21 april 2023 AD.nl
De criminele chatapp zat verstopt achter een icoontje van Netflix of ING. Maar de ingenieuze truc kon niet voorkomen dat de politie telefoondienst Exclu ontrafelde. Een reconstructie van de afluisteroperatie die leidde naar miljoenen aan cash, een recordvangst ketamine en de arrestatie van tal van criminele kopstukken.
Criminele chatapp beloofde ‘militaire beveiliging’, maar politie las doodleuk vijf maanden mee
Cyberbunker
Exclu ziet – zo is het vermoeden – rond 2015 het levenslicht dankzij de excentrieke Herman Johan Xennt (63). De Nederlandse ict’er runt in Duitsland een computercentrum in een voormalige NAVO-bunker. In 2019 valt de politie binnen in de cyberbunker, vanwege de vele servers waarop illegale websites met wapens en kinderporno draaien. Maar in tapgesprekken horen Duitse opsporingsdiensten ook hoe X. in 2015 versleutelde telefoons aan de man probeert te brengen bij onder andere Duitse en Nederlandse motorclubs.
Een jaar later duiken de telefoons voor het eerst op in Nederland in een grootschalig onderzoek naar Satudarah, blijkt uit dossierstukken in hand van deze krant. De dan al verboden motorclub blijkt een grootverbruiker. Onder andere kopstukken als Satudarah-oprichter Michel Boer uit Enschede en Redouan I. uit Tilburg zouden er eentje bij zich dragen.
Exclu speelt in dat onderzoek verder geen rol, maar achter de schermen is de jacht op de criminele telefoondienst geopend. Het spoor leidt onder andere naar een telefoonwinkel in Amsterdam. Vanuit het magazijn worden de Exclu-telefoons verhandeld. De verkoper weet ook wel dat die voor ‘dingen worden gebruikt’. „Maar hoe minder ik weet, hoe beter’’, legt hij in november 2020 uit aan een klant.
Die klant is een undercoveragent. De verkoper veegt met keukenpapier nog even snel zijn vingerafdrukken van de simkaart die hij zojuist in het toestel heeft gestopt. „Die kunnen er lang op blijven en daar zit ik niet op te wachten’’, bevestigt hij de duistere gang van zaken. Aardig detail: op de telefoon zit Exclu verstopt achter het icoontje van de app Netflix. Maar TikTok of ING had ook gekund. Daar moet je op klikken om heimelijk te kunnen bellen of chatten. Handig voor het geval de telefoon in beslag wordt genomen.
31 Telefoons
Van de verkoper verlegt de politie de aandacht naar het bedrijf achter Exclu en komt onder andere uit bij een oude bekende in Etten-Leur: Ed B. (57). Het ex-Satudarah-lid en zijn vrouw werden in juni 2016 door een arrestatieteam opgepakt op Eindhoven Airport op verdenking van witwassen en – zo bleek later – handel in cryptotelefoons. In zijn huis trof de politie er 31 aan. Of dat telefoons met Exclu waren, is nooit bekendgemaakt
Het OM heeft naast B. nog zeker vier mannen in het vizier vanwege de vermeende Exclu-organisatie. In elk geval twee van hen, mannen uit Etten-Leur en Uithoorn, worden opgepakt. Volgens Sander Janssen, advocaat van een van de twee verdachten, is nog totaal onduidelijk wie nu precies van welke rol wordt verdacht.
Pittoresk dorpje
Misschien nog wel belangrijker dan de organisatie zijn de chats zelf, waarin over criminele handel en wandel wordt gepraat. De politie ontdekt dat de Exclu-app voor het versturen van berichten verbinding maakt met een server in Duitsland. Die bevindt zich in een gigantisch datacentrum van Hetzner Online in het pittoreske dorpje Falkenstein, vlak bij de Tsjechische grens.
In gebouw 5, rij 43, rek 23 staat de bewuste server, laat een medewerker zien aan een gezelschap van Nederlandse en Duitse politiemensen. Als de datakabel in september 2022 wordt verwisseld, betekent dat de jackpot voor de opsporingsdiensten. Vanaf dat moment kunnen zij vijf maanden lang alles meelezen wat met Exclu wordt verstuurd.
Koffiedrinken met Klaas Otto
Dus ook wat Barry den H. uit Steenbergen allemaal verstuurt. Het publiek mag hem dan niet kennen, volgens bronnen uit de Brabantse onderwereld is hij een grote vis op wie de politie al jaren loert. Een man met contacten op het hoogste criminele niveau, aldus zegslieden. Zo zagen ze hem in het verleden wandelen en koffiedrinken met Klaas Otto, voormalig baas van motorclub No Surrender. Zeker één keer, blijkt uit onderzoek van deze site, zat hij ruim drie jaar in de cel, na een veroordeling voor witwassen.
Indirect kwam Den H. ook in beeld bij de opsporingsdiensten toen een relatie van hem beheerder werd van de kantine van voetbalclub VV Steenbergen, waar hij zelf hoofdsponsor was. Twee weken later werd in het drankenhok prompt een opslag gevonden van 100 kilo van de drug MDMA. De vriend werd veroordeeld, Den H. was geen verdachte.
Zonder remming
De groep uit Steenbergen en omgeving lijkt zichzelf, net als de grofweg veertig andere opgepakte verdachten, de das te hebben omgedaan door onderling en zonder remming met Exclu-telefoons te communiceren. In het afgeluisterde en meegelezen telefoonverkeer zou het onder andere gaan over de handel in honderden kilo’s cocaïne.
Het kraken van Exclu leverde informatie op over criminele kopstukken in heel het land. Onder hen ‘lachgaskoning’ Kees F. en zijn Tilburgse organisatie. In Oost-Nederland werd Satudarah-oprichter Michel B. uit Enschede opgepakt. Exclu gaf ook nieuwe inzichten in het grote onderzoek naar metaalmiljonair Mike de W. uit Bergschenhoek en diens broer. Verschillende Exclu-zaken worden de komende weken voor het eerst in de rechtbank besproken. Eén ding is al wel duidelijk: de onderwereld is opnieuw aan het bibberen gebracht.
In het Nieuws 