27 oktober 2023 hln.be
“Een vrouw die geen angst kende.” Zo wordt Olga Nazarenko (48) omgeschreven, een Russische onderwijzeres die haar kritiek op president Vladimir Poetin en zijn oorlog in Oekraïne niet spaarde. Ook niet toen ze erdoor in aanvaring kwam met de Russische autoriteiten. Op de ochtend van 7 oktober – nota bene de verjaardag van Poetin – werd ze zwaar toegetakeld gevonden in haar woonplaats Ivanovo, 250 kilometer ten noordoosten van Moskou. Ze zou het niet overleven.
Nazarenko werd nog naar een ziekenhuis gebracht. Twee weken lang probeerden artsen haar leven te redden, maar tevergeefs. Ze kwam nooit meer bij bewustzijn en stierf vorige week.
Wat haar verwondingen precies veroorzaakte, is nog altijd niet duidelijk. “Ik kreeg te horen dat Olga een spandoek wilde ophangen naar aanleiding van de verjaardag van Poetin en daarbij uit een boom viel”, vertelt een vriendin aan de onafhankelijke krant ‘Novaya Gazeta Europe’. “Ik weet niet wat er op het spandoek stond, maar het zal zeker niet ‘gelukkige verjaardag’ geweest zijn.”
Verjaardag
Andere vrienden zeggen dat de vrouw aangepakt werd door de autoriteiten, die vermoedden dat ze iets van plan was op de verjaardag van de president. “Ze werd naar het ziekenhuis gebracht met meerdere verwondingen en stierf op de afdeling intensieve zorg”, aldus vriendin Galina Zimina. “Artsen zeggen dat haar verwondingen doen vermoeden dat ze hevig geslagen is en vanop een grote hoogte naar beneden viel, maar niet uit een boom. Ik denk dat ze in de gaten werd gehouden, terwijl ze een nieuw anti-oorlogsprotest voorbereidde.”
Nazarenko was één van de beklaagden in het allereerste Russische proces tegen hardleerse activisten die maar bleven protesteren tegen de oorlog in Oekraïne. Er liepen ook meerdere burgerlijke procedures tegen haar.
Op één van de betogingen hield ze een bord vast waarop stond: ‘Iedereen wil in vrede leven, behalve slechte mensen’. Eronder stonden een Oekraïense vlag en de woorden ‘Dat God Oekraïne mag redden’. Ze postte ook een foto van de actie op sociale media met de quote: ‘Wat iedereen ook zegt, het kwade zal ten onder gaan en de waarheid zal zegevieren’. Het kwam haar op een boete van 2.700 euro en 400 uur gemeenschapsdienst te staan.
Ontslag
Omdat ze niet van aflaten wist, werd ook een strafzaak tegen haar aangespannen. Die leidde tot haar ontslag op de medische academie waar ze 22 jaar les had gegeven.
De belangrijkste symbolen van haar protest waren een Oekraïense vlag aan het balkon van haar appartement en geel-met-blauwe lintjes die ze aan haar rugzak droeg. De politie verwijderde ze verschillende keren, maar ze hing ze elke keer terug. Tot onbegrip van haar man, die niet snapte waarom ze zichzelf zo in gevaar bracht.
“Ik ben niet bang”, zei ze eerder dit jaar nog in een interview met ‘Novaya Gazeta Europe’. “Wat er nu in Rusland en Oekraïne gebeurt, is veel erger dan wat er met mij gebeurt. Ik kan niet zwijgen. Anders zou ik mezelf niet meer in de spiegel kunnen aankijken.”