Veroordeelde moord Politkovskaja krijgt Russische onderscheiding

18 november 2023 Telegraaf

ANP

Een man die eerder gratie is verleend na te zijn veroordeeld voor de geruchtmakende moord op journaliste Anna Politkovskaja heeft een onderscheiding gekregen voor getoonde dapperheid tijdens de strijd in Oekraïne. Dat melden Russische media zaterdag.

Veroordeelde moord Politkovskaja krijgt Russische onderscheiding

Sergej Chadzjikoerbanov werd in 2014 veroordeeld tot twintig jaar celstraf voor zijn rol bij de moord op onderzoeksjournaliste Politkovskaja, die in 2006 werd doodgeschoten in Moskou. De journaliste had kritisch bericht over de Russische president Vladimir Poetin en over oorlogsmisdaden tijdens de oorlog in Tsjetsjenië. Vier andere verdachten kregen ook gevangenisstraffen opgelegd.

Een paar dagen geleden werd al bekend dat Chadzjikoerbanov gratie heeft gekregen en is vrijgelaten en sinds 2022 meevecht in Oekraïne. Dat heeft hij het blijkbaar zo goed gedaan dat hij een militaire onderscheiding heeft ontvangen, meldt de Russische Telegram-nieuwszender Baza op basis van een bekende van Chadzjikoerbanov.

De kinderen van Politkovskaja hebben eerder al schande gesproken van de vrijlating en noemden het “onrechtvaardig en willekeurig” dat de man nu vrijuit gaat. In Rusland hebben vele gevangenen zich bij de autoriteiten gemeld om in ruil voor vrijlating te vechten in Oekraïne.

Medeplichtige aan moord op Russische journaliste Anna Politkovskaja krijgt gratie van president Poetin na missie in Oekraïne

14 november 2023 VRT

Sergej Chadzjikoerbanov tijdens zijn proces in 2014. opyright 2014 The Associated Press. All rights reserved

In Rusland heeft een medeplichtige aan de moord op onderzoeksjournaliste Anna Politkovskaja gratie gekregen van president Vladimir Poetin. De man heeft voor Rusland in Oekraïne gevochten en moet daardoor niet naar de gevangenis terugkeren. 

Medeplichtige aan moord op Russische journaliste Anna Politkovskaja krijgt gratie van president Poetin na missie in Oekraïne

Chadzjikoerbanov, een voormalige politieagent, kreeg in 2014 20 jaar cel voor zijn rol in de moord op de Russische onderzoeksjournaliste Anna Politkovskaja. Hij werd schuldig bevonden aan het voorzien van logistieke steun voor de moord.

Na de start van de grootschalige Russische invasie in Oekraïne werd hij net zoals veel andere Russische gevangenen naar het front in Oekraïne gestuurd. Na een missie van zes maanden mocht hij naar Rusland terugkeren en nu heeft hij in ruil gratie gekregen van de Russische president. Volgens sommige bronnen zou hij ook na zijn gratie in het leger blijven dienen.

De familie van Politkovskaja en haar toenmalige werkgever, de Russische onafhankelijke krant Novaja Gazeta, reageren geschokt op de beslissing en hebben het over een “monsterlijk onrecht”. Ze hekelen ook dat niemand van hen op de hoogte is gebracht.

Een vrouw legt een bloem neer aan een portret van Anna Politkovskaja in Moskou (foto 2009).

Criticus van Poetin

Anna Politkovskaja werd op 7 oktober 2006 doodgeschoten in de lift van haar appartementsgebouw in Moskou. Ze was toen 48. De journaliste was in die tijd een van de belangrijkste critici van president Poetin en berichtte ook vaak over mensenrechtenschendingen tijdens de oorlog in de Russische deelrepubliek Tsjetsjenië.

Haar dood veroorzaakte wereldwijd opschudding. In 2014, bijna 8 jaar na de moord, werden in totaal 5 verdachten veroordeeld. Twee mannen, onder wie de man die de trekker overhaalde, kregen levenslang. De drie anderen werden respectievelijk tot 12, 14 en 20 jaar (de voormalige politieman) veroordeeld.

De opdrachtgevers zijn nooit gevonden. Omdat Politkovskaja ook kritisch berichtte over de door Moskou gesteunde machthebbers in Tsjetsjenië, in de laatste jaren voor haar dood waren dat de Kadyrovs, wordt in de richting gewezen van de huidige Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov. Hij ontpopte zich tot een van de loyaalste bondgenoten van Poetin en wordt ook met andere (politieke) moorden op critici van Poetin in verband gebracht.

Regels voor pers verstrengd

Novaja Gazeta, de krant waar Politkovskaja destijds voor schreef, heeft inmiddels haar werkzaamheden in Rusland zelf stopgezet en werkt nu vanuit het buitenland, wegens de steeds strengere regels in Rusland omtrent de verslaggeving over de oorlog in Oekraïne. De hoofdredacteur van de Krant, Dmitri Moeratov, kreeg in 2021 de Nobelprijs voor de Vrede.

