Rechts-extremisme
Rechts-extremisten vormen een dreiging voor de nationale veiligheid en democratische rechtsorde omdat zij antidemocratische doelen nastreven al dan niet met ondemocratische middelen.
Rechts-extremisme in het AIVD-jaarverslag
Haat jegens het vreemde
De AIVD spreekt van rechts-extremisme als aan definitie van extremisme wordt voldaan en daarbij een of meer van de volgende denkbeelden centraal staan:
- vreemdelingenhaat;
- haat jegens vreemde (cultuur)elementen;
- ultranationalisme.
Rechts-extremisme in het kort
Wat Rechts-extremisten bedreigen de democratische rechtsorde, omdat antidemocratische doelen worden nagestreefd en/of ondemocratische middelen worden ingezet.
Wie Groeperingen en individuen die vanuit (een van) de denkbeelden, vreemdelingenhaat, haat jegens vreemde (cultuur)elementen en ultranationalisme, acties ondernemen die een bedreiging vormen voor de democratische rechtsorde.
Taak AIVD Als groeperingen en individuen bereid zijn ondemocratische middelen in te zetten voor het bereiken van hun doelen, dan vormt dat een bedreiging voor de democratische rechtsorde. De AIVD doet hier onderzoek naar.
Anti-islam en alt-rechts
Voor rechts-extremisten in Nederland vormen anti-islamideeën en het alt-rechts gedachtegoed de belangrijkste denkbeelden. Alt-rechts is het gedachtegoed gebaseerd op rassenleer.
Rechts-extremisten zoeken ook nadrukkelijker de confrontatie met links-extremisten dan voorheen.
Organisatie via sociale media en chat-apps
Groepen zijn voor rechts-extremisten niet zo belangrijk. Er is veel on- en offlineactiviteit buiten de bekende groeperingen om. De rechts-extremistische groepen die er nog wel zijn, zijn relatief klein. Het aantal personen dat bereikt wordt, is uiteraard wel groter. Zowel de anti-islam als de alt-rechtsgeoriënteerde rechts-extremisten hebben daarbij internationale contacten.
Rechts-extremisten gebruiken sociale media zoals Facebook en VKontakte om gelijkgestemden te vinden. De dynamiek van sociale media zorgt er daarbij voor dat gebruikers elkaars opvattingen steeds bevestigen en versterken. Om afspraken te maken is een groeps-app in chat-apps zoals WhatsApp en Telegram genoeg.
Rechts-extremistische dreiging met en zonder geweld
De AIVD doet onderzoek naar rechts-extremisme om vast te stellen op welke manier en in welke mate sprake is van dreiging voor (het voortbestaan van) de democratische rechtsorde. Dat gaat zowel om de ondemocratische denkbeelden van de personen , als in de ondemocratische manier waarop zij veranderingen willen bereiken. In de huidige situatie van de rechts-extremistische beweging in Nederland ziet de AIVD twee aandachtspunten.
Gewelddadige dreiging van rechts-extremisten
Het eerste aandachtspunt is de geweldsdreiging die uitgaat van rechts-extremisten. Deze dreiging is in algemene zin beperkt en mensen gaan over het algemeen ook niet over tot geweld. Het (online) taalgebruik wordt wel steeds agressiever en opruiender. Bovendien heerst in rechts-extremistische kringen een grote fascinatie voor vuurwapens.
De agressieve en opruiende manier van discussiëren en de interesse in vuurwapens zijn zorgwekkend in combinatie met de groeiende groep (kwetsbare) personen die in aanraking komt met gewelddadig rechts-extremistisch gedachtegoed. Het risico dat (snel radicaliserende) rechts-extremistische eenlingen of kleine groepen naar geweld grijpen is groter dan in het verleden.
Niet-gewelddadige dreiging van rechts-extremisten
Het tweede aandachtspunt is de niet-gewelddadige dreiging tegen de democratische rechtsorde. Die wordt veroorzaakt door activiteiten als systematisch haatzaaien, bevolkingsgroepen demoniseren, intimideren of een sfeer van angst creëren.
De dreiging die uitgaat van bijvoorbeeld het ‘intellectuele’, door de Amerikaanse alt-rightbeweging geïnspireerde, rechts-extremisme, is niet-gewelddadig. Het Nederlandse alt-rechts heeft als doel hun zeer extremistische gedachtegoed, gebaseerd op rassenleer, algemeen geaccepteerd te maken. Als deze ideeën in de toekomst steeds gewoner zouden worden in de Nederlandse samenleving en ook geaccepteerd zouden worden in het openbaar bestuur, is dat een bedreiging voor de Nederlandse democratische rechtsorde.
In het Nieuws 