geheim op 4 juni 1970. Klanten van CAG, meestal overheden, betaalden miljoenen voor machines met ernstig verzwakte encryptietechniek. Berichten die ermee werden verstuurd, konden door de meeluisterende spionagediensten worden gekraakt. Een operatie van ongekende omvang, die 50 jaar lang geheim bleef.

Slechts een klein clubje behoorde tot de ‘kring van cognoscenti’, zoals de CIA het noemde. Het waren de landen die, al dan niet op structurele basis, informatie kregen toegespeeld waarmee ook hun inlichtingendiensten de communicatie konden kraken. Het ging om Frankrijk, Zweden, Nederland, Denemarken, Groot-Brittannië en Israël. In de BND-documenten over Rubicon worden deze landen ‘Trittbrettfahrer’ genoemd, gratis bijrijders. De eerste vier landen uit dit rijtje van zes vormden dus samen met Duitsland het afluistercollectief Maximator.