Vandaag zijn de regels voor de pers overigens zo mogelijk nog wat meer verstrengd – en dat in het licht van de presidentsverkiezingen in maart volgend jaar. Volgens een nieuw decreet dat vandaag gepubliceerd werd op de website van de Russische regering, zullen journalisten die niet voor geregistreerde media werken geen bijeenkomsten van kiescomités mogen bijwonen. En enkel wie volgens de wet daartoe het recht heeft, zal foto’s mogen maken en beelden mogen draaien in stembureaus. 

Heel wat bloggers, onafhankelijke journalisten en medewerkers van Russische media die vanuit het buitenland werken, vallen daardoor uit de boot en zullen niet van op de eerste rij kunnen berichten over de stembusgang en het tellen van de stemmen.

Overzicht Poetin-critici die werden vermoord

21 januari 2016 Bert Lanting Volkskrant

Overzicht Poetin-critici die werden vermoord

April 2003
Het liberale parlementslid Sergej Joesjenkov wordt neergeschoten voor de deur van zijn flatgebouw in Moskou. Joesjenkov was een fel tegenstander van president Poetin en de oorlog in Tsjetsjenië. Hij deed ook onderzoek naar de aanslagen in 1999 op verscheidene gebouwen in Rusland. Die waren voor Poetin de aanleiding tot de inval in Tsjetsjenië, maar volgens sommigen zat de geheime dienst FSB erachter.
Vier verdachten veroordeeld, onder wie een rivaal uit Joesjenkovs partij.

Juli 2003
Joeri Sjtsjekotsjichin, lid van de oppositie in het parlement, sterft. Volgens zijn nabestaanden is hij vergiftigd met thallium. Hij schreef als journalist uitgebreid over corruptie bij de overheid. Ook hij was betrokken bij het onderzoek naar de aanslagen en de mogelijke rol van de FSB. Onderzoek gestaakt wegens gebrek aan bewijs.

Juli 2004
Moord op Paul Klebnikov, hoofdredacteur van de Russische editie van Forbes Magazine. Hij was bezig met een uitgebreid onderzoek naar witwaspraktijken met geld voor de wederopbouw van Tsjetsjenië, waarbij ook het Kremlin en de FSB betrokken zouden zijn.
Drie man veroordeeld, later vrijgesproken. Opperste gerechtshof gelast nieuw proces, maar dat is nooit begonnen.

Oktober 2006
De journaliste Anna Politkovskaja, schrijfster van een uiterst kritisch boek over president Poetin en een fel tegenstandster van de oorlog in Tsjetsjenië, wordt voor haar huis in Moskou doodgeschoten. Vijf Tsjetsjenen veroordeeld, maar onduidelijk blijft in wiens opdracht zij handelden.

November 2006
Aleksandr Litvinenko, een ex-FSB agent die naar Londen is gevlucht, sterft na een ontmoeting met twee Russen, onder wie Andrej Loegovoj. Het blijkt dat hij met het radioactieve polonium is vergiftigd. Litvinenko schreef een boek waarin hij de FSB verantwoordelijk stelde voor de bomaanslagen op flatgebouwen die Poetin aangreep als argument om af te rekenen met het opstandige Tsjetsjenië. Het radioactieve spoor leidt terug naar Loegovoj in Moskou, maar Rusland weigert hem uit te leveren. Momenteel loopt er een hoorzitting over de zaak in Londen.

Januari 2009
Mensenrechtenadvocaat Stanislav Markelov wordt in Moskou doodgeschoten, nadat hij had gemeld in beroep te gaan tegen de vervroegde vrijlating van een Russische officier die een Tsjetsjeense vrouw had ontvoerd, verkracht en vermoord.
Twee leden van een neonazistische groep werden voor de moord veroordeeld.

Juli 2009
Natalja Estemirova, een mensenrechtenactiviste in Tsjetsjenië, wordt ontvoerd uit haar woning in Grozny. De activiste, die felle kritiek had op het gewelddadige optreden van de veiligheidstroepen onder de Tsjetsjeense president Kadyrov, werd later dood teruggevonden in de buurrepubliek Ingoesjetië. Daders en opdrachtgevers nooit gevonden.

November 2009
Sergej Magnitski, de advocaat van een westerse investeringsmaatschappij in Moskou, sterft in een Russische cel. Hij had justitie bewijzen overhandigd van een grootscheepse corruptiezaak, maar werd zelf gearresteerd wegens betrokkenheid bij belastingontduiking. Volgens de officiële Russische mensenrechtenraad werd hij kort voor zijn dood in de gevangenis afgetuigd. Magnitski wordt na zijn dood veroordeeld wegens belastingontduiking, samen met zijn werkgever Bill Browder.